Cách chế biến con ruốc biển

(Baonghean.vn)- Ở vùng biển Nghệ An ruốc xuất hiện quanh năm nhưng ngon nhất là vào độ tháng sáu âm lịch, sau những cơn mưa hè vì lúc này con ruốc đỏ tươi, mập, mềm và ngọt.

Phơi khô là cách chế biến chính khi thu hoạch được nhiều ruốc. Tuy nhiên, ruốc tươi vẫn ngon hơn vì làm được nhiều món lạ miệng, đậm đà mà không phải nơi nào, mùa nào cũng có.

Cách chế biến con ruốc biển
Ruốc là loại nhuyễn thể thuộc họ tôm, thân nhỏ dài khoảng 2cm, sinh sống gần bờ biển.

Ở biển, cứ hải sản nào tươi là ngon không thể tả. Riêng con ruốc thì chế biến kết hợp được với tất cả các món hấp dẫn như mắm, gỏi, xào, canh. Từ mớ ruốc còn búng nhảy, tùy theo sở thích mà có những cách làm khác nhau. Rửa ruốc thật sạch, để ráo nước rồi chuẩn bị gia vị kèm cho món mình làm.

Nếu làm mắm thì không cần rửa, chỉ nhặt sạch hết rác rồi làm theo công thức của các phụ nữ chuyên nghiệp ở làng biển. Món này đòi hỏi người làm phải khéo tay, cần mẫn và phải có kinh nghiệm.

Canh ruốc tươi nấu dưa cải:

Cách chế biến con ruốc biển
Nguyên liệu và gia vị để có món canh ruốc tươi dưa cải thơm ngon 

Cho dầu ăn vào đun nóng phi thơm hành tím sau đó cho cà chua chẻ múi cau vào xào cho cà chua chín mềm thì cho tép tươi vào xào thơm sau đó cho 1200ml nước sôi vào nấu. 

Khi nước canh sôi ta cho dưa chua vào nấu trong 15 phút cho dưa mềm thì ta nêm hạt nêm cho vừa miệng. Không nêm hạt nêm trước khi cho dưa cải vào vì dưa cải có độ chua mặn khác nhau nên ta chỉ nêm sau khi nấu chín dưa cải như vậy món sẽ hài hòa hơn. Cho hành lá, vài lát ớt và thì là vào đảo đều rồi tắt bếp

Ruốc tươi còn có thể nấu canh với tất cả các loại trái quả, nhưng hợp nhất là nấu với mướp đất, mướp hương quê nhà hoặc khổ qua xắt mỏng. Món quen thuộc nhất là ruốc tươi xào với các loại rau, trong đó xào với khế hoặc cải xanh là tuyệt nhất.

Ruốc tươi xào cải xanh:

Cách chế biến con ruốc biển
Vị ngon của ruốc tươi xào cải xanh là sự cộng hưởng của mùi ruốc ngai ngái với mùi hăng cay của lá cải, tạo nên hương vị nồng thơm lan tỏa ngọt ngào

 Để có món ruốc xào cải xanh ưng ý, nên chọn những cây cải tươi, rửa sạch, dùng tay vặn hoặc dao cắt cải thành từng đoạn chừng 15cm, để ráo nước. Sau khi rửa sạch ruốc, phi hành, xào ruốc chín đều rồi cho cải xanh vào, dùng đũa đảo cải và ruốc hòa quyện vào nhau rồi nêm ít gia vị cho vừa miệng là được.

Vị ngon của ruốc tươi xào cải xanh là sự cộng hưởng của mùi ruốc ngai ngái với mùi hăng cay của lá cải, tạo nên hương vị nồng thơm lan tỏa ngọt ngào. Ngoài ăn với cơm, người dân vùng biển thỉnh thoảng còn ăn món này kèm với bánh tráng nướng.

Ruốc tươi xào khế:

Cách chế biến con ruốc biển
Món ruốc rang khế cũng ngon vô cùng.

Nếu được khế ngọt thì khi rang chỉ cần nêm chút nước mắm chứ chẳng cần thêm đường hay bột ngọt. Khế cắt mỏng, tỏi băm nhỏ, ruốc để thật ráo nước. Bắc chảo lên bếp, chảo nóng cho chút dầu ăn, tỏi băm cho thơm, sau đó cho khế vào xào sơ qua rồi cho ruốc vào. Đảo đều, cho chút nước mắm và để lửa riu riu cho đến khi rút cạn nước, con ruốc bóng lên, thơm phức. Món này có thể ăn với cơm hoặc xúc bánh tráng hay cuốn với rau sống.

Bẻ miếng bánh tráng giòn tan làm muỗng xúc vào đĩa ruốc, lấy ra một nhúm vừa ăn cho vào miệng rồi từ từ thưởng thức hết vị ngon, đậm đà của từng con ruốc mà cảm nhận mùi vị của biển lan tỏa đâu đây.

Đặc biệt là với những người con xa quê, mỗi khi có dịp nhâm nhi món này, lòng không khỏi bồi hồi, nhung nhớ đến ký ức về những mùa ruốc tươi roi rói.

Má còn xào ruốc với nhiều loại nguyên liệu khác. Bên nhà ngoại có cây khế ngọt trĩu quả. Đó là lý do trên mâm cơm nhà chúng tôi thường xuất hiện món ruốc tươi xào khế. Má bắc chảo lên bếp với chút dầu ăn, thêm tỏi băm cho thơm. Sau đó cho khế đã được xắt thành lát mỏng vào xào sơ rồi cho ruốc vào. Đảo đều, cho chút nước mắm và để lửa riu riu cho đến khi rút cạn nước, con ruốc bóng lên, bốc mùi thơm phức. 

Thỉnh thoảng đổi vị, má cho cả nhà ăn món ruốc tươi xào khế xúc bánh tráng. Ai nấy túc tắc bẻ từng miếng bánh tráng giòn tan, xúc vào đĩa ruốc, lấy một ít, cho vào miệng nhai, từ từ thưởng thức vị ngọt dịu, đậm đà hương vị biển của ruốc. Ngon tuyệt! Sau này, chúng tôi đi du lịch nhiều nơi, ăn nhiều thứ ngon, cũng không quên được món ruốc xào khế của má. 

Nguyên liệu kèm với món ruốc xào còn rất nhiều thứ khác: đậu rồng, cải xanh, giá, cải rổ, bông bí, cần tây… Món nào cũng thơm ngon.
Ruốc biển tươi mà nấu canh với các loại rau quả như mướp, khổ qua, rau nhớt, rau tập tàng, bầu, bí… hay nấu canh chua với cà, thơm… không chỉ ngon tuyệt mà còn bổ và mát. Thỉnh thoảng, ngày nghỉ hoặc có khách, má đãi cả nhà một món ăn độc đáo từ ruốc, đó là gỏi ruốc. Để làm gỏi ruốc, má chọn loại ruốc không chỉ thật tươi, còn nhảy tanh tách mà phải là loại ruốc màu nâu đỏ, tức ruốc già, món ăn mới ngon và ngọt.

Ruốc được nhặt sạch rác, rửa sạch, vắt cho ráo nước. Cho ruốc vào một tô lớn rồi vắt chanh vào, ướp khoảng mươi phút là ruốc chín, không còn mùi tanh. Sau đó cho thêm chút muối, đường, tiêu, gừng thái chỉ, ớt xắt mỏng, rau thơm… Món gỏi ruốc còn giữ nguyên vị ngọt tự nhiên nên rất ngọt, hòa quyện giữa vị cay nồng của ớt, gừng, mùi thơm của rau thơm… Gỏi ruốc ăn với bánh tráng nướng hay bánh phồng tôm, thêm ly rượu nho hay cốc bia… Ngon hết ý!

Qua mùa ruốc, chúng tôi vẫn được thưởng thức những món ăn từ ruốc khô của má. Trước khi chế biến, má luôn rửa ruốc nhiều lần cho sạch cát rồi để ráo nước. Cũng như ruốc tươi, ruốc khô được nấu thành nhiều món hấp dẫn như nấu canh, xào với rau cải ngọt hay củ sắn. 

Nhưng đơn giản nhất là món ruốc khô rang sả ớt. Má đun nóng hai thìa nhỏ dầu ăn, đổ ruốc, sả xắt nhỏ vào xào rồi thêm mắm, đường… Dùng đũa đảo đều để ruốc khô lại. Khi vừa tắt bếp, cho vào chảo ít ớt bột khô. Món ăn này tuy đơn giản nhưng rất đưa cơm, nhất là vào những ngày mưa gió hay tiết trời se lạnh. 

Má còn làm món ruốc khô chiên trứng. Đầu tiên là xào ruốc với tỏi phi, nêm ít mắm muối. Sau đó cho ruốc ra chén, để hơi nguội rồi trút phần ruốc xào này vào trứng, khuấy đều. Nêm gia vị vừa ăn, cho lên chảo chiên. Món ruốc chiên trứng này có mùi thơm đặc biệt, ngon không thể tả…

Má đã đi xa. Nhưng năm nào đến mùa chúng tôi cũng mua ruốc biển, để thưởng thức các món ngon từ ruốc biển và để nhớ má…