1. Tóm tắt tiểu sử Phan Đình Phùng Phan Đình Phùng, người tỉnh Hà Tịnh, thi đỗ Đình Nguyên. Tính cương trực, ông làm quan đến chức Ngự sử dưới triều Tự Đức. Đến khi vua mất, quyền thần Tôn Thất Thuyết làm nhiều điều sái phép. Vì quá cang trực, ông mắng Thuyết giữa triều, nên bị Thuyết cách chức đuổi về.
Về sau, khi quân Pháp đánh chiếm Kinh thành Huế, vua Hàm Nghi bỏ chạy ra Quảng Bình rồi truyền hịch kêu gọi sĩ phu các nơi đứng ra cứu nước. Phan Đình Phùng đứng đầu đảng Văn Thân mộ binh khởi nghĩa chống Pháp. Người yêu nước khắp nơi về giúp ông rất đông.
Ông lập chiến khu kiên cố trong khoản rừng Hồng Lĩnh tục gọi là "Ngàn trươi" thuộc tĩnh Hà Tịnh. Ông sắp đặt quân lính có cơ ngũ, luyện tập binh sĩ có kỷ luật theo phép Âu Tây. Tướng của ông là Cao Thắng chế được cả súng đạn tinh xảo không kém gì của Pháp.
Người Pháp cũng nhận ông là có tài tổ chức quân đội . Trước tiên, ông sai người vây nhà Trương Quang Ngọc bắt chém đầu để trừng trị tội phản bội bắt vua Hàm Nghi giao cho Pháp.
Ròng rã mười năm, quân Pháp đánh ông mãi nhưng chỉ hao quân tốn của chớ không thắng nổi ông. Pháp sai Hoàng Cao Khải là bạn ông viết thư dụ ông ra hàng. Ông trả lời rằng ông đã nhất quyết vì nước vì dân mà kháng chiến tới cùng, nên không có trở lực nào làm cho nản lòng đổi chí ông được.
Sau cùng, Pháp sai Nguyễn Thân đem đại binh bao vây, cố bắt cho được ông. Nghĩa quân thiếu lương thực, vẫn một lòng kháng chiến. Song, vì quá vất vả, ông bị bệnh lỵ mà chết.
Mất chủ tướng, đảng Văn Thân tan rã, người trốn ra ngoại quốc, người ra Bắc tiếp tục chiến đấu, người ra đầu thú bị bắt đày đi Côn Đảo. Khái quát về cuộc khởi nghĩa Hương KhêCuộc khởi nghĩa Hương Khê diễn ra từ năm 1885 – 1896 do Phan Đình Phùng và cộng sự Cao Thắng lãnh đạo. Cuộc khởi nghĩa có địa bàn hoạt động tại bốn tỉnh: Nghệ An, Thanh hóa, Hà Tĩnh và Quảng Bình. Căn cứ cuộc khởi nghĩa: Ngàn Trươi thuộc huyện Hương Khê – Hà Tĩnh. Phương thức chiến đấu của cuộc khởi nghĩa là lựa chọn lối đánh du kích với lợi thế dựa vào địa hình hiểm trở cùng hệ thống công sự chằng chịt. Một số lối đánh như chặn đường tiếp tế, công đồn, dụ đối phương…Phan Đình Phùng chia 4 tỉnh thành hoạt động thành 15 quận thứ, xây dựng chiến tuyến cố định, đại bản doanh được đặt tại ở núi Vụ Quang. Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?Nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương vì nhiều lí do. Cuộc khởi nghĩa diễn ra trong một thời gian dài, hoạt động mạnh trên một địa bàn rộng lớn. Nghĩa quân chiến đấu anh dũng với nhiều thành phần, tầng lớp không phân chia. Sử dụng những phương thức tác chiến độc đáo, phù hợp. - Quy mô, địa bàn hoạt động: Cuộc khởi nghĩa diễn ra trên một địa bàn rộng lớn, bao gồm 4 tỉnh Bắc Trung Kì: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
- Thời gian hoạt động: Khởi nghĩa Hương Khê hoạt động kéo dài trong hơn mười năm. Bắt đầu từ năm 1985 cho đến khi tan rã vào năm 1986. Khi khởi nghĩa kết thúc thì cũng là lúc phong trào Cần Vương thất bại.
- Thành phần tham gia: Nghĩa quân Hương Khê với sự tham gia đông đảo của nhân dân đồng bằng và các dân tộc thiểu số. Nhận được sự ủng hộ cũng như huy động được những tiềm năng to lớn từ nhân dân.
- Trình độ tổ chức: Nghĩa quân hoạt động có sự tổ chức quy củ, chặt chẽ và kỉ luật. Nghĩa quân đã giành ba năm (từ 1885 – 1888) để lo tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí và tích trữ lương thực. Lực lượng được chia thành 15 quân thứ, mỗi quân thứ có từ 100 đến 500 người do các tướng tài ba chỉ huy.
- Về quân sự: Nghĩa quân đã sử dụng cùng kiểu trang phục, xây dựng công sự và vũ khí lợi hại. Phương thức chiến đấu chủ yếu là đánh du kích và vận động chiến, biết tận dụng tối đa địa lý và địa hình khu vực. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã sử dụng lối đánh linh hoạt (phòng ngự, chủ động tấn công, đánh đồn, diệt viện…) khi đánh trực diện cùng quân Pháp. Nghĩa quân còn tự chế tạo được súng trường theo mẫu súng của Pháp.
- Trong suốt quá trình hoạt động, nghĩa quân Hương Khê đã lập được rất nhiều chiến công, tiêu diệt địch làm cho thực dân Pháp bị tổn thất nặng nề.
Chính vì thế, khởi nghĩa Hương Khê được coi là đỉnh cao trong phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX.
Tại sao khởi nghĩa Hương Khê được coi là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương?
Chi tiết
Chuyên mục: Bài 21: Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ XIX* Nói khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương là vì: + Thời gian kéo dài nhất 10 năm (1885 -1896). + Địa bàn hoạt động rộng lớn khắp 4 tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình + Nghĩa quân được tổ chức chặt chẽ, chia thành 15 thứ quân. + Nghĩa quân chế tạo được súng trường( súng 1874) + Phương thức tác chiến:tiến hành chiến tranh du kích nhưng hình thức phong phú, linh hoạt... (Nguồn: trang 133 sgk Lịch Sử 11:) x H-
Hương Khê
T-
tỉnh Thanh Hóa
| 
