Từ đầu tháng 9 này, đà tăng giá ngắn ngủi của Bitcoin đã bị chặn đứng bởi những tin tức xấu như việc Hàn Quốc siết chặt quản lý sàn tiền ảo. Tuy vậy, Bitcoin vẫn chứng kiến những đợt giảm giá rồi lại hồi phục rất nhanh nhờ các cá mập ra sức bắt đáy, tiêu biểu trong đó phải kể đến Tổng thống El Salvador ông Nayib Bukele. Nhưng kể từ đầu tuần này, Bitcoin đã chứng kiến biến động mạnh khi giá giảm từ 48.000 USD xuống 42.000 USD chỉ trong nửa ngày. Có thời điểm, Bitcoin đã thủng đáy cũ và tiến gần đến ngưỡng kháng cự 40.000 USD khiến thị trường chìm sâu trong sắc đỏ. Đợt giảm giá như tàu lượn này của Bitcoin khiến không ít các nhà đầu tư hoảng hốt, mà chủ yếu là những người đã đầu tư vào các đồng tiền ảo thay thế (altcoin). Dù Bitcoin chỉ biến động trong khoảng 10-15%, các đồng altcoin chứng kiến biến động lớn hơn thế rất nhiều khi những nhà đầu tư chủ động tháo chạy khỏi các đồng tiền ảo bơm thổi để trú ẩn ở các đồng tiền ổn định (stablecoin) như USDT. Vậy nguyên nhân của đợt tăng rồi giảm bất thường này ở thị trường tiền ảo xuất phát từ đâu? Cú sốc Evergrande Evergrande là tập đoàn bất động sản khổng lồ của Trung Quốc duy trì hoạt động kinh doanh qua việc vay nợ, xây dựng rồi bán nhà giá rẻ cho người dân. Dòng tiền này đã bị đứt đoạn khi Trung Quốc siết quy định về vay nợ khiến Evergrande đứng trước nguy cơ sụp đổ với nợ 300 tỷ USD quá hạn. Về mặt lý thuyết, một tập đoàn bất động sản khó có khả năng gây ra ảnh hưởng tới thị trường tiền ảo, nhất là khi tập đoàn đó chỉ hoạt động ở Trung Quốc, nơi hoạt động trấn áp tiền ảo đã trôi qua từ tháng 5.
 Tuy nhiên, tín hiệu sụp đổ của Evergrande đã khiến cổ phiếu của tập đoàn này trên sàn chứng khoán Hồng Kông giảm mạnh, kéo theo lo ngại của các nhà đầu tư ngoại đã rót vốn vào đây. Khi các quỹ đầu tư tháo chạy khỏi Evergrande, một phản ứng dây chuyền đã được kích hoạt trên khắp thế giới. Các nhà đầu tư vì thế đã ngay lập tức rút tiền khỏi kênh đầu cơ mạo hiểm như tiền ảo để trốn tránh về những kênh đầu tư an toàn như trái phiếu chính phủ Mỹ. Tất nhiên, Evergrande không phải nguyên nhân duy nhất khiến các nhà đầu tư tháo chạy khỏi tiền ảo. Nhưng dưới sự tác động không nhỏ của Evergrande lan ra toàn cầu, các nhà đầu tư tiền số đã bị dao động dẫn đến bán tháo ồ ạt, khớp lệnh cắt lỗ, sàn tự động kích hoạt lệnh thanh lý khiến Bitcoin giảm sâu chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn. Fed lên tiếng Vào thời điểm khó khăn nhất, cuộc họp kéo dài hai ngày vừa kết thúc hôm 22/9 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã khiến tình hình sáng sủa hơn. Bitcoin ngay lập tức tăng nhẹ 4% sau tuyên bố giữ nguyên lãi suất cơ bản của Fed. Chỉ một ngày sau, đến lượt Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc bơm tiền giải cứu Evergrande. Cổ phiếu của tập đoàn này trên sàn giao dịch Hồng Kông đã có lúc bật tăng 32% kéo theo niềm tin trở lại của các nhà đầu tư ngoại. Sắc xanh đã trở lại thị trường tiền số nhưng niềm tin của các nhà đầu tư vẫn chưa vững vàng đủ để đột phá về vùng giá cũ trên 50.000 USDBitcoin hiện hồi phục chậm chạp lên vùng giá 44.000 USD với vốn hóa toàn thị trường đạt 1.977 tỷ USD. Song những tín hiệu cho thấy Bitcoin vẫn khó có khả năng trở lại mốc 50.000 USD trong ngắn hạn khi chưa tích lũy đủ mạnh để phá cản. “Tiền của bạn là hằng số còn giá là biến x, trong đó giá có thể thay đổi còn tiền chỉ có hạn. Dù bạn có làm gì trong ngắn hạn thì một thế lực tạo lập thị trường sẽ làm ngược lại mong muốn của bạn. Nên cảm thấy vào được là vào đừng tìm logic trên đồ thị làm gì, hãy tìm logic diễn biến tâm lý thị trường thì hơn”, nhà đầu tư Kiên Nguyễn (Hà Nội) đánh giá về thị trường tiền ảo trong giai đoạn nhạy cảm với tin tốt và xấu./. Mặc dù các biến động giá của bitcoin thoạt nhìn có vẻ ngẫu nhiên, nhưng chúng thường được thúc đẩy bởi các chất xúc tác cơ bản giống như trong thị trường tài chính truyền thống.
Một số nhà phân tích tuyên bố bitcoin (BTC) không thể chống lại các cú sốc ảnh hưởng đến tài chính toàn cầu. Những người khác lại cho rằng bitcoin là hàng rào chống lạm phát và các diễn biến tài chính không chắc chắn. Các phương tiện truyền thông đưa ra nhiều quan điểm khác nhau, đánh giá rằng bitcoin chịu ảnh hưởng bởi các cú sốc thị trường ngoại sinh cộng với những nguyên nhân khác không liên quan gì đến các sản phẩm tài chính thông thường, chẳng hạn như quy định quốc tế và phương tiện truyền thông xã hội. Coindesk đã tiến hành phân tích và giải thích về các nguyên nhân thực tế thúc đẩy giá bitcoin tăng và giảm Sự kiện thị trường tiền ảo và bitcoinGiá của bitcoin thường giảm song song với thị trường toàn cầu. Khi đại dịch COVID-19 tác động đến các thị trường toàn cầu vào tháng 3/2020, chính bitcoin đã khiến giá bitcoin giảm theo. Trong khoảng thời gian một tuần vào giữa tháng 3, bitcoin đã giảm 57% xuống mức thấp nhất là 3.867 USD/ đơn vị. Sau đó, giống như thị trường chứng khoán, nó phục hồi và trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2021. Động thái giá của bitcoin phụ thuộc vào tổng thể thị trường. (Nguồn: NationalWorld). Các nhà phân tích cho rằng xu hướng đó là do mọi người dư thừa thời gian rảnh rỗi và thu nhập khả dụng của một số nhà kinh doanh bán lẻ trong thời kỳ đại dịch, cộng với sự nổi lên của thị trường chứng khoán. Bitcoin cũng đã phản ứng với các cú sốc thị trường khác. Ví dụ, giá bitcoin đã giảm 6,9% vào cuối năm 2021 khi các nhà giao dịch lo ngại rằng Evergrande, gã khổng lồ bất động sản Trung Quốc sắp sụp đổ. Một lần khác là khi Didi thông báo kế hoạch hủy niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York. Nói rộng hơn, bitcoin đã phản ứng tích cực với lạm phát, tăng cùng với giá cả hàng hóa và vật liệu tiêu dùng. Không thể liệt kê tất cả các cú sốc kinh tế ảnh hưởng đến bitcoin, nhưng có đủ bằng chứng cho thấy bitcoin "theo dõi" thị trường toàn cầu ở một mức độ nào đó. Một bài báo năm 2020 về sự biến động của bitcoin trên Journal of Economic Dynamics and Control (Tạp chí Động lực học Kinh tế và Kiểm soát) cho thấy sự biến động không bị ảnh hưởng bởi "các thông báo tin tức kinh tế vĩ mô của Mỹ" mà nó trở nên phức tạp hơn khi "các chỉ số hướng tới tương lai, chẳng hạn như chỉ số niềm tin của người tiêu dùng" được phát hành. Khi một số lượng lớn các nhà giao dịch sử dụng đòn bẩy cao đều đặt cược vào việc giá bitcoin di chuyển theo một hướng, điều đó tạo cơ hội cho các nhà đầu tư lớn khác (những con cá voi) di chuyển giá bitcoin theo hướng khác. Làm như vậy sẽ kích hoạt một loạt các đợt bán tháo, khiến giá bitcoin rơi vào trạng thái rơi tự do và tạo ra khoản lỗ lớn trên giấy tờ cho các nhà giao dịch dài hạn. Quy định quốc tếQuy định quốc tế có tác động nghiêm trọng đến giá bitcoin vì nó xác định thị trường nào có thể tiếp cận với tài sản này, nơi nào cho phép các công ty có thể thiết lập cửa hàng và nơi thợ đào bitcoin có thể hoạt động. Trong khi các quốc gia như Vương quốc Anh, Thái Lan và Ấn Độ cũng tạo ra một số ảnh hưởng trực tiếp đến giá bitcoin thì hai thị trường chính ảnh hưởng đến giá bitcoin nhiều nhất phải kể đến vẫn là Mỹ và Trung Quốc. Quy định, chính sách ảnh hưởng tới bitcoin và tất cả các loại tiền ảo khác. (Nguồn: iNews). Sự sụp đổ của bitcoin, từ gần 65.000 USD vào tháng 4/2021 xuống còn khoảng 35.000 USD vào giữa tháng 6 một phần lớn là do chính sách cấm khai thác và giao dịch của Trung Quốc. Bitcoin cũng đã giảm 5,5% khi chính phủ Trung Quốc công bố rằng tiền điện tử là bất hợp pháp hồi tháng 9. Dĩ nhiên không phải tất cả tác động đều xấu. Giá bitcoin cũng phản ứng tích cực với tin tốt. Kỳ vọng về một thông báo rằng SEC sẽ bật đèn xanh cho một quỹ giao dịch NFT bitcoin đã giúp giá bitcoin tăng khoảng 3.000 USD vào tháng 10/2021. Tài chính truyền thốngCác động thái trong lĩnh vực tài chính truyền thống có thể thúc đẩy hoặc "đốt cháy" giá bitcoin vì chúng xác định mức độ, xu hướng các trung tâm tài chính như Phố Wall khi đầu tư vào bitcoin. Khi nhiều nhà đầu tư Phố Wall đổ vào bitcoin hoặc các ngân hàng lớn ra quyết định cung cấp bitcoin cho khách hàng thì bitcoin thường tăng giá. Ngược lại, các nhà giao dịch sợ tin xấu giống như một gã khổng lồ ở Phố Wall đánh sập bitcoin. Bitcoin thường tăng giá khi các công ty lớn thông báo rằng họ đã thêm bitcoin vào bảng cân đối kế toán của mình. Bitcoin tăng mạnh sau khi các công ty như MicroStrategy và Tesla đầu tư vào bitcoin. Ngược lại, vốn hóa thị trường của bitcoin giảm từ 2,43 nghìn tỷ USD xuống còn 2,03 nghìn tỷ đô la sau khi CEO Elon Musk nói rằng Tesla sẽ không còn chấp nhận bitcoin để thanh toán vào tháng 5/2021 với lý do vì môi trường. Các sản phẩm tài chính truyền thống cũng có thể có tác động đến giá thị trường của bitcoin, đặc biệt là sản phẩm phái sinh đại diện cho các hợp đồng theo dõi giá cơ bản của BTC. Như chúng ta đã thảo luận, giao dịch hợp đồng tương lai có đòn bẩy thường có thể thúc đẩy sự thay đổi giá mạnh, nhưng các sản phẩm khác như quyền chọn tiền điện tử cũng vậy. Nói tóm lại, các tùy chọn tiền điện tử cung cấp cho các nhà đầu tư quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán tài sản cơ bản (trong trường hợp này là bitcoin) ở một mức giá nhất định (được gọi là giá thực tế) trước hoặc vào một ngày nhất định. Khi một số lượng lớn các tùy chọn bitcoin hết hạn sử dụng (OTM) đồng thời hết hạn, điều đó đôi khi có thể ảnh hưởng đến sự biến động thị trường. Mạng xã hộiKhi các CEO công nghệ sử dụng mạng xã hội, ranh giới giữa tài chính truyền thống và ảnh hưởng của mạng xã hội có thể mờ đi. Các nhà đầu tư bán lẻ tỏ ra đặc biệt nhạy cảm với những nhận xét về bitcoin từ những người có ảnh hưởng lớn. Bitcoin đã tăng hơn 20% sau khi Elon Musk thay đổi tiểu sử trên Twitter của mình thành bitcoin vì nó báo hiệu cho các nhà đầu tư bán lẻ rằng Musk có thể sắp đầu tư vào bitcoin. Điều này cũng diễn ra song song với ảnh hưởng mạnh mẽ của Musk đối với các tài sản khác, đặc biệt là dogecoin. Một số nhà phân tích đã thử nhìn vào mạng xã hội để dự đoán giá cả. Trong một bài báo năm 2021, hai nhà khoa học Hàn Quốc kết luận rằng các bài đăng đề cập đến bitcoin trên mạng xã hội sẽ thường xuyên hơn khi giá cao và ít thường xuyên hơn khi giá thấp. Một bài báo nghiên cứu năm 2019 từ các nhà phân tích Ấn Độ đã kết luận rằng các bài đăng tiêu cực và tích cực có tương quan với giá bitcoin. |
