- Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955 tại Quảng Nam. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm như Mắt biếc, Kính vạn hoa, Cô gái đến từ hôm qua, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ… - Văn bản Tuổi thơ tôi in trong tác phẩm Sương khói quê nhà của NXB Trẻ xuất bản năm 2012. Chuẩn bị đọc Em từng vô ý làm tổn thương người khác hay chưa? Nếu có, sự việc ấy xảy ra như thế nào? - Em đã từng vô ý làm tổn thương người bạn thân của em. - Đó là vào dịp lễ, bạn ấy mời em đến nhà và chuẩn bị một bữa tiệc nhỏ nhưng gia đình em có họ hàng ở xa đến thăm rủ đi xem phim nên em không đến nhà bạn khiến bạn ấy rất buồn. Trải nghiệm cùng văn bản 1. Vì sao Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa cho bạn? Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa vì dế lửa rất khỏe mạnh, hung mãnh. Chú dế rất lì đòn, có hàm răng khỏe, dễ dàng cắn đứt những con dế than to gấp đôi, mỗi khi đánh nhau đều nắm chắc phần thắng. 2. Em đoán xem, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Căn cứ vào yếu tố nào để đoán như vậy? - Em đoán chuyện xảy ra tiếp theo là sau tiếng dế kêu, Lợi sẽ bị thầy giáo tịch thu hộp diêm đựng chú dế. - Căn cứ vào chi tết con dế lửa bực bội gáy inh ỏi sau khi bị Bảo dùng hộp diêm nhốt qua lớp vải, lắc đi lắc lại thật mạnh. 3. Thái độ của các bạn đối với Lợi cho thấy họ là người như thế nào? - Thái độ của các bạn đối với Lợi cho thấy họ không phải là người xấu, chỉ ganh tị với Lợi có con dế giỏi nên bày trò chọc ghẹo. - Sau khi thấy Lợi khóc vì con dế đã chết, các bạn cũng buồn và áy náy nên đã sửa sai. Suy ngẫm và phản hồi 1. Ấn tượng chung của em về văn bản là gì? Đây là văn bản hay, thú vị chứa đựng nhiều thông điệp ý nghĩa. 2. Hãy chỉ ra các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của nhân vật Lợi. Các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của nhân vật Lợi là: trùm sò, thu vén cá nhân, trả công, làm giàu. 3. Khi biết dế lửa chết, Lợi đã phản ứng như thế nào? Vì sao? Khi biết dế lửa chết, Lợi đã khóc như mưa vì mất đi một đấu sĩ dũng mãnh, một vật nuôi gần gũi, gắn bó như một người bạn. 4. Đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng. Những chi tiết nào thể hiện điều đó? - Những chi tiết thể hiện đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng: + Chôn chú dế dưới gốc cây bời lời sau vườn, đặt vào hộp các-tông rồi bọc lại bằng tờ báo có in màu, buộc quanh bằng những sợi lá chuối tước mảnh. + Đám tang tất cả bạn bè đều có mặt, thậm chí thầy Phu cũng đến, đám tang diễn ra trong khung cảnh buồn bã, trang nghiêm. + Cả bọn ném đất lên quan tài của chú dế và cắm lên đó những nhánh cỏ tươi. 5. Trong truyện Tuổi thơ tôi: a. Nhân vật nào được nói đến nhiều nhất? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy? - Trong truyện Tuổi thơ tôi, nhân vật được nói đến nhiều nhất là Lợi. - Là bạn thân của tác giả nên khi hồi tưởng lại tuổi thơ có Lợi. b. Dế lửa là nhân vật gây ra sự chia rẽ giữa Lợi và các bạn hay là nhân vật khiến họ xích lại gần nhau hơn? Hãy nêu một số chi tiết để chứng minh. - Dế lửa là nhân vật khiến họ xích lại gần nhau hơn vì các bạn ghét Lợi chứ không ghét con dế. - Khi chú dế chết, Lợi khóc như mưa làm cho các bạn cũng tan nát cõi lòng, chẳng còn tâm trạng nào mà ghét Lợi. Trong đám tang chú dế, các bạn của Lợi đều có mặt, im lìm, buồn bã, trang nghiêm. 6. Theo em, vì sao cái chết của dế lửa lại tạo ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu đối với Lợi? Sự thay đổi ấy đã góp phần thể hiện chủ đề của truyện như thế nào? - Cái chết của dế lửa tạo ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu đối với Lợi. Sự thay đổi ấy đã góp phần thể hiện chủ đề của truyện chân thực và rõ nét. - Từ chuyện ganh tị, ghen ghét nhau của những đứa trẻ trở thành sự bao dung, cảm thông và thấu hiểu nhau. 7. Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống? Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, bài học rút ra là cách ứng xử trong cuộc sống cần có sự cảm thông, chia sẻ, thấu hiểu và bao dung. Tránh những suy nghĩ, hành động ích kỉ, xấu xa làm tổn thương những người xung quanh.
Với soạn bài Tuổi thơ tôi Ngữ văn lớp 6 sách Chân trời sáng tạo được biên soạn bởi đội ngũ Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm trả lời các câu hỏi theo tiến trình bài học: chuẩn bị đọc, trải nghiệm cùng văn bản và suy ngẫm và phản hồi sẽ giúp các em dễ dàng soạn bài môn Ngữ văn lớp 6. Tuổi thơ tôi * Chuẩn bị đọc Em từng vô ý làm tổn thương người khác hay chưa? Nếu có, sự việc ấy xảy ra như thế nào? Trả lời: – Em đã từng vô ý làm tổn thương người bạn thân của em. – Đó là khi vô ý em từ chối lòng tốt của bạn. – Đêm đó em bị sốt rất cao, ốm rất nặng khiến cho em không thể đến trường được. Bạn đã ghi lại bài giúp em và đến nhà giảng lại cho em không bị chậm kiến thức trên lớp. Nhưng em đã từ chối chỉ vì thấy buồn ngủ. Bạn đã ra về và trong lòng rất buồn vì em đã từ chối ý tốt của bạn. * Trải nghiệm cùng văn bản 1. Vì sao Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa cho bạn? Trả lời: – Lợi nhất quyết không bán hay đổi chú dế lửa vì dế lửa đánh nhau không ai bì được. – Con này nổi tiếng lì đòn, có hàm răng khỏe, dễ dàng cắn đứt những con dế than to gấp đôi. Lợi có dế lửa trong tay như nắm chắc phần thắng. 2. Em đoán xem, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Căn cứ vào yếu tố nào để đoán như vậy? Trả lời: – Em đoán chuyện xảy ra tiếp theo là Lợi bị thầy thu hộp diêm đựng chú dế lại. – Căn cứ vào yếu tố: con dế lửa nổi quạu gáy inh ỏi sau khi bị Bảo dùng hộp diêm nhốt qua lớp vải, lắc đi lắc lại thật mạnh. 3. Thái độ của các bạn đối với Lợi cho thấy họ là người như thế nào? Trả lời: – Thái độ của các bạn đối với lợi cho thấy họ không phải là những người xấu. Chỉ vì sự ganh tị với Lợi khi có con dế lửa nên bày trò trọc cậu. – Sau khi thấy Lợi khóc vì con dế đã chết, lòng họ cũng chùng xuống, không thể vui nổi vì đã vô ý làm tổn thương Lợi, thấy có lỗi với Lợi rất nhiều. * Suy ngẫm và phản hồi 1. Ấn tượng chung của em về văn bản là gì? Trả lời: – Ấn tượng chung của em về văn bản là rất hay và mang nhiều thông điệp ý nghĩa 2. Hãy chỉ ra các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của nhân vật Lợi. Trả lời: – Các cụm từ mà người kể chuyện dùng để nói về tính cách của nhận vật Lợi là: + trùm sò, thu vén cá nhân, trả công, làm giàu. 3. Khi biết dế lửa chết, Lợi đã phản ứng như thế nào? Vì sao? Trả lời: – Khi biết dế lửa chết Lợi khóc rưng rức vì Lợi đã mất đi con chiến mã thắng mọi đối thủ của mình và Lợi cũng thương con dế nữa. 4. Đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng. Những chi tiết nào thể hiện điều đó? Trả lời: – Đám tang của dế lửa được Lợi và bạn bè cử hành trang trọng. Những chi tiết nào thể hiện điều đó là: + Lợi chôn chú dế dưới gốc cây bời lời sau vườn nhà mình, đặt vào hộp các – tông rồi bọc lại bằng tờ báo có in màu, buộc quanh bằng những sợi lá chuối tước mảnh. + Đám tang tất cả bạn bè đều có mặt, thậm chí thầy Phu cũng đến rất buồn bã và trang nghiêm. 5. Trong truyện Tuổi thơ tôi: a) Nhân vật nào được nói đến nhiều nhất? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy? b) Dế lửa là nhân vật gây ra sự chia rẽ giữa Lợi và các bạn hay là nhân vật khiến họ xích lại gần nhau hơn? Hãy nêu một số chi tiết để chứng minh. Trả lời: – Trong truyện Tuổi thơ tôi: a) – Nhân vật được nói đến nhiều nhất là Lợi. – Bởi lẽ Lợi là bạn thân của tác giả và đang được tác giả hồi tưởng lại tuổi thơ trong đó có Lợi. b) Dế lửa là nhân vật khiến họ xích lại gần nhau hơn. – Vì các bạn ghét Lợi chứ không ghét con dế. – Khi chú dế chết Lợi khóc như mưa bấc, bình thường là trùm sỏ nhưng bấy giờ cậu cũng yếu đuối, các bạn mới cảm nhận được sự đồng cảm trong con người Lợi “Khi thấy nó khóc như mưa bấc, bọn tôi cũng tan nát cõi lòng, chẳng còn tâm trạng nào mà ghét nó nữa.” hay “đám tang chú dế bọn tôi đều có mặt, im lìm, buồn bã, trang nghiêm.” 6. Theo em, vì sao cái chết của dế lửa lại tạo ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu đối với Lợi? Sự thay đổi ấy đã góp phần thể hiện chủ đề của truyện như thế nào? Trả lời: – Theo em, cái chết của dế lửa tạo ra một sự thay đổi lớn trong tình cảm của các bạn và thầy Phu đối với Lợi. Sự thay đổi ấy đã góp phần thể hiện chủ đề của truyện một cách chân thực và rõ nét nhất. – Vì từ một câu chuyện ganh tị, ghen ghét nhau của những đứa trẻ thành sự bao dung, cảm thông và thấu hiểu nhau. 7. Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống? Trả lời: – Từ câu chuyện trong Tuổi thơ tôi, em rút ra được bài học về cách ứng xử trong cuộc sống cần có sự cảm thông, chia sẻ, thấu hiểu và bao dung. |
