Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì

Vậy làm cách nào để cải thiện tình trạng trẻ chậm phát triển cho con là câu hỏi của rất nhiều bậc phụ huynh. Bài viết sau đây sẽ cung cấp tất cả các thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu của trẻ chậm phát triển và cách điều trị can thiệp để cải thiện tình trạng này.

Xem thêm: 

Trẻ chậm phát triển là gì?

Trẻ chậm phát triển là tình trạng không đạt được các mốc phát triển thông thường. Chậm phát triển ở trẻ có thể biểu hiện qua các hình thức như trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ chậm phát triển hành vi và trẻ chậm phát triển nhận thức.

Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì
Hình ảnh minh họa: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ

Trẻ chậm nói

Chậm nói là khả năng nói của trẻ chậm hơn so với mốc phát triển thông thường. Mỗi trẻ là một là cá thể độc lập, cho nên thời điểm trẻ học nói là khác nhau nhưng thường trẻ sẽ bắt đầu bi bô nói từ 18 tháng tuổi. Trẻ sau 2 tuổi chưa nói được từ nào bị xem là trẻ chậm nói.

Trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ không đáp ứng được các nhu cầu về giao tiếp trong cuộc sống thường ngày do trẻ chậm phát triển ngôn ngữ. Trẻ mắc chứng tự kỷ chỉ có thể lặp đi lặp lại một số từ đơn giản hoặc lặp lại lời nói của người khác. Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn với trò chơi giàu trí tưởng tượng và phát triển biểu tượng thành ngôn ngữ.

Trẻ chậm phát triển hành vi

Trẻ tăng động

Trẻ tăng động giảm chú ý thường chạy nhảy vận động không ngừng, không biết mệt mỏi. Trẻ hay leo trèo như: trèo cây, trèo lên lan can đánh đu, trượt trên tay vịn cầu thang và bất chấp tất cả các nguy hiểm nhiều khi dẫn đến tình trạng bầm tím, gãy chân, gãy tay do ngã, do va đập. Trẻ hay cáu gắt, hay để quên đồ hoặc mất đồ…

Trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ thường có những hành vi bất thường như chống lại việc học và thực hành hoạt động mới hoặc trẻ có những hành vi có tính rập khuôn, lặp đi lặp lại ( VD: vung vẩy hai cánh tay, hoặc đưa bàn tay lên gần mặt rồi xoắn vặn hoặc bật bật các ngón tay…), trẻ thường xếp đồ chơi, vật dụng thành hàng dài và rất khó chịu nếu như trật tự này bị thay đổi…

Trẻ chậm phát triển nhận thức

Trẻ chậm phát triển nhận thức là một khiếm khuyết của sự phát triển trí tuệ. Trẻ có chỉ số IQ thấp, khả năng tư duy kém và hạn chế về các kỹ năng thích ứng với xã hội. Những khuyết tật này thường xuất hiện trước năm 18 tuổi.

Nguyên nhân trẻ chậm phát triển

Các yếu tố bệnh lý ảnh hưởng đến phát triển não bộ

Có rất nhiều yếu tố bệnh lý là nguyên nhân trẻ chậm phát triển gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ như:

+ Bệnh viêm màng não (Meningitis): Là bệnh do nhiễm trùng gây lên tình trạng viêm màng bao phủ não bộ hoặc tủy sống.

+ Bệnh viêm não (Encephalitis): Là tình trạng viêm tại mô não, thường là do nhiễm trùng gây lên.

+ Áp xe não: Một tình trạng nhiễm trùng có bọc mủ nằm trong hộp sọ ở vị trí ngoài màng cứng, dưới màng cứng và trong não mà thường gây ra bởi vi khuẩn.

+ Chấn thương sọ não: là tình trạng người bệnh bị sang chấn vào đầu gây tổn thương hộp sọ và các cấu tạo khác bên trong hộp sọ.

+ U não.

+ Não úng thủy: là một bệnh lý riêng biệt mà đúng hơn đó là hậu quả của một nhóm các bệnh lý khác nhau nhưng cùng có chung một đặc trưng là suy giảm lưu thông và/hoặc hấp thu dịch não tủy

+ Động kinh: là một chứng bệnh hệ thần kinh do xáo trộn lặp đi lặp lại của một số nơron trong vỏ não[1][2] tạo nhiều triệu chứng rối loạn hệ thần kinh (các cơn động kinh) như co giật của bắp thịt, cắn lưỡi, sùi bọt mép, mắt trợn ngược, bất tỉnh, mất kiểm soát tiểu tiện, hoặc gây cảm giác lạ

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì
Hình ảnh minh họa: Chậm phát triển do bệnh lý ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ

Trẻ chậm phát triển do di truyền

Các yếu di truyền là cơ sở vật chất cho sự hình thành và phát triển của trẻ. Các yếu tố bẩm sinh di truyền như đặc điểm hoạt động của hệ thần kinh, cấu tạo của não, cấu tạo và hoạt động của các giác quan… Những yếu tố này do bố mẹ truyền lại hoặc tự nảy sinh do biến dị .

Bệnh lý của mẹ khi mang thai

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Bệnh viện Nhi Los Angeles (Hoa Kỳ) cho biết trong khi mang thai người phụ nữ gặp phải tình trạng như nhiễm trùng, căng thẳng, ốm đau hay mắc bệnh dị ứng, nhiễm virus, bệnh béo phì,…đều gây ra ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển não bộ của thai nhi

Khiếm khuyết não bộ của thai trong thời kỳ mang thai

Nếu trong thời kỳ mang thai, người mẹ mắc một bệnh truyền nhiễm như viêm màng não hoặc bệnh sởi, những bệnh truyền nhiễm trên có thể gây ra tình trạng tràn dịch màng não và gián tiếp dẫn đến trẻ chậm phát triển.

Khi mang thai, mẹ gặp phải tình trạng co giật sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ và bé, nó làm hạn chế sự dẫn máu đến bào thai khiến em bé sinh ra phát triển kém hơn bình thường.

Trẻ chậm phát triển do môi trường

Môi trường sống ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của trẻ. Nếu môi trường sống sạch sẽ, không khí thoáng đãng, đủ ánh sáng thì sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển, ngược lại nếu môi trường sống không thuận lợi không chỉ ảnh hưởng đến phát triển của trẻ mà còn có thể là nguyên nhân gây ra một số bệnh như trẻ chậm phát triển.

Biểu hiện triệu chứng trẻ chậm phát triển

Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển trí tuệ qua khả năng nhận thức

Dấu hiệu trẻ chậm phát triển dễ nhận biết đó là khả năng nhận thức của trẻ kém hơn bình thường, trẻ luôn ở trạng thái thụ động, không muốn nhận biết thế giới xung quanh, luôn tỏ ra thờ ơ, phản ứng chậm và đáp ứng chậm. Đối với những trẻ ở độ tuổi đi học, trẻ gặp khó khăn trong việc đếm số và ghi nhớ mặt chữ, trẻ không nhận biết được màu sắc.

Trong quá trình ghi nhớ sự việc của trẻ thường dễ bị phân tán, nhớ cái mới là quên cái cũ, nói trước quên sau, đôi khi không nhớ được những sự kiện đơn giản mới xảy ra vài phút trước.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì
Hình ảnh minh họa: Trẻ chậm phát triển trí tuệ qua khả năng nhận thức

Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển trí tuệ qua biểu hiện vận động

Trẻ chậm phát triển hơn so với mốc phát triển bình thường, trẻ không thể cầm nắm đồ vật và gặp khó khăn trong việc lăn, bò ngồi sau 12 tháng. Một số trẻ có sự kết hợp vận động giữa tay – chân – miệng kém.

Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển qua ngôn ngữ giao tiếp

Trẻ chậm nói so với mốc phát triển thông thường. Trẻ thường khó khăn trong việc ghép nối các từ lại với nhau để nói thành một câu hoàn chỉnh. Trẻ không thể nói hoặc truyền đạt bằng cử chỉ khi muốn một vật gì đó. Khi gọi tên trẻ hoặc đặt câu hỏi trẻ không đáp ứng lại. Trẻ thường có xu hướng chơi một mình, ít tiếp xúc với mọi người xung quanh.

Cách phòng ngừa trẻ chậm phát triển

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Theo nghiên cứu năm 2010 của “ The Journal of Nutrition” cho biết trẻ 2 tuổi bị suy dinh dưỡng có khoảng 16% trẻ phát triển chậm hơn so với mốc tuổi. Ủy ban Thường vụ Liên hiệp quốc về dinh dưỡng cho rằng, suy dinh dưỡng làm ảnh hưởng đến kết quả học tập và giảm khả năng phát triển trí tuệ ở trẻ. Do đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý trong những năm đầu của trẻ là điều rất cần thiết.

Nuôi dạy – chăm sóc trẻ

Chế độ nuôi dạy – chăm sóc ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển của trẻ. Việc trẻ không nhận được sự quan tâm và chăm sóc đầy đủ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng nói, phát triển ngôn ngữ, nhận thức cũng như hành vi của trẻ. Trong quá trình phát triển của trẻ rất cần sự quan tâm và chăm sóc của các bậc phụ huynh.

Môi trường sinh hoạt của trẻ

Môi trường sống là điều kiện cần thiết cho quá trình hình thành và phát triển ở trẻ. Môi trường chăm sóc tốt sẽ giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ, trí tuệ, tư duy và hành động. Trong quá trình phát triển môi trường xung quanh giúp trẻ có được những mối quan hệ tốt với bạn bè, thầy cô,… nó khiến trẻ vui vẻ hơn, học tập tốt hơn là cách phòng tránh trẻ chậm phát triển.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ chậm phát triển

Tăng chất béo Omega 3

Chất béo Omega 3 là chất cần thiết trong quá trình phát triển và chế độ dinh dưỡng cho trẻ chậm phát triển. Bổ sung đầy đủ omega 3 trong quá trình phát triển giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp não bộ phát triển tốt và cải thiện thị lực cho trẻ. Ngoài ra, nó còn có tác dụng hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm, giúp giảm các triệu chứng tăng động giảm chú ý ở trẻ nhỏ, đồng thời cải thiện các khả năng suy nghĩ, ghi nhớ, tiếp thu,…

Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ

Vitamin và khoáng chất chiếm tỉ lệ rất thấp trong cơ thể nhưng nó lại là yếu tố cần thiết cho quá trình phát triển của não bộ và thể chất của trẻ.

Ví dụ như thiếu vitamin A gây khô mắt, có thể gây mù, trẻ chậm lớn, hệ miễn dịch suy giảm dẫn đến trẻ dễ bị nhiễm trùng. Để trẻ có thể phát triển tốt và có đôi mắt sáng mẹ nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt, cà chua, bí đỏ, sữa, kem, bơ, trứng,…

Vitamin E có thể hạn chế sinh những nhân tố có hại cho tế bào, nó có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, quá trình sửa chữa ADN và quá trình trao đổi chất.

Để trẻ có thể phát triển toàn diện, mẹ nên bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất cho trẻ vào chế độ ăn.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì
Hình ảnh minh họa: Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ chậm phát triển

Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, thức uống có gas

Một nghiên cứu khoa học được đăng tải trên tạp chí trực tuyến Plos One cho thấy caffeine trong đồ uống có gas có thể làm chậm quá trình phát triển của não bộ và giảm chất lượng giấc ngủ khi sử dụng quá nhiều.

Nghiên cứu của  đại học bang Ohio cho rằng trẻ ăn đồ ăn nhanh thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ.

Phương pháp điều trị trẻ chậm phát triển

Trị liệu cho trẻ chậm phát triển

Liệu pháp vận động: Sử dụng các bài tập vận động giúp trẻ giảm các biểu hiện vận động bất thường, tăng khả năng vận động bình thường.

Liệu pháp hoạt động: Sử dụng các bài tập hoạt động trị liệu, các trò chơi giúp trẻ có thể thực hiện được các hoạt động theo sự phát triển của lứa tuổi.

Liệu pháp ngôn ngữ: Giúp trẻ kiểm soát hoạt động của lưỡi, miệng và tập phát âm . Ngôn ngữ trị liệu cần được tiến hành trước tuổi trẻ đến trường và tiếp tục trong suốt thời gian đi học.

Giáo dục trẻ chậm phát triển

Việc chăm sóc cho trẻ chậm phát triển là một quá trình lâu dài, cần phải có một kế hoạch giáo dục cụ thể. Ba mẹ, gia đình cũng nên dành thời gian quan tâm tới trẻ. Khi trẻ có các biểu hiện bất thường các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở chuyên khoa nhi đề kiểm tra chính xác và có phương pháp điều trị trẻ chậm phát triển kịp thời.

Tùy theo tình trạng của trẻ, sẽ có kế hoạch giáo dục phù hợp với khả năng nhận thức và hành vi của trẻ. Thông qua giáo dục sẽ giúp trẻ tăng khả năng giao tiếp,tăng khả năng hòa nhập vào cộng đồng, tăng cơ hội được đi học như những trẻ bình thường khác.

Điều trị trẻ chậm phát triển bằng liệu pháp tâm lý

Những trẻ chậm phát triển thường có trạng thái tâm lý buồn chán, có cảm giác lo âu và sợ hãi mà không có lý do. Các bậc phụ huynh nên phân biệt được đâu là những dấu hiệu bình thường đâu là dấu hiệu của bệnh tâm lý. Tình trạng trên diễn ra thường xuyên và kéo dài thì cha mẹ nên đưa trẻ đến các chuyên gia tư vấn tâm lý để xác định về tình trạng bệnh của con em mình.

Khi kiểm tra tình trạng bệnh của trẻ các chuyên gia tư vấn tâm lý sẽ viết ra kế hoạch điều trị can thiệp cho bé. Trong kế hoạch sẽ có một hệ thống liên kết giữa giáo viên – nhân viên xã hội và bố mẹ để quản giáo hành vi của trẻ.

Vương Não Khang hỗ trợ điều trị cho trẻ chậm phát triển

Não bộ có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển về ngôn ngữ, hành vi và nhận thức của trẻ. Do đó, với việc trẻ chậm nói, rối loạn về ngôn ngữ, mất tập trung, hiếu động quá mức thì ngoài việc điều trị can thiệp tới trẻ chậm phát triển thì cha mẹ nên bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng đặc biệt là các loại vitamin và các nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của não bộ.

Việc sử dụng sản phẩm Vương Não Khang có nguồn gốc từ thiên nhiên, với các thành phần: Cao Thăng Ma, cao Đinh Lăng, cao Bạch Quả, vitamin B6, Taurin, … là các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của não bộ, tăng cường khả năng tập trung, phản xạ, ngôn ngữ giao tiếp cho trẻ.

Vương Não Khang là sản phẩm duy nhất được nghiên cứu lâm sàng tại bệnh viện Nhi Trung Ương trong việc hỗ trợ điều trị ở một số lĩnh vực như cải thiện rối loạn giấc ngủ, hành vi tăng động, nâng cao khả năng giao tiếp, nhận thức, tiếp thu, tăng khả năng tập trung học tập của trẻ, đảm bảo an toàn không gây tác dụng phụ khi dùng lâu dài.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì

Tham khảo: 

Nuôi dạy con là cả một hành trình đầy khó khăn, vất vả đặc biệt là những gia đình có trẻ chậm phát triển. Không phải ai cũng có đủ sự kiên trì và nỗ lực trong khoảng thời gian dài để cải thiện tình trạng của con. Khi ba mẹ nản lòng hãy nhớ rằng: “con là niềm hạnh phúc của cha mẹ, sinh con vất vả một, nuôi con vất vả mười”. Phát hiện sớm tình trạng của con, can thiệp đúng thời gian “Vàng” là một trong những yếu tố quyết định thành công trong quá trình điều trị.

Nếu còn vấn đề gì THẮC MẮC, phụ huynh có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 0987 126 085 để được TƯ VẤNHỖ TRỢ miễn phí.

Nguồn: https://trituetreem.vn/

Trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì

Tôi là Nguyễn Trần Phương Thoa – Chuyên gia biên soạn nội dung liên quan tới sức khỏe trên các website thuộc lĩnh vực y tế.

Hiện tôi đang công tác tại Công ty CP Kinh doanh DV&TM Nam Phương.