Sụn nắp nằm ngay dưới đáy lưỡi, vùng hạ họng. Bệnh lý sụn nắp hay gặp nhất là viêm sụn nắp cấp, ngoài ra còn có thể gặp u nang sụn nắp, lao sụn nắp. Show
U nang sụn nắp là một khối u lành tính, có thể được coi là một loại u lành tính, do tắc những đường dẫn lưu của các tuyến vùng sụn nắp gây ra các khối gọi là u nang. Nếu khối này nhỏ, không gây biểu hiện ảnh hưởng tới sinh hoạt như nuốt vướng thì có thể không cần can thiệp. Khi khối u nang sụn nắp phát triển, ảnh hưởng tới chức năng nuốt hoặc gây thay đổi giọng nói, khó thở… lúc này khối u có chỉ định phẫu thuật để loại bỏ. Lao sụn nắp thường đi kèm với lao thanh quản và lao phổi vì sụn nắp là một phần của cấu trúc thanh quản. Niêm mạc sụn nắp phù nề, bề mặt nhiều giả mạc bẩn. Biểu hiện thường kèm theo liệt dây thần kinh hồi quy trái, dây thanh nề, đỏ, bẩn. Tuy nhiên, nếu có điều trị khỏi cũng gây biến dạng sụn nắp.  Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm phù nề sụn nắpViêm sụn nắp cấp có thể do 2 nhóm nguyên nhân chính: Nhiễm khuẩn: người lớn hay gặp nhất là do Haemophilus influenzae (25%), Streptococcus pneumoniae, do virut như herpes simplex virus (HSV) và nấm Candida, Aspergillus. Không do nhiễm khuẩn: thay đổi nhiệt độ xảy ra sau khi nuốt các đồ ăn quá nóng hoặc hít phải hơi nóng (như cocain hoặc cần sa được đốt nóng), uống rượu, côn trùng cắn gây phản ứng dị ứng phù nề, xạ trị vùng đầu cổ cũng có thể gây ra tình trạng viêm phù nề sụn nắp. Bên cạnh viêm nhiễm, việc uống rượu bia là một yếu tố thuận lợi xuất hiện viêm sụn nắp cấp và bị tác động bởi nhiều yếu tố chủ yếu liên quan đến dị ứng thức ăn hoặc đồ uống gây viêm thượng thanh môn cấp. Bệnh viêm sụn nắp cấp có kèm theo bệnh đái tháo đường, viêm nhiễm vùng tiểu khung hoặc phối hợp cả hai bệnh trên. Nuốt đau, thở rít và giọng nói bị thay đổi - Coi chừng!Người bệnh sẽ thấy cảm giác điển hình là đau họng và nuốt đau. 50% số bệnh nhân có giọng ngậm hột thị. Có thể xuất hiện các triệu chứng: tăng tiết đờm dãi, có thở rít và tắc nghẽn đường hô hấp. Sốt cao nếu do nguyên nhân nhiễm khuẩn, trường hợp không phải do nhiễm khuẩn thì có thể có sốt nhẹ hoặc không sốt. Bệnh nhân thường ít khi ho. Khám hạ họng thanh quản thấy: phù nề vùng sụn nắp, hẹp phễu thanh thiệt và sụn phễu. Sụn nắp có thể viêm nề nhiều tạo hình ảnh “mõm cá mè”. Có thể có viêm loét hay viêm mủ thanh thiệt. Áp-xe thanh thiệt cũng có thể gặp. Một số trường hợp phù nề băng thanh thất. Có thể gây tử vong tức thì nếu không được xử trí kịp thờiDiễn biến viêm sụn nắp cấp tiến triển theo 2 xu hướng: Tiến triển nhanh tới tắc nghẽn đường thở gây tử vong nếu không được xử trí can thiệp kiểm soát đường thở; Tiến triển nhẹ dần đi nếu không có tắc nghẽn đường thở và các triệu chứng sẽ hết dần sau vài ngày. Một số yếu tố liên quan đến nguy cơ tắc nghẽn đường thở trong viêm thượng thanh môn cấp đã được nhắc đến là: tuổi cao, đái tháo đường, khởi bệnh nhanh (trong vòng 16 giờ), thay đổi giọng nói, ứ đọng xuất tiết, mạch nhanh, bạch cầu trong máu tăng cao, có ổ áp-xe. Về điều trịĐiều trị ngoại khoa: để kiểm soát đường thở, có hai phương pháp được áp dụng hiện nay là đặt nội khí quản và mở khí quản. Nếu đặt nội khí quản thất bại có thể có nguy cơ tử vong do co thắt. Bệnh nhân cần mở màng nhẫn giáp hay mở khí quản cấp cứu. Điều trị nội khoa: Kháng sinh Cephalosporin thế hệ III hoặc Amoxicillin acid clavulanic là những kháng sinh đầu tay trong điều trị viêm thượng thanh môn cấp. Liệu trình điều trị từ 7 - 10 ngày. Corticoid có vai trò quan trọng trong việc giảm phù nề của đường thở. Có thể dùng dưới dạng tiêm tĩnh mạch kết hợp với khí dung. Thanh quản nằm phía trước cổ, nối họng với khí quản. Vai trò chủ chốt của thanh quản là bảo vệ đường thở dưới bằng cách đóng lại đột ngột trước các kích thích cơ học. Ngoài ra, thanh quản còn có vai trò tạo ra giọng nói, ho, kiểm soát thông khí… Cấu tạo của thanh quản bao gồm :
2. Nguyên nhânTình trạng này được cho là do sự chậm trưởng thành của các cấu trúc chống đỡ ở thanh quản. Các sụn thanh quản bị mềm và sa vào thanh quản trong lúc hít vào. Trong đó, thường gặp là sụn nắp hoặc sụn phễu hoặc cả hai. Điều này dẫn tới việc tắc nghẽn đường thở, gây ra một âm thanh ồn ào lúc hít vào. Trẻ bị mềm sụn thanh quản dễ mắc trào ngược dạ dày thực quản hơn. Nguyên nhân là do trẻ phải tạo ra áp lực âm hơn trong lồng ngực để vượt qua chỗ tắc nghẽn đường thở. Ngược lại, trẻ bị trào ngược có thể có các đặc điểm giống như mềm sụn thanh quản do tác động của dịch trào ngược. 3. Biểu hiện bệnhThông thường, trẻ mắc bất thường này bắt đầu tạo ra những âm thanh khi hít vào trong 2 tháng đầu đời, điển hình bắt đầu ở 4 – 6 tuần tuổi, những cũng có thể muộn lúc 2 – 3 tháng. Âm thanh này tăng khi bé nằm ngửa, trong lúc ngủ, trong lúc ăn…Tuy nhiên, tiếng khóc của bé vẫn bình thường. Đa số trường hợp không ghi nhận khó bú, mặc dù đôi khi có thể sặc hay ho khi bú. Các triệu chứng đi kèm khác bao gồm:
4. Diễn tiến của tình trạng này như thế nào?Trong hơn 90% trường hợp, việc điều trị cần thời gian và tổn thương này sẽ dần dần cải thiện. Do đó, hầu hết các âm thanh khi hít vào sẽ biến mất khi trẻ lên 2 tuổi. Trong 6 tháng đầu, âm thanh có vẻ sẽ lớn lên do luồng khí hít vào tăng dần theo tuổi. Sau khoảng thời gian này, tiếng ồn dần biến mất. Đôi khi âm thanh có thể sẽ tái phát khi chơi thể thao hoặc nhiễm trùng đường hô hấp. Nếu đứa trẻ có tiếng khóc bình thường, tăng cân bình thường và tiếng thở rít tăng ít trong 2 tháng đầu thì không cần làm thêm gì để chẩn đoán. Một số trẻ có kèm biểu hiện giảm oxy máu có thể dẫn tới tăng áp phổi. Trẻ nên được cung cấp oxy ở những trường hợp này. 5. Biến chứng
6. Khi nào bố mẹ nên đưa bé đến bệnh viện lập tức?
7. Có nên phẫu thuật hay không?Ở những trường hợp nặng, mềm sụn thanh quản có thể ảnh hưởng đến hô hấp, gây nên khó khăn trong việc ăn, lớn lên và phát triển của trẻ. Can thiệp phẫu thuật ở những bệnh nhi này là cần thiết. Như đã nói ở trên, còn 10% bệnh nhi nặng cần phải can thiệp, các nguyên nhân có thể là:
Mềm sụn thanh quản là bệnh lý có tiên lượng rất tốt trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể dẫn tới những biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến bệnh nhi. Bố mẹ cần phải biết diễn tiến và dấu hiệu khi nào nên đưa trẻ đi khám nhằm có thể điều trị hỗ trợ cũng như phẫu thuật kịp thời ở những trường hợp nặng. Khi phát hiện những bất thường ở con thì bố mẹ hãy đưa bé đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhé. Bác sĩ Nguyễn Lê Vũ Hoàng Cài đặt ngay ứng dụng YouMed để đặt khám tiện lợi, không chờ đợi tại hơn 25 bệnh viện, 475 bác sĩ và 50 phòng khám đa khoa liên kết chính thức với YouMed. Hotline tư vấn 1900 2805 . |
