Miền Trung thường được gọi là “miền thùy dương” trong thi ca văn học, miền quê nghèo và phải hứng nhiều cơn thiên tai mỗi năm, nhưng bù lại có phong cảnh biển hồ sông núi hữu tình, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sĩ sáng tác. Trong số nhiều ca khúc viết về Huế, bài hát Thương Về Miền Trung của nhạc sĩ Duy Khánh là một trong những ca khúc hay và nổi tiếng, đã ở lại lâu dài trong lòng nhiều người yêu mến nhạc trong suốt gần 60 năm qua:  Những người con của Miền Trung khi xa quê, dẫu lưu lạc khắp bốn phương trời, ai cũng luôn nhớ về miền quê vốn chịu nhiều thiên tai bão lũ, thương về người quê hiền lành chất phác nhưng giàu lòng nhân hậu bao dung. Câu mở đầu bài hát: “Đã bao lâu rồi không về Miền Trung thăm người em” đã mở lời cho bản tâm tình ca về nỗi nhớ quê hương của chàng trai tha hương, xa người em gái mến thương để ra đi từ lâu lắm chưa về thăm lại quê nhà. Miền Trung đã được gọi là “Miền thùy dương” từ câu hát “Về miền Trung, miền thùy dương bóng dừa ngàn thông” trong nhạc phẩm Về Miền Trung của Phạm Duy. Bởi vì ở miền Trung ngày đó, dọc theo bờ biển nơi nào cũng có trồng cây Dương Liễu. Nhạc sĩ đã thi vị hóa thành cây Thùy Dương (theo tên Hán Việt là cây liễu rũ). “Nước chảy còn vương bao niềm thương” là nước chảy của dòng sông quê miền Trung của kỷ niệm, hay là nước chảy của dòng thời gian trôi mau trong hiện tại, là dòng chảy nào đi nữa cũng đều vương vấn bao nỗi niềm của người đi, mong chuyến về thăm lại miền Trung. Click để nghe Duy Khánh hát trước 1975 Dẫu xa muôn trùng tôi vẫn còn thương sao là thương Nhớ ai xuôi thuyền Bến Ngự đẹp trăng soi đêm trường Và nhớ tiếng hò ngoài Vân Lâu chiều nao Ước hẹn thề duyên nhau dài lâu Xa rồi còn đâu. Người ơi có về, cho tôi nhắn đôi lời, chỉ “đôi lời” thôi mà hàm hết nỗi nhớ thương khi người nghe nhạc cảm được tình yêu sâu nặng của chàng trai trong câu “Dẫu xa muôn trùng tôi vẫn còn thương sao là thương”. Cảm nhận được tình yêu dành cho quê hương của người đi xa dẫu “muôn trùng” cách trở vẫn còn thương quê nhà sao quá là thương. Bến Ngự đẹp nên thơ những khi xuôi thuyền giữa đêm trăng và bến Vân Lâu vang vọng những câu hò mái nhì mái đẩy, là hai bến của sông Hương và đã trở thành hai bến sông nổi tiếng trong thi ca – âm nhạc. Ở những nơi thơ mộng trữ tình như thế, đôi mình đã từng bên nhau cùng thưởng thức cảnh đẹp của Huế, cùng lắng nghe những câu hò điệu lý mười thương yêu quá quê mình. Từng câu hát như từng lời nhắc nhở kỷ niệm êm đẹp gửi về miền Trung, cho người nghe như lửng lờ trôi thuyền theo sông Hương về ngày tháng mộng mơ năm nào, bây giờ đã xa rồi còn đâu. Cụm ca từ “Xa rồi còn đâu” đột ngột nối theo dòng bổng trầm cung bậc hồi tưởng êm đềm, rồi cũng bất thần chấm hết câu, đem đến cảm xúc cho người nghe niềm tiếc nhớ mênh mang về những ngày vui qua mau. Em biết chăng em Đã bao Thu rồi vắng lạnh lòng trai đi ngàn phương Mỗi khi sương chiều xóa nhòa phồn hoa nơi phố phường Người ơi! Nếu còn vầng trăng soi dòng Hương Núi Ngự còn thông gieo chiều buông Tôi vẫn còn thương. Anh sẽ về để cùng em sống trọn vẹn tình quê, sống tròn câu hẹn thề đợi chờ ngày nào chúng ta cùng thề ước. Những cung thương bậc nhớ gửi theo lời nhắc nhở: “Em ơi chờ anh về…” nghe dạt dào nỗi da diết hoài mong về ngày mai sum họp. Lòng trai đi ngàn phương, đã bao lâu rồi chỉ một phương nhớ về miền Trung yêu dấu. Đã bao lâu rồi lòng trai vẫn vắng lạnh ”mỗi khi sương chiều xóa nhòa phồn hoa nơi phố phường”. Nao lòng và đầy thương cảm: Dù đi qua muôn nẻo đường xa lạ, lòng người tha hương vẫn nhớ về cảnh cũ người xưa. Qua lời nhạc, người nghe cũng phải cảm thương cảm động trước những lời chân tình thủy chung, trước sau như một của chàng trai gửi trọn tình yêu về quê hương: Nếu trăng còn soi dòng Hương, thông còn reo núi Ngự thì tôi vẫn còn thương! Click để nghe chính tác giả Duy Khánh hát Thương Về Miền Trung vào thập niên 1960 Đã nhiều lần nghe ca khúc Thương Về Miền Trung, tôi đều nghe cảm xúc từ những nhịp điệu yêu thương từ lâu lắng đọng nỗi nhớ quê, dâng tràn lên theo từng lời ca nhắn gửi nhắn gửi tâm tình của người xa xứ. Tâm tình của người nghe nhạc đã xúc động và đồng cảm với nỗi nhớ quê của những người con đi xa miền Trung, càng đi xa càng “vẫn còn thương sao là thương”. Tác giả của bài hát này được ghi trong nhạc tờ phát hành năm 1962 là nhạc sĩ Duy Khánh. Tuy nhiên cách đây không lâu, vợ và con gái của cố nhạc sĩ Châu Kỳ lại khẳng định Thương Về Miền Trung là một sáng tác của Châu Kỳ. Tác giả ca khúc này thật ra là của ai thì vẫn còn đang có sự tranh cãi, bài viết này xin tạm thời để tên người sáng tác là Duy Khánh dựa theo tờ nhạc đã phát hành, và những tài liệu in ấn của ngày xưa còn lưu lại. Ở dưới đây là mặt sau của 1 tờ nhạc, liệt kê danh sách những sáng tác của Duy Khánh từ năm 1962 trở về trước đó. |
