Mùa World Cup lại đến, các website cá cược bóng đá trực tuyến lại rộn ràng, thu hút hàng ngàn tỉ đồng tiền đặt cược. Điều đáng tiếc là dù các cơ quan ban ngành đã nghiên cứu thúc đẩy hình thành dự án thí điểm về cá cược, nhưng đến nay, loại hình giải trí không bao giờ buồn tẻ này vẫn chưa được xuất hiện một cách hợp pháp. Sôi động hơn cả chứng khoán Việt Nam được đánh giá là thị trường tiềm năng để ngành công nghiệp cá cược bùng nổ. Theo TGM Research, dưới tác động của xu hướng toàn cầu hóa trên thế giới, lối sống của người dân Việt Nam hiện đại đang ngày càng trở nên phong phú, đa dạng và cởi mở. Đây là một trong những yếu tố chính giúp thúc đẩy sự du nhập của các loại hình kinh doanh đặt cược thể thao từ nước ngoài vào Việt Nam.  Theo số liệu của Statista, doanh thu từ ngành đánh bạc và đặt cược Việt Nam tăng trưởng đều qua các năm từ 2,11 tỉ USD lên 3,46 tỉ USD giai đoạn 2013-2019. Riêng từ năm 2020 do ảnh hưởng của dịch COVID-19, doanh thu thị trường này sụt giảm nhẹ và ước đạt 3,39 tỉ USD vào năm 2022. Trên thực tế, một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á đã nhận thấy tiềm năng, lợi ích quốc gia mà đặt cược thể thao mang lại và tiến hành hợp pháp hóa loại hình kinh doanh này từ nhiều năm về trước, điển hình là Singapore và Philippines. Song song đó, khi được tổ chức quản lý chặt chẽ và bài bản, đặc biệt trong việc giải quyết vấn đề cá cược bất hợp pháp, không thể phủ nhận những tác động tích cực của ngành công nghiệp này đối với sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, dù Chính phủ đã ban hành Nghị định để hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh đặt cược, khuôn khổ pháp lý vẫn còn nhiều bất hợp lý trong việc thực thi và thu hút đầu tư cho ngành này. Cho đến nay, Bộ Tài chính vẫn chưa cấp phép cho bất kỳ doanh nghiệp nào kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. “Nhưng các hoạt động đặt cược thể thao vẫn diễn ra sôi nổi, đặc biệt trên không gian trực tuyến. Với tâm lý còn e ngại về những rủi ro tiềm ẩn của đặt cược thể thao đối với xã hội, Việt Nam đang phải đối mặt với những thất thoát không nhỏ khi dòng tiền từ thị trường này vẫn chảy ra nước ngoài mỗi năm”, ông Greg Laski, CEO của TGM Research, chia sẻ với NCĐT. Ông Greg Laski cho biết có 2 góc độ đánh giá các hoạt động đặt cược. Đầu tiên là về hiệu quả kinh tế. Đặt cược thể thao là loại hình kinh doanh có tỉ suất lợi nhuận cao, có thể đem lại khoản thu lớn cho ngân sách nhà nước trong trường hợp doanh nghiệp kinh doanh đặt cược là doanh nghiệp nhà nước hoặc liên doanh mà một bên tham gia liên doanh là đơn vị công lập. Nhà nước cũng thu được khoản thu ngân sách khá lớn từ thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp kinh doanh đặt cược. Góc độ thứ 2 là về hoạt động cá cược bất hợp pháp. Các hoạt động cá cược bất hợp pháp vẫn diễn ra khá sôi động ở Việt Nam trong những năm qua thông qua rất nhiều trang web cá cược hoạt động tại nước ngoài. Điều này dẫn đến hiện tượng ngoại tệ từ Việt Nam chảy ra nước ngoài. Trong báo cáo khảo sát về đặt cược thể thao quốc tế của TGM Research, khi được hỏi về các loại hình đặt cược đã tham gia trong 12 tháng qua, 29% người tham gia khảo sát tại Việt Nam trả lời rằng họ chơi đặt cược thể thao giữa bạn bè, 28% nói rằng họ tham gia chơi xổ số và các trò chơi có thưởng và 22% đã tham gia các hoạt động cá cược trực tuyến. Bên cạnh đó, khi được hỏi về tần suất tham gia đặt cược thể thao, 45% người tham gia khảo sát trả lời rằng họ tham gia đặt cược thể thao nhiều lần trong 1 tháng. “Điều này cho thấy, thị trường đặt cược thể thao vẫn rất sôi động, nếu Việt Nam có thể triển khai dự án đặt cược chính thức sẽ thu hút được lượng lớn người chơi vào một sân chơi lành mạnh hơn thay vì phải chơi lén lút như hiện nay”, ông Greg Laski nói. Vừa chơi, vừa kiểm soát Ở Trung Quốc, loại hình cá cược thể thao trực tuyến là hợp pháp. Người dân được phép tham gia các trang web cá cược thể thao để đặt cược vào các sự kiện, nhưng đi kèm với quy tắc và quy định ràng buộc. Với Việt Nam, để xác định liệu đây có phải thời điểm chín muồi để triển khai dự án cá cược hay không đòi hỏi sự cân bằng trong việc khai thác lợi ích kinh tế từ các dự án đặt cược, song song vẫn cần có những quy định, nghị định chặt chẽ về việc kiểm soát hoạt động cá cược bất hợp pháp nhằm ngăn chặn tệ nạn xã hội đến từ những hoạt động này. Chính phủ cần đưa ra hướng giải quyết những mặt trái còn tồn đọng và phát huy mặt tích cực mà đặt cược nói chung và đặt cược thể thao nói riêng có thể mang lại. Để làm được điều này, theo ông Greg Laski, Việt Nam cần xây dựng một hành lang pháp lý chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư, tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh để ngăn chặn ảnh hưởng đến trật tự, an ninh, an toàn xã hội. Mặt khác, để xã hội có cái nhìn đúng đắn về đặt cược thể thao, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp nên phối hợp chặt chẽ với các phương tiện truyền thông đại chúng để tuyên truyền đúng đắn đặc điểm, tính chất và lợi ích của hình thức giải trí này cũng như làm sáng tỏ những vấn đề còn gây tranh cãi trong xã hội. Có thể tham khảo bài học từ việc hợp pháp hóa đặt cược thể thao của Singapore. Chính phủ Singapore liên tục cập nhật và thắt chặt khung pháp lý để quản lý chặt chẽ hoạt động đặt cược thể thao. Vừa qua, Đạo luật kiểm soát đánh bạc (Gambling Control Act) tại Singapore có hiệu lực vào ngày 1/8/2022 đã quy định tất cả các hoạt động cờ bạc ở Singapore đều bị cấm, trừ khi được cấp phép, cấp phép theo hạng hoặc được miễn trừ, với Singapore Pools là nhà điều hành duy nhất được cấp phép cung cấp dịch vụ xổ số và đặt cược thể thao. Đồng thời họ cũng đưa ra những hình phạt rất nặng cho hoạt động đặt cược bất hợp pháp. Những người bị phát hiện đánh bạc bất hợp pháp có thể phải đối mặt với án tù lên tới 7 năm và khoản tiền phạt lên tới 500.000 SGD. Những người tái phạm có thể bị phạt tù tới 10 năm và bị phạt tới 700.000 SGD. Các cá nhân bị phát hiện đặt cược với một nhà cung cấp dịch vụ không có giấy phép có thể bị phạt tù tới 6 tháng và/hoặc bị phạt tới 10.000 USD. Bên cạnh thực thi về khung pháp lý, Chính phủ Singapore đồng thời tăng cường các nỗ lực giáo dục cộng đồng về việc đặt cược thể thao quá mức. Hội đồng Quốc gia về Vấn đề đánh bạc (The National Council on Problem Gambling) bắt đầu chiến dịch “cảnh báo công chúng về tác hại của việc cá cược bóng đá quá mức” trước thềm World Cup 2022. Là một phần của chiến dịch, một video được chiếu trước và sau các trận đấu World Cup để nêu rõ vấn đề và tác hại của cá cược bất hợp pháp. Quảng cáo này cũng được đưa lên các nền tảng khác nhau cả về vật lý và kỹ thuật số, bao gồm đài phát thanh, báo chí, phương tiện truyền thông xã hội và trạm chờ xe buýt. Bóng bay clappers và quạt tay có thông điệp không khuyến khích cá cược bất hợp pháp được phân phát tại các địa điểm công cộng trình chiếu chương trình truyền hình trực tiếp của World Cup. Nhìn chung, cá cược thể thao như bóng đá, đua ngựa là loại hình giải trí ưa thích của đông đảo người dân. Đây cũng là nhu cầu cần thiết và không nên cấm. Việc lựa chọn cách tiếp cận đúng có thể mang lại hiệu quả to lớn. Điển hình là việc casino dành cho người Việt được cấp phép thí điểm ở Phú Quốc bước đầu cho thấy khá hiệu quả về phương diện thu thuế và tạo sân chơi hấp dẫn cho người dân. Theo báo cáo của Ủy ban Nhân dân tỉnh Kiên Giang về 3 năm thí điểm cho người Việt vào chơi tại casino Phú Quốc, từ năm 2019-2021, người Việt đã chi 5,96 triệu USD tại casino được thí điểm ở Phú Quốc. Doanh thu của Corona Casino thí điểm cho người Việt vào chơi tăng 9,5% từ năm 2019-2020. Mặc dù doanh thu của casino này sụt giảm mạnh do ảnh hưởng của dịch COVID-19, từ tháng 1/2019 đến cuối năm 2021, Corona Casino đã đóng thuế hơn 70 triệu USD (khoảng 1.730 tỉ đồng) vào ngân sách nhà nước. Điều đặc biệt là trong báo cáo khảo sát về đặt cược thể thao quốc tế của TGM Research, phần lớn người dân Việt Nam lại không đặt cược để kiếm tiền mà họ chỉ muốn tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ mà trò chơi này mang lại, với 45% người trả lời rằng họ thích cảm giác phấn khích khi đặt cược và 51% người cho rằng đặt cược làm cho việc theo dõi trận đấu hấp dẫn hơn. Trong khi đó, trên toàn cầu (khảo sát tại 45 quốc gia trên thế giới với hơn 28.000 người tham gia khảo sát), 48% người tham gia khảo sát cho rằng lý do họ tham gia đặt cược thể thao là để thắng tiền thưởng, tương tự ở khu vực châu Phi là 68%, châu Mỹ Latinh là 51% và châu Âu là 46%. Qua thực tế triển khai, báo cáo đánh giá mô hình phát triển casino gắn với dịch vụ, du lịch, thương mại và vui chơi giải trí tổng hợp quy mô lớn đã có nhiều tác động tích cực đối với kinh tế xã hội của địa phương. Với quan điểm thận trọng, việc thí điểm này không ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đáp ứng nhu cầu giải trí của một bộ phận người dân, góp phần tăng thu cho Ngân sách Nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. |
