Tầng sinh môn là vùng da và cơ nhỏ nằm giữa âm đạo và hậu môn. Nó gắn vào các cơ hỗ trợ cơ quan sinh sản, ruột và bàng quang - sàn chậu. Show Vào ba tháng cuối của thai kỳ, em bé của bạn tăng cân và hạ thấp khung xương chậu của bạn. Áp lực tăng thêm có thể dẫn đến sưng tấy bộ phận sinh dục và đáy chậu. Đồng thời, đáy chậu đang bắt đầu căng ra để chuẩn bị cho việc sinh nở. 2. Sinh con ảnh hưởng đến tầng sinh môn như thế nào?Tầng sinh môn bị kéo căng hơn trong quá trình sinh nở. Việc tầng sinh môn bị rách khi em bé đi qua không phải là chuyện hiếm. Có từ 40 - 85% phụ nữ bị rách trong khi sinh qua đường âm đạo. Để giảm nguy cơ bị rách, bác sĩ có thể cắt tầng sinh môn - vùng da phía âm đạo xuống dưới hậu môn (vùng đáy chậu) để tạo khoảng rộng cho em bé có thể chui ra dễ dàng hơn giúp quá trình chuyển dạ diễn ra nhanh hơn và hạn chế được tình trạng rách âm đạo do rặn đẻ đồng thời tránh được những nguy hiểm cho mẹ và bé. Cho dù bị rách hay bị rạch tầng sinh môn, thì tầng sinh môn có thể khá đau. Vết khâu tầng sinh môn có thể cảm thấy đau và khó chịu. Các triệu chứng có thể kéo dài vài ngày đến vài tháng. Trong thời gian đó, có thể khó ngồi hoặc đi lại thoải mái.  Tầng sinh môn có thể bị rách hoặc được bác sĩ rạch khi thai phụ sinh em bé. 3. Điều gì khác có thể gây ra đau tầng sinh môn?Mang thai và sinh nở là những nguyên nhân phổ biến nhất khiến tầng sinh môn bị đau. Những điều khác có thể dẫn đến đau tầng sinh môn, nhưng không phải lúc nào cũng dễ dàng tìm ra nguyên nhân. Đơn giản như quần bó hoặc ngồi ở một vị trí không thoải mái quá lâu có thể gây đau vùng âm hộ hoặc đáy chậu. Giao hợp mà không có đủ chất bôi trơn cũng có thể gây ra đau rát tầng sinh môn. Chứng đau âm hộ đề cập đến tình trạng đau mạn tính ở vùng âm hộ mà không rõ nguyên nhân. Cơn đau có thể ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực, bao gồm môi âm hộ, âm vật và đáy chậu. Hội chứng đáy chậu giảm dần xảy ra khi bóng bay đáy chậu vượt quá vị trí. Điều này có thể xảy ra nếu phụ nữ gặp vấn đề liên tục khi đi đại tiện hoặc đi tiểu và quá căng thẳng. Nếu phụ nữ bị tụt tầng sinh môn, bước đầu tiên là xác định nguyên nhân. Nếu bị đau không rõ nguyên nhân, các bác sĩ có thể sẽ bắt đầu khám phụ khoa toàn bộ để chẩn đoán. 4. Các yếu tố nguy cơ của vết rách tầng sinh môn là gì?Phụ nữ có nguy cơ cao bị một số loại rách tầng sinh môn khi sinh con. Các yếu tố rủi ro bao gồm sinh con khi ở tuổi vị thành niên, sinh con nhẹ cân… Có nhiều hơn một trong những yếu tố nguy cơ này làm cho khả năng bị rách tầng sinh môn cao hơn đáng kể. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể xem xét cắt tầng sinh môn để thử và ngăn vết rách. 5. Phương pháp điều trị vết rách ở tầng sinh môn Dùng nước ấm lên vùng bên ngoài của âm đạo khi đi tiểu cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu cho vết rách hay rạch tầng sinh môn. Nếu bị đau tầng sinh môn, việc ngồi có thể khiến bệnh trầm trọng hơn. Xoa bóp khu vực này trong khi mang thai có thể giúp giảm đau và chuẩn bị đáy chậu cho quá trình sinh nở. Sử dụng nước đá hoặc túi chườm lạnh sẽ làm giảm các triệu chứng như sưng, ngứa và bỏng rát ở tầng sinh môn. Nếu đã từng bị rách hoặc rạch tầng sinh môn, bác sĩ sẽ cung cấp hướng dẫn chăm sóc sau. Điều quan trọng là phải theo dõi một cách cẩn thận. Khi đi vệ sinh cần giữ vết cắt và vùng xung quanh tầng sinh môn sạch sẽ để tránh nhiễm trùng, dội nước ấm lên vùng âm đạo để rửa sạch. Đổ nước ấm lên vùng bên ngoài của âm đạo khi đi tiểu cũng có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu. Có thể thấy ngồi xổm thay vì ngồi bệt trên bồn cầu, làm giảm cảm giác đau nhói khi đi tiểu. Khi lau nên lau nhẹ nhàng từ trước ra sau. Điều này sẽ giúp ngăn vi khuẩn trong hậu môn lây nhiễm sang vết cắt và các mô xung quanh. Không nên dùng xà bông có bọt hoặc sử dụng các sản phẩm có thành phần thô cho đến khi vết thương lành hẳn. Nếu khi đại tiện đau đớn có thể dùng thuốc nhuận tràng. Loại thuốc thường được sử dụng để điều trị táo bón và làm cho phân mềm và dễ đi ngoài hơn. 6. Liệu tình trạng đau nhức cuối cùng có thuyên giảm không?Mức độ đau nhức và thời gian kéo dài có thể khác nhau tùy thuộc vào mỗi người do liên quan nhiều đến nguyên nhân. Nếu bị rách và sưng tấy nhiều, có thể mất nhiều thời gian hơn để chữa lành. Đối với hầu hết mọi người, đau nhức do sinh nở ở tầng sinh môn thường không kéo dài lâu mà sẽ thuyên giảm trong vòng vài ngày đến vài tuần. Cần đi khám bác sĩ nếu tình trạng đau nhức dường như không được cải thiện hoặc ngày càng trầm trọng hơn. Nên đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa khi thấy các dấu hiệu như sốt, tiết dịch có mùi hôi, chảy máu tầng sinh môn, khó đi tiểu, đau dữ dội, sưng tấy, vết khâu tầng sinh môn tổn thương nặng. 7. Ngăn ngừa đau nhức tầng sinh mônXoa bóp, masge tầng sinh môn giúp ngăn ngừa rách tầng sinh môn trong quá trình sinh và việc phục hồi cũng trở nên dễ dàng hơn. Nếu dễ bị đau vùng đáy chậu, hãy cố gắng tránh mặc quần quá chật. Nên đảm bảo rằng mình được bôi trơn đầy đủ trước khi giao hợp. Nếu đang mang thai masage đáy chậu, xoa bóp tầng sinh môn sau tuần thứ 34 có thể làm giảm tình trạng rách tầng sinh môn. Để chuẩn bị cho việc tự massage, nên cắt ngắn móng tay và rửa tay sạch sẽ. Thư giãn với đầu gối uốn cong. Sử dụng gối để tăng thêm sự thoải mái. Có thể sử dụng dầu vitamin E, dầu hạnh nhân hoặc dầu thực vật bôi trơn ngón tay cái cũng như đáy chậu. Không sử dụng dầu em bé hoặc dầu khoáng. Cách xoa bóp, masage:
Xem thêm video đang được quan tâm:Khi tiêm mũi 3 vaccine phòng COVID-19 cần lưu ý điều gì? 02/08/2019 Vết cắt tầng sinh môn
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ thực hiện cắt TẦNG SINH MÔN nhằm mở rộng đường ra cho thai nhi khi sanh qua ngả âm đạo, ngăn ngừa một số tổn thương và chấn thương nghiêm trọng cho âm đạo, âm hộ khi sinh. Bác sĩ thực hiện thủ thuật này bằng cách: gây tê vùng âm hộ và dùng kéo cắt một đường dài từ 3 - 5cm (từ mép âm hộ đi thẳng xuống vùng hậu môn hướng 6 giờ, hoặc một đường chéo hướng 7 giờ) khi có cơn gò và đầu thai nhi áp sát vào vùng tầng sinh môn. Sau khi sanh em bé, bác sĩ sẽ khâu lại vết cắt bằng chỉ tiêu (không cần phải cắt chỉ sau này). Việc chăm sóc vết khâu sau sanh là rất cần thiết để tránh bị nhiễm trùng. Khi bạn chăm sóc vết thương tầng sinh môn đúng cách thì chỉ sau 2 ngày đầu tiên sẽ bớt đau đi nhiều, giảm sưng và không nhiễm trùng. Khi đó vết thương tầng sinh môn sẽ trở thành vấn đề nhỏ đối với các mẹ sanh thường. Chăm sóc vết thương tầng sinh môn đúng cách 1. Chăm sóc vết thương tầng sinh môn bằng miếng gạc lạnh: Sau ngày sinh đầu tiên, vết khâu vẫn sẽ bị sưng và đau, nhưng chúng ta có thể làm giảm bớt các triệu chứng này bằng cách sử dụng miếng gạc lạnh hoặc túi đá lạnh chườm lên vết khâu, việc này sẽ giúp mẹ bớt cảm giác đau và giảm sưng. Sau đó lau khô bằng khăn sạch. Nếu mẹ cảm thấy đau nhiều, đừng ngần ngại liên hệ bác sĩ. Bác sĩ sẽ thăm khám vết khâu và có thể cho thuốc giảm đau paracetamol và thuốc này không ảnh hưởng đến việc cho con bú. 2. Chọn tư thế ngồi thích hợp: Người mẹ có thể cảm thấy đau mỗi khi ngồi dậy, vì tư thế ngồi đè lên vết khâu tầng sinh môn. Để giảm bớt cảm giác bất tiện này, mẹ hãy chọn cho mình một tư thế ngồi ít tạo áp lực lên vết khâu, có thể lót vải mềm hai bên mông hoặc ngồi đệm hơi để không đè nén lên vết thương nhiều. Cảm giác đau thường biến mất sau 3 – 4 ngày và khoảng sau 3 tuần vết khâu sẽ lành hoàn toàn, thậm chí sau này bạn không thể nhớ là mình đã từng có vết thương ở đây. 3. Chăm sóc vết thương tầng sinh môn bằng cách vệ sinh đúng cách:
4. Chăm sóc vết thương tầng sinh môn mau lành lại bằng cách đi bộ: Nhiều mẹ nghĩ rằng việc đi lại sẽ làm “động” vết thương, nhưng hoàn toàn ngược lại, việc tập đi bộ sau sanh giúp lưu thông máu đến vùng tầng sinh môn, giảm sưng và giúp vết khâu mau lành hơn. Tập đi bộ còn giúp ngăn ngừa cứng khớp và đau do nằm nhiều. Sau ngày đầu tiên, khi mẹ lấy lại sức và ngồi dậy bình thường được, hãy tập đi lại nhẹ nhàng xung quanh giường bệnh, hoặc tập đi ngoài hành lang khoa hậu sản. Lúc đầu, việc đi lại có thể gây khó khăn và đau nhưng hãy cố gắng tập luyện bằng cách: đi thẳng người, hai chân dang rộng ra một chút và bước đi tự tin. 5. Chế độ ăn uống giúp vết khâu mau lành:
Tại bệnh viện Từ Dũ, việc xông hơi vùng kín cũng là 1 phương pháp hữu hiệu giúp mẹ mau chóng vượt qua giai đoạn này. Xông hơi vùng kín là dùng nhiệt hơi nước cùng các loại thảo dược giúp sát khuẩn vùng tầng sinh môn, giảm đau, thúc đẩy se khít âm đạo và khử mùi hôi. Sau ngày đầu tiên, khi mẹ lấy lại sức và ngồi dậy bình thường được đều có thể sử dụng dịch vụ này. Ngoài việc thực hiện những điều kể trên để vết thương mau lành, mẹ đừng quên luôn quan sát tình trạng vết khâu tầng sinh môn. Khi có một trong các dấu hiệu sưng đỏ, đau, sốt, chảy máu vết khâu, hở vết khâu, vết khâu có dịch... những dấu hiệu này cho thấy vết thương có thể đang bị viêm hoặc nhiễm trùng, mẹ nên đi khám bác sĩ ngay để điều trị. CNHS. Phạm Thu Hằng Phòng Công tác xã hội Tài liệu tham khảo: Sách kỹ thuật điều dưỡng – Bệnh viện Từ Dũ https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/episiotomy/ |
