NFT là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Non-fungible Token. NFT hoạt động như một chữ ký số, giúp tác giả có thể xác thực quyền sở hữu đối với tác phẩm nghệ thuật. Trong đó, blockchain đóng vai trò như một sổ cái công khai, cho phép bất kỳ ai cũng có thể xác minh tính xác thực của NFT và ai là người sở hữu. NFT giống như một món hàng của các nhà sưu tầm nhưng dưới dạng kỹ thuật số. Khi mua tài sản NFT, người mua sẽ nhận được một tệp tin kỹ thuật số và được xác nhận quyền sở hữu. NFT được giao dịch bằng tiền điện tử và blockchain có chức năng lưu giữ hồ sơ các giao dịch. Bất kỳ ai cũng có thể xem hay tải xuống NFT, nhưng chỉ người mua mới có tư cách sở hữu tác phẩm NFT đó. NFT được giao dịch thông qua tiền điện tử, do đó giá bán cũng chịu sự biến động như bất kỳ loại tiền điện tử nào khác, có thể tăng hoặc giảm giá trị. Độ khan hiếm của NFT là một trong số các yếu tố làm thay đổi mức giá của NFT.  NFT mã hóa có thể đại diện cho bất cứ thứ gì, điển hình như âm nhạc, nghệ thuật, tên miền website,… NFT ra đời được nhiều năm và mới bắt đầu bùng nổ gần đây khi nhiều tác phẩm được bán với giá hàng chục nghìn USD. Trên thực tế, nhiều người coi NFT như một loại tài sản kỹ thuật số. Tại Việt Nam, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng cũng đã tham gia trào lưu NFT. Hiện nay, các mạng xã hội cũng đang chạy đua xây dựng tính năng NFT. Mạng xã hội Twitter là mạng xã hội lớn đầu tiên cho phép người dùng chọn tài sản NFT làm ảnh đại diện. Tuy nhiên, việc này mới chỉ giới hạn cho một số tài khoản đăng ký dịch vụ trả phí Twitter Blue. Bên cạnh đó, Meta đang xem xét tung ra một số chức năng liên quan đến NFT cho Facebook và Instagram. Các tài sản NFT không giao dịch bằng USD mà mua bằng token/coin được phát hành. Việc tài sản NFT đắt hay rẻ tuỳ thuộc vào lúc quy đổi. Nếu mua các token/coin vào các đợt giá trước khi lên sàn, giá của token/coin sẽ rất rẻ, chỉ bằng 1/10 hoặc 1/100 sau khi lên sàn. Lý do giá tài sản NFT ngày càng cao là vì niềm tin của nhà đầu tư vào một NFT nhất định. Nhiều người bỏ ra hàng triệu USD để mua một tài sản NFT vì tính duy nhất và tin vào tiềm năng của loại tài sản này trong tương lai. Việc mua NFT gần giống như việc bỏ tiền mua một bất động sản ngoài đời thực và chờ tăng giá trong tương lai. Niềm tin và giá trị kỳ vọng đã đẩy nhiều tác phẩm NFT có giá quá cao so với thực tế. Mới đây, trên nền tảng giao dịch OpenSea, chủ sở hữu có tên AFENFT đã tạo ra hình ảnh ông Trịnh Văn Quyết dưới dạng NFT và rao bán với giá 5 ETH (ethereum, một đơn vị tiền điện tử được dùng trên sàn giao dịch NFT OpenSea). Căn cứ vào dữ liệu ngày 4/4 của Coinmarketcap, giá đồng Ethereum đang được giao dịch ở mức 3.520 USD. Như vậy, bức hình NFT ông Trịnh Văn Quyết có giá bán rơi vào khoảng 17.500 USD. Không chỉ vậy, hình ảnh về ông Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh cũng đã xuất hiện trên nền tảng giao dịch OpenSea. Các sản phẩm có hình ông Đỗ Anh Dũng được rao bán với giá khá cao. Cụ thể, các hình ảnh này có giá rơi vào khoảng 5 – 13 ETH, tương đương 17.600 - 45.760 USD. https://kenh24.vn/nft-la-gi-ma-nft-co-hinh-mot-so-doanh-nhan-lai-duoc-ban-voi-gia-vai-chuc-nghin-usd-20220413180101282.chn Bức tranh ghép kỹ thuật số "Everydays: The First 5.000 Days" dưới dạng NFT của nghệ sĩ Beeple được bán với mức giá 69,3 triệu USD. Công ty Sky Mavis với tựa game NFT Axie Infinity đình đám toàn cầu đã trở thành kỳ lân số 3 của Việt Nam với định giá lên đến 3 tỷ USD chỉ sau hơn 3 năm thành lập. Hay Hoạ sĩ nhí Xèo Chu đã thu về gần 23.000 USD cho bức tranh “Hoa mai may mắn” trên sàn NFT. Có thể bạn đã bắt gặp đâu đó những thông tin trên khi dạo chơi Internet, và bạn tự hỏi: “NFT là gì mà có “giá” như vậy?” hoặc cũng có thể bạn chưa biết gì về NFT. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu những thông tin cơ bản về “cơn sốt” gần đây khiến cả thế giới quan tâm.
1. NFT – Non-Fungible Token NFT, viết tắt của Non-Fungible Token (tài sản không thể thay thế), là một nội dung số (digital content) được xây dựng trên hệ thống chuỗi khối – blockchain (Reuters, 2021), tương tự như Bitcoin hay Ethereum. Các loại tiền điện tử là tài sản “Fungible”có khả năng thay thế và trao đổi được. Chúng ta có thể đổi 1 đồng Bitcoin lấy 1 đồng Bitcoin khác, đổi tờ 100.000 VND lấy tờ 100.000 VND khác, giá trị của tài sản không có sự khác biệt. Tuy nhiên, khi đổi NFT này lấy một NFT khác, ta đã sở hữu một “tài sản” có giá trị hoàn toàn khác tài sản ban đầu. Mỗi NFT là duy nhất! Bản thân NFT không phải là một tài sản vật lý, không thể cầm nắm được, mà là một loại mã hoá để lưu trữ và giao dịch trên thế giới số. Nói cách khác, NFT là một “dữ liệu” chứa thông tin nhận dạng và xác minh tài sản được lưu giữ trên blockchain, mỗi “mã” đại diện cho một tài sản. Vậy nên, khi “mua” một bức tranh NFT, không có nghĩa là bạn mang một bức tranh về treo ở phòng khách, mà bạn đã “mua” quyền sở hữu của tác phẩm đó. Bức tranh NFT đắt nhất thế giới “Everydays: The First 5000 Days”. Ảnh: The Verge 2. Tài sản số - giá trị “nghìn đô"? “Ai cũng có thể xem hoặc tải bức tranh miễn phí từ trên Internet. Vậy tại sao có người lại bỏ ra hàng đống tiền để mua nó?” Một cách đơn giản, hãy nghĩ đến bức tranh Mona Lisa của hoạ sĩ Leonardo de Vinci. Chúng ta hoàn toàn có thể ngắm nàng Mona Lisa chỉ với vài thao tác tìm kiếm, hoặc thậm chí in ra, sao chép, vẽ lại… Nhưng chỉ duy nhất bức tranh gốc được trưng bày tại Viện bảo tàng Louvre mới là bản chính và có giá trị (lên đến 700 triệu USD).
Tác phẩm “Hoa mai may mắn” của hoạ sĩ Xèo Chu trên sàn Binance NFT Tương tự như thế, giá trị của NFT không nằm ở sản phẩm sưu tầm, mà là ở quyền sở hữu độc quyền của chúng, được đảm bảo và chứng nhận bởi chuỗi mã blockchain. Một người có thể tạo ra các NFT từ các sản phẩm kỹ thuật số, bán nó; các hoạt động, giao dịch, chuyển nhượng đối với NFT đều được ghi lại trên một sổ cái công khai và phi tập trung. Bất kỳ ai cũng có thể xác minh, truy xuất nguồn gốc và quyền sở hữu của tài sản, nhờ đó tránh được việc đạo nhái, làm giả, hay việc bỗng dưng tác giả bị “đánh gậy bản quyền” một bên nào đó. 3. Ứng dụng của NFT NFT có thể được ứng dụng trong nghệ thuật, “trao quyền” cho người nghệ sĩ. Ảnh: beincrypto NFT có thể được ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực, trong nghệ thuật (âm nhạc, video, tranh ảnh…), trò chơi điện tử (giao diện, vật phẩm game)… với bất cứ sản phẩm có thể tồn tại dưới dạng kỹ thuật số. Công nghệ chuỗi khối và NFT tạo điều kiện cho những người sáng tạo nội dung cơ hội để kiếm tiền từ sản phẩm của họ mà không phải qua bên thứ ba, nhờ đó, họ cũng trở nên “quyền lực” hơn với sản phẩm của mình. Game thủ có thể chơi game, chế tạo, trao đổi các vật phẩm và bán chúng; những bài hát, album đến với người nghe mà không phải qua Spotify, iTunes… điều này cho phép họ giữ được nhiều lợi nhuận hơn. Bên cạnh đó, người sáng tạo cũng có thể được trả tiền bản quyền bất cứ khi nào sản phẩm của họ được bán lại cho chủ sở hữu mới. Đối với người mua, đây là cơ hội để bạn có thể sưu tầm những sản phẩm độc đáo, giới hạn mà bạn muốn. Bạn có toàn quyền sử dụng, khai thác nó, hoặc thậm chí là bán lại; khác với khi bạn “mua” nhạc trên các nền tảng, bạn chỉ được quyền thưởng thức chứ không thể bán hay chuyển nhượng. 4. Tài sản tương lai hay chỉ là bong bóng? Thị trường NFT ngày càng trở nên hấp dẫn cùng với sự phát triển của công nghệ và sự phổ biến của khái niệm Vũ trụ ảo. Gần đây, tại Hội nghị Connect, Công ty Meta (Facebook) đã có đoạn video giới thiệu về Metaverse, trong đó nhắc đến NFT như một phần quan trọng của việc xây dựng vũ trụ ảo. Hay nhóm nhạc Kpop BTS vừa công bố kế hoạch phát hành NFT của riêng họ. Theo đó, HYBE (công ty quản lý của BTS) sẽ phát hành thẻ ảnh của các thành viên dưới dạng NFT được bảo mật bằng blockchain, cũng như ra mắt truyện tranh, tiểu thuyết mạng và trò chơi điện tử liên quan đến BTS.
Nhiều cảnh báo về việc NFT hiện tại chỉ như bong bóng đang chờ nổ. Ảnh: ShutterStock Tuy nhiên, cũng giống như tiền ảo, tương lai của NFT vẫn là vấn đề không thể nói trước. Tính hợp pháp của NFT khiến nhiều người băn khoăn bởi chúng giao dịch trên hệ thống blockchain của tiền ảo, vốn vẫn chưa được chấp nhận ở hầu hết các quốc gia. Việc không có cơ quan quản lý cũng khiến nó khó kiểm soát và nhiều rủi ro hơn. Bên cạnh đó, bất kì ai trên Internet đều có thể tạo ra NFT từ bất cứ thứ gì, đồng nghĩa với việc sẽ có nhiều token vô giá trị. Các tài sản NFT đang được định giá hoàn toàn chỉ dựa vào “niềm tin” chứ chưa có cơ chế nào phù hợp, cũng như không ai có thể đảm bảo rằng những đoạn mã token này sẽ tồn tại sau nhiều năm tới. Các chuyên gia đã đưa ra cảnh báo về việc giá trị các NFT đang được “thổi” quá cao và cơn sốt NFT hiện tại chỉ như bong bóng đang chờ nổ. Mặc dù vẫn còn nhiều vấn đề xoay quay NFT, nhưng không thể phủ nhận rằng, khi nền kinh tế số dần phát triển và trở thành xu hướng tất yếu, NFT vẫn sẽ tiếp tục thu hút nhiều sự quan tâm. Chắc chắn sẽ còn cần những tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn về loại tài sản ảo này. Tuy nhiên, đối với UEHers – những nhà kinh tế tương lai, kiến thức về NFT cũng như tiền ảo có lẽ là sự trang bị cần thiết để hòa nhập và thích nghi với sự đổi mới nhanh chóng của xã hội. DSA mong rằng, bài viết sẽ mang đến những thông tin và hiểu biết cơ bản, để từ đó, các bạn có thể bước xa hơn nữa trên con đường chinh phục tri thức của mình. Tin, ảnh: Phòng Chăm sóc và hỗ trợ người học Nguồn tham khảo:
|
