13:46:5419/11/2021 Như các em đã biết, muốn tổng hợp lực của hai lực đồng quy, ta áp dụng quy tắc hình bình hành. Muốn tìm hợp lực của hai lực song song cùng chiều, ta áp dụng quy tắc nào? Bài viết này sẽ giúp các em biết quy tắc hợp lực song song cùng chiều, công thức tổng hợp lực song song cùng chiều qua thí nghiệm, ví dụ và ứng dụng. I. Thí nghiệm tìm hợp lực của hai lực song song cùng chiều 1. Thí nghiệm 1 - Dùng một thước dài, cứng và nhẹ, có trọng tâm tại O và dùng một lực kế móc vào một lỗ nhỏ tại O để treo thước lên.  • Treo hai chùm quả cân có trọng lượng P1 và P2 khác nhau vào hai phía của thước, thay đổi khoảng cách từ hai điểm treo O1, O2 đến O để cho thước nằm ngang. • Vì tác dụng làm quay của lực P1 cân bằng với tác dụng làm quay của lực P2. ⇒ Lực kế chỉ giá trị: F = P1 + P2 2. Thí nghiệm 2 • Tháo hai chùm quả cân đem treo chung vào trong tâm O của thước thì thấy thước vẫn nằm ngang và lực kế vẫn chỉ giá trị F = P1 + P2 II. Quy tắc hợp lực song song cùng chiều 1. Quy tắc hợp lực song song cùng chiều • Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực song song, cùng chiều và có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực ấy. • Giá của hợp lực chia khoảng cách giữa hai giá của hai lực song song thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy. F = F1 + F2 (Chia trong) Trong đó: d1 là khoảng cách từ giá của hợp lực tới giá của lực d2 là khoảng cách từ giá của hợp lực tới giá của lực Quy tắc trên vẫn đúng cho cả trường hợp thanh AB không vuông góc với hai lực thành phần 2. Chú ý - Quy tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều giúp ta hiểu thêm về trọng tâm của vật. Bất kì vật nào cũng có thể chia thành một số lớn các phần nhỏ, mỗi phần có trọng lực rất nhỏ. Hợp lực của các trọng lực rất nhỏ ấy là trọng lực của vật. Điểm đặt của hợp lực là trọng tâm của vật. - Đối với những vật đồng chất và có dạng hình học đối xứng thì trọng tâm nằm ở tâm đối xứng của vật. - Có nhiều khi ta phải phân tích một lực thành hai lực thành phần và song song và cùng chiều với lực . III. Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của ba lực song song - Ba lực đó phải có giá đồng phẳng. - Lực ở trong phải ngược chiều với hai lực ở ngoài. - Hợp lực của hai lực ở ngoài phải cân bằng với lực ở trong. ** Ví dụ và Ứng dụng của quy tắc hợp lực song song cùng chiều trong thực tế. ¤ Ứng dụng: Như làm đòn gánh, Cân thăng bằng, bắc cầu qua sông,... ¤ Ví dụ: Một người đang gánh trên vai một bao gạo có trọng lượng 60 N. Bao gạo buộc vào đầu gậy cách vai 50cm. Tay người giữ ở đầu kia cách vai 25 cm. Bỏ qua trọng lượng của gậy: a) Hãy tính lực giữ của tay. b) Nếu dịch chuyển gậy cho bao gạo cách vai 20cm và tay cách vai 40cm, thì lực giữ bằng bao nhiêu? c) Vai người chịu được áp lực bằng bao nhiêu trong hai trường hợp trên?
> Lời giải: Ta gọi khoảng cách từ vai tới điểm tay giữ là d1; khoảng cách từ vai đến điểm buộc bao gạo là d2; a) d1 = 25cm, d2 = 50cm và P = 60N nên Ta có: b) d1 = 40; d2 = 20; P = 60N nên ta có:
c) Trong trường hợp câu a) vai người chịu áp lực:N = F + P = 120 + 60 = 180(N). Trong trường hợp câu b) vai người chịu áp lực:N = F + P = 30 + 60 = 90(N). Trên đây KhoiA.Vn đã giới thiệu với các em về Quy tắc hợp lực song song cùng chiều: Thí nghiệm, Công thức, Ví dụ và Ứng dụng. Hy vọng bài viết giúp các em hiểu rõ hơn. Nếu có câu hỏi hay góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết, chúc các em thành công. 16:47:5704/11/2019 Như các em đã biết, muốn tìm hợp lực của hai lực đồng quy ta vận dụng quy tắc hình bình hành. Vậy muốn tìm hợp lực của hai lực song song ta áp dụng quy tắc nào? Trong bài viết này, chúng ta cùng đi tìm hiểu cách tổng hợp hai lực song song cùng chiều, công thức tính tổng hợp lực, qua đó giải các bài tập vận dụng để hiểu rõ nội dung bài viết và trả lời cho câu hỏi ở trên. I. Thí nghiệm về hợp lực song song 1. Thí nghiệm 1 - Vì tác dụng làm quay của lực P1 cân bằng với tác dụng làm quay của lực P2 nên lực kết chỉ giá trị: F = P1 + P2 2. Thí nghiệm 2 - Tháo hai chùm quả cân đem treo chung vào trọng tâm O của thước thì thấy thước vẫn nằm ngang và lực kế vẫn chỉ giá trị: F = P1 + P2 - Vậy trọng lực
II. Quy tắc hợp hai lực song song cùng chiều 1. Quy tắc hợp lực song song cùng chiều - Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực song song, cùng chiều và có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực ấy.
- Giá của hợp lực chia khoảng cách giữa hai giá của hai lực song song thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy. 2. Chú ý - Quy tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều giúp ta hiểu thêm về trọng tâm của vật. Bất kỳ vật nào cũng có thể chia thành các phần nhỏ, mỗi phần có trọng lực rất nhỏ. Hợp lực của các trọng lực rất nhỏ ấy là trọng lực của vật. Điểm đặt của hợp lực là trọng tâm của vật.
- Đối với những vật đổng chất và có dạng hình học đối xứng thì trọng tâm nằm ở tâm đối xứng của vật. - Có nhiều khi ta phải phân tích một lực III. Bài tập về Tổng hợp lực song song * Bài 1 trang 106 SGK Vật Lý 10: Phát biểu qui tắc tổng hợp hai lực song song cùng chiều. ° Lời giải bài 1 trang 106 SGK Vật Lý 10: - Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực song song, cùng chiều và có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực ấy.
- Giá của hợp lực chia khoảng cách giữa hai giá của hai lực song song thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy.
* Bài 2 trang 106 SGK Vật Lý 10: Một người gánh một thùng gạo nặng 300 N và một thùng ngô nặng 200 N. Đòn gánh dài 1 m. Hỏi vai người đó phải đặt ở điểm nào, chịu một lực bằng bao nhiêu? Bỏ qua trọng lực của đòn gánh. ° Lời giải bài 2 trang 106 SGK Vật Lý 10: - Hình biểu diễn lực như sau (g:=gạo; n:=ngô): - Gọi d2 = OB là cánh tay đòn của trọng lực - Áp dụng quy tắc tổng hợp lực song song cùng chiều, ta có:
- Mặt khác ta có: d1 + d2 = AB = 1(m). (**) - Từ (*) và (**) ta tính được: d1 = 0,4(m); d2 = 0,6(m). - Vai người gánh chịu một lực là: P = Pg + Pn = 300 + 200 =500(N).
Hy vọng với bài viết về Quy tắc hợp lực song song cùng chiều, Công thức tính và Bài tập ở trên hữu ích cho các em. Mọi góp ý và thắc mắc các em vui lòng để lại bình luận dưới bài viết để Hay Học Hỏi ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tập tốt. ¤ Xem thêm các bài viết khác tại: » Mục lục SGK Vật lý 10 Lý thuyết và Bài tập » Mục lục SGK Hóa học 10 Lý thuyết và Bài tập |
