Vừa rồi tôi có chuyến về thăm quê sau hai năm đại dịch xa cách. Tuy hệ thống giao thông miệt quê đã tốt hơn nhiều, nhưng những người nông dân quê tôi và những người tôi đã gặp đều vẫn nghèo như trước. Điều đáng nói là khoảng 95% lượng gạo xuất khẩu là xuất phát từ miền Tây nhưng nông dân ở miền Tây vẫn nghèo, và vị thế kinh tế của miền Tây đang bị suy giảm. Để hiểu tại sao nông dân miền Tây nghèo, tôi xin lấy trường hợp của người hàng xóm tôi. Gia đình anh B. có 5 công đất do ông bà để lại. Mỗi năm anh canh tác 2 -3 vụ mùa. Với 3 vụ mùa, sau khi khấu trừ tiền phân bón, tiền thuốc trừ sâu, tiền mướn nhân công, tiền vay ngân hàng mỗi đầu vụ, anh sẽ bỏ túi được chừng 15 triệu đồng. Đó là tình huống may mắn, tức không bị thất mùa hay sâu rầy phá hoại. Nếu thất mùa thì anh bị lỗ và nợ ngân hàng sẽ tích lũy thêm. Trường hợp của anh hàng xóm tôi khá tiêu biểu ở miền Tây. Người nông dân ở đây quanh năm quần quật trên cánh đồng ông bà để lại để đóng góp vào việc cung cấp gạo nuôi cả nước, góp phần lớn cho xuất khẩu và đem ngoại tệ (hàng chục tỉ USD) về nước nhà, nhưng chính họ vẫn nghèo. Đó là một nghịch lý. Có lẽ bạn đọc sẽ hỏi: gia đình anh B. sẽ làm gì để trang trải cuộc sống? Câu trả lời là làm công nhân trong các khu công nghiệp ở Bình Dương, Long An, hay TP.HCM. Lương trung bình hằng tháng của công nhân hiện nay khoảng 8 - 10 triệu đồng, tùy vào tay nghề và trình độ học vấn. Một công nhân chỉ làm 3 tháng là có thể có thu nhập tương đương 1 năm của người nông dân như anh B. Với một so sánh đơn giản như thế, không ngạc nhiên khi thấy rất nhiều gia đình bỏ nghề làm ruộng hay cho thuê đất và dắt díu nhau đi các khu công nghiệp để làm công nhân. Thật ra có những người nông dân ra đi nhưng trở về, góp phần làm mới làng quê. Làng tôi ngày nay có nhiều nhà mới trông "ngon lành" hơn chính là nhờ đồng tiền của công nhân. Công nhân miền Tây còn đóng góp vào quá trình hiện đại hóa nông thôn. Những con lộ tráng ximăng tuy chỉ vừa cho 2 chiếc xe gắn máy hay khá hơn chút là cho 2 chiếc ôtô khắp mọi nẻo đường quê đã thật sự nối kết các làng quê và đô thị so với 50 năm trước. Từ làng tôi đi Rạch Giá (khoảng 25 cây số) ngày nay chỉ mất 35 phút, thay vì nửa ngày đường sông như nửa thế kỷ trước. Không chỉ giao thông miệt quê, đường từ Sài Gòn về các tỉnh thành miền Tây cũng đỡ khổ hơn trước. Ngày nay từ Sài Gòn đi Rạch Giá (khoảng 270km) mất 4 tiếng đồng hồ, thay vì 6 - 7 giờ vài năm trước đây. Sự rút ngắn thời gian đó là do các cây cầu mới như Cao Lãnh và Vàm Cống cùng với đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và con lộ xuyên Á mới được đưa vào sử dụng. Mới đây tôi được biết có thêm nhiều chủ trương đẩy mạnh phát triển giao thông miền Tây, dù muộn nhưng những phát triển mới đó giúp cho miền Tây có cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế. Trong khi cơ sở hạ tầng ở miền Tây đang được cải thiện thì vị thế kinh tế của miền Tây đang bị giảm dần khi so với các địa phương khác phát triển quá nhanh. 30 năm trước, GDP của TP.HCM chỉ bằng 2/3 GDP của các tỉnh miền Tây, nhưng ngày nay GDP của miền Tây chỉ bằng 2/3 GDP của TP.HCM, đó là chưa so với các địa phương khác. Trong số 13 tỉnh thành ở miền Tây, chỉ có Cần Thơ tự chủ tài chính, còn 12 tỉnh khác phải được sự hỗ trợ ngân sách trung ương. Nông dân miền Tây, như anh hàng xóm tôi, góp phần lớn vào xuất khẩu gạo, nhưng vẫn nghèo và sẽ còn nghèo nếu không có một sự thay đổi về mô thức làm ruộng. Hàng trăm năm nay, nông dân vẫn làm ruộng theo kiểu cha truyền con nối, quy mô canh tác nhỏ và thiếu liên kết với nhau nên người nông dân rất khó giàu lên. Có lẽ cần một "mô thức" canh tác mới với nhiều nông dân liên kết với nhau để tạo nên một diện tích ruộng lớn như ở phương Tây và công nghiệp hóa nông nghiệp thì người nông dân miền Tây mới có thể thoát nghèo. hZWZlpxmmmmWnJeExaBkb-GkoGOYcFLJpMWoq4DHo5ifmatXc6xsmGVrUr98qKellJ--oJ_Tj6PNo5mMrs7PxrDF3N-wn8KdpcbWzNPUU3DZa55siJyl1JvYnqemiHCnbWVtb1qlm9CVcpPXoaWgfYeArlVx12ptnlqkkdTG0dSGn8Ogl2rcrJ6Uk52Gy5-pz6XfkdqvoMtan6hycKBXpaiZrKmhqKCHa6RqnHJYl6OnnNaslc2UWZ-rbmSch5qTm5SEoddqmXOGxMXX09iQnspToZugZmvjtQ.. 18 Người miền Nam sống đơn giản nên mọi thứ đều thoáng và dễ chịu. Còn đối với người miền Bắc, họ sống phức tạp nên nhiều khi trở thành lối sống giả. Cuộc sống bí bách, khí hậu khắc nghiệt cũng góp phần làm cho người miền Bắc tính tình nóng nảy, văn hóa ứng xử kém hơn người miền Nam. LTS: Sau khi đăng tải bài viết: Nói bậy, chửi tục: Người miền Bắc ít kiềm chế hơn người miền Nam, Báo Giáo dục Việt Nam nhận được thư bày tỏ sự ủng hộ quan điểm này của độc giả Trịnh Hoàng Hiệp. Để độc giả khắp cả nước có thể tiếp tục bàn luận về vấn đề "nói bậy, chửi tục", chúng tôi xin đăng tải nguyên văn lá thư này. Có giai thoại kể lại rằng, nhà phê bình Hoài Thanh, tác giả của cuốn sách bất hủ "Thi nhân Việt Nam" trong thời gian sống tại miền Nam đã chẹp miệng mà nói: "Người miền Nam, ai cũng lịch sự. Cứ mở miệng ra là cám ơn với xin lỗi rối rít. Ngồi ở trong nhà, có ai đi ngoài đường chõ miệng hỏi cái gì mà mình trả lời xong, cắp đít đi thẳng, không thèm cám ơn một tiếng, thì không cần nhìn, mình cũng biết ngay đó là dân ngoài Bắc vào". Ngay trong cách nói này của ông cũng cho thấy rằng, văn hóa giao tiếp, ứng xử của người miền Nam... ăn đứt người miền Bắc. Đất nước Việt Nam chia thành nhiều vùng miền rõ rệt, có nguồn gốc tại miền Bắc. Sự phân chia này ảnh hưởng rõ ràng đến lối sống và văn hóa mỗi nơi một khác. Ngay cả trong giọng nói, ngôn ngữ giao tiếp từ Bắc vào Nam đều có sự thay đổi, đặc biệt là hai thành phố lớn Hà Nội và Sài Gòn. Gần đây, những clip được tung lên mạng về thói nói tục, chửi bậy của học sinh đã làm dư luận vô cùng phẫn nộ, bức xúc: Khi nữ sinh nói chuyện bằng chân tay, Clip hai nữ sinh hỗn chiến kinh hoàng, Choáng váng với nam sinh Thủ đô chửi tục trước cổng trường. Đây không chỉ đơn thuần là câu chuyện học đường mà còn là câu chuyện của toàn xã hội. Tình trạng bạo lực học đường ngày càng trở nên phổ biến (Ảnh minh họa) HỘP THƯ TỐ CÁO TIÊU CỰC GIÁO DỤC Trong cách cư xử với bề trên, hai miền Nam Bắc đều biểu hiện khác nhau. Nếu người miền Bắc nói “ạ” sau mỗi câu hỏi hoặc câu trả lời thì người miền Nam thường đệm "thưa" vào trước, "dạ" vào sau. Từ thuở nhỏ, hầu hết đứa trẻ nào cũng được dạy những lễ nghĩa cơ bản như vậy nhưng theo thời gian, khi con người dần lớn lên thì từ “ạ” của người miền Bắc thường được cắt giảm. Có lẽ bởi "ạ" mang nặng sự nghiêm túc, cứng nhắc và mô phạm, không còn phù hợp trong giao tiếp. Còn người miền Nam vẫn giữ nguyên từ “dạ”hay "thưa" như một lẽ tự nhiên. Mặc dù Hà Nội là trung tâm văn hóa nhưng tôi thấy rằng về sự lịch lãm, tinh tế thì người miền Bắc hơn người miền Nam, thế nhưng về văn hóa cư xử trong cộng đồng thì người miền Bắc lại phải học hỏi người miền Nam. Trong các lễ hội, người miền Nam ít cảnh nhốn nháo, xô đẩy hay cố tình làm hại của chung. Họ luôn có ý thức tôn trọng người khác và bảo vệ mình. Về cách sử dụng hai từ "cảm ơn" và "xin lỗi" hai vùng miền cũng khác nhau. Người miền Bắc rất hạn chế trong cách nói hai từ này, người ta chỉ nói như một luật lệ bất thành văn khi con cái nói với bố mẹ, ông bà, người ít tuổi nói với người hơn tuổi mà không biết rằng giao tiếp với cộng đồng cũng rất quan trọng. Nếu đi ngoài đường trên đất Bắc mà bạn bị xe đụng, bị giằng kéo, xô đẩy thì bạn chỉ nhận được những cái trợn tròn mắt, rồi phóng xe qua trước mặt. Nhưng người miền Nam thì khác, họ sẵn sàng nói xin lỗi nếu sai. Ở Sài Gòn, chuyện vào siêu thị, cửa hàng... thấy những cô nhân viên cúi gập người chào là điều hết sức bình thường. Thế nhưng ở Hà Nội, bạn sẽ xúc động đến sững sờ khi thấy ai đó cúi gập người và nói lời cảm ơn - đó là chuyện hiếm thấy trên cả miền Bắc. Nếu đi trên đường mà có điện thoại, người miền Bắc có thể vừa lái xe vừa chửi tục, quát tháo ngay giữa phố để chứng tỏ mình là ai, nhưng người miền Nam thì họ sẽ dừng lại, ghé xe bên lề đường mà nói chuyện. Thanh niên miền Nam nhậu nhẹt về khuya, khi thành phố vắng người, không có cảnh sát giao thông họ vẫn dừng xe khi có đèn đỏ, nhưng miền Bắc thì khác, không cần nhìn ngó trước sau mà sẽ phóng xe đi thẳng. Từ ngoài xã hội lại nói về câu chuyện học đường nơi mà các em bộc lộ rõ nét nhất cách ứng xử. Sau giờ tan học, nếu đứng ở một cổng trường cấp III tại miền Bắc sẽ thấy rằng, vừa bước ra khỏi cổng trường học sinh nam thì bỏ "sơ vin", châm thuốc và bắt đầu "phun châu nhả ngọc" đến kinh hoàng, học sinh nữ thì sẵn sàng cầm dép lên đánh nhau vì những lý do hết sức vớ vẩn. Môi trường nào cũng có những bức xúc, học sinh miền Nam có đánh nhau, nhưng mức độ man rợ thì không bằng miền Bắc. Học trò miền Nam chỉ đánh đấm nhau rồi thôi chứ ít khi kèm theo những hành vi xúc phạm như chửi bới thậm tệ, lột áo ngay giữa phố. Cứ thử xem những clip của học sinh Bắc thì biết, đánh nhau không khác gì côn đồ, dẫn đến "đối thủ" chấn thương cả về thể xác cũng như tinh thần. Trong môi trường giáo dục, đến trang phục giữa hai miền Nam Bắc cũng khác nhau. Nữ sinh miền Nam có truyền thống mặc áo dài trong mỗi tuần còn miền Bắc thì hầu như không mặc. Thực ra, trong việc bắt học sinh mặc áo dài cũng có cái cớ của những người làm quản lý trong ngành giáo dục. Khi vận trên mình bộ áo dài, một mặt sẽ gây ra sự bất tiện khi hoạt động mạnh, mặt khác các em cũng phải ý thức mình là con gái Việt Nam, cần giữ được nét dịu dàng, dáng yêu đúng lứa tuổi. Vì vậy, nữ sinh cũng ngại ngần mỗi khi có ý định đánh nhau với bạn vì sợ hoen ố lên tà áo trắng, cũng như nhân phẩm của mình. Riêng điều này thôi cũng đã phần nào giảm thiểu được những nóng nảy nhất thời, những hành động bất thường của học sinh. Cách xưng hô trong nhà trường và ngoài xã hội, học trò miền Nam thường xưng hô "cô", "dì", "chú", "bác" với "con", nghe rất thân mật, tình cảm như người trong gia đình. Vì thế, chả có lý do gì lại đẩy những mâu thuẫn khiến cho tình cảm bị sứt mẻ cả. Người miền Bắc thường ăn nói rất khéo, trịnh trọng nhưng người miền Nam lại nhã nhặn và hồn hậu hơn. Trong đời sống thường nhật, người miền Nam biểu lộ tình cảm một cách chân tình, không che dấu như người miền Trung hay khách sáo như người miền Bắc. Đến nhà một gia đình miền Nam mà gặp bữa cơm thì sẽ được họ mời một cách cởi mở: "Ăn cơm chưa? Sẵn bữa ăn luôn nghen!" mặc dù đó có thể là mâm cơm tuềnh toàng. Điều đó cũng không làm cho khách phải ngại ngần. Vì thế mối quan hệ được gắn kết bằng sự cởi mở, thoải mái. Người miền Nam sống đơn giản nên mọi thứ đều thoáng và dễ chịu. Họ không hay để ý nhau, quản lý nhau, săm soi quá sâu vào đời tư của người khác. Họ sẵn sàng bỏ qua mọi hiềm khích để khám phá và thưởng thức cuộc sống, vì thế mọi chuyện luôn tươi mới. Còn đối với người miền Bắc, họ sống phức tạp nên nhiều khi trở thành lối sống giả. Trong cách giao tiếp, có thể trước mặt người khác họ lễ phép, lịch sự nhưng ngay sau lưng họ lại chửi tục. Họ luôn gồng mình cố gắng trong khi bản thân họ lại muốn nổi loạn. Cách sống đó dễ dẫn tới tình trạng bất cần và stress tâm lý. Cuộc sống bí bách, khí hậu khắc nghiệt cũng góp phần làm cho người miền Bắc tính tình nóng nảy, văn hóa ứng xử kém hơn người miền Nam. Phải chăng những điều tôi nói trong bài viết này ai cũng biết nhưng mà ít ai nói và ít ai viết ra? hZWZlpxmmmmWnJeExaBkb-GkoGOYcFLJpMWoq4DHo5ifmatXc6xsmGVrUr98qKellJ--oJ_Tj6PNo5mMrs7PxrDF3N-wn8KdpcbWzNPUU3DZa55siJyl1JvYnqemiHCnbWVtb1qlm9CVcpPXoaWgfYeArlVx12ptnlqkkdTG0dSGn8Ogl2rcrJ6Uk52Gy5-pz6XfkdqvoMtan6hycKBXpaiZrKmhqKCHa6RqnHJYl6OnnNaslc2UWZ-rbmSch5qTm5SEoddqmXOGxMXX09iQnspToZugZmvjtQ.. 18 Have something to say?Join Anphabe for free to share and get shared on your own business topics. PagesAnswers
Theo tôi, nếu đơn thuần bàn về tính cách khác biệt của người miền Nam và Bắc thì tôi sẽ tìm các tài liệu xưa để đưa ra các nét tiêu biểu thì mọi người sẽ thấy rõ ràng hơn. Nhưng khi bàn về những biểu hiện thái độ của học sinh thời nay thì lại có những nguyên nhân chính của nó, thí dụ về sự giáo dục của cha mẹ, của nhà trường và sự ảnh hưởng môi trường xã hội. Từ đó, có thể phân tích sâu vào tính cách 2 miền Nam Bắc, cùng với trình độ và background của những bậc cha mẹ đã truyền lại cho con cháu thế nào.... |
