Cách rửa tay bằng xà phòng có bao nhiêu bước

Vi-rút đường hô hấp gây những bệnh như viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi-rút Corona (Covid-19) lây lan khi dịch nhầy hay dịch tiết đường hô hấp chứa vi-rút xâm nhập vào cơ thể của bạn từ mắt, mũi hay họng, chủ yếu là qua bàn tay. Bàn tay cũng chính là một trong những cách phổ biến nhất khiến virus lây lan từ người này sang người khác.

Trong tình hình đại dịch hoành hành trên thế giới, một trong những biện pháp rẻ nhất, dễ nhất, và quan trọng nhất để phòng tránh vi-rút lây lan là rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch. Dưới đây là tất cả những thông tin bạn cần biết để rửa tay đúng cách:

1. Rửa tay đúng cách như thế nào?

Xoa tay nhanh rồi tráng nước không thể loại bỏ được hết tất cả vi-rút còn sót lại trên tay bạn. Bạn hãy tham khảo từng bước dưới đây để rửa tay thật sạch.

Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay dưới vòi nước
Bước 2: Lấy xà phòng vào lòng bàn tay và xoa đều
Bước 3: Chà 2 bàn tay vào nhau, mặt trong, mặt ngoài – miết mạnh các ngón tay và các kẽ ngón, móng tay – trong vòng ít nhất 20 giây.
Bước 4: Tráng sạch tay dưới vòi nước
Bước 5: Lau khô tay bằng khăn sạch hoặc khăn sử dụng một lần

2. Tôi nên rửa tay trong bao lâu?

Bạn nên rửa tay ít nhất trong vòng 20-30 giây. Có một cách rất dễ giúp bạn rửa tay đủ thời gian cần thiết là vừa rửa tay vừa hát bài chúc mừng sinh nhật, đủ hai lần.

Khi bạn dùng dung dịch rửa tay khô thì nên loại có chứa ít nhất 60% cồn, xoa dung dịch vào tay trong ít nhất 20 giây để làm sạch cả bàn tay.

3. Khi nào thì tôi cần rửa tay?

Để phòng ngừa lây nhiễm COVID-19, bạn cần rửa tay vào những thời điểm sau:

Sau khi xịt mũi, ho hay hắt hơi
Sau khi đến nơi công cộng, sau khi đi các phương tiện giao thông công cộng, đi chợ và những nơi thờ cúng khác
Sau khi chạm vào những bề mặt ở môi trường bên ngoài, kể cả tiền giấy
Trước, trong và sau khi chăm sóc người ốm
Trước và sau khi ăn

Nói chung, bạn nên rửa tay vào những thời điểm sau đây:

Sau khi đi vệ sinh
Trước và sau khi ăn
Sau khi bỏ rác
Sau khi chạm vào động vật và vật nuôi
Sau khi thay tã lót cho em bé hoặc giúp trẻ đi vệ sinh
Khi bàn tay của bạn bị bẩn

4. Tôi có thể giúp con tôi rửa tay như thế nào?

Bạn có thể giúp con mình rửa tay bằng cách làm cho việc rửa tay trở nên dễ dàng với trẻ nhỏ, ví dụ như, để sẵn một chiếc ghế nhỏ để giúp con dễ dàng với tới vòi nước và xà phòng. Bạn cũng có thể làm cho việc rửa tay trở nên vui vẻ hơn bằng cách hát cùng con bài hát mà con yêu thích khi giúp con xoa bàn tay.

5. Tôi có cần dùng nước ấm để rửa tay không?

Không, bạn có thể dùng nước ở bất kỳ nhiệt độ nào rửa tay cũng được. Nước lạnh và nước ấm đều có tác dụng diệt vi trùng và vi-rút như nhau – miễn là bạn phải dùng xà phòng!

6. Tôi có cần lau khô tay bằng khăn không?

Vi trùng lây lan từ làn da ướt dễ dàng hơn so với da khô, do vậy lau khô tay là một bước quan trọng. Khăn giấy hoặc khăn vải có tác dụng tốt nhất để loại bỏ vi trùng mà không làm lây lan sang những bề mặt khác.

7. Rửa tay bằng xà phòng và nước hay dung dịch rửa tay khô: cái nào tốt hơn?

Nói chung, cả rửa tay bằng xà phòng và nước và dung dịch rửa tay khô, nếu dùng đúng cách, rất có tác dụng diệt vi trùng và mầm bệnh. Khi ở bên ngoài thì dung dịch rửa tay khô thuận tiện hơn, nhưng lại đắt hoặc khó mua khi tình trạng khẩn cấp xảy ra. Thêm nữa, dung dịch rửa tay khô có cồn có thể diệt vi-rút corona, nhưng không diệt được tất cả các loại vi khuẩn và vi-rút, ví dự như norovirus và rotavirus.

8. Nếu tôi không có xà phòng thì sao?

Dùng nước có clo hay dung dịch rửa tay có chứa ít nhất 60% cồn là hai cách tốt nhất nếu bạn không có xà phòng và nước sạch. Trong trường hợp không có nước có clo hay dung dịch rửa tay khô, nước xà phòng hay tro cũng có thể diệt vi khuẩn, mặc dù không có tác dụng bằng. Nếu dùng nước xà phòng hay tro thì cần phải rửa tay ngay khi bạn tìm được nơi rửa tay và tránh tiếp xúc trực tiếp với những người xung quanh hoặc các bề mặt.

9. Tôi còn có thể giúp chấm dứt lây lan vi-rút corona như thế nào?

Phép lịch sự khi hắt hơi hay ho: lấy khuỷu tay hoặc khăn giấy che miệng và mũi khi ho hay hắt hơi, vứt bỏ khăn giấy sau khi dùng và rửa tay
Tránh chạm tay lên mặt (mắt, mũi, miệng)
Tránh tiếp xúc trực tiếp: tránh bắt tay, ôm hôn, chia sẻ đồ ăn, đồ dùng cá nhân, cốc và khăn
Tránh tiếp xúc gần với những người đang bị cảm hoặc có những triệu chứng giống bị cúm
Nếu bạn hoặc con bạn có dấu hiệu sốt, ho hoặc khó thở, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra sức khỏe
Lau sạch những bề mặt có thể lây lan vi-rút, nên lau sạch các bề mặt thường xuyên hơn (đặc biệt là ở những khu vực công cộng)

Bấm vào đây để tìm hiểu tất cả các hướng dẫn của UNICEF về COVID-19.

Có rất nhiều vi khuẩn trên đôi bàn tay mà mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy được đặc biệt ở lòng bàn tay, kẽ tay, móng tay... Trong quá trình hoạt động hàng ngày, chúng ta thường xuyên va chạm, tiếp xúc với đồ vật và mọi người xung quanh, dẫn đến tích lũy n hiều vi khuẩn trên tay. Sau đó, vi khuẩn có thể lây nhiễm bệnh tật cho chính bản thân bằng các hành động vô tình như đưa tay chứa vi khuẩn chạm vào mắt, mũi hay miệng hay lây cho người khác qua việc tiếp xúc với đôi bàn tay.

Các bước rửa tay đúng cách có tác dụng phòng bệnh hiệu quả

Đối với trẻ em, nguy cơ bàn tay bị nhiễm bẩn cao hơn nhiều bởi các em rất thích chơi đùa lại hay có thói quen ngậm tay vào miệng trong khi đó, hệ miễn dịch của trẻ còn rất non yếu nên nếu phụ huynh không chú ý giúp trẻ luôn giữ sạch đôi tay thì trẻ sẽ dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn qua đường hô hấp và tiêu hóa như tay chân miệng, tiêu chảy, tả, lỵ, nhiễm giun sán, nhiễm cúm…

Trước tình hình nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh và kháng thuốc kháng sinh gia tăng, việc phòng chống bệnh tật trở nên vô cùng quan trọng. Trong đó, thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước sạch là biện pháp phòng bệnh đơn giản nhưng vô cùng hữu hiệu.

Để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh, trẻ cần được phụ huynh nhắc nhở rửa tay sạch sẽ vào 5 thời điểm quan trọng và theo 6 bước cơ bản sau:

5 thời điểm rửa tay:

Sau khi trẻ sử dụng nhà vệ sinh.

- Sau khi trẻ chơi đùa, nghịch ngợm trên đất, cát.

- Sau khi trẻ tiếp xúc với bất kỳ đối tượng nào nghi ngờ đang bị nhiễm bệnh.

- Sau khi trẻ ho, hắt hơi hoặc sổ mũi làm dính các chất dịch tiết trên đôi bàn tay.

- Trước khi vào bữa ăn.

6 bước rửa tay cơ bản:

- Bước 1: Làm ướt 2 lòng bàn tay bằng nước. Lấy xà phòng và chà 2 lòng bàn tay vào nhau.

- Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu và kẽ ngoài các ngón tay của bàn tay kia và ngược lại.

- Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các kẽ trong ngón tay.

- Bước 4: Chà mặt ngoài các ngón tay của bàn tay này vào lòng bàn tay kia.

- Bước 5: Dùng bàn tay này xoay ngón cái của bàn tay kia và ngược lại.

- Bước 6: Xoay các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.

Chú ý: mỗi bước “chà” 5 lần. Thời gian rửa tay tối thiểu 30 giây

Trần Hoàng Kim – Trung tâm KSBT

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II, Bác sĩ cao cấp Đoàn Dư Đạt - Bác sĩ Nội tổng hợp – Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Ngày nay, tất cả mọi người đều phải cần có thói quen rửa tay, thậm chí các em nhỏ, ngay từ bậc mẫu giáo đã được giáo dục rất kỹ về các bước rửa tay - một công việc tưởng chừng đơn giản nhưng lại mang lại rất nhiều lợi ích. Vậy tại sao chúng ta phải rửa tay và rửa tay như thế nào cho đúng?

Có thể nói rằng đôi bàn tay là bộ phận linh hoạt nhất trên cơ thể của con người. Bàn tay giúp chúng ta làm mọi việc từ lao động, ăn uống, vệ sinh cá nhân, cầm nắm các vật... Chính vì sự linh hoạt đó mà bàn tay của con người phải tiếp xúc với rất nhiều thứ từ đồ ăn, đất cát, phân, động vật hay đơn giản là tay nắm cửa. Năm 1938, Price P.B chia vi khuẩn trên da bàn tay làm 2 nhóm: vi khuẩn vãng lai và vi khuẩn định cư.

Vi khuẩn định cư: Gồm các cầu khuẩn gram (+): S. epidermidis, S. aurers, và các vi khuẩn gram (-): Acinetobacter, Enterobacter... Phổ vi khuẩn định cư thường cư trú ở lớp sâu của biểu bì da. VST thường quy không loại bỏ được các vi khuẩn này khỏi bàn tay nhưng VST thường xuyên có thể làm giảm mức độ định cư của vi khuẩn trên tay.
Vi khuẩn vãng lai: Loại vi khuẩn này gồm các vi khuẩn nằm trên các bề mặt tiếp xúc với bàn tay. Tuy nhiên phổ vi khuẩn này có thể loại bỏ dễ dàng bằng việc rửa tay thường quy.

Do phải tiếp xúc với nhiều đồ vật như vậy mà bàn tay có thể có những vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn E.coli sau khi chúng ta đi đại tiện; hay virus cúm, virus sởi sau khi dùng tay xì mũi. Thử tưởng tượng xem nếu như bạn không rửa tay thì bạn có thể reo rắc các vi khuẩn và virus này ở khắp nơi - những nơi mà bạn chạm tay hoặc chính những vi sinh vật này sẽ gây bệnh cho bạn.

Các bước rửa tay giúp loại bỏ các vi sinh vật có hại trên bàn tay. Đây là một việc làm quan trọng, đơn giản, tiết kiệm giúp ngăn ngừa và phòng tránh lây lan bệnh tật.

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), rửa tay giúp:

Giảm 23 - 40 % số người mắc bệnh tiêu chảy.
Giảm 58% bệnh tiêu chảy ở những người có hệ miễn dịch yếu.
Giảm 16 -21% các bệnh về đường hô hấp, như cảm lạnh, trong dân số nói chung.
Giảm 29 - 57% tỷ lệ trẻ em phải nghỉ học do các bệnh về đường tiêu hóa.
Ngoài ra, việc rửa tay còn làm giảm nguy cơ mắc bệnh và lan truyền dịch bệnh cũng như giảm tỷ lệ kháng kháng sinh.

Tuy nhiên, chỉ rửa tay bằng nước không là chưa đủ, chúng ta cần rửa tay đúng lúc và đúng cách.

Trước, trong, và sau khi nấu ăn.
Trước khi ăn.
Trước và sau khi điều trị vết thương.
Trước và sau khi chăm sóc người ốm.
Sau khi đi vệ sinh (đại tiện và tiểu tiện).
Sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi.
Sau khi thay tã hoặc và vệ sinh cho trẻ đã sử dụng nhà vệ sinh.
Sau khi chạm vào các đồ vật của người bệnh hoặc sờ mó vào động vật, thức ăn gia súc hoặc chất thải động vật.
Sau khi chạm rác.
Sau khi làm việc...

Lavabo, vòi nước sạch.
Xà phòng hoặc dung dịch rửa tay khử khuẩn.
Giấy lau tay dùng một lần.

Rửa tay đúng cách là rửa tay với xà phòng, đúng quy trình, dưới vòi nước sạch chảy.

Các bước rửa tay thường quy bao gồm:

Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay bằng nước, lấy xà phòng vào lòng bàn tay. Chà 2 lòng bàn tay vào nhau.
Bước 2: Chà lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại.
Bước 3: Chà 2 lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón.
Bước 4: Chà mu các ngón tay này lên lòng bàn tay kia và ngược lại (mu tay để khum khớp với lòng bàn tay).
Bước 5: Chà ngón cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại (lòng bàn tay ôm lấy ngón cái).
Bước 6: Chà các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.

Chú ý: Rửa tay ít nhất trong 30 giây, mỗi thao tác lặp lại ít nhất 5 lần.

Quy trình rửa tay thường quy của Bộ Y tế

Chỉ mất khoảng 30 giây cho các bước rửa tay nhưng lại đem lại rất nhiều lợi ích cho bản thân chúng ta và những người xung quanh. Do đó, mỗi người cần tự nâng cao ý thức thực hiện rửa tay đúng cách để bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.

Đây là việc làm bắt buộc cho mỗi người dân, nhất là trong khi đại dịch Covid đang bùng phát. Nó là một trong 5K buộc phải thực hiện trong thời gian hiện nay. Lí do cần thực hiện ngay:

Tuân thủ 5K bắt buộc của chính phủ đưa ra cho mọi người trong phòng chống dịch Covid hiện nay.
Tránh nhiễm bệnh cho bản thân và lây chéo cho người khác.

Hiện nay hệ thống Vinmec đã có quy trình quy định về rửa tay thường quy và rửa tay ngoại khoa, bắt buộc mọi cán bộ và nhân viên trong hệ thống phải tuân thủ. Ngoài 6 bước rửa tay thường quy của bộ Y tế, Vinmec còn bổ sung thêm bước 7 rửa vùng cổ tay. Đối với nhân viên y tế, bắt buộc phải tuân thủ rửa tay thường quy theo 5 thời điểm: