Cà na (hay còn gọi là trám trắng) là loại quả dân dã quen thuộc đối với người Việt. Chúng được xem là thức quà bình dị mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Show Tầm tháng 8, tháng 9 âm lịch là thời điểm cà na vào vụ thu hoạch, được người địa phương sơ chế sạch, chế biến thành nhiều món ngon như cà na muối ớt, cà na ngào đường... hay dùng để kho thịt, kho cá, muối chua.  Cà na là loại quả dân dã, quen thuộc với người Việt (Ảnh: Yến Nhi). Không chỉ có hương vị lạ miệng, quả cà na còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe, ví dụ như ngừa bệnh tiểu đường, phòng chống ung thư,... Dưới đây là một số công dụng đáng kinh ngạc của cà na có thể bạn chưa biết! Hỗ trợ giảm cân Quả cà na chứa hàm lượng chất xơ dồi dào và có khả năng cân bằng lượng cholesterol lành mạnh nên rất hữu ích với những người muốn giảm cân. Lượng chất xơ cao có trong cà na giúp bạn tăng cảm giác no, hạn chế cơn thèm ăn, đồng thời thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả. Nhờ đó mà quả cà na giúp cơ thể đốt cháy chất béo nhanh, loại bỏ lượng mỡ dư thừa. Ngoài ra, chất xơ cũng đóng vai trò hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả như kích thích nhu động ruột, ngừa táo bón và bệnh trĩ, từ đó tăng hiệu quả hấp thu chất dinh dưỡng trong cơ thể. Cà na trộn muối ớt là món ăn vặt chua chua, giòn giòn được nhiều người yêu thích (Ảnh:@tebefood3801). Ngăn ngừa bệnh tiểu đường Quả cà na được xem là thực phẩm hữu ích trong việc ngăn ngừa tiểu đường và các biến chứng của căn bệnh này nhờ cung cấp hàm lượng chất chống oxy hóa và chất chống glycation dồi dào. Bên cạnh đó, loại quả này còn có tác dụng cân bằng glucose trong máu, giúp cơ thể phóng thích insulin đúng thời điểm với lượng thích hợp, từ đó ngăn chặn tình trạng tăng/giảm lượng đường trong máu hiệu quả. Không chỉ có hương vị lạ miệng, quả cà na còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe, giúp ngăn ngừa bệnh tật (Ảnh: Nga Cao). Cân bằng cholesterol Hàm lượng các axit béo omega-3 dồi dào được tìm thấy trong quả cà na không chỉ giúp cân bằng cholesterol mà còn có tác dụng loại bỏ axit béo omega-6 dư thừa trong cơ thể. Điều này góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Dưỡng môi Một lợi ích khác của quả cà na được nhiều chị em yêu thích đó là khả năng làm giảm các cơn đau ở môi. Chiết xuất loại quả này được sử dụng như một loại kem dưỡng có tác dụng điều trị môi khô hanh, nứt nẻ. Trái cà na còn có tên gọi Côm háo ẩm, Côm cánh ướt, Trám xanh (miền Bắc) và tên khoa học là Elaeocarpus hygrophilus Kurz là một loài thực vật phân bố ở Đông Nam Á. Cà na là cây đại mộc sống lâu năm, sống được trên vùng đất ẩm hoặc có dao động thủy triều. Ở Việt Nam cây cà na mọc hoang dại hoặc được trồng ven sông rạch chủ yếu ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ, nhất là ở vùng đất phèn Đồng Tháp Mười, chịu được nước ngập mùa nước lũ. Cà na là cây thân gỗ cao từ 10 - 25m, có thể đến 30m. Rễ phát triển mạnh, lan tỏa rộng trong đất bùn, ở gốc thân có nhiều rễ khí sinh mọc thành chùm (dạng rễ mọc trong không khí lơ lửng trong không trung hay cắm thẳng xuống đất). Mùa hoa tháng 4 - 6, có quả tháng 9 - 10. Chúng tái sinh bằng hạt. Hoa mọc thành chùm có lông mềm, màu bạc ở nách những lá đã rụng, dài 4-7 cm, có cuống dài 3-5mm. Quả hạch hình bầu dục nhọn, dài 3cm. Trái già có màu xanh đậm, vị chát; còn trái chín có màu xanh nhạt, vị chua. Hạt hình thoi, có vỏ hạt cứng, mỗi trái có 1 hạt. Công dụng của trái cà na Hiện nay, các công trình nghiên cứu trong nước và trên thế giới về loài cây này còn hạn chế. Cây cà na (Elaeocarpus hygrophilus Kurz) của vùng đất phèn Đồng Tháp Mười là dạng cây gỗ đặc trưng, chịu được nước ngập 3 - 6 tháng, mùa khô cạn vẫn xanh tốt. Rễ, trái, lá người dân dùng làm thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sinh tân dịch. Vỏ cây có tinh dầu và tanin dùng tắm chữa ghẻ, chống dị ứng sơn và hoá chất bảo vệ da. Thành phần hóa học của thịt trái cà na gồm: protein, đường, chất béo, polyphenol, acid citric. Nhờ đó, trái cà na dùng làm thuốc. Vỏ dùng hãm nước cho phụ nữ mới sinh đẻ uống trong vòng 15 ngày sau khi sinh. Món ngon từ trái cà na Trái cà na được sử dụng làm thực phẩm ở một số nước Đông Nam Á, nhiều nhất là ở Thái Lan. Ở Việt Nam, cà na mọc hoang rất nhiều ở đồng bằng Sông Cửu Long. Đây là một nguồn nguyên liệu phong phú, dễ tìm, rẻ tiền nhưng hiện nay người dân chỉ mới dừng lại ở việc sử dụng trái cà na như một loại rau rừng. Vào mùa nước nổi, miền Tây Nam Bộ không chỉ có nguồn tôm cá dồi dào mà còn xuất hiện nhiều loại cây trái đặc trưng, đậm chất miền quê, đặc biệt là trái cà na. Nhờ có vị chua và chát, trái cà na được trẻ con trên vùng đất chua phèn dùng làm loại quả để ăn sống chấm muối ớt. Những món ăn ngon từ trái cà na gồm: cà na chấm muối ớt, mứt cà na, muối dưa, ô mai, cà na ngâm nước mắm, cà na ngào đường... Cây cà na ở miền Bắc còn gọi là cây trám - giống cây cà na ở Trung Quốc, không liên quan với giống cà na ở miền Nam. Cây cà na Trung Quốc có 2 loài cây thuộc chi Trám (Canarium) là Cây trám trắng (Canarium album) có tên tiếng Anh là Chinese white olive (trám trắng Trung Quốc) và Cây trám đen (Canarium tramdeum) có tên tiếng Anh là Chinese black olive (trám đen Trung Quốc). Trái trám miền Bắc gọi là gì?Trám là tên gọi ở miền Bắc, Mác cơm (miền Trung), Cà na (miền Nam). Cà Ná ở miền Bắc gọi là gì?Cà na hay còn có tên gọi khác là quả trám (ở miền Bắc), thanh quả hay gián quả,... Đây là là một loại cây thuộc chi Trám. Cụ thể, trám có 2 loại là: Trám trắng (Canarium album Raeusch) và trám đen (Canarium nigrum Engl). Trong đó, quả cà na chính là loại trám trắng. Quả trám miền Nam gọi là quả gì?Quả trám còn có tên gọi khác là gián quả, thanh quả,... (miền Trung gọi Mác cơm và cà ná ở miền Nam)... có tính ôn, vị ngọt, chua, không chứa độc. Trám có hai loại: trám trắng còn gọi trám xanh và trám đen còn gọi cây bùi màu tím thẫm. Quả cà na là gì?Cà na theo y học cổ truyền là vị thuốc bổ máu, hỗ trợ lọc máu, chữa đau răng, dị ứng sơn, giải rượu, chữa cổ họng sưng đau, có nhiều đờm. Cà na là cây thân gỗ cao khoảng 10 – 25 m, cành cây nhỏ màu nâu nhạt, trên phủ nhiều lông mềm. |
