Cách làm dự an học tập

TÀI LIỆU TẬP HUẤNDẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔNLĩnh vực: KHOA HỌC XÃ HỘIDành cho CBQL và giáo viên Trung học phổ thông

Nội dung chính Show

• Dạy học theo dự án - Biến ý tưởng của học sinh thành sản phẩm
• DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ,TRẢI NGHIỆM,TÍCH HỢP LIÊN MÔNI. Thế nào là dạy học theo chủ đề? Dạy học theo chủ đề là hình thức tìm tòi những khái niệm, tư tưởng, đơn vị kiến thức, nội dung bài học, chủ đề,… có sự giao thoa, tương đồng lẫn nhau, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của môn học đó (tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số đơn vị, bài học, môn học có liên hệ với nhau) làm thành nội dung học trong một chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn. Dạy học theo chủ đề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và hiện đại, ở đó giáo viên không dạy học chỉ bằng cách truyền thụ (xây dựng) kiến thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa thực tiễn. Dạy học theo chủ đề là một mô hình mới cho hoạt động lớp học thay thế cho lớp học truyền thống (với đặc trưng là những bài học ngắn, cô lập, những hoạt động lớp học mà giáo viên giữ vai trò trung tâm) bằng việc chú trọng những nội dung học tập có tính tổng quát, liên quan đến nhiều lĩnh vực, với trung tâmtập trung vào học sinhvànội dung tích hợpvới những vấn đề, những thực hành gắn liền với thực tiễn. Với mô hình này, học sinh có nhiều cơ hội làm việc theo nhóm để giải quyết những vấn đề xác thực, có hệ thống và liên quan đến nhiều kiến thức khác nhau. Các em thu thập thông tin từ nhiều nguồn kiến thức. Việc học của học sinh thực sự có giá trị vì nó kết nối với thực tế và rèn luyện được nhiêu kĩ năng hoạt động và kĩ năng sống. Học sinh cũng được tạo điều kiện minh họa kiến thức mình vừa nhận được và đánh giá mình học được bao nhiêu và giao tiếp tốt như thế nào.Với cách tiếp cận này, vai trò của giáo viên chỉ là người hướng dẫn, chỉ bảo thay vì quản lý trực tiếp học sinh làm việc. Dạy học theo chủ đề ở bậc trung học là sự cố gắngtăng cường tích hợp kiến thức, làm cho kiến thức có mối liên hệ mạng lưới nhiều chiều; là sự tích hợp vào nội dung những ứng dụng kĩ thuật và đời sống thông dụng làm cho nội dung học có ý nghĩa hơn, hấp dẫn hơn. Một cách hoa mỹ; đó là việc “thổi hơi thở” của cuộc sống vào những kiến thức cổ điển, nâng cao chất lượng “cuộc sống thật” trong các bài học. Theo một số quan điểm, dạy học theo chủ đề thuộc về nội dung dạy học chứ không phải là phương pháp dạy học nhưng chính khi đã xây dựng nội dung dạy học theo chủ đề, chính nó lại tác động trở lại làm thay đổi rất nhiều đến việc lựa chọn phương pháp nào là phù hợp, hoặc cải biến các phương pháp sao cho phù hợp với nó. Vì là dạy học theo chủ đề nên căn bản quá trình xây dựng chủ đề tạo ra quá trìnhtích hợp nội dung (đơn môn hoặc liên môn) trong quá trình dạy. II. Ưu thế của dạy học chủ đề so với dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay. Mọi sự so sánh giữa bất kì mô hình hay phương pháp dạy nào cũng trở nên khập khiễng bởi mỗi một mô hình hay phương pháp đều có những ưu thế hoặc những hạn chế riêng có. Tuy nhiên, nếu đặt ra vấn đề cho ngành giáo dục hiện nay là:Làm thế nào để nội dung kiến thức trở nên hấp dẫn và có ý nghĩa trong cuộc sống? Làm thế nào để việc học tập phải nhắm đến mục đích là rèn kĩ năng giải quyết vấn đề, đặc biệt là các vấn đề đa dạng của thực tiễn? Có phải cứ phải dạy kiến thức theo từng bài thì học sinh mới hiểu và vận dụng được kiến thức? Làm thế nào để nội dung chương trình dạy luôn được cập nhật trước sự bùng nổ vũ bão của thông tin để các kiến thức của việc học và dạy học thực sự là thế giới mới cho những người học? Việc trả lời các câu hỏi trên đồng nghĩa với việc xác định mục tiêu giáo dục, mô hình dạy học trong thời đại mới. Đồng thời, cũng sẽ chỉ ra cho ta thấy những lợi thế nhất định của từng mô hình khi áp dụng vào giảng dạy. Rõ ràng, nếu căn cứ vào việc tìm câu trả lời cho những câu hỏi này thì dạy học theo chủ đề khi so sánh với dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay, sẽ có những ưu điểmsau: Dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay Dạy học theo chủ đề 1- Tiến trình giải quyết vấn đề tuân theo chiến lược giải quyết vấn đề trong khoa học vật lý: logic, chặt chẽ, khoa học.. do giáo viên (SGK) áp đặt (G.viên là trung tâm). 2- Nếu thành công có thể góp phần đạt tới mức nhiều mục tiêu của môn học hiện nay: chiếm lĩnh kiến thức mới thông qua hoạt động, bồi dưỡng các phương thưc tư duy khoa học và các phương pháp nhận thức khoa học: PP thực nghiệm, PP tượng tự, PP mô hình, suy luận khoa học…) 3- Dạy theo từng bài riêng lẻ với một thời lượng cố định. 4- Kiến thức thu được rời rạc, hoặc chỉ có mối liên hệ tuyến tính (một chiều theo thiết kế chương trình học). 5- Trình độ nhận thức sau quá trình học tập thường theo trình tự và thường dừng lại ở trình độ biết, hiểu và vận dụng (giải bài tập). 6- Kết thúc một chương học, học sinh không có một tổng thể kiến thức mới mà có kiến thức từng phần riêng biệt hoặc có hệ thống kiến thức liên hệ tuyến tính theo trật tự các bài học. 7- Kiến thức còn xa rời thực tiễn mà người học đang sống do sự chậm cập nhật của nội dung sách giáo khoa. 8- Kiến thức thu được sau khi học thường là hạn hẹp trong chương trình, nội dung học. 9- Không thể hướng tới nhiều mục tiêu nhân văn quan trọng như: rèn luyện các kĩ năng sống và làm việc: giao tiếp, hợp tác, quản lý, điều hành, ra quyết định… 1- Các nhiệm vụ học tập được giao, học sinh quyết định chiến lươc học tập với sự chủ động hỗ trợ, hợp tác của giáo viên (Học sinh là trung tâm). 2- Hướng tới các mục tiêu: chiếm lĩnh nội dung kiến thức khoa học, hiểu biết tiến trình khoa học và rèn luyện các kĩ năng tiến trình khoa học như: quan sát, thu thập thông tin, dữ liệu; xử lý (so sánh, sắp xếp, phân loại, liên hệ…thông tin); suy luận, áp dụng thực tiễn. 3- Dạy theo một chủ đề thống nhất được tổ chức lại theo hướng tích hợp từ một phần trong chương trình học. 4- Kiến thức thu được là các khái niệm trong một mối liên hệ mạng lưới với nhau. 5- Trình độ nhận thức có thể đạt được ở mức độ cao: Phân tích, tổng hợp, đánh giá. 6- Kết thúc một chủ đề học sinh có một tổng thể kiến thức mới, tinh giản, chặt chẽ và khác với nội dung trong sách giáo khoa. 7- Kiến thức gần gũi với thức tiễn mà học sinh đang sống hơn do yêu cầu cập nhật thông tin khi thực hiện chủ đề. 8- Hiểu biết có được sau khi kết thúc chủ đề thường vượt ra ngoài khuôn khổ nội dung cần học do quá trình tìm kiếm, xử lý thông tin ngoài nguồn tài liệu chính thức của học sinh. 9- Có thề hướng tới, bồi dưỡng các kĩ năng làm việc với thông tin, giao tiếp, ngôn ngữ, hợp tác. * Điểm tương đồng giữa dạy học chủ đề và dạy học truyền thốnglà VẪN COI VIỆC LĨNH HỘI NỘI DUNG LƯỢNG KIẾN THỨC NỀN TẢNG, vì thế dạy học theo chủ đề là mô hình dạy học có thể vận dụng vào thực tiển hiện nay dễ dàng hơn một số mô hình khác. Điều cần làm để có thể vận dụng nó là phảitổ chức lại một số bài học thành một chủ đề được cho là sự tích hợp tốt hơn, có ý nghĩa thực tiễn hơn cách trình bày của sách giáo khoa mà chúng ta đang có. * Điểm khác biệt cơ bản dẫn tới nhiều khác biệt ở trên là: Một, dạy học theo chủ đề cũng như một số mô hình tích cực khác, giáo viên không đựoc coi học sinh là chưa biết gì trước nội dung bài học mới mà trái lại, luôn phải nghĩ rằng các em tự tin và có thể biết nhiều hơn ta mong đợi, vì thế dạy học cần tận dụng tốt đa kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng có sẵn của các em và khuyến khích khả năng biết nhiều hơn thế của học sinh về một vấn đề mới để giảm tối đa thời gian và sự thụ động của học sinh trong khi tiếp nhận kiến thức mới, để tăng hiểu biết lên nhiều lần so với nội dung cần dạy. Hai, dạy học theo chủ đề nhắm tới việc sử dụng kiến thức, hiểu biết vào thực tiễn các nhiệm vụ học tập nhắm tới sự lĩnh hội hệ thống kiến thức có sự tích hợp cao, tinh giản và tính công cụ cao, đồng thời hướng tới nhiều mục tiêu giáo dục tích cực khác (VD các năng lực), trong khi dạy học theo truyền thống lại coi trọng việc xây dựng kiến thức nên chỉ nhắm tới các mục tiêu được cho là quá trình này có thể mang lại. Ba, trong dạy học theo chủ đềkiến thức mới được học sinh lĩnh hội trong quá trình giải quyết các nhiệm vụ học tập, đó là kiến thức tổ chức theo một tổng thể mới khác với kiến thức trình bày trong tất cả các nguồn tài liệu. Hơn nữa, với việc học sinh lĩnh hội kiến thức trong quá trình giải quyết nhiệm vụ học tập, cũng mang lại một lợi thế to lớn đó là mở rộng không gian, thời gian dạy học, tinh giản thời gian dạy, độ ứng dụng thực tế cao hơn nhiều. Bốn, với dạy học theo chủ đề, vai trò của giáo viên và học sinh cơ bản là thay đổi và khác so với dạy học truyền thống. Người giáo viên từ chỗ là trung tâm trong mô hình truyền thống đã chuyển sang là người hướng dẫn, học sinh là trung tâm.
• Dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn với “Cuộc đua kỳ thú”
• Mô hình “Trường học – Công viên – Trải nghiệm”: Những hiệu quả tích cực
• Độc đáo, ôn thi Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân bằng trò chơi Cuộc đua kì thú
• Tích hợp liên môn Ngữ văn – Tin học

DẠY HỌCTHEODỰ ÁN

1.Dạy học theo dự án

Dạy học theo dự án là một trong những phương pháp dạy học góp phần đáp ứng mục tiêu của việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, khắc phục được những hạn chế nhất định của phương pháp dạy học truyền thống. Dạy học theo dự án giúp học sinh năng động, tự lực, chủ động, tích cực trong việc chiếm lĩnh tri thức, có sự gắn kết giữa lí thuyết và thực tiễn; tạo môi trường cho sự hỗ trợ, thúc đẩy lẫn nhau trong học tập cho học sinh và hướng tới sự phát triển toàn diện.

Dạy học theo dự án - Biến ý tưởng của học sinh thành sản phẩm

https://tapchigiaoduc.moet.gov.vn/vi/magazine/tag/

2. Đặc trưng cơ bản của dạy học dự án
·Người học là trung tâm củaquá trìnhdạy học
·Dự ántập trungvào nhữngmục tiêuhọc tậpquan trọnggắn với các chuẩn
·Dự án được định hướng theo bộ câu hỏi khung chương trình
·Dự án đòi hỏi các hình thức đánh giá đa dạng vàthường xuyên
·Dự án có tính liên hệ vớithực tế.
·Người họcthể hiệnsự hiểu biết của mìnhthông quasản phẩm vàquá trìnhthực hiện
·Công nghệ hiện đạihỗ trợvà thúc đẩy việc học của người học
·Kĩ năngtư duylàyếu tốkhông thể thiếu trongphương pháp dạy họcdự án


3. Bộ câu hỏi định hướng
Bộ câu hỏi định hướng giúp học sinh kết nối nhữngkhái niệmcơ bản trong cùng một môn học hoặc giữa các môn học với nhau. Các câu hỏi này tạo điều kiện để định hướng việc học tập của học sinhthông quacácvấn đềkích thíchtư duy. Các câu hỏi định hướng giúp gắn cácmục tiêucủa dự án với cácmục tiêuhọc tập và chuẩn của chương trình
Bộ câu hỏi định hướng bao gồm:

• Câu hỏikhái quát. Câu hỏikhái quátlà những câu hỏi mở, có phạm vi rộng,kích thíchsự khám phá, nhắm đến nhữngkhái niệmlớn và lâu dài, đòi hỏi cáckỹ năngtư duybậc cao và thường cótính chấtliên môn.
• Câu hỏi bài học. Câu hỏi bài học là những câu hỏi mở có liên hệ trực tiếp với dự án hoặc bài học cụ thể, đòi hỏi cáckỹ năngtư duy bậc cao, giúp học sinh tựxây dựngcâutrả lờivà hiểu biết của bản thân từthông tinmà chính các em thu thập được
• Câu hỏinội dung. Câu hỏinội dunglà những câu hỏi đóng có các câutrả lời“đúng” đượcxác địnhrõ ràng, trực tiếphỗ trợviệc dạy và học các kiến thức cụ thể, thường có liên quan đến các định nghĩa hoặcyêu cầunhớ lạithông tin(như các câu hỏi kiểm tra thông thường)

4. Quy trìnhtổ chức
a.Công đoạn chuẩn bị
Công việc của GV:
·Xây dựngbộ câu hỏi định hướng: xuất phát từnội dunghọc và mục tiêu cần đạt được.
·Thiết kếdự án:xác địnhlĩnh vựcthực tiễnứng dụng nội dung học, ai cần,ý tưởngvà tên dự án.
·Thiết kếcác nhiệm vụ cho học sinh: làmthế nàođể học sinhthực hiệnxong thì bộ câu hỏi được giải quyết và các mục tiêu đồng thời cũng đạt được.
·Chuẩn bị cáctài liệuhỗ trợgiáo viên và học sinh cũng như các điều kiệnthực hiệndự án trongthực tế.
Công việc của HS:
·Cùng GV thống nhất các tiêu chí đánh giá
·Làm việcnhóm đểxây dựngdự án
·Xây dựngkế hoạchdự án:xác địnhnhững công việc cần làm,thời giandự kiến, vật liệu, kinh phí,phương pháptiến hành và phân công công việc trong nhóm.
·Chuẩn bị các nguồnthông tinđángtin cậyđể chuẩn bị thực hiện dự án.
b.Công đoạn thực hiện
Công việc của GV:
·Theo dõi, hướng dẫn, đánh giá học sinh trongquá trìnhthực hiện dự án
·Liên hệ các cơ sở, khách mời cần thiết cho học sinh.
·Chuẩn bị cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho các em thực hiện dự án.
Công việc của HS:
·Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm thực hiện dự án theo đúngkế hoạch
·Tiến hành thu thập,xử lýthông tin thu được.
·Xây dựng sản phẩm hoặc bản báo cáo.
·Liên hệ, tìm nguồn giúp đỡ khi cần.
·Thường xuyênphản hồi, thông báo thông tin cho giáo viên và các nhóm khác qua các buổi thảo luận hoặc qua trang wiki.
c.Công đoạn tổng hợp
Công việc của GV:
·Theo dõi, hướng dẫn, đánh giá học sinh giai đoạn cuối dự án
·Bước đầuthông quasản phẩm cuối của các nhóm HS.
Công việc của HS:
·Hoàn tất sản phẩm của nhóm.
·Chuẩn bị tiến hànhgiới thiệusản phẩm.
d.Công đoạn đánh giá
Công việc của GV:
·Chuẩn bị cơ sở vật chất cho buổi báo cáo dự án.
·Theo dõi, đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm.
Công việc của HS:
·Tiến hànhgiới thiệusản phẩm.
·Tự đánh giá sản phẩm dự án của nhóm.
·Đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm khác theo tiêu chí đã đưa ra.


5. Các loại sản phẩm và thực hiện nhiệm vụ
Thành quả học tập bao gồm cả thành quả có thể đo lường (lượng hóa) và thành quả khó có thể đo lường (khó lượng hóa).

6.Vai tròcủa giáo viên và học sinh trong dạy học dự án
Vai tròcủa học sinh
Học sinh là ngườiquyết địnhcáchtiếp cậnvấn đềcũng nhưphương phápvà cáchoạt độngcần phải tiến hành để giải quyếtvấn đềđó.
Học sinh tập giải quyết các vấn đề của cuộc sống thực bằng các kĩ năng của người lớn thông qualàm việctheo nhóm.
Chính học sinh là người lựa chọn các nguồn dữ liệu, thu thập dữ liệu từ những nguồn khác nhau đó, rồi tổng hợp (synthesize),phân tích(analyze) vàtích lũykiến thức từ quá trìnhlàm việccủa chính các em.
Học sinhhoàn thànhviệc học với các sản phẩm cụ thể (dự án) và có thểtrình bày, bảo vệ sản phẩm đó.
HS cũng là ngườitrình bàykiến thức mới mà họ đãtích lũythông qua dự án
Cuối cùng, bản thân học sinh là người đánh giá và được đánh giá dựa trên những gì đã thu thập được, dựa trên tính khúc chiết, tínhhợp lýtrong cách thứctrình bàycủa các em theo những tiêu chí đã xây dựng trước đó.
Vai tròcủa giáo viên:
Khác vớiphương pháp dạy họctruyền thống, giáo viên đóng vai trò trung tâm, là chuyên gia và nhiệm vụ chính là truyền đạt kiến thức, trong DHDA, GV là chỉ là người hướng dẫn (guide) và tham vấn (advise) chứ không phải là “cầm tay chỉ việc” cho HS của mình. Theo đó, giáo viên không dạy nội dung cần học theo cáchtruyền thốngmà từ nội dung nhìn ra sự liên quan của nó tới các vấn đề của cuộc sống, hình thànhý tưởngvề một dự án liên quan đến nội dung học, tạo vai trò cho học sinh trong dự án,làm chovai trò của học sinh gằn với nội dung cần học (thiết kếcác bài tập cho học sinh)…
Tóm lại, giáo viên không còn giữ vai trò chủ đạo trong quá trình dạy học màtrở thànhngười hướng dẫn, người giúp đỡ học sinh, tạo môi trường thuận lợi nhất cho các em trên con đường thực hiện dự án.
Vai trò của công nghệ:
Mặc dùcông nghệ không phải là vấn đề cốt yếu đối vớiphương phápDHDA nhưng nó có thể nâng caokinh nghiệmhọc tập và đem lại cho học sinh cơ hội để hòa nhập vớithế giớibên ngoài, tìm thấy các nguồn tài nguyên và tạo ra sản phẩm.Một vàigiáo viên có thể không cảm thấy thoải mái với những công nghệ mới hoặc có thể cảm thấy lớp học chỉ với một máy tính sẽ làtrở ngạiđối với việc phải dùng máy tính như là một phần của công việc dự án. Nhữngthử tháchnày có thể vượt qua. Nhiều giáo viên cầnsẵn sàngchấp nhận rằng họ không phải là chuyên gia trong mọilĩnh vựcvà học sinh của họ có thể biết nhiều hơn họ, đặc biệt là khitiếp cậnvới công nghệ. Cùng học cáckỹ năngmang tínhkỹ thuậtvới học sinh hoặc nhờ học sinh giúp đỡ như một người cố vấnkỹ thuậtlàmột vàicách để vượt qua chướng ngại này.

7. Đánh giá dự án
Đánh giá dự án không chỉ đơn thuần là đánh giá sản phẩm của dự án mà còn phải đánh giámức độhiểu,khả năngnhận thức và kĩ năng của học sinh đồng thời theo dõi sự tiến bộ ở các em. Một số công cụ đánh giá:

• Bài kiểm tra viết và kiếm tra nói. Các bài kiểm tra có thể đưa ra được chứng cứ trực tiếp vềkhả năngtiếp thu kiến thức và hiểu kiến thức của học sinh.
• Sổ ghi chép. Sổ ghi chép là những phản ảnh về việc học và những hồi đáp với những gợi ý ở dạng viết. Ngoài những phản hồi, các gợi ý giúpthể hiệnrõ các kỹ năng tư duy cụ thể ở những phầnquan trọngcủa dự án.
• Phỏng vấnvà quan sát dựa trênkế hoạchđã chuẩn bị. Các cuộcphỏng vấnmiệng chính thức, được lên lịch với các thành viên trong nhóm để thăm dò sự hiểu bài của học sinh. Thể thức câu hỏiphỏng vấnlàyêu cầuhọc sinh giải thích và đưa ralý dovề cách hiểu vấn đề. Các quan sát cũng được tiến hành tương tự nhưng dùng cho việc đánh giá kỹ năng, tiến trình và sựthể hiệnnăng lực và cũng có thể được thực hiện bởi học sinh.
• Sự thể hiện – là những bài trình bày, các sản phẩm và các sự kiện mà học sinh thiết kế và thực hiện để thể hiện quá trình học tập của các em.
• Kế hoạch dự án. Kế hoạch dự án giúp học sinhtự chủtrong học tập. Học sinh xác định mục tiêu, thiết kếchiến lượcđể đạt mục tiêu, đặtthời gianbiểu và xác định các tiêu chí để đánh giá.
• Phản hồi qua bạn học. Phản hồi của bạn học giúp cho học sinh tiếp thu được đặc điểm về chất lượng học tập qua đánh giá việc học của bạn học.
• Quan sát các nhóm làm việc để hỗ trợ đánh giá kỹ năng cộng tác.
• Các sản phẩm. Sản phẩm là những gì học sinhsáng tạora hoặc xây dựng nên thể hiện việc học tập của các em.

Các công cụ đánh giá này phải đượcsử dụngtrong suốtquá trình thực hiện dự án, tại cácthời điểmquan trọnghay vào giai đoạn cuối của dự án.
Những kĩ thuật đánh giá trên cung cấp thông tin có giá trị cho cả giáo viên và học sinh. Mỗi kĩ thuật đưa ra những phương pháp và công cụ đồng nhất. Điều then chốt là phải hiểu được cácmục đíchkhác nhau của chúng, chúng được thiết kế nhưthế nào, và cuối cùng, xử lí kết quả thu được ra sao.

8. Ưu nhược điểm của dạy học dự án
a. Ưu điểm:
Các đặc điểm của DHDA đã thể hiện những ưu điểm củaphương pháp dạy họcnày. Có thể tóm tắt những ưu điểm cơ bảnsau đâycủa dạy học theo dự án:
·Gắn lý thuyết với thực hành, tư duy và hành động, nhà trường vàxã hội;
·Kích thíchđộng cơ, hứng thú học tập của người học;
·Phát huy tính tự lực, tínhtrách nhiệm;
·Phát triểnkhả năngsáng tạo;
·Rèn luyệnnăng lực giải quyết những vấn đề phức hợp;
·Rèn luyệntính bền bỉ, kiên nhẫn;
·Rèn luyệnnăng lực cộng tác làm việc;
·Phát triểnnăng lực đánh giá.
b. Nhược điểm:
·DHDA khôngphù hợptrong việc truyền thụ tri thức lý thuyết mang tính trừu tượng,hệ thốngcũng như rèn luyệnhệ thốngkỹ năng cơ bản;
·DHTDA đòi hỏi nhiềuthời gian. Vì vậy DHDA khôngthay thếcho PP thuyết trình vàluyện tập, mà là hình thức dạy học bổ sung cần thiết cho các PPDHtruyền thống.
·DHTDA đòi hỏi phương tiện vật chất và tài chínhphù hợp.

DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ,TRẢI NGHIỆM,TÍCH HỢP LIÊN MÔNI. Thế nào là dạy học theo chủ đề? Dạy học theo chủ đề là hình thức tìm tòi những khái niệm, tư tưởng, đơn vị kiến thức, nội dung bài học, chủ đề,… có sự giao thoa, tương đồng lẫn nhau, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của môn học đó (tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số đơn vị, bài học, môn học có liên hệ với nhau) làm thành nội dung học trong một chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn. Dạy học theo chủ đề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và hiện đại, ở đó giáo viên không dạy học chỉ bằng cách truyền thụ (xây dựng) kiến thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa thực tiễn. Dạy học theo chủ đề là một mô hình mới cho hoạt động lớp học thay thế cho lớp học truyền thống (với đặc trưng là những bài học ngắn, cô lập, những hoạt động lớp học mà giáo viên giữ vai trò trung tâm) bằng việc chú trọng những nội dung học tập có tính tổng quát, liên quan đến nhiều lĩnh vực, với trung tâmtập trung vào học sinhvànội dung tích hợpvới những vấn đề, những thực hành gắn liền với thực tiễn. Với mô hình này, học sinh có nhiều cơ hội làm việc theo nhóm để giải quyết những vấn đề xác thực, có hệ thống và liên quan đến nhiều kiến thức khác nhau. Các em thu thập thông tin từ nhiều nguồn kiến thức. Việc học của học sinh thực sự có giá trị vì nó kết nối với thực tế và rèn luyện được nhiêu kĩ năng hoạt động và kĩ năng sống. Học sinh cũng được tạo điều kiện minh họa kiến thức mình vừa nhận được và đánh giá mình học được bao nhiêu và giao tiếp tốt như thế nào.Với cách tiếp cận này, vai trò của giáo viên chỉ là người hướng dẫn, chỉ bảo thay vì quản lý trực tiếp học sinh làm việc. Dạy học theo chủ đề ở bậc trung học là sự cố gắngtăng cường tích hợp kiến thức, làm cho kiến thức có mối liên hệ mạng lưới nhiều chiều; là sự tích hợp vào nội dung những ứng dụng kĩ thuật và đời sống thông dụng làm cho nội dung học có ý nghĩa hơn, hấp dẫn hơn. Một cách hoa mỹ; đó là việc “thổi hơi thở” của cuộc sống vào những kiến thức cổ điển, nâng cao chất lượng “cuộc sống thật” trong các bài học. Theo một số quan điểm, dạy học theo chủ đề thuộc về nội dung dạy học chứ không phải là phương pháp dạy học nhưng chính khi đã xây dựng nội dung dạy học theo chủ đề, chính nó lại tác động trở lại làm thay đổi rất nhiều đến việc lựa chọn phương pháp nào là phù hợp, hoặc cải biến các phương pháp sao cho phù hợp với nó. Vì là dạy học theo chủ đề nên căn bản quá trình xây dựng chủ đề tạo ra quá trìnhtích hợp nội dung (đơn môn hoặc liên môn) trong quá trình dạy. II. Ưu thế của dạy học chủ đề so với dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay. Mọi sự so sánh giữa bất kì mô hình hay phương pháp dạy nào cũng trở nên khập khiễng bởi mỗi một mô hình hay phương pháp đều có những ưu thế hoặc những hạn chế riêng có. Tuy nhiên, nếu đặt ra vấn đề cho ngành giáo dục hiện nay là:Làm thế nào để nội dung kiến thức trở nên hấp dẫn và có ý nghĩa trong cuộc sống? Làm thế nào để việc học tập phải nhắm đến mục đích là rèn kĩ năng giải quyết vấn đề, đặc biệt là các vấn đề đa dạng của thực tiễn? Có phải cứ phải dạy kiến thức theo từng bài thì học sinh mới hiểu và vận dụng được kiến thức? Làm thế nào để nội dung chương trình dạy luôn được cập nhật trước sự bùng nổ vũ bão của thông tin để các kiến thức của việc học và dạy học thực sự là thế giới mới cho những người học? Việc trả lời các câu hỏi trên đồng nghĩa với việc xác định mục tiêu giáo dục, mô hình dạy học trong thời đại mới. Đồng thời, cũng sẽ chỉ ra cho ta thấy những lợi thế nhất định của từng mô hình khi áp dụng vào giảng dạy. Rõ ràng, nếu căn cứ vào việc tìm câu trả lời cho những câu hỏi này thì dạy học theo chủ đề khi so sánh với dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay, sẽ có những ưu điểmsau: Dạy học theo cách tiếp cận truyền thống hiện nay Dạy học theo chủ đề 1- Tiến trình giải quyết vấn đề tuân theo chiến lược giải quyết vấn đề trong khoa học vật lý: logic, chặt chẽ, khoa học.. do giáo viên (SGK) áp đặt (G.viên là trung tâm). 2- Nếu thành công có thể góp phần đạt tới mức nhiều mục tiêu của môn học hiện nay: chiếm lĩnh kiến thức mới thông qua hoạt động, bồi dưỡng các phương thưc tư duy khoa học và các phương pháp nhận thức khoa học: PP thực nghiệm, PP tượng tự, PP mô hình, suy luận khoa học…) 3- Dạy theo từng bài riêng lẻ với một thời lượng cố định. 4- Kiến thức thu được rời rạc, hoặc chỉ có mối liên hệ tuyến tính (một chiều theo thiết kế chương trình học). 5- Trình độ nhận thức sau quá trình học tập thường theo trình tự và thường dừng lại ở trình độ biết, hiểu và vận dụng (giải bài tập). 6- Kết thúc một chương học, học sinh không có một tổng thể kiến thức mới mà có kiến thức từng phần riêng biệt hoặc có hệ thống kiến thức liên hệ tuyến tính theo trật tự các bài học. 7- Kiến thức còn xa rời thực tiễn mà người học đang sống do sự chậm cập nhật của nội dung sách giáo khoa. 8- Kiến thức thu được sau khi học thường là hạn hẹp trong chương trình, nội dung học. 9- Không thể hướng tới nhiều mục tiêu nhân văn quan trọng như: rèn luyện các kĩ năng sống và làm việc: giao tiếp, hợp tác, quản lý, điều hành, ra quyết định… 1- Các nhiệm vụ học tập được giao, học sinh quyết định chiến lươc học tập với sự chủ động hỗ trợ, hợp tác của giáo viên (Học sinh là trung tâm). 2- Hướng tới các mục tiêu: chiếm lĩnh nội dung kiến thức khoa học, hiểu biết tiến trình khoa học và rèn luyện các kĩ năng tiến trình khoa học như: quan sát, thu thập thông tin, dữ liệu; xử lý (so sánh, sắp xếp, phân loại, liên hệ…thông tin); suy luận, áp dụng thực tiễn. 3- Dạy theo một chủ đề thống nhất được tổ chức lại theo hướng tích hợp từ một phần trong chương trình học. 4- Kiến thức thu được là các khái niệm trong một mối liên hệ mạng lưới với nhau. 5- Trình độ nhận thức có thể đạt được ở mức độ cao: Phân tích, tổng hợp, đánh giá. 6- Kết thúc một chủ đề học sinh có một tổng thể kiến thức mới, tinh giản, chặt chẽ và khác với nội dung trong sách giáo khoa. 7- Kiến thức gần gũi với thức tiễn mà học sinh đang sống hơn do yêu cầu cập nhật thông tin khi thực hiện chủ đề. 8- Hiểu biết có được sau khi kết thúc chủ đề thường vượt ra ngoài khuôn khổ nội dung cần học do quá trình tìm kiếm, xử lý thông tin ngoài nguồn tài liệu chính thức của học sinh. 9- Có thề hướng tới, bồi dưỡng các kĩ năng làm việc với thông tin, giao tiếp, ngôn ngữ, hợp tác. * Điểm tương đồng giữa dạy học chủ đề và dạy học truyền thốnglà VẪN COI VIỆC LĨNH HỘI NỘI DUNG LƯỢNG KIẾN THỨC NỀN TẢNG, vì thế dạy học theo chủ đề là mô hình dạy học có thể vận dụng vào thực tiển hiện nay dễ dàng hơn một số mô hình khác. Điều cần làm để có thể vận dụng nó là phảitổ chức lại một số bài học thành một chủ đề được cho là sự tích hợp tốt hơn, có ý nghĩa thực tiễn hơn cách trình bày của sách giáo khoa mà chúng ta đang có. * Điểm khác biệt cơ bản dẫn tới nhiều khác biệt ở trên là: Một, dạy học theo chủ đề cũng như một số mô hình tích cực khác, giáo viên không đựoc coi học sinh là chưa biết gì trước nội dung bài học mới mà trái lại, luôn phải nghĩ rằng các em tự tin và có thể biết nhiều hơn ta mong đợi, vì thế dạy học cần tận dụng tốt đa kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng có sẵn của các em và khuyến khích khả năng biết nhiều hơn thế của học sinh về một vấn đề mới để giảm tối đa thời gian và sự thụ động của học sinh trong khi tiếp nhận kiến thức mới, để tăng hiểu biết lên nhiều lần so với nội dung cần dạy. Hai, dạy học theo chủ đề nhắm tới việc sử dụng kiến thức, hiểu biết vào thực tiễn các nhiệm vụ học tập nhắm tới sự lĩnh hội hệ thống kiến thức có sự tích hợp cao, tinh giản và tính công cụ cao, đồng thời hướng tới nhiều mục tiêu giáo dục tích cực khác (VD các năng lực), trong khi dạy học theo truyền thống lại coi trọng việc xây dựng kiến thức nên chỉ nhắm tới các mục tiêu được cho là quá trình này có thể mang lại. Ba, trong dạy học theo chủ đềkiến thức mới được học sinh lĩnh hội trong quá trình giải quyết các nhiệm vụ học tập, đó là kiến thức tổ chức theo một tổng thể mới khác với kiến thức trình bày trong tất cả các nguồn tài liệu. Hơn nữa, với việc học sinh lĩnh hội kiến thức trong quá trình giải quyết nhiệm vụ học tập, cũng mang lại một lợi thế to lớn đó là mở rộng không gian, thời gian dạy học, tinh giản thời gian dạy, độ ứng dụng thực tế cao hơn nhiều. Bốn, với dạy học theo chủ đề, vai trò của giáo viên và học sinh cơ bản là thay đổi và khác so với dạy học truyền thống. Người giáo viên từ chỗ là trung tâm trong mô hình truyền thống đã chuyển sang là người hướng dẫn, học sinh là trung tâm.

Dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn với “Cuộc đua kỳ thú”

Mô hình “Trường học – Công viên – Trải nghiệm”: Những hiệu quả tích cực

Dạy học tích hợp liên môn qua hình thức trải nghiệm thực tế

Độc đáo, ôn thi Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân bằng trò chơi Cuộc đua kì thú

Tích hợp liên môn Ngữ văn – Tin học

YouTube Video

PHIẾU ĐÁNH GIÁ TỰ ĐỊNH HƯỚNG VÀ SIÊU NHẬN THỨC

Tên học sinh:.............................................................................................................

Nhóm: .........................................................................................................................

PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG HỢP TÁC NHÓM

Tên học sinh:...................................................................................................................................

Nhóm:..............................................................................................................................................

Đánh dấu X vào ô mà em cảm thấy đúng với bản thân mình:

PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ VÀ HƯỚNG DẪN CHO ĐIỂM DỰ ÁN

Nhóm: ..........................................................................................................................................

Thang điểm tối đa: 10đ x 22 hạng mục = 220 điểm

Xem xét các hạng mục và tự đánh giá điểm vào ô “ Ghi chú”

Thang điểm của nhóm:

PHIẾU ĐÁNH GIÁ NHÓM BẠN

Tên học sinh:.................................................................................................................................

Nhóm:............................................................................................................................................

Nhóm được đánh giá:....................................................................................................................

v Cách chấm điểm: điền vào ô trống trước mỗi mục điểm A, B, C tương ứng với mức độ em cảm thấy nhóm bạn đạt được.

A: Tốt ( hầu như không có khuyết điểm )

B: Khá ( còn có điểm cần được cải thiện )

C: Trung Bình ( có rất nhiều điểm cần được cải thiện )

I. Thái độ làm việc trong quá trình thực hiện dự án:

II. Bảng báo cáo:

III. Bài thuyết trình: