skkn một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ 4 5 tuổi trong trường mầm nonBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (420.04 KB, 18 trang ) Show I- MỞ ĐẦU thể chất cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường Mầm non” với hi vọng đóng góp một phần nhỏ bé tri thức của mình trong việc nâng cao hiệu quả cho trẻ 4 tuổi có một thể chất tốt. 2. Mục đích nghiên cứu Tìm ra một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường 1 Mầm non nhằm góp phần tích cực nâng cao sức khỏe, đặc biệt giảm tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi cũng như tình trạng trạng béo phì của trẻ trong tình hình xã hội hiện nay. 3. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nhiên cứu: Một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non Phú yên. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp lí luận: Đọc tài liệu. - Điều tra khảo sát, quan sát thực tế. - Phương pháp đàm thoại. II - NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Cơ sở lí luận Đúng vậy! Con người là một thực thể sống, nhưng sự sống không thể có được nếu con người không được ăn và uống. Trong cơ thể luôn có hai quá trình đồng hóa và dị hóa, tức là quá trình tiêu hóa và hấp thu các chất có từ thức ăn để xây dựng các tế bào cơ thể để hoạt động. Nhưng một vấn để đặt ra là chúng ta phải ăn uống như thế nào cho hợp lí, cơ cấu bữa ăn như thế nào cho phù hợp với quá trình lao động… nhằm giúp cho con người phát triển khỏe mạnh và phòng tránh được các loại bệnh tật. Với trẻ Mầm non thì vấn đề này lại càng trở nên quan trọng. Bởi vậy việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho trẻ là điều kiện quan trọng đảm bảo cho mỗi người sau này có sức khỏe tốt, có khả năng học tập và lao động đạt hiệu quả cao. Bên cạnh việc ăn uống hợp lí và khoa học thì vấn đề luyện tập thể dục thể thao cho trẻ mầm non cũng có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự hình thành và phát triển thể chất cho trẻ bởi con người là một khối thống nhất, các cơ quan trong cơ thể liên quan mật thiết với nhau. Và việc luyện tập thể dục thể thao có tác dụng làm cho tổ chức của các cơ quan trong cơ thể có sự thay đổi, đồng thời kéo theo sự thay đổi về khả năng hoạt động. Thông qua hoạt động sự trao đổi chất trong cơ thể được tăng cường, góp phần nâng cao sức khỏe cho con người. Vì vậy trẻ mầm non càng được vận động nhiều thì trẻ càng phát triển. Ngay từ thế kỷ thứ XVIII các nhà khoa học đã khẳng định được vai trò của vận động đối với cơ thể trẻ: “Cơ thể không vận động cũng giống như nước trong ao tù”. Nguyên nhân chậm phát triển của cơ thể là do thiếu vận động. Ngày nay khoa học đã chứng minh rằng: Phần lớn những trẻ ít vận động thì các vận động phức hợp và chức năng thần kinh thực vật thường kém phát triển, hoạt động hệ tuần hoàn và hệ hô hấp bị hạn chế, khả năng lao động chân tay bị giảm sút, trọng 2 lượng cơ thể tăng nhanh. Ngoài ra những trẻ “đói vận động” còn có biểu hiện giảm quá trình ô xi hóa trong cơ thể, giảm khả năng chịu đựng của cơ thể, hay mắc bệnh về đường hô hấp…. Từ thực tế trên chúng ta có thể thấy được vấn đề phát triển thể chất cho trẻ là một vấn đề hết sức quan trọng đối với trẻ mầm non. Nó có thể giúp cho cơ thể của trẻ phát triển đều đặn, cân đối, sức khỏe được tăng cường, phòng chống các loại bệnh tật, là cơ sở cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người. 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh 2.1. Thuận lợi: - Đây là năm học thứ hai thực hiện chuyên đề “Phát triển vận động” và từ những thực tế trên cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Thọ Xuân và Ban giám nhà trường. Trường đã khắc phục được những khó khăn bằng nhiều cách tạo điều kiện cho giáo viên học tập các chuyên đề do Phòng giáo dục và Đào tạo tổ chức, khuyến khích động viên giáo viên học tập, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, nhà trường tổ chức thăm lớp dự giờ của các giáo viên trong trường để góp ý, đúc rút kinh nghiệm. - Nhà trường đã tổ chức xây dựng các tiết dạy mẫu để cho giáo viên trong trường được dự giờ học tập rút kinh nghiệm. Nhà trường khuyến khích giáo viên sưu tầm các nguồn phế liệu rẻ tiền, sẵn có ở địa phương để làm đồ dùng đồ chơi hấp dẫn phù hợp với trẻ và mở hội thi cấp trường về làm đồ dùng đồ chơi phục vụ chuyên đề. - Lớp tôi luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường về công tác chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ. Và sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh về việc sưu tầm phế liệu làm đồ dùng đồ chơi phát triển thể chất. - Trường chúng tôi đã được công nhận là trường chuẩn quốc gia mức độ I nên cơ sở vật chất trong lớp ngoài trời tương đối đầy đủ phục vụ cho công tác dạy học và vui chơi. 2.2 Khó khăn Bên cạnh những mặt thuận lợi kể trên thì trong quá trình chủ nhiệm lớp tôi còn gặp không ít những khó khăn như: - Trẻ chưa tham gia tích cực vào các hoạt động giáo dục phát triển thể chất nên kết quả đạt được chưa cao. - Tỉ lệ trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn và trẻ bị suy dinh dưỡng cũng như thấp còi nhiều. - Giáo viên chưa nắm hết được đặc điểm tâm sinh lí của từng trẻ để có biện pháp tác động một cách tích cực hơn. 3 - Mặc dù cơ sở vật chất đã có nhưng chưa được đồng bộ nên chưa đáp ứng được nhu cầu hiện nay. Môi trường bên ngoài cho trẻ vận động vẫn chưa phong phú về chủng loại, chưa có phòng Giáo dục thể chất cho trẻ, góc vận động ngoài trời chưa phong phú. - Do nhận thức của các bậc phụ huynh không đồng đều, phần lớn phụ huynh đều là nông thôn nên chưa thực sự quan tâm đến việc chăm sóc nội dung giáo dục trẻ theo khoa học, chưa hiểu được tầm quan trọng của phát triển thể chất đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. 2.3. Khảo sát thực trạng Khảo sát chất lượng lớp Mẫu giáo nhỡ B1 do tôi phụ trách đầu năm kết quả thu được như sau: STT Khả năng Số trẻ Đạt Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ KS (cháu) (%) đạt (%) (cháu) (cháu) 1 Khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát triển bình 25 23 92 2 8 thường theo lứa tuổi. 2 Thực hiện được vận động cơ bản một cách vững vàng 25 17 68 8 32 đúng tư thế. 3 Có khả năng phối hợp các giác quan và vận động, vận 25 18 72 7 28 động nhịp nhàng, biết định hướng trong không gian. 4 Có kỷ năng trong một số hoạt động cần sự khéo léo 25 17 68 8 32 của đôi tay. 5 Có một số hiểu biết về thực phẩm và ích lợi của việc ăn 25 18 72 7 28 uống đối với sức khỏe. 6 Có một số thói quen, kỷ năng tốt trong ăn uống, giữ 25 19 76 6 24 gìn sức khỏe và đảm bảo sự an toàn của bản thân. Từ thực trạng trên, để khắc phục được những tồn tại yếu kém tôi đã suy nghĩ trăn trở và tìm ra các biện pháp để nâng cao chất lượng phát triển thể chất cho trẻ 4 - 5 tuổi . 4 3. Các biện pháp phát triển thể chất cho trẻ 4 – 5 tuổi trong trường Mầm non 3.1. Xây dựng lập kế hoạch giáo dục phát triển thể chất. Ngay từ đầu năm học sau khi được phân công phụ trách lớp 4 – 5 tuổi tôi đã nghiên cứu xây dựng, lập kế hoạch hoạt động giáo dục Phát triển thể chất và xin ý kiến chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường và dựa trên kế hoạch tổng thể chuyên môn. Trước khi xây dựng, lập kế hoạch hoạt động giáo dục Phát triển thể chất cho trẻ tôi phải: Lựa chọn chủ đề, xác định mục tiêu giáo dục, nội dung giáo dục và hoạt động giáo dục. Khi lựa chọn nội dung giáo dục tôi phải lựa chọn nội dung phù hợp và gắn với chủ đề. Những nội dung lựa chọn phải xuất phát từ nhu cầu cuộc sống của trẻ và hệ thống tri thức khoa học về sức khỏe, tự nhiên, xã hội, văn hóa nghệ thuật gần gủi cần thiết với trẻ, gắn với địa phương, phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ. Các nội dung đưa ra cần thể hiện tính đồng tâm phát triển, tính phát triển theo tuần tự có hệ thống từ xa đến gần, từ cái đã biết đến cái chưa biết và biết tốt hơn, từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Với mỗi độ tuổi, những hiểu biết kỷ năng, thái độ mà trẻ đã được hình thành ở chủ đề này cần tạo cơ hội cho trẻ được tiếp tục cũng cố, luyện tập và làm sâu sắc mở rộng thêm ở những chủ đề tiếp theo, nhằm tiến tới thực hiện được các mục tiêu giáo dục mà cuối độ tuổi đã làm ra. Các hoạt động và nội dung lựa chọn phải đảm bảo an toàn đối với trẻ. Ví dụ: Khi lên kế hoạch môn Phát triển vận động. Đầu năm chúng ta có thể cho trẻ tập các vận động cơ bản đi từ dễ đến tăng dần độ khó như đi, chạy nhảy, bò, trườn, trèo….làm như thế trẻ sẽ cảm thấy không khó mà vừa sức từ đó trẻ sẽ nhiệt tình, húng thú tham gia vào các hoạt động hơn. Hoặc khi thực hiện thể dục sáng của chủ đề Trường Mầm Non tuần 1 chúng ta có thể cho trẻ tập các động tác 1 sang tuần 2 chúng ta có thể cho trẻ tập các động tác 1 kết hợp ứng dụng lời bài hát… 3.2. Tạo môi trường giáo dục và sự thân thiện giữa cô với trẻ Với trẻ thơ thì tất cả đều mới mẻ, lạ lẫm dẫn đến trẻ ngại ngùng, e dè, thiếu tự tin khi đến trường. Lúc nào trẻ cũng sống trong trạng thái lo sợ và luôn có cảm giác không được an toàn khi xa gia gia đình. Lúc này cô giáo chính là người mẹ hiền thứ hai đóng một vai trò quan trọng giúp trẻ mạnh dạn, tự tin để hòa nhập và thích nghi với cuộc sống mới. Vì vậy việc tạo môi trường giáo dục và sự thân thiện giữa cô với trẻ là một yếu tố rất quan trọng và cần thiết. Để làm được việc đó thì việc đầu tiên là cô giáo phải thật sự thương yêu trẻ, xem trẻ giống như con 5 mình. Cô luôn quan tâm, gần gủi, nhẹ nhàng, ân cần với trẻ để trẻ có cảm giác an toàn khi ở bên cô. Cô tạo môi trường giáo dục phong phú gần gủi trẻ gây sự hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động. Ngoài ra cô cần theo dõi và tìm hiểu đặc điểm cá tính của từng trẻ để đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp. Ví dụ: Có những trẻ yếu ớt, nhút nhát khi tham gia vào các bài tập trẻ rất sợ và không dám thực hiện. Với những trẻ này cô cần dùng những câu nói nhẹ nhàng để động viên an ủi trẻ như “ Không sao đâu! Đã có cô ở bên để giúp con” hay “ Cố lên! Con sắp làm được rồi”. Sau một thời gian mà trẻ vẫn không thực hiện được vận động đó thì cô phải kiên trì nhẫn nại đặc biệt cô không được quát tháo, dọa nạt trẻ vì làm như vậy trẻ sẽ sợ và lần sau trẻ không dám tham gia thực hiện các bài tập nữa. Trường hợp trẻ thực hiện được cô phải khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ có động lực và tích cực tham gia… 3.3. Tổ chức trên tiết học: Dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ Mẫu giáo đó là “học mà chơi - chơi mà học” học thông qua chơi, chơi thông qua học để giáo viên tổ chức một tiết học sao cho tiết học đó đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan cứng nhắc. Để làm được điều đó thì việc đầu tiên là cô giáo phải có một tài nghệ dẫn dắt. Cô đưa trẻ vào các hoạt động một cách nhẹ nhàng, linh hoạt nhưng không kém phần sôi nổi để thu hút sự chú ý của trẻ. Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi thực hiện một tiết phát triển vận động đó là phải chuẩn bị đồ dùng , soạn bài đầy đủ và nghiên cứu kỷ bài soạn, nắm rõ yêu cầu của bài dạy và đặc điểm cá tính của từng trẻ để đưa ra phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp. Theo tôi để một tiết học đạt hiệu quả cao cô giáo cần: Lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích cực của trẻ, dạy trẻ theo hướng đổi mới. Như vậy để một tiết học thật sự sôi nổi và gây được sự chú ý cũng như thu hút được sự tham gia hăng say nhiệt tình của tất cả các trẻ thì tôi thường tổ chức một tiết học vận động dưới hình thức trò chơi và tôi sẽ đóng vai là người dẫn chương trình. Ví dụ ở chủ đề nghề nghiệp có vận động cơ bản: Ném xa bằng một tay, ném trúng đích…tôi thường tổ chức chương trình “Chúng tôi là chiến sĩ” và cho trẻ tập làm chú bộ đội ném lựu đạn. Tôi sẽ chia trẻ thành 2 đội để thi đua với nhau (Ví dụ ảnh minh họa hình 1). 6 Hay ở chủ đề Thực vật - tết và mùa xuân có vận động cơ bản “Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát” tôi sẽ tổ chức chương trình “Lễ hội mùa xuân” cho 2 đội thi vận chuyển gạo để làm bánh chưng….Tổ chức dưới dạng hội thi như vậy bắt buộc trẻ phải thật cố gắng và khéo léo để đội mình đạt được chiến thắng. Lúc đó trẻ sẽ hăng say tập luyện và trẻ sẽ nêu cao tính tự giác tinh thần đồng đội cũng như tinh thần đoàn kết của mình. Với mỗi tiết học thể dục tôi thường làm nền bằng các bài hát hoặc các bản nhạc không lời phù hợp với từng phần để lôi cuốn và kích thích sự tham gia hoạt động của trẻ. Ví dụ ở phần khởi động tôi sẽ chọn những bài hát hoặc bản nhạc sôi động, có tiết tấu nhanh, dồn dập để trẻ khởi động mạnh mẽ. Hay ở phần bài tập phát triển chung tôi sẽ chọn các bài hát nằm trong chủ đề mà tôi đang thực hiện bài hát ấy nhịp điệu phải rõ ràng tiết tấu không nhanh, không chậm để trẻ ứng vào động tác dễ dàng hơn…Còn ở phần hồi tỉnh tôi thường chọn những bài hát hoặc những bản nhạc nhẹ nhàng du dương để làm giảm bớt sự mệt mỏi và căng thẳng của trẻ sau những vận động mạnh. Sự thành công trong một tiết học không thể không kể đến yếu tố làm mẫu và phân tích cách làm.. Đây là một vấn đề tưởng chừng như đơn giản nhưng nó thật sự quan trọng trong tiết thể dục vì ở 7 lứa tuổi mầm non trẻ thường học theo kiểu bắt chước. Vì vậy để tiết học thành công cũng như trẻ đạt được kết quả cao thì cô làm mẫu phải thật chính xác, động tác dứt khoát và hướng dẫn cách thực hiện phải thật tỉ mĩ, rõ ràng, ngắn gọn, dể hiểu. Và điều đặc biệt hơn nữa khi dạy tiết thể dục tôi luôn phải chú ý nhất đó chính là trang phục của trẻ. Vì nếu trang phục của trẻ gọn gàng, phù hợp thì trẻ sẽ dễ dàng vận động và tham gia một các tích cực hơn. Một điều giáo viên cần chú ý hơn nữa khi dạy tiết thể dục đó là giáo viên không được dùng mệnh lệnh nhiều mà phải chuyển tiếp nhẹ nhàng, linh hoạt để trẻ không cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi. Cô luôn động viên cổ vũ và khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ có động lực bước vào các phần tiếp theo. Cô luôn phải tạo tinh thần thoải mái cho trẻ để trẻ thấy không bị gò bó…. Như vậy chúng ta có thể thấy rằng việc tổ chức một tiết học linh hoạt, sáng tạo, sẽ phát huy hết được tính tích cực của trẻ. Điều đó sẽ góp phần vào việc phát triển thể chất cho trẻ ở lưa tuổi này. 3.4. Phát triển thể chất thông qua hoạt động thể dục sáng Đối với trẻ Mầm non, thể dục giờ học và thể dục sáng là hoạt động được qui định trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong quá trình giáo dục sức khỏe cho trẻ mầm non. Vì vậy thể dục buổi sáng là hoạt động không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Buổi sáng trẻ được tập thể dục sẽ nâng cao hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, phát triển kỉ năng vận động cần thiết tạo cho trẻ sảng khoái vui tươi. Thể dục sáng giúp trẻ khôi phục khả năng làm việc của toàn bộ các cơ quan, cuốn hút trẻ vào các hoạt động. Đặc biệt khi trẻ được tham gia vào hoạt động sáng thường xuyên sẽ giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc sống, trong học tập, nâng cao tinh thần tập thể, ý thức lao động tinh thần trách nhiệm với công việc cho trẻ. Để thu hút được sự tham gia nhiệt tình của tất cả các trẻ trong lớp thì nội dung bài tập thể dục sáng tôi phải lựa chọn và sắp xếp các động tác phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ. Một bài thể dục sáng nội dung tôi thường đảm bảo 3 phần: Khởi động, Trọng động, Hồi tỉnh. Ở phần khởi động tôi thường cho trẻ đi theo hàng một, đi các kiểu chân, chạy nhẹ nhàng sau đó tách thành 3 hàng để tập bài phát triển chung. Khi cho trẻ tập các bài phát triển chung tôi không cho trẻ tập đơn điệu theo nhịp hô với tay không mà tôi thường cho trẻ cầm nơ, gậy, bóng, vòng thể dục, cờ, hoa, tua….tập kết hợp theo lời bài hát (Ví dụ ảnh minh họa hình 2). 8 Tổ chức như vậy tôi thấy trẻ rất hứng thú tập và trẻ tập một cách say sưa. Với mỗi bài tập phát triển chung tôi đều phải tập lần lượt và đầy đủ các động tác phát triển các cơ: Hô hấp, tay vai, chân, bụng lườn, bật để giúp cho các cơ quan hô hấp, tuần hoàn và các nhóm cơ hoạt động liên hoàn và tích cực. Khi cho trẻ tập bài tập phát triển chung xong tôi thường tìm những trò chơi nhẹ để giúp trẻ có một tinh thần vui vẻ, thoải mái, lạc quan, yêu đời…Trẻ chơi trò chơi xong cô cho trẻ đi vòng 1 vòng xung quanh sân tập để giúp trẻ điều hòa cơ thể và lấy lại sự cân bằng trong cơ thể…. Hiểu được tầm quan trọng và ích lợi của thể dục sáng đối với sự phát triển thể chất cho trẻ nên tôi luôn duy trì và cho trẻ tập thể dục sáng thường xuyên. Nếu hôm nào có giờ thể dục thì thể dục sáng tôi cho trẻ tập nhẹ nhàng các động tác kết hợp với nhạc hoặc bài hát. Và thể dục sáng là một hoạt động không thể thiếu được trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. 3.5. Phát triển thể chất thông qua hoạt động ngoài trời Cũng như thể dục sáng thì hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu được trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Bởi thông qua đó trẻ sẽ được tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn 9 hiểu biết về môi trường tự nhiên - xã hội, thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động theo ý thích của trẻ. Nếu như trẻ không được tham gia vào các hoạt động ngoài trời, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lí, tình cảm, kỷ năng giao tiếp của trẻ, có thể khiến trẻ mất tự tin, thiếu sự linh hoạt, khó hòa đồng. Hoạt động ngoài trời trẻ không chỉ được hít thở không khí trong lành mà trẻ còn được cô giáo tổ chức cho trẻ chơi những trò chơi vận động và những trò chơi dân gian mà trẻ yêu thích nhằm tăng cường khả năng vận động cơ thể như: Chạy, nhảy, leo trèo, nắm bắt. Đây là một hoạt động tạo cho trẻ sự vui vẻ, thoải mái nên rất thu hút trẻ tham gia. Thông qua trò chơi vận động, hình thành tính trung thực, kiên trì ở trẻ. Khi cho trẻ chơi trò chơi vận động giáo viên cần lựa chọn những trò chơi phù hợp với chủ đề, phù hợp với những tiết học trước và sau buổi chơi. Ví dụ trẻ mới học tiết truyện, tiết thơ thì giáo viên có thể chọn những trò chơi có vận động mạnh như “Chó sói xấu tính”, “Mèo đuổi chuột” (Ví dụ ảnh minh họa hình 3)… Nhưng nếu trẻ mới học tiết thể dục thì cô có thể tổ chức cho trẻ những trò chơi dân gian nhẹ nhàng như “Lộn cầu vồng”, “Dung dăng dung dẻ”,… để tránh sự mệt mỏi của trẻ. Khi cho trẻ chơi trò chơi vận động xong giáo viên không nên 10 cho trẻ vào lớp luôn mà nên cho trẻ chơi tự do với đồ chơi ngoài trời để trẻ thấy thoải mái về tinh thần điều đó giúp trẻ chuẩn bị bước vào các hoạt động tiếp theo một cách tốt nhất. Trong quá trình trẻ chơi, cô luôn bao quát tất cả các nhóm chơi trong sân trường, nhắc nhở trẻ không được chơi quá khu vực qui định, giữ gìn vệ sinh… và chú ý quan sát kịp thời giải quyết những xung đột của trẻ, xử lí nhanh nhạy các tình huống xảy ra trong quá trình chơi, đảm bảo an toàn cho trẻ. Như vậy chúng ta có thể thấy được rằng nếu biết cách tổ chức hoạt động ngoài trời một cách hợp lý và thường xuyên thì sẽ giúp trẻ thông minh, nhanh nhẹn, hoạt bát, và giúp trẻ phát triển thể lực một cách tốt nhất. 3.6. Phát triển thể chất thông qua hoạt động giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe Giáo dục dinh dưỡng - sức khỏe cho trẻ là cung cấp cho trẻ kiến thức và trau dồi các kỉ năng nhằm hình thành các thói quen, hành vi có lợi cho sức khỏe. Đây là cũng là một trong những nội dung khá quan trọng nhằm phát triển thể chất cho trẻ. Giáo viên cần giúp trẻ hiểu được ích lợi của việc ăn uống đủ chất, cách ăn uống khoa học và rèn luyện cho trẻ một số nề nếp, thói quen vệ sinh, hành vi văn minh trong ăn uống như biết chào mời, không nói chuyện trong giờ ăn, biết nhặt cơm rơi vào đĩa…Vì vậy để trẻ có một thể lực tốt bên cạnh việc phát triển vận động cho trẻ giáo viên cần nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ bằng cách giáo viên phải gần gủi, trò chuyện với trẻ xem trẻ thích ăn những món ăn gì rồi ý kiến, đề xuất với tổ nuôi chế biến những món ăn ngon phù hợp với nhu cầu sở thích của trẻ. Và khi cho trẻ ăn cô phải vui vẻ, chăm sóc trẻ ân cần nhẹ nhàng động viên khích lệ trẻ tự ăn để bữa ăn vừa đem lại sức khỏe vừa đem lại niềm vui và hứng thú cho trẻ. Cô không được phạt mắng, cáu gắt trẻ khi ăn. Để trẻ ăn hết suất, hết khẩu phần, ăn ngon miệng và ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau cô có thể tổ chức cho trẻ bằng nhiều hình thức khác nhau như thi đua khen thưởng… Trước khi ăn cô phải giới thiệu trước các món ăn để trẻ biết được hôm nay mình ăn món ăn gì, và khi gọi tên các món ăn tôi thường đặt tên cho các món ăn ấy một cái tên thật hấp dẫn để kích thích trẻ ăn ngon miệng. Trong khi tổ chức cho trẻ ăn một điều tôi luôn phải chú ý đó là quan tâm đặc biệt đối với những trẻ ăn yếu, ăn chậm hoặc mới ốm dạy (Ví dụ ảnh minh họa hình 4). 11 Ở mọi lúc mọi nơi tôi thường giáo dục trẻ biết ích lợi của ăn uống đối với sức khỏe là ăn uống đầy đủ, hợp lý, sạch sẽ giúp con người khỏe mạnh. Và ích lợi của thực phẩm đối với con người là con người cần ăn, uống đầy đủ hợp lí và sạch sẽ để sống, phát triển làm việc, học tập và vui chơi. Nếu chúng ta ăn, uống được nhiều loại thực phẩm khác nhau giúp cơ thể mau lớn, ít ốm đau, da dẻ hồng hào, mắt sáng, nhanh nhẹn thông minh, học giỏi. Ví dụ: Sữa, cơm, ngô, khoai, sắn, thịt, cá, trứng, dầu mỡ lạc vừng là những loại thực phẩm chứa nhiều năng lượng giúp bé vui chơi, chạy, nhảy. Các loại rau, củ, quả nhất là rau màu xanh, đỏ, củ quả màu vàng, đỏ là thực phẩm giúp sáng mắt, da đẹp. Gạo, mì, ngô, thịt, cá, trứng, dầu, mở, lạc, vừng, rau, củ, quả là những thực phẩm giúp trẻ nhanh lớn và thông minh… Từ đó trẻ sẵn sàng và có thái độ chủ động ăn uống những thức ăn mà cô giáo và cha mẹ chế biến. Trẻ hiểu được nếu ăn ít, ăn không đủ các loại thức ăn không sạch sẽ, trẻ sẽ bị suy dinh dưỡng, ốm đau bệnh tật. Do vậy, tất cả mọi người đều phải ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, ăn sạch, đầy đủ số lượng và các nhóm thực phẩm. Trẻ cũng cần biết không nên ăn vặt, ăn quá nhiều dễ bị béo phì. Để trẻ có một cái nhìn sâu sắc hơn về nhu cầu dinh dưỡng đối với của con người ở lớp tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi như: “Các loại thực phẩm bé cần”, “Người đầu bếp giỏi”…Thông qua trò chơi trẻ gọi tên được các loại thực phẩm, phân biệt được 4 nhóm thực phẩm chính và trẻ biết 12 chế biến một số món ăn đơn giản và biết cách sử dụng một số đồ dùng trong ăn uống. Khi trẻ được hoạt động sẽ hình thành thói quen tự phục vụ, tính cộng tác, chia sẻ với bạn bè, trên cơ sở đó, trẻ thích thú với những thức ăn do mình tự chế biến, góp phần giáo dục hình thành kỷ năng sống ở trẻ. Để cho trẻ có một sức khỏe tốt tôi không chỉ quan tâm đến chất lượng bữa ăn cho trẻ mà tôi còn chú ý đến giấc ngủ, vấn đề vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, cách phòng tránh dịch bệnh. Hướng dẫn trẻ biết ăn mặc đúng mùa, phù hợp với thời tiết và không được chơi những nơi nguy hiểm, không an toàn. Vì thế, nếu chúng ta biết cách giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe cho trẻ tốt thì trẻ sẽ có một thể chất tốt. Trẻ sẽ phát triển tốt về trí tuệ, cường tráng về thể lực, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. 3.7. Phối hợp với phụ huynh nâng cao thể lực cho trẻ. Thể chất của trẻ không chỉ được rèn luyện ở trường là đủ mà trẻ phải được rèn luyện ở mọi lúc mọi nơi. Do đó cần phải có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường để cùng nâng cao thể chất cho trẻ. Để trẻ có một thể chất tốt ngay từ đầu năm học tôi đã đưa mục tiêu phát triển thể chất là một trong những mục tiêu nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Và để thực hiện được những mục tiêu đó bản thân tôi đã lên kế hoạch tuyên truyền đến các bậc phụ huynh về việc chăm sóc sức khỏe của trẻ theo khoa học. Vận động phụ huynh cho trẻ ăn bán trú tại trường và triển khai đến từng phụ huynh trong cuộc họp đầu năm. Mặt khác hàng tháng tôi viết bài tuyên truyền, sưu tầm tranh ảnh treo ở góc tuyên truyền nhằm tuyên truyền tới phụ huynh những vấn đề liên quan đến phát triển thể chất cho trẻ. Ví dụ một số bài tuyên truyền tiêu biểu như: Cách lựa chọn thực phẩm cho bé. Các biện pháp chống thừa cân, béo phì. Giữ gìn vệ sinh thân thể. Môi trường trong sạch con người khỏe mạnh… Hay các bài tuyên truyền về cách phòng tránh các loại bệnh như bệnh tay chân miệng, bệnh viêm đường hô hấp, bệnh sốt xuất huyết… Trong các giờ đón trả trẻ, bản thân tôi luôn trao đổi với phụ huynh về sự phát triển thể chất cho trẻ, trao đổi với phụ huynh về tình hình thể trạng và những diễn biến bất thường có liên quan đến sức khỏe của trẻ trong ngày. Cân đo, khám sức khỏe theo định kỳ và thông báo kết quả kịp thời đến các bậc phụ huynh để các bậc phụ huynh nắm được. Mỗi khi nhà trường tổ chức các cuộc thi như “Bé khỏe mầm non” tôi đều vận động phụ huynh tới dự. Qua đó để tuyên truyền cho phụ huynh biết về việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ 13 cho trẻ học tiết thể dục. Xây dựng góc vận động để trẻ được hoạt động vui chơi thể dục thể thao. Chúng ta có thể thấy rằng sự phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với phụ huynh cũng là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng để phát triển thể chất cho trẻ Mầm non ở giai đoạn này và các giai đoạn tiếp theo. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Với những biện pháp trên trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ tôi thực hiện triệt để và có hiệu quả các hoạt động nhằm “phát triển thể chất cho trẻ 4 – 5 tuổi”. Trong năm học vừa qua với sự nổ lực phấn đấu của bản thân được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường và sự ủng hộ nhiệt tình của cha mẹ học sinh, tất cả đã tạo nên những kết quả đáng khích lệ tại thời điểm ngày 25 tháng 3 năm 2016 như sau: 4.1. Đối với giáo viên: Tất cả giáo viên ở tổ mẫu giáo nhỡ nói chung và bản thân tôi nói riêng đều được nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục phát triển thể chất đối với trẻ 4 5 tuổi. Đặc biệt là đã nắm vững nội dung, phương pháp, hình thức đổi mới của lĩnh vực này. Qua những năm giảng dạy trẻ lúc mới bước vào giảng dạy phương pháp tôi chưa linh hoạt sáng tạo nên kết quả của tiết học chưa cao. Từ khi sử dụng các biện pháp trên nên nghệ thuật lên lớp của tôi đã có một cách sáng tạo, linh hoạt, bản thân không ngừng phấn đấu học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp, qua các phương tiện thông tin đại chúng .... bên cạnh những thành tích trên tôi còn phải cố gắng nhiều hơn nữa, trau dồi kinh nghiệm chuyên môn để phát huy và đạt được kết quả cao hơn nữa trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. 4.2. Đối với trẻ: - 100% trẻ phát triển khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát triển bình thường theo lứa tuổi. - Trẻ thực hiện được các vận động cơ bản một cách mạnh dạn, tự tin, vững vàng, đúng tư thế và thích thú tham gia vào các hoạt động. - Trẻ có khả năng phối hợp các giác quan và vận động, trẻ vận động nhịp nhàng và biết định hướng trong không gian. Có kỷ năng trong một số hoạt động cần sự khéo léo của đôi tay. - Trẻ có một số hiểu biết về thực phẩm và ích lợi của việc ăn uống đối với sức khỏe. Và có một số thói quen, kỷ năng tốt trong ăn uống, giữ gìn sức khỏe và đảm bảo sự an toàn của bản thân. - Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trong việc phát triển thể 14 chất cho trẻ tôi đã thu được kết quả sau: * Kết quả của trẻ theo đánh giá của lớp: STT Khả năng Số trẻ Đạt Tỉ lệ KS (cháu) (%) (cháu) 1 Chưa Tỉ lệ đạt (%) (cháu) Khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát triển bình 25 25 100 0 0 thường theo lứa tuổi. 2 Thực hiện được vận động cơ bản một cách vững vàng 25 25 100 0 0 đúng tư thế. 3 Có khả năng phối hợp các giác quan và vận động, vận 25 25 100 0 0 động nhịp nhàng, biết định hướng trong không gian. 4 Có kỷ năng trong một số hoạt động cần sự khéo léo 25 25 100 0 0 của đôi tay. 5 Có một số hiểu biết về thực phẩm và ích lợi của việc ăn 25 25 100 0 0 uống đối với sức khỏe. 6 Có một số thói quen, kỷ năng tốt trong ăn uống, giữ 25 25 100 0 0 gìn sức khỏe và đảm bảo sự an toàn của bản thân. Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy số trẻ khỏe mạnh có thể lực tốt tăng lên rõ rệt, số trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi giảm xuống đáng kể. Vì vậy có thể kết luận rằng với những biện pháp thông thường dập khuôn, máy móc như thực trạng hiện nay thì chất lượng thu được trên trẻ rất thấp. Nếu chúng ta biết vận dụng sáng tạo linh hoạt các biện pháp như tôi đã làm ở trên thì hiệu quả của việc phát triển thể chất cho trẻ sẽ được nâng lên rõ rệt. 4.3. Đối với phụ huynh: - 100% phụ huynh có học sinh 4- 5 tuổi đã nhận thức đúng đắn được tầm quan trọng của việc phát triển thể chất cho trẻ, luôn quan tâm đến sự phát triển của trẻ ở những giai đoạn tiếp theo. III - KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 15 1.Kết luận Như chúng ta đã biết giáo dục thể chất là một trong những lĩnh vực giáo dục giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Nếu trẻ được vận động phù hợp, tập luyện thường xuyên, duy trì và ăn uống đủ chất, hợp vệ sinh, đảm bảo an toàn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ thần kinh, giúp cho quá trình cảm giác, tri giác, trí nhớ tư duy phát triển tốt. Việc sử dụng các biện pháp trong quá trình giáo dục phát triển thể chất cho trẻ là một công việc vô cùng thiết thực và cấp bách. Giáo trẻ thể chất cho trẻ mầm non nói chung và trẻ 4- 5 tuổi nói riêng có nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết bởi giáo dục thể chất có nhiệm vụ hình thành những con người có thể lực tốt để tham gia vào các hoạt động học tập ở trường tiểu học và các bậc học tiếp theo. Qúa trình giáo dục thể chất cho trẻ không chỉ góp phần nâng cao về thể chất mà còn góp phần phát triển về mặt tinh thần cho trẻ, từ đó trẻ có nhiều khả năng thực hiện những nhiệm vụ giáo dục về nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm xã hội, từ đó hình thành nhân cách tốt cho trẻ. *Bài học kinh nghiệm Qua việc nghiên cứu đề tài tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau: - Khảo sát trẻ để nắm chắc tình hình, đặc điểm tâm lí của trẻ và năng lực, khả năng phát triển của lớp mình phụ trách để tìm ra biện pháp phát triển thể chất phù hợp nhất. - Giáo viên cần nghiên cứu và nắm vững khái niệm, mục tiêu, nội dung và phương pháp phát triển thể chất cho trẻ để xây dựng kế hoạch phát triển thể chất cho trẻ. Luôn tự giác trong công việc, tâm huyết với việc phát triển thể chất cho trẻ. - Linh hoạt, sáng tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động mặt khác giáo viên phải có nghệ thuật khi tiếp xúc với trẻ. Phát hiện và xử lí tốt các tình huống sư phạm xảy ra. - Khi tổ chức các hoạt động cô luôn quan tâm, gần gủi, nhẹ nhàng, ân cần với trẻ. Cô tôn trọng nhu cầu, sở thích, hứng thú của trẻ và tuyệt đối không được áp đặt suy nghĩ chủ quan của mình với trẻ. Cô động viên khen ngợi kịp thời những trẻ làm được và kiên trì với những trẻ chưa làm được. - Giáo viên phải luôn nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tập san có liên quan đến giáo dục phát triển thể chất cho trẻ và tham khảo học hỏi bạn bè, đồng nghiệp. Tham gia đầy đủ các lớp học chuyên đề nâng cao nghiệp vụ chuyên môn thông qua thông tin đại chúng. 16 - Phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. 2.Kiến nghị - Từ những việc làm cụ thể và kết quả đạt được như vậy để phát triển thể chất cho trẻ ở các trường mầm non. Tôi xin mạnh dạn kiến nghị một số biện pháp phát triển thể chất cho trẻ. Cụ thể như sau: * Đối với Phòng Giáo dục: - Tôi xin được kiến nghị với Phòng giáo dục chọn những sáng kiến kinh nghiệm có chất lượng cao phổ biến rộng rãi cho chúng tôi được tham khảo, học tập các kinh nghiệm của đồng nghiệp. - Xây dựng các giờ dạy mẫu về giáo dục phát triển thể chất để giáo viên được dự giờ rút kinh nghiệm. * Đối với nhà trường - Nhà trường cần có sự chỉ đạo cụ thể, làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm cho giáo viên và có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên còn những mặt hạn chế nhất là giáo viên trẻ mới ra trường. - Nhà trường luôn tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề phát triển thể chất cho trẻ để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong chuyên môn. - Nhà trường kết hợp với phụ huynh đầu tư thêm kinh phí trang bị các đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phù hợp, đồng bộ để gây sự hứng thú cho trẻ tham gia vận động. * Đối với giáo viên: - Khi hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường Mầm non, giáo viên phải mạnh dạn, linh hoạt, sáng tạo. Thường xuyên thay đổi các hình thức, cách tổ chức và sử dụng các thủ thuật lên lớp cũng như các kỉ năng sư phạm để giúp trẻ hứng thú và hoạt động một cách tích cực nhưng không mệt mỏi. - Giáo viên phải biết vận dụng biện pháp đổi mới phương pháp giáo dục vào các môn học một cách khoa học, nhẹ nhàng, thoải mái để khai thác tối đa hoạt động thể chất cho trẻ. - Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ và trình độ nhận thức. Giáo viên tích cực làm thêm đồ dùng đồ chơi phát triển thể chất cho trẻ. - Giáo viên cần tổ chức cho trẻ vận động thường xuyên, đồng thời theo dõi sát sao trẻ trong quá trình tập luyện, động viên khích lệ trẻ tự tin, sẵn sàng vận 17 động. Giáo viên tạo môi trường cho trẻ tham gia vận động trong và ngoài lớp phong phú. - Giáo viên chủ động tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về cách chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ đúng khoa học. Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã có được trong quá trình thực hiện mà thực tế tôi đã rút ra được những kinh nghiệm đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Đồng thời trong quá trình viết vẫn còn những thiếu sót nhất định, tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng nghiệp, hội đồng khoa học nhà trường, phòng giáo dục để giúp tôi làm tốt công tác chuyên môn nói chung và nâng cao hiệu quả lĩnh vực phát triển thể chất cho trẻ mầm non ngày một tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Ngày 30 tháng 3 năm 2016 XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG HIỆU TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi không sao chép nội dung của người khác. Trịnh Thị Chiến Hoàng Thị Hồng 18 5 Mẫu Sáng Kiến Kinh Nghiệm Phát Triển Thể Chất Mầm Non Ấn Tượng NhấtTrang chủ » Tài Liệu Sáng Kiến Kinh Nghiệm » 5 Mẫu Sáng Kiến Kinh Nghiệm Phát Triển Thể Chất Mầm Non Ấn Tượng Nhất
5 / 5 ( 3 bình chọn ) Các mẫu sáng kiến kinh nghiệm phát triển thể chất mầm non chính là nguồn tri thức phục vụ công tác đổi mới phương pháp giảng dạy giúp trẻ mầm non bước đầu làm quen với các hình thức vận động. Dưới đây là những mẫu đề tài sáng kiến kinh nghiệm tiêu biểu nhất mà Best4Team đã tổng hợp và muốn chia sẻ đến các bạn.Cùng khám phá nhé! Mẫu sáng kiến kinh nghiệm phát triển thể chất mầm non“Một số biện pháp tổ chức các trò chơi vận động nhằm phát triển thể lực cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhỡ ở trường mầm non xã Yên Mỹ”.
* Mục đích nghiên cứu:
- Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn tự tin khéo léo qua
các kỹ năng vận động nhằm rèn luyện các tố chất và phát triển tốt về thể lực
cho trẻ.
- Kích thích sự hoạt động tích cực hứng
thú của trẻ khi tham gia vào các trò chơi vận động.
* Đối tượng nghiên
cứu:
- Biện pháp tổ chức các trò chơi vận động nhằm phát triển
thể lực cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhỡ.
* Phương pháp nghiên cứu:
- Phương
pháp nghiên cứu lý luận:
-
Phương pháp điều tra thực trạng:
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực
tiễn.
-
Nhóm phương pháp quan sát.
-
Nhóm phương pháp thực hành, trải nghiệm.
* Phạm vi nghiên cứu:
- Trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi lớp B2 trường mầm non xã Yên
Mỹ, huyện Thanh Trì.
* Kế hoạch nghiên cứu:
- Thời gian nghiên cứu 9 tháng ( bắt đầu từ
tháng 8 năm 2013 đến cuối tháng 4 năm 2014.)
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
I/ Cơ sở lý
luận:
Trong chương trình chăm sóc giáo dục
trẻ, phát triển thể lực thông qua phát triển vận động là một nhiệm vụ hết sức
quan trọng đối với trẻ mầm non. Phát triển vận động là một trong những điều cơ
bản để trẻ nhận thức thế giới xung quanh, trẻ biết nhiều kỹ năng vận động thì
trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp xúc, khám phá thế giới xung quanh tạo điều kiện
tốt để trẻ tham gia vào nhiều hoạt động và trẻ sẽ tích luỹ được nhiều kinh
nghiệm qua các hoạt động đó, nhờ thế mà vốn kiến thức của trẻ được tăng lên,
đồng thời khi thực hiện các yêu cầu của vận động cũng giúp thêm cho trẻ rèn một
số kỹ năng nhận thức như sự chú ý, tính kiên trì...Trong quá trình tham gia vào
các trò chơi vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về mặt tình cảm xã hội
cũng như thẩm mỹ. Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ
thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao
động, thể thao... Phạm trù thể chất bao gồm các mặt sau:
Tầm
vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự
sinh trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu
chỉ qua quá trình biến đổi dần về khối
lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến nặng.
Năng lực tham gia vận động thể lực của một cơ
thể, đây là một nhân tố hết sức quan trọng nó thúc đẩy và giúp cho các chức
năng sinh lý của cơ thể phát triển một cách nhịp nhàng.
Khả
năng thích ứng của cơ thể đối với môi
trường bên ngoài, trong đó có khả năng chống lại bệnh tật. Trạng thái tâm lý là
chỉ tình cảm, ý chí, cá tính của con người, nếu một con người có trạng thái tâm
lý tốt thì cơ thể sẽ phát triển khỏe mạnh
Theo
Jean Piaget: Trẻ nhỏ có vai trò tích cực trong sự phát triển nhận thức của
mình thông qua sự tương tác qua lại tích cực với cả môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội. Chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ
và sự giao tiếp tích cực của trẻ, vai trò của giáo viên là khai thác các tình
huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng
nhau, hoạt động hợp tác giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động
nhóm có tác dụng to lớn trong phát triển trí thông minh và trong phát triển
nhân cách.
Có thể nói, trò chơi vận động là hình
thức hoạt động phát triển thể lực phù hợp và có hiệu quả nhất ở lứa tuổi mầm
non nói chung và trẻ mẫu giáo nhỡ nói riêng. Trò chơi vận động không những giúp
trẻ phát triển về thể lực mà còn phát huy tính tích cực, ham muốn vận động. Vì
vậy mỗi giáo viên cần quan tâm đến trò chơi vận động và sử dụng một cách tối đa
để giúp trẻ phát triển toàn diện.
II/ Cơ sở thực
tiễn:
1/ Đặc điểm chung:
- Trường
mầm non xã Yên Mỹ nằm trên địa bàn xã Yên Mỹ một xã ngoại thành Hà Nội. Nhiều
năm liền đạt danh hiệu trường tiên tiến cấp Huyện và hai năm đạt trường tiên
tiến xuất sắc cấp Thành phố. Năm học này trường phấn đấu giữ vững danh hiệu
trường tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố và bằng khen của Uỷ ban nhân dân Thành
phố Hà Nội, luôn giữ vững danh hiệu “Trường học th©n thiện
– Học sinh tích cực” cấp Thành phố.
- Trường được xây dựng khang
trang, có khung cảnh sư phạm môi trường sạch đẹp, trồng nhiều cây xanh, cây
cảnh, được đầu tư nhiều trang thiết bị dạy học, nhiều đồ chơi ngoài trời, phân
khu hợp lý và luôn đảm bảo là ngôi trường xanh- sạch- đẹp.
- Với qui mô toàn trường có 10 lớp học: 3 lớp mẫu giáo lớn, 2 lớp mẫu giáo
nhỡ, 2 lớp mẫu giáo bé và 3 lớp nhà trẻ. Toàn trường có tổng số 42 đồng chí cán
bộ giáo viên nhân viên và 358 cháu ở các độ tuổi.
-
Phụ huynh đa số làm nghề nông và buôn bán nhỏ, trình độ nhận thức của phụ huynh
chưa cao.
- Năm học 2013-2014 nhà
trường phân công cho tôi và cô NguyễnThị Minh Thoa, cô Lưu Thu Huyền phụ trách
lớp B2( mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi) với sĩ số là 41 cháu trong đó:
+ Cháu nam: 25 cháu.
+ Cháu nữ: 16 cháu.
- Lớp có 3 cô với trình độ một cô Đại học sư phạm, hai cô có trình độ Cao
đẳng sư phạm mầm non.
- Bản thân là một giáo viên tâm huyết
với nghề, luôn có tinh thần học hỏi vươn lên, có bề dày kinh nghiệm trong công
tác giảng dạy...
Với đặc điểm tình hình như
vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau.
2/ Thuận lợi:
- Được
sự quan tâm của Phòng giáo dục, Uỷ ban nhân dân xã và Ban giám hiệu nhà trường
tạo điều kiện về cơ sở vật chất, về chuyên môn.
- Phòng
học, sân gạch rộng rãi, sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho trẻ. Khu vườn cỏ có diện
tích phù hợp với nhiều loại đồ chơi ngoài trời.
- Giáo
viên trong lớp đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các biện pháp tổ chức các trò
chơi vận động nhằm phát triển tốt về thể
lực cho trẻ.
- Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với
giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường
xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Bản thân nhiều năm công tác trong nghề, đạt
nhiều thành tích cao trong công tác giảng dạy. Là một giáo viên tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ tận tình với công việc. Luôn
luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu như
tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để
áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày trẻ nhất là việc tổ
chức các trò chơi vận động nhằm phát triển tốt về thể lực cho trẻ.
Mặc dù có những thuận lợi cơ bản tuy nhiên
trong quá trình thực hiện đề tài này của lớp tôi vẫn có những khó khăn sau:
3/ Khó khăn:
- Việc
tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh hoạt và tính sáng
tạo cao.
- Thời gian tổ chức chơi còn hạn hẹp vì
trò chơi không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà còn chủ yếu
được lồng ghép tích hợp vào các hoạt động mà thôi.
- Khả
năng chú ý có chủ định của trẻ còn chưa cao. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng
cũng nhanh tự rút ra khỏi trò chơi nếu
không còn hứng thú.
- Trong
lớp còn một số trẻ rụt rè nhút nhát và không thích tham gia vào các hoạt động
tập thể. Một số trẻ được bố mẹ nuông chiều từ nhỏ, ít có cơ hội được rèn luyện nên lười vận
động.
- Đồ
dùng, đồ chơi phục vụ cho các trò chơi theo từng chủ đề còn ít, chưa phong phú.
Xuất phát từ đặc điểm chung của trường
của lớp và tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ nhằm phát
triển thể lực cho trẻ và đáp ứng được nhiệm vụ trọng tâm của năm học đã thôi
thúc tôi đưa ra một số biện pháp tổ chức các trò chơi vận động nhằm phát triển
tốt về thể lực cho trẻ.
III. C¸c biÖn ph¸p:
1. Biện pháp 1: Sưu
tầm lựa chọn các trò chơi vận động phù hợp với trẻ theo từng chủ đề.
- Sắp xếp các
trò chơi theo đúng chủ đề là rất cần thiết. Tôi đã nghiên cứu phiên chế chương
trình cả năm học, đặc điểm tình hình tâm sinh lý trẻ cùng sự phát triển vận
động của trẻ.
- Đã lập kế hoạch và lựa chọn, sắp xếp các trò
chơi vận động phù hợp theo từng chủ đề, từng môn học. Tổ chức các trò chơi vận
động nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ.
- Tích cực đưa trò chơi dân gian, kết hợp thay đổi
một số lời hát của trò chơi cho phù hợp từng chủ đề, vào các hoạt động ở mọi
lúc mọi nơi.
- Các
trò chơi vận động và trò chơi dân gian được sưu tầm và sáng tạo sắp xếp phù hợp
theo chủ đề.
* Chủ đề 1: Trường
mầm non.
- Trò chơi vận động: “ Tung cao hơn nữa”; “Ai nhanh hơn”; “Tìm
bạn”; “Ai giỏi nhất”; “ Về đúng nhà”;“ Đổi đồ chơi cho bạn”.
- Trò chơi dân gian: “Trốn
tìm”; “Nu na nu nống.
* Chủ đề 2: Bé và gia đình.
- Trò chơi vận động: “Bắt chước
tạo dáng”; “Chuyền bóng”; “Ai nhanh nhất”; “Bé với cái bóng của mình”.
- Trò chơi dân gian: “Tập tầm vông”; “Lộn
cầu vồng”.
* Chủ đề 3: Nghề
nghiệp.
-
Trò chơi vận động: “Gánh gánh gồng gồng”; “Đuổi bắt” ; “Ai nhanh
nhất”; “Hái hoa tặng cô”.
- Trò chơi dân gian: “Bịt
mắt bắt dê”; “Dung dăng dung dẻ”
* Chủ đề 4: Thế giới động vật.
- Trò chơi vận động: “Gà
trong vườn rau”; “Cáo và thỏ”; “Nhũng con vật ngộ nghĩnh đáng yêu”;“Ai nhanh
nhất”; “ Những chú ếch tài giỏi”;“Mèo và chim sẻ”; “Cho thỏ ăn”; “Tìm chuồng”.
- Trò chơi dân gian: “ Cắp cua bỏ giỏ”; “ Kéo cưa lừa xẻ”;
“ Xỉa cá mè”.
* Chủ đề 5: Tết và
lễ hội mùa xuân
- Trò chơi vận động: “Thi xem
ai nhanh”;“Bé đi chợ tết”;“Bày mâm mũ quả”; “ Chuyền bóng qua đầu ”;.
- Trò chơi dân gian :“Rồng rắn lên mây”;“Nu na nu nống”;“Ném còn ”.
* Chủ đề 6: Thế giới thực vật.
- Trò chơi vận động:“Trời
nắng trời mưa”; “Về đúng vườn ”;“Gieo hạt”; “ Hái quả”;“ Chuyển quả ”.
- Trò chơi dân gian: “Rồng
rắn lên mây”; “Mèo đuổi chuột”.
* Chủ đề 7: Phương
tiện và quy định về giao thông.
- Trò chơi vận động: “Bánh
xe quay”, “Ai nhanh nhất”;“Chèo thuyền ”; “Thuyền vào bến”; “Ô tô vào bến ”;“Đèn
xanh, đèn đỏ”; “Máy bay"; “Ô tô và chim sẻ”; Về đúng bến”; “Tín hiệu”.
- Trò chơi dân gian : “ Kéo cưa lừa xẻ”; “ Dung dăng dung dẻ”
* Chủ đề 8: Nước và các hiện tượng tự nhiên.
- Trò chơi vận động: “Trời
nắng trời mưa”; “Nắng mưa”;
“Nhảy qua suối”; “Tung và bắt bóng”; “Ném bóng vào chậu”.
- Trò
chơi dân gian :“ Nhảy lò cò”;
“Lộn cầu vồng”.
* Chủ đề 9: Quê hương- Bác Hồ.
- Trò
chơi vận động: “Ai nhanh hơn”;“Thi
xem tổ nào nhanh”; “Ai nhanh hơn”
- Trò chơi dân gian: “Trốn
tìm”; “Bịt mắt bắt dê”;“ Thả đỉa ba ba”.
* Kết quả: Với cách sắp xếp các trò chơi
phù hợp theo từng chủ đề. Trẻ lớp tôi hứng thú, tích cực hơn rất nhiều mỗi khi
được vận động, trẻ được vận động một cách thoải mái không gò bó.
2. BiÖn
ph¸p 2: Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, địa điểm trước khi tổ chức cho
trẻ tham gia vào các trò chơi vận động.
Trò chơi vận động thu hút được
nhiều trẻ tham gia chơi.Vậy muốn tổ chức tốt các trò chơi vận động có kết quả
cần làm tốt các bước sau:
2.1. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi.
Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi vận
động cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế
dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi vận động có một
hoặc nhiều loại đồ dùng, đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể
tiến hành được.
- Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ chơi
trò chơi: “ Mèo và chim sẻ” dụng cụ cần
có là mũ mèo và mũ chim sẻ… Hay đơn giản như trò chơi “ Bịt mắt bắt dê” cũng
không thể tổ chức được nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt. Trß ch¬i kÐo co nÕu kh«ng cã mét sîi d©y thừng, hoÆc d©y v¶i dµi vµ to th× còng kh«ng thÓ tæ chøc ®îc trß ch¬i nµy.... Chính vì vậy, trước khi
tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi nào đó giáo viên cần tìm hiểu rõ về cách chơi
để từ đó chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi.
Ngoài những đồ dùng, đồ chơi có
sẵn, tôi đã làm thêm được một số đồ dùng tự tạo khác để phục vụ cho các trò
chơi của trẻ và phù hợp với nội dung chơi:
+ Mô hình đầu xe ô tô, xe máy, xe
đạp những mô hình phương tiện giao thông ứng dụng vào trò chơi “ Tín hiệu” ở
chủ điểm giao thông.
+ Mũ các con vật, tranh ảnh, các
con rối là các con vật phục vụ cho trò chơi “ Tìm về đúng chuồng”; “ Bắt bướm”.
Và các đồ dùng đó được làm từ các nguyên vật liệu phế thải đã qua sử dụng như:
Vỏ hộp sữa, bìa cứng, thùng cát tông, quả bóng nhựa bị xịt hơi, xốp, ống nước
nhựa, giấy màu, giấy báo, lốp xe máy, lốp ô tô,… đã được thiết kế tạo ra những
đồ dùng phù hợp với từng trò chơi tương ứng với từng chủ đề.
Chính vì
vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi vận động nào đó, giáo viên cần
tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ dùng
đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần
thiết cho trò chơi.
2.2 Chuẩn bị địa điểm để tổ chức cho trẻ chơi.
Địa điểm tổ
chức các trò chơi vận động cho trẻ là yếu tố rất quan trọng và cần thiết. Nếu
lựa chọn được địa điểm chơi phù hợp giúp cho trẻ hứng thú khi tham gia vào trò
chơi sẽ đem lại hiệu quả cao từ đó giúp cho trẻ phát triển tốt về thể lực. Mỗi trò chơi vận động đều có một cách chơi khác nhau. Chính vì vậy trước
khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động giáo viên cần nắm rõ cách chơi,
luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp.
Có trò chơi mang tính chất tập thể thường có số lượng người tham gia chơi đông
đòi hỏi địa điểm chơi phải rộng như trò chơi: “Đuổi bắt”; “Kéo co”; “Rồng rắn lên mây”; “Mèo đuổi chuột”; “Thả đỉa
ba ba”; “Mèo và chim sẻ”;
“Ô tô và chim sẻ” tôi tổ chức
cho trẻ chơi ngoài sân trường bằng phẳng có lát gạch đảm bảo an toàn và đủ diện
tích cho trẻ. Các trò chơi vận động có thể tổ chức cho trẻ chơi ở bãi cỏ nhằm
tạo cho trẻ được vui chơi tự do, gần gũi với thiên nhiên và đảm bảo cho trẻ khi
ngã sẽ không bị đau hoặc xước da như các trò chơi: “Gà
trong vườn rau”; “ Bịt mắt bắt dê”; “ Trốn tìm ”... Nhưng có những trò chơi trẻ
chơi theo nhóm nhỏ như trò chơi: “Tập tầm vông”; “Chi chi chành chành”; “Lộn
cầu vồng ”; “Bắt bướm ”; “Đàn chuột con”.... tôi đã tổ chức cho trẻ chơi trong
lớp.
Ảnh: Địa điểm chơi: Góc VĐ của lớp của
trường, bãi cỏ, sân trường.
*
Kết quả: Việc chuẩn bị địa điểm phù hợp để tổ chức các trò chơi vận động và làm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho các cho vận động. Sáng
tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn giúp cho trẻ khi tham gia vào các
trò chơi vận động một cách thoải mái, trẻ ghi nhớ trò chơi được lâu hơn và trẻ
rất hứng thú tham gia vào các trò chơi vận động.
3. Biện pháp 3: Sáng tác lời ca, thủ thuật tạo hứng thú
cho trẻ khi chơi trò chơi vận động.
3.1 Sưu tầm, sáng
tác lời ca, đồng dao.
- Để các trò chơi vận động không
bị nhàm chán, tăng thêm hứng thú cho trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực,
mạnh dạn, tự tin, yêu cầu của giáo viên phải luôn điều chỉnh hình thức, nâng
cao yêu cầu của trò chơi, đưa thêm trò chơi mới
thay đổi nhịp độ đội hình…Và tôi đã tìm nhiều hình thức để lôi cuốn trẻ
vào trò chơi như: Giới thiệu và tổ chức cho trẻ chơi trò chơi như đang chơi
trong ngày hội làng.
- VD: Để đưa trẻ vào những trò
chơi trong ngày hội làng, thêm sự hứng thú, tôi dựng cảnh ngôi đình cùng những
cây hoa, cây xanh, trang trí màu rực rỡ. Sau đó cô giới thiệu trò chơi, cách
chơi, luật chơi và cho trẻ chơi.
+ Cô dùng các âm thanh, tín hiệu để thu hút
trẻ lại, sau đó giới thệu tên trò chơi, cách chơi, luật chơi. Dùng lời nói để
động viên, khuyến khích trẻ hứng thú tham gia vào trò chơi:
VD: Cô
lôi cuốn trẻ tập trung dưới hình thức : Cô cầm loa chạy ra và nói:
Loa...loa…loa…
Hôm nay ngày hội
Của các thầy cô
Các bạn lớp B2
Về đây dự hội
Sau đó cô giới thiệu chương trình giao lưu về
kỹ năng vận động của các bạn lớp B2 qua trò chơi: “ Gánh rau qua cầu” ở chủ đề
“ Nghề nghiệp.
Ảnh: Trẻ
chơi gánh rau qua cầu.
- VD: Với trò chơi: “Tín hiệu” trẻ
rất hứng thú khi mỗi trẻ được cầm một đồ dùng là mô hình ô tô, hay xe máy, xe
đạp và tập làm những người điều khiển
phương tiện giao thông.
+ Để tổ chức cho trẻ
chơi trò chơi: “Dung dăng dung dẻ” phù hợp với chủ điểm “ Giao thông” tôi thay đổi lời ca trò chơi:
Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung
dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Phố xá đông người
Bé ơi nhớ nhé
Đèn xanh được đi
Vàng thì chậm lại
Đèn đỏ bé nhớ
Mau dừng lại ngay
+ Hay trò chơi “Nu na nu nống”; “ Dung dăng dung dẻ” phù hợp với chủ đề: “ Nước
và các hiện tượng thiên nhiên”. Tôi đã thay đổi lời của trò chơi:
Nu na nu nống
Nu na nu nống
Sấm động mưa rào
Rủ nhau chạy vào
Chạy mau kéo ướt.
Dung dăng dung dẻ
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Những buổi đẹp trời
Tìm nơi râm mát
Cùng nhau ca hát
Cất tiếng cười vang
Nhảy múa nhịp nhàng
Cho người khoan khoái.
+ Trò
chơi “ Lộn cầu vồng”; “ Tập tầm vông” lời ca phù hợp với chủ điểm “ Bé và gia
đình”:
Lộn cầu vồng
Lộn cầu vồng
Nước trong, nước chảy
Các
bạn nam giỏi
Các bạn gái tài.
Cùng nhau thi đua
Tham gia học tập
Tập tầm vông
Tập tầm vông
Tay đàng phải
Tay đàng trái
Tập tầm vó
Tay nào có
Tay nào không
Tay nào phồng
Tay nào đẹp?
2.2. Dạy trẻ học
thuộc lời ca, lời đồng dao.
- Thường thì các trò chơi vận động nhằm phát triển về các cơ tay, cơ
chân, đều có lời ca, lời hát, đồng dao kèm theo khi trẻ chơi trẻ thường vừa hát
vừa chơi hoặc đọc đồng dao nào đó. Các lời hát, đồng dao khiến cho không khí
của trò chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn.
- VD: Trò chơi “Trời nắng trời mưa” trẻ vừa hát vừa làm động tác giống các chú thỏ đang
chạy nhảy “Trời nắng trời nắng”; Thỏ đi tắm nắng - vươn vai - vươn vai – Thỏ rung đôi tai - Nhảy tới - nhảy
tới đùa trong nắng mới… Khi đến câu hát “Mưa to rồi- mưa to rồi” thì trẻ phải
chạy nhanh về nhà.
Ảnh: Trẻ chơi trò chơi Trời nắng trời mưa
Hay
trò chơi “Lộn cầu vồng”,“Chi chi chành chành”, trẻ đọc lời ca câu hát đó dường
như không có mạch ý nào rõ ràng nhưng thiếu nó thì không thể tiến hành được. Trò
chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, lời hát… vừa rèn
luyện thể lực vừa là phát triển ngôn ngữ cho trẻ đặc biệt với trẻ nhà trẻ thì
trẻ cần phải tập đọc nhiều để vốn từ của trẻ được mở rộng. Chính vì vậy, tôi
thường cho trẻ làm quen với lời hát, thơ mầm non, ca, đồng dao, trước khi hướng dẫn trẻ
chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ: Hoạt động chiều; Giờ đón – trả trẻ;
Hoạt động ngoài trời. Khi trẻ thuộc lời ca, tôi tổ chức cho trẻ chơi tương ứng
với lời đồng dao đó. Vì thế trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi.
* Kết
quả: Với
việc sử dụng thơ, đồng dao, ca dao trong khi tổ chức các trò chơi vận động trẻ
đã được lôi cuốn một cách tự nhiên vào trò chơi, trẻ rất hứng thú một cách chủ
động không bị gò bó hay ép buộc.
4. Biện pháp 4: Tổ chức các trò chơi vận động mọi lúc mọi
nơi phù hợp với tính chất của hoạt động.
- Trò
chơi vận động là hoạt động cần thiết đối với trẻ. Theo chương trình GDMN mới,
giáo viên có thể tổ chức cho trẻ qua các hoạt động giáo dục sau:
+ Thời
gian đón trẻ vào buổi sáng và trả trẻ vào buổi chiều.
+ Trong các buổi vui chơi trong lớp hoặc ngoài
trời.
+ Trong các giờ hoạt động học.
- Nếu như hoạt động học nhằm
cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ gần gũi
với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất, hay
như hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về cách chơi theo nhóm, biết chia
sẻ cùng bạn đoàn kết... Chính vì vậy giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức
các trò chơi vận động cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động .
* Với giờ hoạt động học:
- Giờ thể dục: Một giờ thể dục thường chỉ cung cấp cho trẻ một vận động mới
và một vận động ôn. Nên giáo viên cần tổ chức vận động ôn cho trẻ thông qua trò
chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh củng cố tố chất nhanh, khéo,
luyện tập cho trẻ khả năng phản ứng nhanh đúng theo tín hiệu. Đồng thời phát
huy tính tích cực của trẻ khi tham gia hoạt động. Nên lựa chọn các trò chơi vận
động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi
đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức
khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và
năng động.
Ảnh: Trẻ chơi trò chơi vận động trong giờ học
thể dục.
- Hoạt
động khám phá: Khi lựa chọn trò chơi cần đáp ứng tiêu chí sau: Nhằm phát triển
nhận thức, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Cung cấp cho trẻ kỹ năng chơi theo
nhóm, kỹ năng sử dụng Đồ chơi sáng tạo của giáo viên mầm non. Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho
trẻ.
+ Ví
dụ: Hoạt động khám phá khoa học: “Một số con vật nuôi trong gia đình” sau
khi cô cho trẻ nhận biết gọi tên, nhận biết đặc điểm của con gà, con vịt. Thì
đến phần trò chơi củng cố cô sẽ cho trẻ chơi trò chơi “Ai nhanh nhất” khi cô
nêu đặc điểm hay tiếng kêu của con vật nào trẻ tìm con vật đó giơ lên và nói. Hay
trò chơi: “ Tìm về đúng chuồng” khi cô yêu cầu trẻ tìm về đúng chuồng thì các
cháu đội mũ con vật nào phải về đúng chuồng con vật. Với các trò chơi này có
thể áp dụng với nhiều chủ đề khác tùy vào nội dung của trò và chủ điểm mà cô có
cách đặt tên khác nhau. Nhưng vẫn mang một mục đích chính nhằm củng cố ôn luyện
kiến thức và kỹ năng vận động cho trẻ.
+ Với hoạt
động khám phá xã hội: “Một số quy định giao thông đường bộ” sau khi trẻ quan
sát các video và đàm thoại về một số quy định về giao thông đường bộ. Đến phần
trò chơi củng cố tôi đã cho trẻ chơi trò chơi: “ Bé tham gia giao thông” qua
trò chơi này giúp trẻ củng cố lại bài vừa học không những vậy tôi thấy trẻ rất
hứng thú, nhanh nhẹn, khoẻ mạnh hơn từ đó giúp trẻ phát triển tốt về thể lực.
+ Hoặc
với hoạt động khám phá khoa học: “ Một số loại rau” sau khi cho trẻ quan sát và
nêu nhận xét về đặc điểm, lợi ích của một số loại rau và đến phần luyện tập
củng cố thì tôi đã chọn trò chơi “ Hãy chọn đúng” với trò chơi này tạo cho trẻ
được thoải mái trẻ không cảm thấy mệt mỏi mà ghi nhớ được lâu và rất thích thú
tham gia vào trò chơi.
Ảnh: Trẻ chơi trò chơi vận động trong giờ
khám phá.
-
Trong giờ làm quen văn học: Để tránh tình trạng trẻ bị nhàm chán mệt mỏi khi
ngồi nghe cô kể chuyện tôi luôn tổ chức đan xen những trò chơi vận động để nhằm
thay đổi trạng thái giữa động và tĩnh cho trẻ. Từ nội dung câu chuyện tôi
chuyển sang trò chơi một cách nhẹ nhàng để trẻ thông qua “ Chơi mà học, học mà
chơi”.
+ Ví dụ: Trong câu chuyện “Quả trứng” tôi cho
trẻ đội mũ vịt vào để chơi trò chơi “ Chuyển trứng vào ổ” sau khi đã chuyển
trứng vào ổ tôi nói: “ Mời các chú vịt đi ngủ” trẻ ngồi nhắm mắt giả vờ ngủ. Cô
giả làm tiếng gà gáy ò ó o…trời sáng rồi
trẻ mở mắt ra và cô nói cho trẻ biết số trứng trẻ chuyển về sau một đêm đã nở
thành những chú vịt con xinh xắn tôi thấy trẻ rất hứng thú lắng nghe cô kể
truyện cổ tích và đàm thoại với trẻ .
Ảnh: Trẻ chơi trò chơi vận động trong giờ làm
quen văn học
* Với hoạt động ngoài trời:
Tận dụng không gian rộng và thoáng
mát, tôi đã lựa chọn các trò chơi vận động, trò chơi dân gian nhằm rèn luyện sự
nhanh nhẹn và phát triển thể lực cho trẻ như trò chơi: “Rồng rắn lên mây”; “Cáo
và thỏ”; “ Trốn tìm”; “Thả đỉa ba ba”; “Mèo đuổi chuột”… Ngoài ra các trò chơi
này thường tổ chức cho cả lớp được chơi,
tôi luôn động viên tất cả trẻ tham gia vào trò chơi càng đông càng vui khi tất
cả cùng nhau tham gia chơi trò chơi cùng bạn chơi sẽ tạo sự gắn bó đoàn kết tạo
sự thân thiện giữ các bé với nhau.
Ảnh: Trẻ chơi trò chơi vận động
trong giờ hoạt động ngoài trời.
* Với hoạt động góc: Bên cạnh việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động trong giờ học,
hoạt động ngoài trời trẻ còn được chơi các trò chơi vận động trong giờ hoạt
động góc. Trẻ chơi với các dụng cụ ở góc vận động trẻ sử dụng lốp xe ô tô, lốp
xe máy hỏng để chơi lăn lốp xe, bật nhảy, ném trúng đích… Hoặc trẻ có thể sử
dụng những chiếc tạ làm từ những quả bóng nhựa để phát triển khả năng vận động
của đôi tay. Qua đây phát triển hơn và hoàn thiện hơn về thể lực. Tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động theo nhóm nhỏ trong một
không gian hẹp: “Kéo cưa lừa xẻ”; “ Chi chi chành chành”; “Cắp cua bỏ giỏ”....
Ảnh: Trẻ chơi trò
chơi vận động trong giờ hoạt động góc.
* Với giờ đón và trả trẻ ( HĐ chiều) :
- Nên
lựa chọn và tổ chức cho trẻ chơi với các trò chơi vận động nhẹ nhàng như trò
chơi: “Nu na nu nống” ; “ Tập tầm vông”; “Bắt bướm”; “ Lộn cầu vồng”
5. Biện pháp 5: Tuyên truyền, phối
kết hợp với phụ huynh.
Chúng
ta biết rằng thời gian trẻ ở trường mầm non nhiều hơn thời gian trẻ ở nhà.
Những bài học ở trường mầm non giúp trẻ phát triển đúng tâm sinh lý lứa tuổi,
có sức khỏe tốt, tự tin, mạnh dạn để học tập và sống tích cực, phát huy tốt khả
năng và sở trường của mình.
Tuy
nhiên để công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đạt kết quả tốt mà
không có tình trạng trống đánh xuôi kèn thổi ngược thì nhất thiết phải có sự
phối kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên mần non và phụ huynh học sinh. Hiểu được mối quan
tâm của phụ huynh trong việc chăm sóc và phát triển toàn diện cơ thể trẻ, nhận
thức rõ trách nhiệm của giáo viên mầm non, tôi suy nghĩ và vận dụng với thực tế
của lớp mình. Trong các buổi phụ huynh đầu năm học, sơ kết học kỳ hoặc tổng
kết, tôi luôn nhấn mạnh và tuyên truyền với các bậc phụ huynh về tầm
quan trọng của việc phát triển thể lực đối với trẻ và sự cần thiết trong việc
trang bị cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy trẻ ở trường mầm non. Giải thích để
phụ huynh kết hợp chặt chẽ với giáo viên nhằm phát triển tốt thể lực cho trẻ
đặc biệt là rèn luyện thông qua các trò chơi vận động.
Bên cạnh đó, tôi cũng thường xuyên lên mạng
internet để tìm kiếm các bài tuyên truyền hoặc nhờ sự giúp đỡ của các bậc phụ
huynh để tìm kiếm các loại sách báo, các bài viết về việc rèn luyện kỹ năng vận
động cho trẻ nhằm phát triển tốt về thể lực cho trẻ. Tôi treo ở bảng tuyên
truyền để các bậc phụ huynh đọc hàng ngày hoặc phát bài tuyên truyền cho từng phụ huynh theo từng chủ đề. Qua đây phụ
huynh cũng biết được một số nội dung và biện pháp rèn luyện cho trẻ đồng
thời kết hợp chặt chẽ với giáo viên để
thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Nhờ có sự phối kết hợp chặt chẽ
giữa giáo viên với cha mẹ trẻ mà tôi thấy trẻ lớp tôi rất mạnh dạn, tự tin ,
nhanh nhẹn có thể lực tốt để tích cực tham gia vào mọi hoạt động.
IV. Kết quả đạt được.
Hiểu
được tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi vận động nhằm phát triển thể
lực cho trẻ là rất cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát
triển toàn diện của trẻ. Qua việc áp
dụng một số biện pháp tổ chức cho trẻ lớp B2 chơi các trò chơi vận động đã thu được nhiều kết quả tốt:
* Đối với giáo viên:
- Giáo viên trong lớp đã
phối kết hợp với nhau chặt chẽ hơn, linh hoạt chủ động hơn trong mọi hoạt động,
có nhiều phương pháp hình thức tổ các trò chơi vận động cho trẻ một Cách làm đồ dùng đồ chơi bằng chai nhựa hiệu
quả.
- Biết
sưu tầm lựa chọn các trò chơi vận động, các hình thức tổ chức các trò chơi vận
động gây hứng thú để khuyến khích trẻ tích tham gia đạt hiệu quả cao.
- Khả
năng sáng tạo và khả năng làm đồ dùng đồ chơi tăng lên rõ rệt. Đã làm được nhiều
đồ dùng đồ chơi sáng tạo mầm non để phục vụ cho các trò chơi vận động.
- Đã sưu tầm và sáng
tác được lời ca cho một số trò chơi vận động.
- Ba
cô cũng đã trao đổi, giúp đỡ, chia sẻ với các chị em đồng nghiệp nhiều kinh nghiệm và hình thức hay để đưa vào tổ
chức các trò chơi vận động.
-
Kiến tập cấp trường chuyền đề “Phát triển vận động” được ban giám hiệu và các
giáo viên toàn trường đánh giá cao.
- Qua
hội thi giáo viên giỏi cấp trường đạt giải cao với bài thực hành: Giáo dục thể
chất.
* Đối với trẻ:
- Về hứng thú cũng như khả năng tiếp
thu của trẻ khi chơi các trò chơi vận động: 100% trẻ rất hứng thú và yêu
thích, say mê các trò chơi vận động, khi đọc và diễn tả các bài đồng dao các bé
rất thích và học thuộc rất nhanh. Khi chơi các trò chơi vận động trẻ thấy thoải
mái, tự tin, tự nhiên và cũng rèn luyện cho những trẻ nhút nhát hòa đồng với
các bạn trong nhóm, lớp.
- 100% trẻ được mở rộng kiến thức
và có thêm rất nhiều hiểu biết về các trò chơi Vận động trò chơi Đồ chơi sáng tạo cho trẻ mầm non dân gian, các
phong tục truyền thống của dân tộc.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào
các trò chơi vận động thì nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được
nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên, mạnh dạn trong
giao tiếp với mọi người. Sang học kỳ II không còn trẻ nào suy dinh dưỡng.
- Trò chơi vận động còn giúp các trẻ trong
lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của
trẻ.
- Thực hiện tốt đều đặn việc tổ chức các
trò chơi vận động và lồng ghép vào các hoạt động giáo dục trong ngày cho trẻ.
- Khi lồng ghép các trò chơi vận động vào
trong các tiết học trẻ rất say sưa hứng thú và tiết học đạt kết quả cao, trẻ
không thấy mệt mỏi mà cảm thấy sảng khoái sau giờ học.
* Đối
với phụ huynh:
Các bậc phụ
huynh đã quan tâm đến hoạt động của con tại trường, yên tâm tin tưởng các cô
khi gửi con đến lớp, phấn khởi khi thấy con em mình có thể lực và sức khỏe tốt.
KÕt thóc vÊn ®Ò
1. Kết luận:
Trò
chơi vận động có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển thể lực của trẻ. Trò
chơi vận động là hình thức vui chơi, nghỉ ngơi tích cực vừa là phương tiện để
giáo dục trẻ một cách toàn diện. Trò chơi vận động thu hút nhiều trẻ tham gia
chơi và hoàn thiện kỹ năng vận động cho trẻ ngoài ra trò chơi vận động còn tạo
điều kiện để rèn luyện tố chất và phát triển thể lực. Trò chơi vận động làm
tăng quá trình tuần hoàn hô hấp làm thay đổi trạng thái cơ thể giữa các hoạt
động, giúp trẻ trở về trạng thái cân bằng, tăng cường lực sống đem lại sự vui
vẻ, thỏa mái cho trẻ. Trò chơi vận động góp phần nâng cao nhận thức còn giúp
trẻ phát triển ngôn ngữ và trí tưởng tượng. Nội dung của các trò chơi vận động,
trò chơi dân gian phong phú và phản ánh những hiện tượng đơn giản của cuộc sống
tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần gũi với cuộc sống của trẻ. Tên trò
chơi hấp dẫn, hành động thỏa mãn nhu cầu về thể lực, trí tuệ của trẻ, luật chơi,
cách chơi khá đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, đồ dùng đồ chơi mầm non kèm theo cũng không
đòi hỏi sự đầu tư kinh phí nhiều, có thể tận dụng đồ dùng vận dụng sẵn có xung
quanh ta. Trò chơi vận động có thể tổ chức ở mọi nơi mọi lúc nó ít bị gò
bó. Vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống và các vật liệu trong môi
trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa cô
và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động nhóm có tác dụng to lớn để giúp
trẻ phát triển thể lực, trí thông minh và phát triển nhân cách cho trẻ.
2. Khuyến nghị -
đề xuất:
- Cấp trên bổ sung thêm về cơ sở vật chất, cung
cấp các tài liệu về việc hướng dẫn tổ chức các trò chơi cho trẻ mầm non, tổ chức
nhiều hơn các lớp tập huấn, các buổi kiến tập để giáo viên chúng tôi được
học tập thêm những kiến thức mới nhằm giáo dục cho trẻ đạt hiệu quả cao hơn.
Trên
đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi. Tôi rất mong các cấp xét duyệt và các
chị em đồng nghiệp góp ý kiến bổ sung cho tôi để bản sáng kiến của tôi được
hoàn chỉnh và để bản sáng kiến này sẽ là một sáng kiến kinh nghiệm mầm non nhỏ cho các đồng
nghiệp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Đọc tiếp:Sáng kiến kinh nghiệm nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non |