Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

Biện pháp chính bảo vệ sản xuất nông nghiệp

Thuốc BVTV trong sản xuất nông nghiệp tạo ra nhiều lợi ích, trong đó, nổi bật là phòng, trừ sâu bệnh gây hại, giúp tăng năng suất, sản lượng, bảo quản nông sản. Nếu sử dụng thuốc BVTV đúng mục đích và đúng kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả. Trong chuỗi sản xuất nông nghiệp, thuốc BVTV có vai trò quan trọng. Các nhà chuyên môn cho rằng, thiếu đi công cụ này, hơn nửa sản lượng lương thực toàn cầu sẽ bị thất thoát do tác hại của sâu, bệnh và cỏ dại, gây thiệt hại lớn về kinh tế và tác động xấu đến đời sống, thu nhập của người nông dân. Tại nước ta, đơn cử trên cây lúa, nếu không có các loại thuốc BVTV đặc trị vi-rút vàng lùn, lùn xoắn, ngành lương thực, nhất là cây lúa ở đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL) sẽ bị tàn phá nặng nề. Cụ thể, vào những năm 1970 của thế kỷ trước, bệnh vi-rút vàng lùn phát sinh và gây hại nặng trên cây lúa ÐBSCL. Tiếp đến những năm 1978 đến 1980, bệnh vi-rút lúa lùn xoắn lá cũng gây hại hơn 40.000 ha lúa ở khu vực này. Ðến những năm 2000, vi-rút vàng lùn, lùn xoắn lại tiếp tục bùng phát. Tuy nhiên, nhờ kịp thời xây dựng quy trình và lựa chọn thuốc BVTV phòng, trừ phù hợp, dịch bệnh đã được khống chế, giảm thiểu được nhiều thiệt hại.

Theo Cục BVTV (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới với đặc thù nóng ẩm, mưa nhiều. Ðiều này tạo thuận lợi cho phát triển nông nghiệp nhưng đồng thời cũng là điều kiện cho những loại sinh vật gây hại sinh sôi, nảy nở nhanh. Cùng với đó, vấn đề thâm canh tăng năng suất và biến đổi khí hậu cũng khiến cho nhiều sinh vật gây hại phát sinh, phá hoại trên diện rộng. Trong những trường hợp nêu trên, nếu không sử dụng thuốc BVTV để phòng, trừ dịch bệnh, ngành nông nghiệp sẽ tổn hại rất lớn.

Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Yên Phú, xã Yên Phú, huyện Yên Mỹ (Hưng Yên) Nguyễn Hữu Hưng cho biết, cả xã Yên Phú có hơn 500 ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó khoảng 300 ha trồng rau màu. Bình quân mỗi ngày HTX cung cấp cho thị trường từ 50 đến 70 tấn rau, củ. Sản xuất với quy mô lớn không tránh khỏi tình trạng bùng phát sâu bệnh trên cây trồng. Trong những trường hợp bệnh nặng không xử lý được bằng biện pháp thủ công chúng tôi phải sử dụng thuốc BVTV sinh học, hóa học phòng trừ sâu bệnh. Ðể bảo đảm an toàn, hợp tác xã đã chủ động và tích cực tuyên truyền, hướng dẫn các hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc "bốn đúng’’ gồm: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp. Chúng tôi hướng dẫn người dân lựa chọn các loại thuốc có tác động chọn lọc, có hiệu lực cao, thời gian cách ly ngắn và ít độc đối với sinh vật có ích, ít gây hại với người tiêu thụ sản phẩm... Nhờ vậy, các sản phẩm nông sản của hợp tác xã những năm qua luôn bảo đảm chất lượng.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam Nguyễn Văn Sơn cho biết, thuốc BVTV đã được sử dụng từ nhiều thập kỷ qua. Hiện, tất cả các nước trên thế giới đều sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất nông nghiệp. Ở nước ta, loại vật tư nông nghiệp đặc thù này cũng đã được ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp từ gần 60 năm nay. Không thể phủ nhận việc sử dụng thuốc BVTV đã đem lại nhiều lợi ích kinh tế, kỹ thuật cho nhà nông, giúp tăng năng suất, chất lượng cây trồng và giá trị nông sản. Ðồng thời, diệt trừ sinh vật gây hại nhanh, triệt để, có thể chặn đứng dịch hại trong thời gian ngắn. Có thể khẳng định thuốc BVTV là một vật tư quan trọng không thể thiếu trong việc phòng, trừ dịch hại cây trồng, bảo vệ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, để sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, nhà nông cần phải thực hiện nguyên tắc bốn đúng bao gồm: đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng cách; tuân thủ thời gian cách ly và thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng về đúng nơi quy định; bảo đảm hiệu quả, an toàn cho người, an toàn thực phẩm, hạn chế đến mức thấp nhất về ô nhiễm môi trường, bảo vệ hệ sinh thái.

Tuân thủ kỹ thuật khi sử dụng

Không thể phủ nhận thuốc BVTV là trợ thủ đắc lực cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc BVTV có thể gây ra nhiều hậu quả, như dư lượng thuốc BVTV còn tồn dư trên nông sản, làm giảm chất lượng và khả năng cạnh tranh của nông sản trên thị trường, làm ngộ độc cấp tính người tiêu dùng; làm tăng nguy cơ về an toàn thực phẩm; diệt cả côn trùng và vi sinh vật có ích (thiên địch), là điều kiện để dịch bệnh phát triển, làm tăng chi phí sản xuất, tăng giá thành sản phẩm…

Ðể sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam Nguyễn Văn Sơn cho rằng, thuốc BVTV được sử dụng phải nằm trong chương trình phòng trừ tổng hợp cây trồng và nông sản (IPM), mà trong đó điểm nổi bật là sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc bốn đúng. Khi sử dụng thuốc BVTV đúng cách, đúng quy định, đúng thời gian cách ly thì sẽ bảo đảm được việc phòng trừ dịch hại, tăng năng suất cây trồng, an toàn cho sức khỏe con người, sinh vật có ích và cho môi trường.

Ðể bảo vệ sức khỏe cho người sản xuất, sử dụng, nông sản, môi trường… các công ty sản xuất và kinh doanh thuốc cần tiếp tục cải tiến các phương pháp chế biến thuốc, đưa ra thị trường các dạng chế phẩm có độ bám dính vào cơ thể sinh vật gây hại cao hơn (25 đến 30%) so với các dạng cổ điển trước đây chỉ 1 đến 2% (số còn lại bị rơi xuống đất). Ðồng thời, sản phẩm thuốc BVTV thân thiện với môi trường, nhất là các sản phẩm thuốc BVTV sinh học, các nhóm thuốc BVTV tiên tiến… Không nên phun thuốc định kỳ nhiều lần mà không dựa vào tình hình dịch hại. Ðiều này gây nên sự lãng phí và cũng là một trong những nguyên nhân gây hiện tượng "kháng thuốc" của dịch hại. Ngoài việc sử dụng thuốc BVTV, để kiểm soát dịch bệnh trên cây trồng người dân cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để kịp thời phát hiện dịch bệnh, từ đó có biện pháp phòng, trừ hiệu quả.

Minh Huệ

Thuốc trừ sâu hoá học có thể coi là con dao hai lưỡi trong sản xuất nông nghiệp. Vì một mặt nó giúp tiêu diệt sâu bệnh, nhưng nó cũng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, các loại thiên địch có lợi, ô nhiễm môi trường. Các chất độc này có thể gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư, dị tật, quái thai,....

​Mặc dù thuốc trừ sâu được sử dụng để kiểm soát các loài côn trùng và các loại sâu bệnh khác, chúng cho phép người tiêu dùng đảm bảo được năng suất và hạn chế được các dịch sâu bệnh thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên việc bà con nông dân sử dụng không hợp lý thậm chí lạm dụng thuốc trừ sâu trong sản xuất nông nghiệp đã và đang gây những hậu quả nghiêm trọng. Đặc biệt là thuốc trừ sâu hóa học gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, môi trường sống của người dân.

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

Môi trường sống

- Thuốc trừ sâu hoá học gây ô nhiễm môi trường. Mặc dù các tác động dự định của chúng thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn nhưng các nghiên cứu cho thấy thuốc trừ sâu hóa học vẫn tồn tại trong bầu khí quyển, mặt đất và trên đường thủy của chúng ta sau khi công việc kết thúc. Hóa chất đã được sử dụng trên các lĩnh vực trên toàn thế giới trong gần 100 năm, tạo ra sự tích tụ ô nhiễm bất lợi trong môi trường của chúng ta

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

Trên đất và cây trồng

- Việc thường xuyên sử dụng thuốc trừ sâu hóa học sẽ làm đất bị thoái hóa trầm trọng, làm cho đất bị chua, độ xốp giảm và dẫn đến khả năng không thể tái tạo lại dinh dưỡng cho đất. Các vi sinh vật thay đổi không có lợi cho cây trồng, tăng khả năng phát sinh sâu bệnh

- Thuốc trừ sâu hóa học không chỉ làm suy giảm giá trị dinh dưỡng của thức ăn của chúng ta mà còn làm chúng nhiễm bẩn. Nghiên cứu đã liên tục tìm thấy dư lượng thuốc trừ sâu trong một phần ba lương thực, bao gồm táo, thức ăn trẻ em, bánh mì, các loại ngũ cốc, cá hồi tươi, chanh, rau diếp, đào,   khoai tây và dâu tây v.v... 

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

- ​Mặc dù thuốc trừ sâu được sản xuất để giết sinh vật sống, nhưng các hóa chất trong thuốc trừ sâu chắc chắn vẫn còn tồn dư trên thực phẩm và nếu không xử lý đúng biện pháp cách ly thì lượng hóa chất này xâm nhập vào cơ thể con người qua đường ăn uống.

Tiêu diệt các loài côn trùng, thiên địch có lợi

- Thuốc trừ sâu hóa học diệt cả những côn trùng hữu ích cho con người, có thể làm biến đổi thế cân bằng tự nhiên của hệ sinh thái gây ô nhiễm đất , nước, không khí. 

- Nhiều con ong và bươm bướm bị mất đi, chúng là những con thụ phấn tự thụ phấn tự nhiên và chúng đóng một vai trò quan trọng trong chu kỳ cây trồng và tiến hóa

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

Sức khỏe con người

- Thuốc trừ sâu có liên quan đến vô số bệnh tật. Báo cáo đánh giá về thuốc trừ sâu được dựa trên các nghiên cứu của nhóm nghiên cứu đa khoa ở Toronto, kết luận rằng "mọi người nên giảm bớt sự tiếp xúc của chúng với thuốc trừ sâu do liên kết với các bệnh nghiêm trọng." 

- Kết quả của nghiên cứu này cho thấy những bằng chứng nhất quán về những nguy cơ sức khoẻ nghiêm trọng như như bệnh ung thư, các bệnh về hệ thống thần kinh và các vấn đề sinh sản ở những người tiếp xúc với thuốc trừ sâu ... thông qua tiếp xúc nhà và sân vườn

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

- ​Nghiên cứu tương tự liên quan đến việc tiếp xúc với thuốc trừ sâu hóa học để tăng sự hiện diện của rối loạn thần kinh, bệnh Parkinson, bệnh bạch cầu ở trẻ em, hen suyễn và nhiều hơn nữa

Ô nhiễm môi trường trong nhà

- Việc sử dụng thuốc trừ sâu hóa học cho cây xanh, cỏ hoặc rau trong vườn nhà cũng ảnh hưởng rất lớn đến môi trường trong nhà. Vì thuốc trừ sâu dễ dàng lan tỏa trong không khí hoặc được hấp thụ vào cơ thể qua da hoặc phổi con người

- William Baue từ Tổ chức Bảo vệ Môi trường Trẻ em cho biết, "trong khi nhiều loại thuốc trừ sâu phân hủy nhanh chóng khi tiếp xúc với ánh sáng và nhiệt ngoài trời, nhưng trong một môi trường trong nhà, chúng có thể tồn tại, đôi khi trong nhiều năm, chôn trong thảm sợi, đồ đạc, và đồ chơi nhồi bông.

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

- ​Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã phát hiện ra rằng mức chất ô nhiễm trong nhà có thể cao gấp hai đến năm lần so với những người ở ngoài trời. Trên thực tế, EPA xếp loại ô nhiễm không khí trong nhà trong bốn rủi ro sức khoẻ môi trường hàng đầu ở Hoa Kỳ. Các hạt vi mô và các khí vô hình có thể tích lũy không phát hiện được trong nhà của bạn cho đến khi bạn nhận thấy những ảnh hưởng xấu

​Do vậy, xu hướng sử dụng thuốc trừ sâu sinh học/ chế phẩm sinh học đang là bước đi đúng đắn của ngành nông nghiệp với những lợi ích vô cùng hiệu quả mà nó đem lại.

  • Giảm ô nhiễm hoá học đất tạo ra một "sự trở lại với thiên nhiên", mang lại các chất dinh dưỡng và các sinh vật hữu ích, đem lại sản lượng sạch sẽ, mà chất lượng không thay đổi.
  • Giảm cơ hội gia tăng các bệnh tật nguy hiểm.
  • Giảm đáng kể các chất gây ô nhiễm không khí ngoài trời và trong nhà

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không

Có nên sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh xâm nhập cây trồng không