Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi các bác sĩ làm việc tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Điều trị ung thư di căn não bằng phương pháp xạ phẫu não (STEREOTACTIC RADIOSURGERY – SRS) tại Bệnh viện Vinmec Central Park là kỹ thuật hoàn toàn mới tại Việt Nam. Kỹ thuật này chỉ áp dụng tại các trung tâm xạ trị hàng đầu thế giới trong khoảng 10 năm nay. Đây được xem là kỹ thuật xạ trị não hiện đại nhất Đông Nam Á hiện nay. Ung thư di căn não (hay còn được gọi là u não di căn) là sự lan tràn thứ phát của một khối u ban đầu đến não, khác với khối u não nguyên phát. Ước tính có khoảng 8 - 10% số bệnh nhân ung thư sẽ có di căn não, trong đó ung thư phổi, ung thư vú và u hắc tố ác tính thường di căn não nhất. U não di căn là bệnh u não phổ biến nhất ở người lớn hiện nay. Có khoảng 40 % di căn não là dạng đơn ổ và 60% còn lại là dạng đa ổ. Hiện nay tiên lượng sống còn của bệnh nhân ung thư càng ngày càng được cải thiện nhờ các loại thuốc trị ung thư đời mới như điều trị nhắm trúng đích hay điều trị miễn dịch. Tuy nhiên, tỷ lệ di căn não tăng lên so với các loại di căn khác, do não là nơi ẩn náu cuối cùng của các tế bào ung thư hay nói khác hơn là thuốc không chui qua được hàng rào máu não.  Hình ảnh ung thư não di căn Việc điều trị u não di căn ngày nay đạt được nhiều bước tiến rất đáng kể. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, u não di căn thường đáp ứng với điều trị. Những phương pháp điều trị có thể làm giảm nhẹ các triệu chứng, làm chậm sự tăng trưởng của khối u và kéo dài tuổi thọ. Phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân ung thư di căn não sẽ phụ thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của khối u, cũng như các dấu hiệu và triệu chứng, sức khỏe tổng quát và mong muốn của người bệnh. Trong đó có các phương pháp chính bao gồm: Điều trị bằng nội khoa: Sử dụng Corticosteroid liều cao để giảm sưng, phù nề xung quanh khối u và giảm các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế trong những trường hợp thể trạng bệnh nhân không thể chịu nổi những can thiệp như phẫu thuật hay xạ trị.
Xạ trị toàn bộ não đã được sử dụng nhiều thập niên qua, đối với các di căn não đa ổ hay di căn não không mổ được. Phương pháp này có thể làm nhỏ bướu 25-50%, cải thiện triệu chứng nhưng không thể làm tăng sống còn của người bệnh. Xạ trị SRS là một tiến bộ vượt bậc của máy móc và công nghệ xạ trị, có thể tăng liều rất cao chiếu vào bướu với sự chính xác nhất để kiểm soát bướu đồng thời cũng làm tăng sống còn của bệnh nhân. Các kết quả nghiên cứu cho thấy xạ trị SRS có thể gây được đáp ứng làm nhỏ bướu tới 70 - 90% và tăng thời gian sống thêm khoảng 15 tháng so với xạ trị toàn bộ não chỉ 5 tháng. Ngày nay, điều trị ung thư di căn não bằng phương pháp xạ phẫu não SRS là kỹ thuật mới được áp dụng tại các trung tâm xạ trị hàng đầu thế giới Xạ phẫu não SRS là phương pháp sử dụng nhiều chùm bức xạ không quá mạnh. Nhưng điểm tiếp nhận bức xạ tập trung tại khối u não sẽ nhận được liều bức xạ rất lớn để diệt các tế bào ung thư. Xạ phẫu não SRS thường được thực hiện trong một lần điều trị và bác sĩ có thể tiêu diệt nhiều khối u trong một lần điều trị. Hầu hết các trường hợp có thể về nhà trong ngày. Nguy cơ suy giảm nhận thức lâu dài sau khi điều trị SRS được cho là ít hơn so với xạ trị toàn bộ não, tăng cơ hội sống còn, khả năng nhận thức và chất lượng sống của bệnh nhân. Trước đây xạ trị SRS thường sử dụng bằng máy xạ trị Gamma Knife (lưỡi dao gamma) sử dụng 201 nguồn phóng xạ Cobalt 60 để tập trung bức xạ gamma liều cao chiếu tập trung vào bướu. Tuy nhiên, bộ khung cố định đầu cho điều trị Gamma Knife đòi hỏi phải khoan sọ cố định vào đầu bệnh nhân. Hơn nữa, việc quản lý an toàn các nguồn bức xạ Cobalt 60 này cũng là một thách thức không nhỏ cho các cơ sở xạ trị. Sự xuất hiện kỹ thuật xạ trị SRS bằng máy gia tốc thẳng (Linacs), hay còn gọi là X- Knife , đặc biệt với sự hỗ trợ từ hệ thống laser theo dõi và định vị chuyển động của đầu bệnh nhân Optical Surface Monitoring System (OSMS) và hệ thống xạ phẫu não bất đồng phẳng Hyper-Arc của máy xạ trị Truebeam của hãng Varian tạo ra cuộc cách mạng lớn trong kỹ thuật xạ SRS. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại Tại Việt Nam, xạ phẫu não SRS là kỹ thuật hoàn toàn mới, được áp dụng tại một số bệnh viện lớn, trong đó có Vinmec Central Park. Kỹ thuật này chỉ áp dụng tại các trung tâm xạ trị hàng đầu thế giới trong khoảng 10 năm nay. Ưu điểm của kỹ thuật Xạ phẫu não SRS tại Bệnh viện Vinmec Central Park Bệnh viện trang bị hệ thống Optical Surface Monitoring System (OSMS) quan sát chuyển động đầu của bệnh nhân chính xác đến từng mm, không cần khoan sọ cố định đầu như xạ Gamma Knife ở các đơn vị khác. Bên cạnh đó, hệ thống cố định đầu chuyên dụng Encompass của hãng Qfix (Hoa Kỳ) cũng được thiết kế đặc biệt để có thể dùng chuyên biệt cho hệ thống xạ SRS này, bảo đảm cố định đầu của bệnh nhân chính xác nhất nhưng vẫn giữ được sự thoải mái và nhẹ nhàng khi xạ trị. Hệ thống xạ phẫu não bất đồng phẳng Hyper-Arc được đưa vào sử dụng trên thế giới từ năm 2017. Lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á tại bệnh viện Vinmec Central Park có thể giúp điều khiển liều xạ khu trú vào bướu cao, phân bố liều vào bướu đồng nhất và hạn chế tối đa liều xạ trên cơ quan não lành nên rất ít tác dụng phụ. Công nghệ Hyper-Arc tích hợp tích năng đưa đầu máy tự động tới vị trí điều trị cũng giúp rút ngắn thời gian ở trong phòng xạ của bệnh nhân so với các dòng máy trước đây không được trang bị công nghệ Hyper-Arc. Hình ảnh phân bố liều xạ khác nhau giữa xạ đồng phẳng (coplanar)-hình bên trái và không đồng phẳng (Non-coplanar-hình bên phải). Kỹ thuật Hyper-Arc (bên phải) không đồng phẳng giúp hạn chế tối đa liều xạ trị vào mô não lành. Đối tượng chỉ định: Bệnh nhân ung thư di căn não có dưới 4 ổ di căn. Bệnh nhân có di căn não lan rộng nhiều hơn 5 ổ cần cân nhắc xạ trị toàn bộ não. Quy trình thực hiện (các bước thực hiện)Mô phỏng xạ trị SRS
Các biểu hiện bình thường sau xạ trị bao gồm: Mệt mỏi, ăn uống kém, viêm da nhẹ, đau đầu. Tuy nhiên nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường khác như sốt cao, nôn ói... người bệnh cần được tái khám ngay. Vì sao nên thực hiện kĩ thuật này tại Vinmec Central Park?
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 02836221166 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn! XEM THÊM: Bài viết này được viết cho người đọc tại Hồ Chí Minh.
Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Lê Phước Thu Thảo - Bác sĩ xạ trị - Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park Điều trị sang thương hệ thần kinh trung ương bằng phương pháp xạ phẫu não (STEREOTACTIC RADIOSURGERY – SRS) tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park là kỹ thuật hoàn toàn mới tại Việt Nam. Kỹ thuật này chỉ áp dụng tại các trung tâm xạ trị hàng đầu thế giới trong khoảng 10 năm nay. Đây được xem là kỹ thuật xạ trị não hiện đại nhất Đông Nam Á đem lại những tín hiệu khả quan trong việc điều trị các bệnh ung thư. Xạ phẫu (được dịch từ Stereotactic radiosurgery), đôi khi còn được gọi là xạ trị định vị lập thể (Stereotactic Radiotherapy) là phương pháp xạ trị đưa liều xạ cao đến bướu với sự hỗ trợ của hệ thống định vị vị trí khối bướu đa chiều với sự chính xác <1mm. Vì vậy bệnh nhân chỉ cần xạ trị từ 1 đến 5-6 lần xạ là kết thúc liệu trình điều trị, điều này rất thuận tiện cho bệnh nhân. Tuy nhiên, kĩ thuật xạ này đòi hỏi hệ thống xạ trị đặc biệt, hệ thống định vị phức tạp và nhân lực được đào tạo chuyên sâu. Mặc dù, tên gọi liên tưởng đến một kĩ thuật mổ đặc biệt nào đó, tuy nhiên xạ phẫu hoàn toàn không phải là một cuộc phẫu thuật. Sở dĩ nó có tên gọi như vậy vì xạ phẫu có thể đóng vai trò thay thế lưỡi dao mổ, có thể làm “bốc hơi” khối u mà ảnh hưởng không đáng kể đến mô lành xung quanh. Ban đầu, phương pháp này được phát triển để điều trị một số khối u của hệ thần kinh trung ương (Xạ phẫu hệ thần kinh trung ương SRS). Sau đó kĩ thuật này mở rộng hơn, và có thể ứng dụng để điều trị một số bệnh ung thư nằm ở các vị trí khác của cơ thể như một số u ác ở phổi, gan. Khi đó kĩ thuật xạ phẫu được gọi là xạ trị định vị thân thể (SBRT Stereotactic Body Radiation Therapy) Không phải tất cả các trường hợp có khối u đều có thể thực hiện xạ phẫu. Đối với hệ thần kinh trung ương, dưới đây là một số chỉ định có thể thực hiện kĩ thuật xạ phẫu: 2.1 Tổn thương không tăng sinhBệnh nhân bị dị dạng động tĩnh mạch trong não có thể được chỉ định xạ phẫu 2.2. Tổn thương tăng sinh
Trước đây, chỉ định xạ trị cho những trường hợp di căn chủ yếu là xạ toàn bộ não với kỹ thuật 2D hoặc 3D. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy nếu số ổ di căn ít và kích thước nhỏ, xạ phẫu SRS đơn thuần cho kết quả kiểm soát tốt hơn xạ toàn bộ não đồng thời ít ảnh hưởng đến khả năng nhận thức của bệnh nhân, từ đó giúp chất lượng sống của bệnh nhân tốt hơn. Thậm chí một số báo cáo có thể thực hiện xạ phẫu ở bệnh nhân có nhiều tổn thương (lên đến 10-20 tổn thương). Điều này cho thấy ưu thế tuyệt đối của xạ trị (cụ thể là xạ phẫu SRS) so với phẫu thuật. Kỹ thuật xạ phẫu có thể thực hiện với một số hệ thống máy xạ như máy xạ trị Gamma Knife, Cyber Knife hoặc một số máy gia tốc đời mới.
Đầu bệnh nhân được cố định bằng khu định vị gắn ngoài Hệ thống các nguồn Cobalt 60 phát tia tập trung vào sang thương cần điều trị
Máy Cyber Knife M6 tại trung tâm Cyber knife Munich, Đức Xạ phẫu bằng máy TrueBeam tại trung tâm xạ trị Ung thư – Bệnh viện Vinmec Central Park: Hiện tại, máy TrueBeam tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park là máy xạ trị gia tốc hiện đại bậc nhất ở Việt Nam và so với các nước trong khu vực. Hệ thống này ngoài thực hiện kỹ thuật xạ trị tiên tiến như xạ trị IMRT, VMAT còn thực hiện được các kĩ thuật xạ phẫu cao cấp nhất như SRS và SBRT. Với kỹ thuật HypercAr ứng dụng trong lập kế hoạch và xạ trị các tổn thương não mang lại kết quả tối ưu so với các kĩ thuật xạ phẫu trước đây. Kỹ thuật này được sử dụng trên thế giới từ năm 2017 và lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á là ở Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Với kỹ thuật này nguồn phát tia phóng xạ sẽ di chuyển quanh vị trí cần xạ theo hình cung tròn và liên tục phát tia, các cung tròn không đồng phẳng giúp tối ưu hóa sự phân bố liều, đồng nhất và khu trú vào bướu hạn chế liều xạ lên mô lành kế cận từ đó tránh được tối đa biến chứng của xạ trị So sánh sự phân bố liều của xạ SRS với kĩ thuật VMAT thông thường (C-VMAT( (các cung tròn đồng phẳng) và HyperArc VMAT (HA-VMAT) (các cung tròn không đồng phẳng) cho thấy kĩ thuật HyperArc cho sự phân bố liều đồng nhất khu trú bướu hơn kĩ thuật VMAT thông thường. Ngoài ra, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park còn có hệ thống theo dõi hình ảnh học Optical Surface Monitoring System (OSMS) quan sát chuyển động đầu của bệnh nhân hỗ trợ cho sự phát tia chính xác đến từng mm. Bệnh nhân không cần phải khoan sọ để gắn khung cố định ngoài như xạ trị bằng hệ thống Gamma Knife. Bên cạnh đó, hệ thống cố định đầu chuyên dụng Encompass của hãng Qfix (Hoa Kỳ) cũng được thiết kế đặc biệt để có thể dùng chuyên biệt cho hệ thống xạ SRS này, bảo đảm cố định đầu của bệnh nhân chính xác nhất nhưng vẫn giữ được sự thoải mái và nhẹ nhàng khi xạ trị. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Điều trị ung thư hiệu quả hơn với kỹ thuật xạ trị chuẩn Úc đầu tiên tại Việt Nam XEM THÊM: |
