Đại hội XIII của Đảng: Vững bước trên con đường đã chọn, không ngả nghiêng, dao động. Ảnh đồ họa: Quang Huy. Show Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời đánh dấu sự hình thành ở nước ta một hệ thống chính trị mới theo chính thể cộng hòa dân chủ nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, dựa trên nền tảng của khối đại đoàn kết dân tộc không phân biệt giống nòi, giai cấp, tôn giáo, ý thức hệ. Trải qua nhiều biến động của tiến trình cách mạng từ năm 1945 đến nay, mô hình tổng thể về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị của nước ta đã có những sự thay đổi nhất định về hình thức tổ chức và phương thức vận hành. 1. Mô hình tổng thể về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nước ta từ năm 1945 đến nay về cơ bản ổn định bao gồm 3 khối (Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội). Với cơ chế vận hành Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ, tổ chức bộ máy của từng khối đã có sự điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu cách mạng của từng giai đoạn lịch sử. Tuy nhiên, đất nước ta đang trong bối cảnh và điều kiện mới là xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN hiện đại, hội nhập quốc tế,… đòi hỏi cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện mô hình tổng thể về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị phù hợp với tình hình mới. Dân chủ là một mục tiêu và khát vọng mà rất nhiều quốc gia đã theo đuổi và giữ gìn qua hàng thập kỷ qua. Vậy bạn có biết dân chủ là gì? và bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu câu trả lời cho những thắc mắc này qua bài viết dưới đây. 1. Dân chủ là gì?Dân chủ là một hình thức tổ chức thiết chế chính trị của xã hội căn cứ vào việc khẳng định toàn bộ quyền lực thuộc về nhân dân, do nhân dân thực hiện hoặc thông qua người đại diện do nhân dân bầu ra, thừa nhận nguyên tắc bình đẳng, tự do và quyền con người. Theo Mác Lênin, dân chủ là sản phẩm phản ánh những tính chất của các mối quan hệ xã hội, trình độ và yêu cầu phát triển của xã hội, đặc biệt là mối quan hệ, trình độ và yêu cầu phát triển kinh tế. Khái niệm dân chủ là gì? Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa thế nào? (Ảnh minh hoạ)2. Các hình thức dân chủ hiện nayDân chủ bao gồm 02 hình thức chính sau: Dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp.
Theo Điều 6 trong Hiến pháp 2013 của Việt Nam, nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước theo hình thức dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện thông qua đại diện là Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan nhà nước khác. Bỏ phiếu kín là một trong những cách thức thể hiện quyền dân chủ phổ biến (Ảnh minh hoạ)3. Những nguyên tắc đảm bảo thực thi dân chủ là gì?Nguyên tắc cốt lõi trong việc đảm bảo thực thi dân chủ là gì? Đó chính là: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng. Đây như một mục tiêu, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng và nhà nước. Trong đó:
Để thực hiện được điều này, ta cần xây dựng, hoàn thiện, duy trì bền vững hệ thống các cơ chế đúng đắn và duy nhất cho việc thực thi dân chủ nhằm mở rộng dân chủ trong xã hội. Ngoài ra, để tạo một bước đệm vững chắc giúp cho bộ máy nhà nước và chế độ dân chủ được diễn ra suôn sẻ, mỗi người dân cần phải ý thức được vai trò và trọng trách của mình trong việc đưa ra các quyết định chung. Tổ chức buổi tọa đàm để thực hiện nguyên tắc đảm bảo được thực thi dân chủ (Ảnh minh hoạ)4. Vai trò của dân chủ là gì?Dân chủ có vai trò đặc biệt quan trọng trong cách vận hành và sự phát triển của một hệ thống chính trị. Một số vai trò chủ chốt là:
5. Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩaTheo Lênin đã từng khẳng định: Dân chủ trong chủ nghĩa xã hội bao quát tất cả các mặt của đời sống xã hội. Trong quá trình phát triển, tiến hóa của dân chủ, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được xem là đỉnh cao. Theo đó, bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa có 4 nội dung sau:
6. Dân chủ là quyền lực thuộc về ai?Dân chủ là tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, vì lợi ích của nhân dân. Bộ máy điều hành nhà nước phải vì nhân dân và vì xã hội mà phục vụ. Bên cạnh đó, dân chủ phải thật sự là một chủ thể của xã hội và làm chủ toàn tiện: Nhà nước, xã hội, chính bản thân,..... Trên đây là dân chủ là gì? và bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa như thế nào? Chúng tôi mong rằng bài viết chứa những thông tin hữu ích về dân chủ và các vấn đề xoay quanh chủ đề này. Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 1900 để được hỗ trợ, giải đáp. |