Bọ ngựa là một kẻ săn mồi nổi danh của thế giới côn trùng. Rất nhiều loài đã trở thành nạn nhân của chúng, bao gồm côn trùng, thằn lằn, ếch, và thậm chí là cả rắn. Đến chim trời bay nhảy tự do là thế, lắm con cỡ nhỏ cũng trở thành nạn nhân của bọ ngựa. Nhưng đã bao giờ bạn nghe đến chuyện bọ ngựa... bắt cá bao giờ chưa? Mới đây, các nhà khoa học tại Ấn Độ đã bàng hoàng nhận ra rằng bọ ngựa thực sự còn săn cả cá. Con bọ liên tục săn cá, và đây là lần đầu tiên khoa học ghi nhận được hành vi này ở loài bọ ngựa trong tự nhiên. Cận cảnh bọ ngựa săn cá "Bọ ngựa là một loài săn mồi điển hình, nhưng vốn chúng chỉ săn côn trùng, đặc biệt là các loài bọ biết bay," - báo cáo nghiên cứu có đoạn. "Các trường hợp con mồi thuộc lớp động vật có xương sống thường chỉ là giai thoại, đa số chỉ được ghi nhận trong môi trường nuôi nhốt. Bọ ngựa từng ăn các loài chim nhỏ, thằn lằn, ếch, chuột, thậm chí là cả rùa và rắn." Chưa thấy chúng ăn cá bao giờ, và đó là lý do các nhà khoa học thực sự ngạc nhiên. Cụ thể, nhóm nghiên cứu phát hiện ra cảnh tượng này là nhờ nhà bảo tồn học Rajesh Puttaswamaiah. Ông đã bắt gặp con bọ ngựa trên một mái nhà tại Karrnataka (Ấn Độ). Đó là một con thuộc loài bọ ngựa khổng lồ châu Á (giant Asian mantis), đang ở cạnh một cái bồn nước với khoảng 40 con cá bảy màu bên trong. Nó đang đứng trên bờ, cúi xuống, quắp chặt lấy con cá xấu số. Các nhà khoa học tiếp tục quan sát trong 5 ngày. Và với khoảng thời gian này, 9 con cá đã thiệt mạng. Hồ nước nơi con bọ ngựa ra tay "Trong 4 ngày đầu tiên, chúng tôi chỉ quan sát được quá trình bọ ngựa chỉ săn 2 con cá. Con thứ 2 bị săn khoảng 30 phút sau con đầu tiên," - Rajesh cho biết. Đây thực sự là một phát hiện hết sức ấn tượng, bởi lẽ các loài cá thông thường sẽ không di chuyển theo cái cách bọ ngựa thường thấy ở con mồi trên cạn. Hơn nữa, mặt nước cũng giống như vật cản, và môi trường nước cũng thấp hơn so với thói quen săn mồi của chúng. "Nhưng đặc biệt là mắt của bọ ngựa là mắt kép, có khả năng nhạy cảm với di chuyển vào ban ngày. Vậy mà nó vẫn săn được cá vào ban đêm, vượt qua mọi trở ngại." "Trong số 9 con cá bị bắt, chỉ 2 con là vào ban ngày, số còn lại là vào đêm muộn, thời điểm có rất ít ánh sáng." Jenny Read, chuyên gia thần kinh học từ ĐH Newcastle, người đã từng nghiên cứu rất nhiều về bọ ngựa cũng tỏ ra ngạc nhiên: "Tôi đã không nghĩ rằng một con cá dưới nước vào buổi đêm có thể đạt đủ độ tương phản để bọ ngựa cảm thấy thu hút," Theo Read, phát hiện lý thú này cũng kèm theo một số câu hỏi. Trong đó quan trọng nhất là liệu có phải con bọ ngựa này học được cách săn cá ở đâu đó? Nếu không phải, chúng ta sẽ cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm hiểu chuyện gì đang thực sự xảy ra. "Chúng ta đã luôn nghĩ rằng côn trùng là loài với cấu trúc quá đơn giản. Nhưng trên thực tế, chúng có rất nhiều hành vi phức tạp hơn ta tưởng," - Gain Svenson - chuyên gia côn trùng học tại Bảo tàng lịch sử tự nhiên Cleveland cho biết. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Orthoptera Research. Tham khảo: Science Alert Mục lục BỌ NGỰA Bọ ngựa có tên khoa học là Mantis religiosa L. Theo các tài liệu cổ, tổ bọ ngựa có vị ngọt, mặn, hơi tanh, tính bình, không độc, có tác dụng bổ thận, ích tinh. Cả con bọ ngựa được dùng chữa viêm họng, trĩ, kinh phong. Ngày uống 6 – 12 g được liệu đã chế biến. Có thể dùng ngoài, lấy bột thổi vào họng hoặc đắp. Tên tiếng việt: Bọ ngựa Tên khoa học: Mantis religiosa L. Tên khác: Bù cào, Cào cào, Đường lang, Ngựa trời. Họ :Bọ ngựa (Mantidae). Mô tả
Phân bố, sinh tháiBọ ngựa sống ở bờ bụi, lùm cây, thích nghi với môi trường ẩm và sáng, thường thấy ở khắp nơi vùng nhiệt đới và ôn đới. Nó hoạt động rất linh hoạt, ẩn mình ngụy trang lẫn với lá cây rất khó phát hiện. Thức ăn chính của bọ ngựa là các loại côn trùng nhỏ, nhất là rệp cây; khi cần chúng có thể ăn thịt lẫn nhau. Đẻ trứng vào mùa hè thu, trứng dính với nhau thành ổ đính vào cành cây. Khoảng 3 – 4 tháng sau, trứng nở thành ấu trùng và sau 4 lần lột xác, ấu trùng phát triển đến dạng trưởng thành. Ở các vùng nhiệt đới, còn có một loài bọ ngựa có một đốt mang màu tím nhạt ở đôi chân trước. Khi bọ ngựa cần bắt mồi, nó giơ hai chân trước lên để lộ ra mẩu đốt màu tím trông như bông hoa đang nở, sẽ thu hút các loài côn trùng nhỏ lầm tưởng đó là những cánh hoa mà bay đến hút mật. Lúc này, đôi chân to khỏe và đầy răng nhọn của bọ ngựa chỉ việc quặp chặt là con mồi hết đường thoát. Còn việc bọ ngựa cái ăn thịt con đực trong khi giao phối, đã có một số công trình nghiên cứu của các nhà côn trùng học chứng minh sở dĩ có hiện tượng này là do trước khi giao phối, con cái đang trong tình trạng “đói meo” nên phải xử lý đối thủ của mình. Bộ phận dùng
Thành phần hóa học
Tính vị, công năng
Bài thuốc có bọ ngựaThuốc bổ thận chữa đau lưng, đái són: Tổ bọ ngựa cây dâu (30 g), ba kích (30 g), thạch hộc (20 g), đỗ trọng (20 g). Tất cả thái nhỏ, phơi khô, tán, rây bột mịn, luyện với mật ong làm viên 6 g. Ngày uống hai lần, mỗi lần 1 viên với ít rượu hâm nóng. Hoặc tổ bọ ngựa cây dâu (10 g), kim anh (10 g), liên tu (10 g), sơn dược (12 g), sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm hai lần trong ngày. Thuốc rất tốt cho người cao tuổi. Chữa xuất huyết ở dạ dày, phổi: Tổ bọ ngựa sao vàng, tán bột; bạch cập (15 g) sắc lấy 100 ml. Ngày 3 lần, mỗi lần 3 g tổ bọ ngựa uống với nước bạch cập. Chữa hóc xương cá: Tổ bọ ngựa cây dâu (30 g) giã nhỏ, sắc với giấm uống (Tài liệu nước ngoài). Chữa đái dầm: Tổ bọ ngựa (12 g), đẳng sâm (12 g), phá cố chỉ (12 g), ích trí nhân (8 g), thỏ ty tử (8 g), ba kích (8 g) sắc uống. Chữa bạch đới, khí hư: Tổ bọ ngựa cây dâu tẩm rượu, sao khô, tán nhỏ, mỗi lần uống 8 g với nước gừng. Chữa mẩn ngứa: Cả con bọ ngựa sấy khô, tán bột, rắc xoa. (Kinh nghiệm của các thổ dân Costa Rica). . Ghi chú: Nhiều nước đã xếp bọ ngựa vào loại côn trùng hiếm, cần được bảo vệ. |