Vào ngày cuối cùng trong năm, chúng ta thường thức để đón giao thừa, đón khoảnh khắc thiêng liêng của giây phút đất trời giao hoà. Giao thừa là thời điểm chuyển tiếp giữa ngày cuối cùng của năm cũ sang ngày đầu tiên của năm mới. Đây là một trong những buổi lễ quan trọng trong tập quán, văn hoá nhiều dân tộc.  Về nguồn gốc của từ "giao thừa" có nghĩa là "Cũ giao lại, mới tiếp lấy - Lúc năm cũ qua, năm mới đến". Đó là tình cảm ấm áp của Tết sum vầy bên gia đình, là niềm hy vọng cho một năm mới với nhiều điều mới. Với người Việt Nam, giao thừa là giây phút thiêng liêng. Vào đêm 30 Tết, hay còn gọi là đêm TRỪ TỊCH, được coi là khoảng thời gian thiêng liêng nhất của năm khi các gia đình sum họp, chuẩn bị đón năm mới với những điều tốt lành sẽ đến và tiễn trừ năm cũ. Đêm Giao thừa đến mang ý nghĩa xua đuổi tà khí, ma quỷ, mọi điều xấu xa trong năm cũ đi và đón nhiều may mắn thành công đến cho năm mới. Đây được coi là khoảng thời gian của sự yên nghỉ, là đêm của tĩnh lặng và thiêng liêng. Giao thừa chúng ta làm gì? Đêm giao thừa, ai cũng tất bật chuẩn bị mâm cỗ cúng gia tiên, làm lễ cúng bái cầu chúc cho một năm mới tốt lành, họ thắp hương từ ngoài trời sau đó khấn vái và thắp vào trong nhà để mang may mắn đến. Theo phong tục của dân tộc Việt Nam từ cổ xưa, bàn cúng Giao thừa được chia làm 2 mâm: một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ ở trong nhà và một mâm cúng thiên địa ở khoảng sân trước nhà. Ý nghĩa của lễ này là đem bỏ đi hết những điều xấu, xui xẻo, cũ kỹ của năm cũ sắp qua để đón những cái mới mẻ tốt đẹp của năm mới. Xưa kia người ta cúng Giao thừa ở đình, ông Tiên chỉ hoặc thủ từ đứng làm chủ lễ, nhưng người ta cũng cũng Giao thừa ở thôn xóm nữa. Ngày nay, các gia đình thuờg cúng lễ Giao thừa với sự thành kính như xưa, nhưng bàn thờ thì đơn giản hơn với chiếc bàn nhỏ và mâm lễ vật, có khi lễ vật được đặt trên một chiếc ghế đẩu. Hương thắp lên được cắm vào một chiếc ly đầy gạo hoặc vào một chiếc lọ nhỏ để giữ chân hương. Có nhiều gia đình hương thắp đặt ngay trên mâm lễ, hoặc cắm vào khe nải chuối dùng làm đồ lễ. Người thì nô nức xem pháo hoa, ra đường hái một hành lộc non đem may mắn tài lộc về cho năm mới với quan niệm chính là xuất hành đi lễ chùa để cầu phúc, cầu may, cầu an,... Đó là những cành lộc rất nhỏ trên những thân cây có sức sống mạnh mẽ như si, sung, đa,... Họ mang về, treo trước hiên nhà hoặc cắm vào bình hoa, có nơi còn treo ở gian giữa hoặc cửa ra vào để trừ ma quỷ Hái lộc Xuân là nét văn hoá đẹp của người Việt Nam, trong thời khắc giao hoà giữa đất trời thì việc hái lộc về nhà là điều mà nhiều người rất thích, đó là quan niệm mong muốn mang về những điều tốt đẹp với ý nghĩa "Tống cố, nghinh tân", xua đi những điều không may mắn trong năm cũ, mong những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới,... Cũng có người thì thích đón giao thừa ở nhà, cùng người thân ngồi chờ nồi bánh chưng,ngồi bên nhau quanh bếp lửa hồng chờ bánh chưng chín thơm hương nếp với tiếng nói cười hân hoan. Ai cũng biết chiếc bánh chưng là biểu tượng cho sự sum họp, đoàn tụ của gia đình. Dù ai đi ngược về xuôi, có lẽ vẫn không thể quên được cảm giác ngồi trông nồi bánh chưng đến sáng, cảm giác được hít hà mùi khói, mùi của lá chuối, của gạo nếp và cả mùi của quê hương. Hương bánh chưng hòa quyện cùng hương cốm làm ngạt ngào căn bếp nhỏ vốn đang ấm áp, một không khí rất riêng của ngày Tết. Khoảnh khắc đó thật tuyệt vời! Cho đến nay chiếc bánh chưng vẫn nguyên giá trị, nằm ở vị trị trang trọng trên bàn thờ gia tiên ngày Tết. Giao thừa, tất cả vạn vật như mang trong mình sự biến đổi, mang một sức sống mới để chuẩn bị bung nở những mầm non khoẻ khoắn, hừng hực khí thế, tràn đầy hi vọng. Dù là xưa hay hiện đại, thì đêm giao thừa ngày Tết vẫn luôn mang không khí trang trọng, đánh dấu thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới; chưa bao giờ ngừng làm ta xao xuyến, rung động.Dù là ai, làm gì, ở đâu, vào khoảnh khắc giao thừa, mọi người cũng mong được có mặt ở nhà để được cùng nâng chén rượu chúc sức khoẻ ông bà, cha mẹ, được nhận từ ông bà cha mẹ tiền lì xì đầu năm cùng lời chúc mừng năm mới – một năm tràn đầy hạnh phúc và gặp nhiều may mắn. Sưu tầm. Trong 3 ngày Tết Nguyên đán, giao thừa là khoảnh khắc nhiều người mong đợi nhất. Trong tâm thức người Việt, đêm giao thừa là thời khắc vô cùng đặc biệt, để tiễn năm cũ đi và đón năm mới đến.
Thời vận giao thừa Giao thừa là thời điểm chuyển tiếp giữa ngày cuối cùng của năm cũ sang ngày đầu tiên của năm mới. Đây là một trong những buổi lễ quan trọng trong tập quán, văn hóa nhiều dân tộc. Về nguồn gốc của từ “giao thừa”, có nghĩa là "Cũ giao lại, mới tiếp lấy – lúc năm cũ qua, năm mới đến". Thời điểm đón năm mới đến không chỉ quan trọng trong văn hoá phương Đông mà cũng được người phương Tây coi trọng. Vào dịp này, nhiều quốc gia phương Tây và phương Đông thường tổ chức các lễ bắn pháo hoa hoặc các lễ hội khác để đón mừng năm mới vào đúng thời điểm 0 giờ 0 phút ngày 1 tháng 1. Với người Việt Nam, giao thừa là phút giây thiêng liêng. Vào đêm 30 Tết, hay còn gọi là đêm trừ tịch, được coi là khoảng thời gian thiêng liêng nhất của năm khi các gia đình sum họp, chuẩn bị đón năm mới với những điều tốt lành sẽ đến và tiễn trừ năm cũ. Vì sao lễ cúng giao thừa lại quan trọng? Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ (Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn), trong đêm giao thừa, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng đặt lên ban thờ tổ tiên. Việc cúng lễ giao thừa thường được coi trọng và chuẩn bị cầu kỳ. Cúng giao thừa hay còn gọi là cúng trừ tịch có ý nghĩa đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến. Lễ cúng giao thừa thường được tiến hành vào giờ chính Tý, tức 12 giờ đêm 30 tháng Chạp. Người Việt tin rằng, mỗi năm có các vị thần Hành binh, Hành khiển, Phán quan cai quản hạ giới khác nhau. Cứ hết một năm, vị Hành khiển cũ đã cai quản hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống cai quản hạ giới trong năm mới. Vì vậy, người dân làm lễ Trừ tịch với ý nghĩa để vị thần cũ giao lại công việc để thần mới tiếp nhận (trừ là trao lại chức quan, tịch là ban đêm). Từ xa xưa, các thôn xã thường thiết lập hương án nơi trung thiên, sân đình để làm lễ Trừ tịch. Đó là lễ dâng hương vào giây phút chuyển giao giữa giờ khắc cuối cùng (giờ Hợi) của năm cũ và giờ khởi đầu (giờ Tý) của năm mới. Cúng giao thừa trong dân gian như là buổi tiệc để “tống cựu nghinh tân”, tiễn đưa những vị thần năm cũ và nghinh đón những vị thần mới. Xin các vị thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới bình an, hạnh phúc. Người ta tin rằng mọi điềm hay, dở xảy ra vào giây phút này có liên quan tới mọi sự hay, dở của tất cả thành viên gia đình trong năm mới. Trong giây phút thiêng liêng ấy, mọi người đều quên đi tất cả những điều không hay trong năm
cũ để hướng đến một năm mới may mắn, bình an. |
