Phần biệt sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của động mạch tĩnh mạch và mao mạch

Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch khác nhau như thế nào?

Phần biệt sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của động mạch tĩnh mạch và mao mạch

Cấu tạo động mạch, tĩnh mạch, mao mạch

Mạch máu là phần quan trọng của hệ tuần hoàn trong cơ thể người, là hệ thống kín dẫn máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể rồi trở lại tim tạo thành vòng tuần hoàn khép kín. Hệ thống mạch máu gồm có động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Cùng tìm hiểu cấu tạo mạch máu, hiểu rõ để có những nhận định và đánh giá đúng về sức khoẻ của chính mình.

1/ Cấu trúc mao mạch

Mỗi cơ quan có một mạng lưới vi tuần hoàn đặc biệt, phù hợp với nhu cầu riêng của mình. Thường động mạch nuôi cơ quan chia nhánh từ 6 đến 8 lần thành tiểu động mạch. Các tiểu động mạch có đường kính trong dưới 20 µm.

1.1/ Mao mạch máu

  • Thành mạch không có cơ trơn. Đường kính vào khoảng 5 – 10 um. Kích thước đủ để một hồng cầu ép minh kéo dài ra để đi qua. Cấu trúc của nó cũng thay đổi tùy mô.
  • Đầu mạch có cơ vòng giúp mạch có thể co thắt, đóng mở mạch máu.
  • Thành có một lớp tế bào nội mô, bên ngoài là màng đáy.
  • Giữa các tế bào nội mô có những khe liên bào. Giúp thông giữa trong và ngoài mạch. Các khe chiếm khoảng 1/1.000 tổng diện tích của mao mạch. Hầu hết nước và điện giải có thể xuyên qua khe.

Tại mao mạch, máu không qua liên tục mà từng đợt. Đó là do sự co thắt các cơ vòng tiền mao mạch và cơ trơn ở thành các mạch nối thẳng. Các cơ này co giãn với chu kỳ 5- 10 lần/phút. Yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự đóng mở này là nồng độ oxy của mô. Nhu cầu sử dụng càng lớn, thì lượng máu đến mô càng lớn. Đó là hiện tượng tự điều chỉnh tại mao mạch.

Ngoài ra, còn có các mạch nối thẳng từ tiểu động mạch sang tiểu tĩnh mạch mà không qua mạng lưới mao mạch.

Phần biệt sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của động mạch tĩnh mạch và mao mạch
Nơi tiếp giáp động mạch có các cơ thắt

Các mao mạch máu:

Ở một thời điểm nhất định, chỉ có 5% máu tuần hoàn là trong mao mạch. Nhưng 5% này là phần quan trọng nhất. Ví tại đó có sự trao đổi các chất: dinh dưỡng, oxy, CO, giữa máu và mô. Có khoảng 10 tỷ mao mạch. Tổng diện tích trao đổi vào khoảng 500 – 700 m2. Rất hiếm khi một tế bào có chức năng của cơ thể mà ở cách xa mao mạch. Bất kỳ tế bào hoạt động chức năng nào cũng có một mao mạch nuôi nó không cách xa quá 20 đến 30 µm.

Các mao mạch riêng lẻ là một phần của giường mao mạch. Đó là một mạng lưới đan xen các mạch máu cung cấp cho các mô và cơ quan. Mô càng hoạt động mạnh thì càng cần nhiều mao mạch. Chúng giúp cung cấp chất dinh dưỡng và mang đi các sản phẩm của quá trình trao đổi chất.

Quảng cáo

Có hai loại:

  • Mao mạch thực sự:

Phân nhánh từ tiểu động mạch. Cung cấp sự trao đổi giữa mô và máu.

  • Mao mạch dạng xoang:

Một loại mạch máu có lỗ thông được tìm thấy ở : gan, tủy xương, tuyến yên trước và các cơ quan não thất. Chúng là những mạch ngắn nối trực tiếp các tiểu động mạch và tĩnh mạch ở hai đầu đối diện của giường. Chúng được tìm thấy chủ yếu trong vi tuần hoàn mạc treo.

1.2/ Mao mạch bạch huyết

Có đường kính lớn hơn một chút so với mao mạch máu. Chúng có các đầu đóng (không giống như các mao mạch máu mở ở một đầu vào tiểu động mạch và mở ở đầu kia với các tiểu tĩnh mạch). Cấu trúc này cho phép chất lỏng kẽ chảy vào chúng nhưng không chảy ra ngoài. Các mạch này có áp suất bên trong lớn hơn mạch máu. Do nồng độ protein huyết tương trong bạch huyết lớn hơn.

Phân biệt về động mạch, tĩnh mạch, mao mạch

Mạch máu gồm 3 loại là: động mạch, mao mạch và tĩnh mạch có vai trò quan trọng trong hệ thống tuần hoàn máu. Vậy chúng có đặc điểm như thế nào vàkhác nhau như thế nào? Làm sao để phân biệt 3 loại mạch này?

Phần biệt sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của động mạch tĩnh mạch và mao mạch

Động mạch, mao mạchtĩnh mạch góp phần tạo nên hệ thống tuần hoàn khép kín. Động mạch đảm nhiệm vai trò mang máu đi từ trái tim, mao mạch giúp trao đổi nước và các chất trong máu, tĩnh mạch có nhiệm vụ mang mạch máu quay trở lại tim. Ngoài ra, động mạch, mao mạch và tĩnh mạch còn có cấu tạo, phân bố và ảnh hưởng tới các phần khác của cơ thể.
Dưới đây là những hiểu biết cơ bản về 3 loại mạch máu này:

Mục lục

  • 1 Phân loại
    • 1.1 Động mạch
    • 1.2 Tĩnh mạch
    • 1.3 Mao mạch
  • 2 Tham khảo

Phân loạiSửa đổi

Mạch máu gồm có ba loại mạch là động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.

Động mạchSửa đổi

Động mạch có chức năng đưa máu từ tim đến các mao mạch toàn cơ thể. Động mạch chủ rời tim và phân thành những động mạch nhỏ hơn đến các vùng khác nhau của cơ thể. Các động mạch này lại phân thành những động mạch nhỏ hơn nữa, gọi là tiểu động mạch. Các tiểu động mạch đến mô, điều hòa phân phối máu vào mao mạch theo nhu cầu các bộ phận.[1]

Thành động mạch gồm ba lớp áo chính:

  • Lớp áo trong nằm trong cùng được cấu tạo bởi lớp nội mô ở trong cùng, kế đến là màng đáy, bên ngoài có lớp dưới nội mô và màng chun trong.
  • Lớp áo giữa gồm các sợi cơ trơn và các sợi chun, áo giữa phân cách với áo ngoài qua màng chun ngoài.
  • Lớp áo ngoài do các tổ chức liên kết sợi tạo nên. Phía ngoài chứa nhiều mạch của mạch và một ít hạch bạch huyết.

Tĩnh mạchSửa đổi

Từ mao mạch, máu đổ vào những mạch máu với thành mỏng gọi là tiểu tĩnh mạch. Tiểu tĩnh mạch tập trung thành những tĩnh mạch lớn. Từ đó máu được dẫn trở về tim.

Thành của tĩnh mạch cũng gồm ba lớp như: ở động mạch, nhưng có một số điểm khác sau:

  • Thành tĩnh mạch mỏng hơn và có độ đàn hồi kém hơn do lớp áo giữa mỏng hơn (ít cơ trơn).
  • Ở tĩnh mạch, lớp áo trong có các van tĩnh mạch. Đó là những nếp chập đôi của lớp áo trong, có tác dụng cho máu chảy theo một chiều.

Mao mạchSửa đổi

Mao mạch là một hệ thống gồm những mạch máu nhỏ. Thành mao mạch chỉ có một lớp tế bào nội mô, giữa các tế bào này có những lỗ nhỏ để cho quá trình trao đổi chất giữa các tế bào và máu được thực hiện.

Các mao mạch là nơi xảy ra sự trao đổi O2, CO2, chất dinh dưỡng giữa máu và các bộ phận. Để đảm bảo chức năng này, máu lưu thông chậm lại trong mạng lưới mao mạch. Có khoảng 10.000 triệu mao mạch và tổng diện tích trao đổi khoảng 500-700m2.[1]