1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao- Sau khi đánh bại Vương triều Tây Sơn, năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua, lấy hiệu là Gia Long, lập ra nhà Nguyễn và đóng đô ở Phú Xuân. - Năm 1804, nhà Nguyễn đổi tên nước là Việt Nam và đến thời Minh Mạng đổi thành Đại Nam. - Chính quyền trung ương được tổ chức lại theo mô hình của nhà Lê với quyền hành chuyên chế tuyệt đối của vua : + Tuy nhiên, triều đình chỉ trực tiếp cai quản 11 dinh, trấn ở Trung Bộ (từ Thanh Hoá đến Bình Thuận). + Còn 11 trấn ở Đàng Ngoài và 5 trấn ở vùng Gia Định (Nam Bộ ngày nay) gọi là Bắc thành và Gia Định thành do một tổng trấn đứng đầu. + Tổng trấn có quyền quyết định các công việc và chỉ báo cáo về Trung ương khi có công việc quan trọng. - Năm 1831 - 1832, vua Minh Mạng quyết định : + Bãi bỏ Bắc thành và Gia Định thành. + Chia cả nước làm 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên. + Mỗi tỉnh đều có Tổng đốc, Tuần phủ cai quản, cùng hai ti Bố chính và Án sát. + Dưới tỉnh là các phủ, huyện (châu ở miền núi), tổng và xã. - Giáo dục : Nhà Nguyễn cũng chú ý tổ chức thi cử để tuyển dụng quan lại. - Luật pháp : Nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ hay còn gọi là Luật Gia Long với gần 400 điều, bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị, các tôn ti trật tự phong kiến và các vấn đề kinh tế, xã hội, chính trị, văn hoá. - Quân đội : được tổ chức chặt chẽ, khoảng 20 vạn người, được trang bị vũ khí đầy đủ. - Đối ngoại : + Đối với nhà Thanh, nhà Nguyễn giữ thái độ hoà hảo. + Đối với các nước nhỏ như Lào, Chân Lạp, nhà Nguyễn bắt họ phải thần phục. + Đối với các nước phương Tây, nhà Nguyễn có phần dè dặt và hạn chế trong quan hệ. Show 2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn
3. Tình hình văn hoá, giáo dục- Nhà Nguyễn chủ trương độc tôn Nho giáo, hạn chế hoạt động của Thiên Chúa giáo. Nhà nước cũng quan tâm đến việc thờ thần trong các đình, đền, miếu ở các làng. - Về giáo dục : Giáo dục Nho học được củng cố. Nhà nước vẫn tổ chức đều đặn các kì thi Hương và thi Hội để tuyển người ra làm quan. - Về văn học : Bên cạnh dòng văn học chữ Hán, văn học chữ Nôm với các bài thơ của Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, đạt đến đỉnh cao về nghệ thuật là "Truyện Kiều" của Nguyễn Du. - Về sử học : Các bộ sử do Quốc sử quán biên soạn lần lượt ra đời như "Đại Nam thực lục" ... Ngoài ra còn có các bộ sử do các cá nhân biên soạn như "Lịch triều hiến chương loại chí" của Phan Huy Chú, "Lịch triều tạp kỉ" của Ngô Cao Lãng, "Gia Định thành thông chí" của Trịnh Hoài Đức... - Về kiến trúc : Kinh đô Huế được xây dựng và hoàn thiện với hệ thống cung điện, lăng tẩm thể hiện trình độ phát triển cao của nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc. - Nhã nhạc cung đình Huế cũng là một di sản văn hoá còn lại đến ngày nay. Các loại hình ca múa nhạc dân gian được tiếp tục phát triển trong nhân dân. - Những thành tựu về văn hoá đạt được dưới triều Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX đến nay vẫn còn là những giá trị văn hoá tiêu biểu của dân tộc. Di sản văn hoá cố đô Huế, nhã nhạc cung đình Huế - một di sản văn hoá phi vật thể. Ngoài ra, các thành tựu về khoa học - kĩ thuật là những thành quả quan trọng. Chúng ta cần có thái độ, trách nhiệm giữ gìn đối với di sản văn hoá dân tộc. THÀNH TỰU NỔI BẬT CỦA NHÀ NGUYỄN
- Năm 1802, hậu duệ nhà Nguyễn là Nguyễn Ánh lật đổ triều Tây Sơn lập ra triều đại mới là triều đại nhà Nguyễn. Về danh nghĩa nhà Nguyễn tồn tại 143 năm từ 1802 đến 1945 nhưng với tư cách là một nhà nước độc lập, có chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ thì chỉ trong nửa đầu thế kỷ XIX.. -Sơ lược về Nguyễn Ánh: Hiệu là Gia Long trị vì từ năm 1802. Được truy tôn miếu hiệu là Nguyễn Thế Tổ. Thế Tổ khởi binh chống Tây Sơn, thu phục giang sơn của chúa Nguyễn và họp cả Nam Bắc làm một mối. - Sau khi đánh dẹp xong, người xưng đế hiệu, đặt quốc hiệu là Việt Nam, đóng kinh đô ở Phú Xuân (tức thành Huế) . Ngọ môn
- Thiết lập hệ thống cai trị từ trung ương tới các địa phương trên lãnh thổ rộng lớn gồm Đàng Trong và Đàng Ngoài. - Có ý thức tập trung xây dựng quyền lực nhưng lại tỏ ra lúng túng khi xây dựng các đơn vị hành chính mới. Tổ chức bộ máy nhà nước theo mô hình tập quyền chuyên chế, mọi quyền hành đều tập trung vào tay hoàng đế. - Chủ trương thuần phục nhà Thanh. Với các nước phương Tây tỏ ra nghi ngại, dần về sau từng bước thi hành hai chính sách “bế quan tỏa cảng”, ngăn chặn thương |