Giải bài tập sinh học 11 bài 1 năm 2024

Nước là dung môi hòa tan nhiều muối khoáng. Sự hấp thụ muối khoáng luôn gắn với quá trình hấp thụ nước được thực hiện bởi cơ quan rễ.

Giải bài tập sinh học 11 bài 1 năm 2024

I. Lý thuyết

1. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng

a. Hình thái của hệ rễ

  • Hình thái của rễ cây gồm 2 phần:
    • Miền sinh trưởng: giúp rễ cây dài ra hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước và muối khoáng
    • Miền lông hút: chứa nhiều lông hút giúp hấp thụ nước và muối khoáng

b. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ

  • Rễ cây tăng bề mặt hấp thụ bằng cách:
    • Sinh trưởng nhanh về chiều sâu
    • Phân nhánh nhiều về chiều rộng
    • Tăng nhanh số lượng lông hút

2. Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ

a. Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút

  • Hấp thụ nước:
    • theo cơ chế thụ động (cơ chế thẩm thấu)
    • 2 nguyên nhân:
      • Quá trình thoát hơi nước ở lá làm giảm lượng nước trong cây và tế bào lông hút
      • Nồng độ các chất tan cao (sản phẩm của quá trình chuyển hóa)
  • Hấp thụ ion khoáng theo 2 cơ chế:
    • Cơ chế thụ động:
    • cơ chế chủ động: tiêu tốn năng lượng ATP

b. Dòng nước và các ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ

  • Con đường gian bào: đi qua không gian giữa các tế bào, đến đai Caspari sẽ chuyển sang con đường tế bào chất
  • Con đường tế bào chất: đi xuyên qua tế bào chất của các tế bào

3. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây

  • Các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, pH, độ thoáng của đất ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: Trang 9- sgk sinh học 11

Rễ thực vật trên cạn có đặc điểm hình thái gì thích nghi với chức năng tìm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng?

2018-08-26T19:39:24+10:00 2018-08-26T19:39:24+10:00 Giải bài tập sinh học 11 - Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ /themes/cafe/images/no_image.gif

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP *Câu hỏi và bài tập nhận thức kiến thức mới Câu 1: Rễ của thực vật trên cạn có đặc điểm hình thái gì thích nghi với chức năng tìm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng?

Đặc điểm hình thái của rễ thực vật trên cạn thích nghi với chức năng tìm kiếm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng:

- Rễ cây sống trên cạn có 2 loại chính: rễ cọc và rễ chùm. Cả hai loại rễ đều thích nghi với việc tìm kiếm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng.

+ Rễ cọc: có 1 rễ chính, xung quanh mọc các rễ bên.

+ Rễ chùm: sau giai đoạn rễ mầm, rễ chính tiêu biến, từ vị trí rễ chính mọc ra các rễ con.

- Hình thái của rễ thích nghi với chức năng:

+ Rễ có dạng hình trụ, đầu cùng có bao đầu rễ để bảo vệ: dễ dàng đâm sâu len lỏi vào các lớp đất để tìm nguồn nước.

+ Phần chóp rễ là đỉnh sinh trưởng: phân chia hình thành các tế bào mới

+ Miền sinh trưởng dãn dài: tăng kích thước tế bào, kéo dài rễ, chuyên hóa chức năng cho các tế bào.

+ Miền lông hút: có các lông hút, giúp tăng diện tích tiếp xúc của rễ với môi trường, tăng khả năng hấp thụ nước và muối khoáng.

Câu 2:

Hãy phân biệt cơ chế hấp thụ nước với cơ chế hấp thụ ion khoáng ở rễ cây?

Giải bài tập sinh học 11 bài 1 năm 2024

Câu 3: Giải thích vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết.

Khi đất bị ngập nước, oxi trong không khí không thể khuếch tán vào đất, rễ cây không thể lấy oxi để hô hấp. Nếu như quá trình ngập úng kéo dài, các lông hút trên rễ sẽ bị chết, rễ bị thối hỏng, không còn lấy được nước và các chất dinh dưỡng cho cây, làm cho cây bị chết.

Sự xâm nhập của nước từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (cơ chế thẩm thấu): nước di chuyển từ môi trường nhược trương (ít ion khoáng, nhiều nước) sang môi trường ưu trương (nhiều ion khoáng, ít nước)

  • Dịch của tế bào rễ là ưu trương so với dung dịch đất là do 2 nguyên nhân
  • Quá trình thoát hơi nước ở lá đóng vai trò như cái bơm hút
  • Nồng độ các chất tan cao do được sinh ra trong quá trình chuyển hoá vật chất
  • Hấp thụ ion khoáng
  • Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây theo 2 cơ chế:
    • Cơ chế thụ động: một số ion khoáng đi từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (đi từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp)
    • Cơ chế chủ động: một số ion khoáng mà cây có nhu cầu cao (ion kali) di chuyển ngược chiều gradien nồng độ, xâm nhập vào rễ theo cơ chế chủ động, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng

1.2.2. Dòng nước và ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ

Theo 2 con đường:gian bào và tế bào chất.

  • Con đường gian bào
  • Con đường tế bào chất

Con đường gian bào

(đường màu đỏ)

Con đường tế bào chất

(đường màu xanh)

Đường đi

Nước và các ion khoáng đi theo không gian giữa các bó sợi xenllulozo trong thành TB Và đi đến nội bì, gặp đai Caspari chặn lại nên phải chuyển sang con đường tế bào chất để vào mạch gỗ của rễ

Nước và các ion khoáng đi qua hệ thống không bào từ TB này sang TB khác qua các sợi liên bào nối các không bào, qua TB nội bì rồi vào mạch gỗ của rễ

Đặc điểm

Nhanh, không được chọn lọc.

Chậm, được chọn lọc.

.png)

1.3. Ảnh hưởng của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ

Các yếu tố ngoại cảnh như: áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, độ pH, độ thoáng của đất… ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.