Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 thực hiện bốn phép tính cơ bảnI. DẪN NHẬP Show
Trong các môn học ở tiểu học, môn toán chiếm một vị trí hết sức quan trọng, việc hình thành kỹ năng tính toán cho người học thông qua dạy toán giúp học sinh chiếm lĩnh một số kiến thức toán đồng thời cũng rèn luyện những phẩm chất về nhân cách như: tính cẩn thận, chính xác, dứt khoát, lý luận chặt chẽ, lô gic… Môn toán cung cấp cho học sinh chuỗi kiến thức cơ bản, trọn vẹn về số tự nhiên, phân số số thập phân, các dạng toán cơ bản, các bài toán tính chu vi, diện tích, thể tích một số hình. Môn toán quan trọng và cần thiết như thế, nhưng quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy học sinh yếu toán rất nhiều. Học sinh lớp 5 mà kỹ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản cộng, trừ, nhân, chia chưa thạo.Từ đó,tôi nhận thấy rèn toán cho học sinh yếu là một viêc làm cấp bách thiết thực. Vì thế ngay từ đầu năm học tôi đã đề ra biện pháp và áp dụng vào lớp mình giảng dạy đã đạt kết quả tương đối khả quan. Vậy tôi xin mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 thực hiện bốn phép tính cơ bản” với mong muốn được trao đổi với anh chị em đồng nghiệp để tìm ra biện pháp giúp đõ học sinh yếu, học môn toán tốt hơn. II. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN. a) Thuận lợi: - Ban giám hiệu luôn quan tâm đến chất lượng dạy và học. - Các ban ngành, đoàn thể luôn tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ nhiệt tình về mọi mặt. - Cơ sở vật chất của trường đảm bảo cho việc dạy và học. - Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức được cuộc họp với phụ huynh để chấn chỉnh nế nếp học tập của các em. - Bản thân nhiệt tình trong công tác, hết lòng vì học sinh thân yêu. - Học sinh có đủ đồ dùng học tập. b) Khó khăn: - Địa bàn dân cư khá rộng đời sống của một bộ phận nhân dân còn khó khăn. - Nhiều em ngoài giờ học còn phải phụ giúp cha mẹ buôn bán, bán vé số… Mặt khác trường lại gấn chợ, có nhiều địa điểm chơi điện tử, chơi game nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập. - Trình độ tiếp thu kiến thức toán học của các em rất kém. Riêng về kĩ năng thực hiện các phép tính cộng, trừ, nhân, chia theo thống kê khảo sát chất lượng đầu năm lớp tôi như sau:
- Trình độ phụ huynh còn hạn chế (có gia đình không biết chữ) - Phụ huynh có trình độ song không biết cách hướng dẫn các em làm toán đúng phương pháp. - Phụ huynh ít gặp gỡ giáo viên để trao đổi về cách dạy cho con em lúc ở nhà. III. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC Xuất phát từ tình hình thực tế nêu trên với trình độ tiếp thu môn toán còn quá yếu của lớp mình, tôi đã áp dụng các biện pháp sau: 1) Công tác tổ chức: - Sau khi nhận lớp công việc đầu tiên của tôi là củng cố nề nếp học tập cho các em. Tôi cho kiểm tra chất lượng để phân loại trình độ học tập. tôi phân chia lớp thành năm nhóm học tập, bầu ra năm nhóm trưởng có trình độ có học lực tốt nhất để kiểm tra việc thực hiện các bài tập thực hành rèn “ bốn phép tính cơ bản” do mình ra đề. Các bài tập đưa ra theo quy luật từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên với số thập phân, số thập phân với số thập phân. Các em được nhận bài vào cuối buổi học ngày hôm trước và được sửa chữa vào sáng ngày hôm sau. 2) Biện pháp cụ thể: - Chú ý bồi dưỡng những kiến thức bị hổng, đứt quãng ở lớp dưới, đặc biệt là rèn kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản,thường xuyên kiểm tra bảng cửu chương và khả năng vận dụng của các em nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các em học tốt chương trình toán lớp năm. Vì tôi nghĩ rằng nếu học sinh mất căn bản thì các em rất khó tiếp tục thành công trong công việc học toán. * Để rèn luyện cho học sinh làm tốt bốn phép tính cơ bản đầu tiên tôi rèn cho học sinh kĩ năng tính nhẩm. - Tôi thường dành ra năm đến mười phút đầu buổi học hoặc thời gian chuyển giữa các tiết để tổ chức trò chơi đố bạn. Tôi hướng dẫn học sinh đưa ra câu hỏi đơn giản để đố bạn như: 15 + 5 = ? 9 – 10 =? 5 x 9 =? 30: 10= ? Việc làm này đã giúp các em thay đổi không khí lớp học, kích thích học sinh tính nhẩm nhanh và chính xác để trả lời bạn. Những học sinh trả lời sai nhiều lần đã cố gắng về nhà học lại bảng cộng, trừ, nhân, chia cho thuộc để hôm sau sẽ trả lời đúng cho bạn. Trong khi đó học sinh có lực học khá hơn sẽ theo dõi và giúp đỡ học sinh yếu. * Rèn kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản : Để giải được bất kì dạng toán nào đạt kết quả thì các em phải có kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản. Nên tôi dành nhiều thời gian cho việc rèn kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản (cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên với số tự nhiên, số thập phân với số thập phân) từ thực tế giảng dạy tôi thấy học sinh thường mắc phải các sai lầm sau: ............... Mời các bạn tải file tài liệu để xem thêm nội dung chi tiết SKKN kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5 học tốt môn toán phần số thập phânBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (186.94 KB, 28 trang ) Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn Trong những năm qua có không ít thầy cô giáo nổ lực giảng dạy và luôn tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu nhằm giúp học sinh có kĩ năng thực hiện 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. Mặc dù học sinh được quan tâm đúng mức nhưng vẫn còn nhiều học sinh chưa biết cách tính và chưa thành thạo trong việc làm tính, điều đó cho thấy việc hướng dẫn học sinh tính toán và hướng dẫn cách làm toán đạt hiệu quả chưa cao. Nhưng với đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân sẽ giúp học sinh khắc phục những hạn chế vừa nêu và giúp các em biết cách tính toán và tính toán một cách chính xác. Lớp 5B mà tôi đang giảng dạy, tuy có nhiều em học rất khá nhưng cũng có nhiều em học rất yếu môn Toán. Nhiều em tỏ ra không yêu thích khi học Toán, việc truyền đạt kiến thức cho các em trong những tiết Toán đã trở nên khó khăn. Đứng trước thực trạng nêu trên một vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để học sinh yêu thích học Toán? Làm thế nào để chất lượng học Toán ở lớp 5B được nâng lên? với đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt các phép tính với số thập phân” mới làm cho các em tích cực học tập tốt môn Toán và nâng cao được chất lượng của lớp. Đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt các phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân” mong muốn mang lại cho học sinh lớp 5B có được giờ học Toán nhẹ nhàng mà đạt chất lượng cao. Qua việc tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa học tốt môn Toán từ đó bản Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 2 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. thân tôi có những kinh nghiệm thích hợp nhằm nâng cao chất lượng học toán của học sinh trong nhà trường nói chung và trong lớp 5B nói riêng. 2.Đối tượng- Phương pháp nghiên cứu : a.Đối tượng nghiên cứu: Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. b.Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tìm hiểu tư liệu(đọc tài liệu) * Những tài liệu tham khảo phục vụ đề tài : +Thực hành phương pháp dạy học toán ở Tiểu học –Nhà xuất bản Đà Nẵng. (Phó Giáo sư Tiến sĩ Đào Tam- Chủ biên.) +SGV- SGK Toán 5. ( Đỗ Đình Hoan – Chủ biên.) - Điều tra : + Dự giờ. + Đàm thoại. + Phương pháp điều tra và khảo sát thực tế. + Kiểm tra. 3.Đề tài đưa ra giải pháp mới: 3.1. Thiết lập tổ chức lớp học. 3.2. Tạo dựng niềm tin môn học. 3.3. Sử dụng linh hoạt nhiều hình thức và phương pháp dạy học. 3.4. Nắm chắc đối tượng bồi dưỡng, phụ đạo. 3.5. Rèn tính cẩn thận trong tính toán. 3.6. Uốn nắn những sai sót, lệch lạc khi làm toán. 4.Hiệu quả áp dụng: Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 3 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm rèn cho học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn học tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân, tôi thấy chất lượng học tập của lớp tăng lên rõ rệt, chỉ còn một học sinh yếu. Từ đó tôi tự nhận thức được nội dung đề tài này có thể áp dụng cho tất cả học sinh khối 5 của trường Tiểu học Bàu Đồn. 5. Phạm vi áp dụng: Đề tài này có thể áp dụng cho toàn khối 5 trường Tiểu học Bàu Đồn. Bàu Đồn, ngày 20 tháng 03 năm 2010. Người thực hiện. Võ Thị Mỹ Hiền Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 4 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. MỞ ĐẦU: 1. Lí do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết học sinh lớp 4, 5 phải học 9 môn bắt buộc. Trong đó, mỗi môn học góp phần rèn luyện cho học sinh những đức tính cần thiết, quan trọng của con người Việt Nam. Nếu như môn Tiếng Việt rèn cho học sinh 4 kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp thì môn Toán cũng có vị trí hết sức quan trọng bởi vì: nó rèn cho học sinh kĩ năng tính toán, suy nghĩ độc lập và khả năng giải quyết vấn đề nảy sinh trong học tậpvà cuộc sống, nhờ đó mà hình thành và phát triển cho học sinh các phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động mới. Ở bậc Tiểu học năng lực tư duy và trình độ của học sinh ở từng lớp luôn có sự khác nhau. Ở lớp 1.2.3 các em chỉ mới nhận thức được các sự vật hiện Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. tượng bằng tư duy trực quan hình ảnh. Nhưng từ lớp 4, 5 các em đã bắt đầu phát triển tư duy trừu tượng. Muốn nhận thức được một sự vật hiện tượng thì các em phải biết đánh giá, nhận xét và nghiên cứu sự vật, hiện tượng đó. Môn Toán ở Tiểu học là môn học thường nảy sinh ra nhiều tình huống có vấn đề nhiều nhất .Các em muốn giải quyết được tình huống đó thì bắt buộc các em phải có một năng lực tư duy nhất định. Nhưng thông thường trình độ của các em phát triển không đồng đều dù các em học chung một lớp, một giáo viên giảng dạy, có em nắm bắt kiến thức và xử lí rất nhanh nhưng cũng có nhiều em xử lí rất chậm làm cho giáo viên vô cùng bối rối. Trong những năm qua có không ít thầy cô giáo nổ lực giảng dạy và luôn tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu nhằm giúp học sinh có kĩ năng thực hiện 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. Mặc dù học sinh được quan tâm đúng mức nhưng vẫn còn nhiều học sinh chưa biết cách tính và chưa thành thạo trong việc làm tính, điều đó cho thấy việc hướng dẫn học sinh tính toán và hướng dẫn cách làm toán đạt hiệu quả chưa cao. Nhưng với đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân sẽ giúp học sinh khắc phục những hạn chế vừa nêu và giúp các em biết cách tính toán và tính toán một cách chính xác. Lớp 5B mà tôi đang giảng dạy, tuy có nhiều em học rất khá nhưng cũng có nhiều em học rất yếu môn Toán. Nhiều em tỏ ra không yêu thích khi học Toán, việc truyền đạt kiến thức cho các em trong những tiết Toán đã trở nên khó khăn. Đứng trước thực trạng nêu trên một vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để học sinh yêu thích học Toán? Làm thế nào để chất lượng học Toán ở lớp 5B được nâng lên? với đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt các phép tính với số thập phân” mới làm cho các em tích cực học Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 6 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. tập tốt môn Toán và nâng cao được chất lượng của lớp. Đề tài “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt các phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân” mong muốn mang lại cho học sinh lớp 5B có được giờ học Toán nhẹ nhàng mà đạt chất lượng cao. Qua việc tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa học tốt môn Toán từ đó bản thân tôi có những kinh nghiệm thích hợp nhằm nâng cao chất lượng học toán của học sinh trong nhà trường nói chung và trong lớp 5B nói riêng. 2. Đối tượng nghiên cứu : Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. 3. Phạm vi nghiên cứu: Do kiều kiện và khả năng có hạn nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu chương số phập phân ở lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn năm học 2009-2010. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tìm hiểu tư liệu (đọc tài liệu) * Những tài liệu tham khảo phục vụ đề tài : +Thực hành phương pháp dạy học toán ở Tiểu học –Nhà xuất bản Đà Nẵng. (Phó Giáo sư Tiến sĩ Đào Tam- Chủ biên.) +SGV- SGK Toán 5. ( Đỗ Đình Hoan – Chủ biên.) - Điều tra : + Dự giờ. + Đàm thoại. + Phương pháp điều tra và khảo sát thực tế. + Kiểm tra. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 7 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. NỘI DUNG: 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN: *Các chỉ đạo chung của ngành: - Học xong Toán 5 nói chung nhất là học xong số thập phân và 4 phép tính với số thập phân, học sinh phải đạt được các yêu cầu cơ bản sau: - Nhận biết được số thập phân. Biết số thập phân có phần nguyên và phần thập phân. Biết đọc, viết so sánh số thập phân. Biết sắp xếp một nhóm các số thập phân theo thứ tự từ bé đến lớn hoặc ngược lại. - Biết cộng, trừ các số thập phân có đến 3 chữ số ở phần thập phân, có nhớ không quá hai lượt. - Biết thực hiện phép nhân có tích là số tự nhiên, số thập phân có không quá ba chữ số ở phần thập phân. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 8 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. - Biết thực hiện phép chia, thương là số thập phân hoặc số tự nhiên có không quá 3 chữ số ở phần thập phân. (Trích: Tóm tắt chuẩn kiến thức và kĩ năng của môn Toán ở lớp 5. Sách giáo khoa Toán 5 Nhà xuất bản Giáo dục) - Số thập phân và số tự nhiên chỉ khác nhau ở cách đọc và cách ghi số nhưng chúng vẫn có điểm chung là giúp học sinh nắm được cấu tạo, cách đọc và ghi số. Chỉ cần học sinh nắm được cách thực hiện 4 phép tính với số tự nhiên thì việc giúp học sinh nắm được 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân một cách dễ dàng. Trong quá trình giảng dạy trên lớp, làm thế nào để học sinh nắm được khái niệm về số thập phân, vì số thập phân là một loại số mới với hình thức ghi tiện lợi của nó, học sinh nắm vững và thực hiện tương đối thành thạo các phép tính đối với số thập phân và dùng chúng để biểu diễn số đo đó là điều không mấy dễ dàng. - Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp tiếp xúc với các em, giúp các em nắm được kiến thức cần thiết và cũng là người chịu trách nhiệm về kết quả học tập của các em. Vì thế, giáo viên chủ nhiệm lớp ngay từ đầu năm phải tìm hiểu kĩ, nắm vững từng đối tượng học sinh của lớp mình để có biện pháp dẫn dắt, giúp đỡ đối với từng em cụ thể. Dựa trên cơ sở hiểu biết sẵn của các em, giáo viên đưa ra các tình huống thúc đẩy từng em học tập và trao dồi kiến thức, tạo điều kiện cho các em thực hành luyện tập thường xuyên, để các em có thói quen tính đúng, cẩn thận, chính xác. 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 2.1. Vài nét về lớp : Lớp 5B có 29 học sinh / 21 nữ . Đa số các em là con gia đình nông dân, có 4 học sinh thuộc dạng nghèo, Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 9 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. phần lớn các em được sự quan tâm giúp đỡ của gia đình nhưng do kiến thức và chưa có sự hiểu biết sâu về chuyên môn cũng như phương pháp giảng dạy nên việc hướng dẫn và giúp đỡ học sinh trong quá trình học tập còn hạn chế. Một vài học sinh chưa được sự quan tâm của gia đình và chưa có tinh thần tự học nên gặp khó khăn trong vấn đề học Toán, điều đó tạo nên sự khó khăn nhất định cho giáo viên. 2.2. Thực trạng về biện pháp rèn học sinh thực hiện đúng 4 phép tính cộng ,trừ, nhân ,chia số thập phân của trường trong những năm qua: + Ở khối lớp của trường - Trong những năm qua, nhiều giáo viên đã có những biện pháp nhằm giúp học sinh có kĩ năng thực hiện 4 phép tính với số thập phân nhưng vẫn còn một số học sinh chưa thành thạo trong khi làm bài, học sinh thường hay nhầm lẫn trong lúc tính toán và đặt dấu phẩy, có em chưa nắm được cách chia số thập phân cho số tự nhiên, số thập phân cho số thập phân ….Với hình thức thầy giảng trò nghe, trò học thuộc lý thuyết và áp dụng vào làm bài tập và thời lượng lý thuyết nhiều hơn thực hành dẫn đến nhiều học sinh học thuộc lòng các quy tắc, công thức mà không biết áp dụng vào làm bài tập . - Đa số các em làm đúng bài tập cơ bản về số thập phân, các phép tính với số thập phân, bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận nhỏ các em thực hiện chưa đúng 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. 2.3. Thuận lợi và khó khăn: * Thuận lợi: - Phần lớn học sinh đã biết đọc và viết được số thập phân,có biểu tượng chính xác về khái niệm số thập phân, bước đầu nắm được cấu tạo của một số Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 10 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. thập: gồm hai phần phần nguyên và phần thập phân. Tất cả học sinh nắm được lý thuyết và cách vận dụng lý thuyết vào bài tập thực hành; biết được cách thực hiện phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. * Khó khăn: - Chưa nắm chắc cách thực hiện phép tính. Thường là những em không tập trung, uể oải và ít khi làm bài tập đầy đủ. - Thuộc lý thuyết nhưng không biết áp dụng vào thực hành . - Tính toán sai . - Còn một bộ phận học sinh tính toán chậm, tính sai và ngán ngẫm khi gặp những bài toán liên quan đến phép chia số thập phân. - Còn một bộ phận học sinh trong lớp chưa thuộc bảng cửu chương. * Nguyên nhân: - Do học sinh chưa có ý thức tự học, chưa biết cách tự học. - Do thiếu cẩn thận trong tính toán. - Do không thuộc bảng cộng, trừ, nhân, chia ở các lớp dưới (lớp 1 – 4 ). - Do có sự nhầm lẫn giữa bài cũ với bài mới, bài này với bài khác. Ví dụ 1: Cộng, trừ với nhân, học sinh có sự nhầm lẫn trong khi đặt dấu phẩy ở kết quả vừa tìm được. Ví dụ 2: Chia một số thập phân cho một số thập phân học sinh có sự nhầm lẫn khi đếm chữ số ở phần thập phân của số chia rồi chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số. Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia cho số tự nhiên. GV bắt đầu ví dụ: Một thanh sắt dài 6,2 dm cân nặng 23,56 kg. Hỏi 1 dm của thanh sắt đó cân nặng bao nhiêu Ki-lô-gam? - Việc giải bài toán trên dẫn đến phải thực hiện phép chia: 23,56 : 6,2 =? (kg) Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 11 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. - Để thực hiện phép chia này ta đưa về thực hiện phép chia :235,6: 62 (đã biết) - GV hướng dẫn học sinh nhận xét cách thực hiện. + Hướng dẫn học sinh thực hiện tiếp ví dụ 2: 82,55: 1,27 Từ hai ví dụ trên Gv hướng dẫn học sinh phát biểu quy tắc chia một số thập phân cho một số thập phân: Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân ta làm như sau: - Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số. - Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia cho số tự nhiên. 3. NỘI DUNG VẤN ĐỀ. Hết bậc tiểu học, việc học sinh nắm vững kiến thức và kĩ năng để thực hiện 4 phép tính nói chung và 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân nói riêng là vô cùng quan trọng, nó giúp cho các em có nền tảng vững chắc để học tiếp lên bậc Trung học và ứng dụng vào thực tế cuộc sống. Hiểu rõ tầm quan trọng đó, tôi luôn nổ lực giảng dạy với mong muốn các em thành thạo trong tính toán, giúp các em có niềm tin khi đến lớp học tập nói chung và học môn Toán nói riêng. Kế thừa những biện pháp mà trong những năm qua tôi đã sử dụng để rèn cho các em về kiến thức và kĩ năng của môn Toán. Bên cạnh đó, qua thực tế giảng dạy, để định hướng đúng trong quá trình rèn cho học sinh tính nhanh, cẩn thận mà chính xác, tôi đã tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến việc các em làm Toán chưa đạt kết quả như mong muốn. Bản thân tôi có thể nêu một số nguyên nhân và biện pháp khắc phục như sau: 3.1. Thiết lập tổ chức lớp học. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 12 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. Sau khi nhận lớp công việc đầu tiên của tôi là củng cố nề nếp học tập cho các em. Tôi cho kiểm tra chất lượng để phân loại trình độ học tập. tôi phân chia lớp thành năm nhóm học tập, bầu ra năm nhóm trưởng có trình độ có học lực tốt nhất để kiểm tra việc thực hiện các bài tập thực hành rèn “ bốn phép tính cơ bản” do mình ra đề. Các bài tập đưa ra theo quy luật từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên với số thập phân, số thập phân với số thập phân. Các em được nhận bài vào cuối buổi học ngày hôm trước và được sửa chữa vào sáng ngày hôm sau. 3.2. Tạo dựng niềm tin môn học: Trong nhà trường trò chơi Toán học có thể tưởng tượng như một hoạt động dạy Toán. Cơ sở tâm lí và sinh lí khẳng định hoạt động dạy học Toán dưới dạng trò chơi là rất phù hợp với lứa tuổi Tiểu học. Thực tế cũng cho thấy hình thức tổ chức trò chơi dễ được học sinh hưởng ứng và tích cực tham gia vì thế tôi thường dành ra năm đến mười phút đầu buổi học hoặc thời gian chuyển giữa các tiết để tổ chức trò chơi vì trò chơi toán học có thể tưởng tượng như một hoạt động dạy học toán. Cơ sở tâm lí và sinh lí khẳng định hoạt động dạy học toán dưới dạng trò chơi rất phù hợp với lứa tuổi Tiểu học. Thực tế cũng cho thấy hình thức tổ chức trò chơi toán học dễ được học sinh tích cực hưởng ứng, tham gia. Trò chơi toán học thường được đưa vào cuối tiết học nhằm củng cố kiến thức và luyện tập kĩ năng cho học sinh. Khi được tham gia trò chơi, các em sẽ hứng thú và tích cực trong học tập, giờ học sẽ trở nên sinh động và đạt kết quả cao. Trò chơi còn giúp các em rèn luyện kĩ năng tính toán chính xác, tư duy linh hoạt và tác phong nhanh nhẹn. Khi tổ chức trò chơi tôi thường căn cứ vào nội dung kiến thức bài dạy, trình độ học sinh của lớp và điều kiện hiện có. Trò chơi được thể hiện như một Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 13 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. hình thức thi đua. Nếu như sử dụng trò chơi học tập đúng nội dung và mục đích đã nêu sẽ góp phần dạy học theo định hướng hoạt động lấy học sinh làm trung tâm, làm cho giờ học nhẹ nhàng mà còn đạt hiệu quả cao. Giáo dục học sinh qua các gương hiếu học (các gương người xưa; bạn cùng lớp, cùng trường, bạn nghèo vượt khó …) Tạo cho các em niềm tin khi đến lớp, đến trường. Từ những việc làm trên sẽ giúp các em thay đổi không khí lớp học, kích thích học sinh tính nhẩm nhanh và chính xác để trả lời bạn. Những học sinh trả lời sai nhiều lần đã cố gắng về nhà học lại bảng cộng, trừ, nhân, chia cho thuộc để hôm sau sẽ trả lời đúng cho bạn. Trong khi đó học sinh có lực học khá hơn sẽ theo dõi và giúp đỡ học sinh yếu. 3.3. Sử dụng linh hoạt nhiều hình thức và phương pháp dạy học: - Trong giờ học giáo viên cần tránh nói nhiều và làm việc thay học sinh. Nhất là lúc chữa bài tập, cần để học sinh tham gia tự đánh giá kết quả học tập của bạn và của bản thân. - Trong giờ dạy giáo viên cần sử dụng nhiều phương pháp một cách hợp lí và có hiệu quả. - Giáo viên nêu vấn đề cho học sinh cùng suy nghĩ, giải quyết. - Sử dụng nhiều hình thức chia nhóm khác nhau phù hợp với từng tiết dạy, từng bài tập. Ví dụ: Chia nhóm đủ trình độ để học sinh khá giúp đỡ học sinh yếu. nhũng bài tập có mức độ khó cho nhóm học sinh khá, và bài tập có mức độ trung bình cho nhóm học sinh còn lại. - Cho học sinh làm bài tập theo nhóm đối với bài tập có số lượng nhiều còn lại những bài tập ít học sinh hoạt động cá nhân. Giáo viên theo dõi giúp đỡ học sinh yếu. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 14 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. 3.4. Nắm chắc đối tượng bồi dưỡng, phụ đạo: Để nắm chắc đối tượng bồi dưỡng, phụ đạo, bản thân tôi bước đầu đã tìm hiểu kết quả học tập theo nhận xét của giáo viên chủ nhiệm lớp 4, trên cơ sở khảo sát nắm chắc các đối tượng, từ đó bồi dưỡng những kiến thức bị hổng, đứt quãng ở lớp dưới, đặc biệt là rèn kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản, thường xuyên kiểm tra bảng cửu chương và khả năng vận dụng của các em nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các em học tốt chương trình toán lớp năm. Vì tôi nghĩ rằng nếu học sinh mất căn bản thì các em rất khó tiếp tục thành công trong công việc học toán. Để rèn luyện cho học sinh làm tốt bốn phép tính cơ bản đầu tiên tôi rèn cho học sinh kĩ năng tính nhẩm. Để giải được bất kì dạng toán nào đạt kết quả thì các em phải có kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản. Nên tôi dành nhiều thời gian cho việc rèn kĩ năng thực hiện bốn phép tính cơ bản (cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên với số tự nhiên, số thập phân với số thập phân) 3.5. Rèn tính cẩn thận trong tính toán: Để khắc phục những sai lầm này đòi hỏi giáo viên trong khi dạy phải hết sức tỉ mỉ, hướng dẫn cho học sinh cách đặt tính, đặt dấu bằng. Ở số thập phân phần nguyên thẳng cột phần nguyên, phần thập phân thẳng cột phần thập phân, dấu phẩy thẳng cột dấu phẩy (cộng trừ số thập phân), đến quy trình tính phải cẩn thận thì mới tập được cho các em kĩ năng tính toán thành thạo, chính xác. Những chi tiết dù rất nhỏ nhưng nếu giáo viên chú ý sửa sai thường xuyên, uốn nắn kịp thời thì dần dần trở thành thói quen, tạo ý thức tốt cho các em tính toán. Khi tính toán phải thực hiện phép tính từ phải sang trái, dấu phẩy hạ thẳng cột, nhắc nhở nhiều lần sẽ giúp học sinh hình thành khả năng tính toán. Giáo viên có thể luyện cho học sinh bằng nhiều cách: lúc đầu giáo viên đặt tính cho học sinh tính, sau đó giáo viên cho phép tính rồi học sinh tự đặt tính và tính, cuối cùng cho các em Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 15 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. nhiều phép tính đã đặt có kết quả nhưng trong đó có bài đúng, bài sai, yêu cầu học sinh điền đúng sai vào ô trống sau mỗi phép tính. Sau đó học sinh chỉ ra nguyên nhân sai và tìm cách sửa lại cho đúng (đối với mỗi phép tính sai). Giáo dục học sinh tính cẩn thận. Trong lúc học sinh làm bài giáo viên quan sát và nhắc nhở, giúp đỡ những em còn lúng túng, những em thường hay làm bài sai. Kiểm tra lại bài trước khi nộp cho giáo viên chấm điểm. Tự chữa những bài đã làm sai thành bài đúng (giáo viên kiểm tra lại). Lấy ví dụ thực tế trong cuộc sống “sai con Toán bán con trâu” Tổ chức trò chơi thi đua làm toán nhanh, làm toán chính xác. 3.6. Uốn nắn những sai sót, lệch lạc khi làm toán: Sau một thời gian học sinh làm khá hơn, nhân nhẩm, trừ nhẩm tốt hơn thì tôi động viên các em làm theo cách thông thường. Song song với việc ra nhiều bài tập dạng trên tôi cũng ra những bài trắc nghiệm, cho các em xác định đúng, sai. Nếu sai thì phải giải thích, chỉ ra nguyên nhân sai và nêu cách sửa. khi các em đã làm được điều này nghĩa là các em không mắc sai lầm nữa. Để khắc sâu kiến thức tôi cho học sinh làm đi làm lại nhiều lần. Bên cạnh đó, trong quá trình giảng dạy, cung cấp kiến thức, nếu liên quan đến kiến thức cũ hoặc công thức quy tắc tôi đều dừng lại 5 phút đến 10 phút để củng cố ôn tập. Khi dạy tôi cố gắng đưa ra câu hỏi phù hợp với trình độ học sinh lớp mình làm sao cho tất cả các em được yêu cầu cơ bản của bài học. Trong từng tiết học, tôi chịu khó chấm bài để kiểm tra trình độ học sinh, phát hiện những sai lầm của các em để kịp thời uốn nắn sửa chữa. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 16 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. Không bắt học sinh phải thuộc lòng bảng cộng, trừ một cách máy móc mà giúp các em nhớ bằng cách ra nhiều bài toán để các em làm thường xuyên trong các giờ học chính khóa hoặc tự học, từ đó các em sẽ nhớ và áp dụng vào bài học thành thạo. * Một số vấn đề chú ý khi dạy học các phép tính với số thập phân: Dạy học phép cộng, trừ các số thập phân ta có thể tiến hành theo các bước sau: - Đổi số thập phân ra số tự nhiên. - Thực hiện phép tính đối với số tự nhiên. Kết quả là một số tự nhiên. - Đổi kết quả này ra số thập phân. Điền kết quả là số thập phân vào phép tính đã hình thành ban đầu. - Rút ra thuật toán cộng, trừ. Dạy phép nhân số thập phân: Ta có thể chia ra tuần tự các trường hợp sau: - Nhân một số thập phân với một số tự nhiên. - Nhân một số thập phân với 10, 100, 1000… - Nhân một số thập phân với một số thập phân. Vấn đề quan trọng nhất ở đây là cách đặt dấu phẩy. Từ đó hình thành thuật toán. Dạy học phép chia số thập phân: Ta có thể chia ra tuần tự các trường hợp sau: - Chia một số thập phân cho một số tự nhiên. - Chia một số thập phân cho 10, 100, 1000… - Chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà thương tìm được là một số thập phân. - Chia một số thập phân cho một số thập phân. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 17 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. Phép chia số thập phân được chia làm nhiều trường hợp cho dễ học nhưng tất các trường hợp đó đều thực hiện một định hướng chung là chuyển số chia từ dạng số thập phân thành số tự nhiên. Trường hợp gặp phép chia mà chia nhiều lần vẫn còn dư thì chỉ yêu cầu học sinh dừng lại ở phần thập phân hai hoặc ba chữ số. Có thể cho học sinh làm quen với khái niệm số gần đúng. Khi thực hiện phép chia nên cho học sinh thử lại bằng phép nhân, vừa có ý nghĩa kiểm tra, vừa có ý nghĩa phép chia là phép tính ngược của phép tính nhân. KẾT QUẢ CỤ THỂ: Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 18 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. - Trong quá trình thực hiện đã có sự chuyển biến rõ rệt chất lượng học tập của các em được nâng lên. Từ những học sinh yếu kém đã phấn đấu lên trung bình, nhiều em đã phấn đấu lên tiên tiến. Tỉ lệ học sinh yếu kém được giảm xuống, thể hiện qua các kì thi như sau: Thời gian TSHS/ NỮ Trên trung bình Dưới trung bình Tổng số/nữ Tỉ lệ Tổng số/nữ Tỉ lệ Đầu năm 29/21 24/17 82,76 % 5/4 17,24 % Giữa HKI 29/21 26/19 89,66 % 3/2 10,34 % Cuối HKI 29/21 29/21 100 % 0 100 % Giữa HKII 29/21 29/21 100 % 0 100 % - Trước những kết quả đạt được tuy nhiên vẫn còn một số mặt hạn chế: Lớp có sự phân chia rõ về tỉ lệ học sinh khá, giỏi, trung bình, yếu nên vẫn còn khó khăn trong việc giảng dạy. Mặt dù bản thân tôi đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa phát huy được vai trò của từng em. Số học sinh trung bình vẫn còn chiếm tỉ lệ (20,68%) chưa như mong muốn. Bên cạnh những em có cố gắng học tập vẫn còn một vài em có thái độ học tập chưa tốt. Đó là điều mà tôi cần phải cố gắng hơn nữa. Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 19 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. KẾT LUẬN: 1. Bài học kinh nghiệm : Nhận thức được tầm quan trọng của Toán học, bản thân là giáo viên tôi luôn nổ lực phấn đấu giảng dạy, từng bước giúp học sinh trong lớp có kiến thức vững chắc hơn về môn Toán nói chung và từng bài học nói riêng. Chính vì vậy việc giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn học tốt môn Toán (phần thực hiện 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân) là cả một quá trình thực hiện lâu dài, đòi hỏi người giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy. Người giáo viên phải tìm ra những biện pháp thích hợp để có thể tác động đến từng đối tượng học sinh để các em phát huy năng lực của bản thân mình. Qua đó, các em sẽ tự hình thành cách học tập khoa học và một thái độ học tập đúng đắn. Từ những kinh nghiệm đúc kết nhiều năm sẽ giúp cho giáo viên và học sinh có được một giờ dạy và học Toán trở nên nhẹ nhàng, hứng thú. Các em sẽ không còn tâm lí căng thẳng, gò bó Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 20 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. khi giải một bài tập toán. Việc học Toán sẽ là niềm vui để động viên các em học tốt các môn học khác. Để góp phần giúp học sinh học tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân giáo viên cần : - Chuẩn bị kĩ bài dạy, xác định đúng trọng tâm bài. - Trong từng tiết học cần khắc sâu kiến thức bài giảng giúp mỗi học sinh đều hiểu và làm bài tập được ngay tại lớp. - Đặc biệt chú trọng đến đối tượng học sinh yếu. - Đối với cộng, trừ số thập phân giáo viên cần nhấn mạnh cách đặt tính và vị trí đặt dấu phẩy (các số ở cùng hàng đặt thẳng cột với nhau; dấu phẩy đặt thẳng cột với dấu phẩy). - Phép nhân số tự nhiên với số thập phân hay số thập phân với số thập phân giáo viên cần khắc sâu cho học sinh biết cách đếm các chữ số của phần thập phân và cách đặt dấu phẩy ở tích chung. - Riêng đối với phép chia số thập phân thì có nhiều dạng: Ở mỗi dạng bài giáo viên cần rèn cho học sinh thành thạo cách chia qua nhiều bài tính cụ thể. - Đối với mỗi phép tính giáo viên cần xác định đối tượng học sinh yếu và tìm nguyên nhân dẫn đến việc học sinh không theo kịp bài để có biện pháp giúp đỡ kịp thời để các em có điều kiện và niềm tin học tiếp các bài sau. - Phối hợp sự giúp đỡ từ gia đình, nhà trường. - Động viên khen thưởng kịp thời để các em có sự ham thích học Toán. 2. Hướng phổ biến áp dụng của đề tài: Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm rèn cho học sinh lớp 5B Trường Tiểu học Bàu Đồn học tốt môn Toán (phần thực hiện 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân), tôi thấy chất lượng tăng lên rõ rệt, chỉ còn một học sinh yếu. Từ Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 21 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. đó tôi thấy nội dung đề tài này có thể áp dụng cho tất cả học sinh khối 5 của trường Tiểu học Bàu Đồn. 3. Hướng nghiên cứu tiếp của đề tài: Những năm tiếp theo tôi sẽ nghiên cứu tiếp đề tài này để giúp học sinh học tốt hơn nữa. Bên cạnh đó, tôi sẽ tích lũy, nghiên cứu tiếp một số kinh nghiệm mới không những giúp học sinh nắm chắc kiến thức mà còn thành thạo hơn khi thực hiện các phép tính có liên quan đến số thập phân. Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường Tiểu học Bàu Đồn thực hiện tốt 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia số thập phân, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp chân thành của quý thầy cô. Bàu Đồn, ngày 20 tháng 3 năm 2010. Người thực hiện Võ Thị Mỹ Hiền Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 22 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Thực hành phương pháp dạy học Toán ở Tiểu học (Giáo trình dùng trong các trường Đại học Đào tạo và Giáo viên Tiểu học.(Phó Giáo sư Tiến sĩ Đào Tam- Chủ biên.) 2. Phương pháp dạy học các môn học ở lớp 5 tập I. Bộ Giáo dục và Đào tạo. 3. Sách giáo viên - Sách giáo khoa - Toán 5.(Đỗ Đình Hoan – Chủ biên.) Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 23 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. MỤC LỤC A. MỞ ĐẦU: 1. Lí do chon đề tài……………………………………………………… Trang 4 Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 24 Sáng kiến kinh nghiệm : “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 5B trường TH Bàu Đồn học tốt môn Toán phần số thập phân”. 2. Đối tượng nghiên cứu……………….…………………………………Trang 5 3. Phạm vi nghiên cứu…… …………………………………………… Trang 5 4. Phương pháp nghiên cứu……… …………………….….…………… Trang 5 B. NỘI DUNG: 1. Cơ sơ lí luận……….………………………………………………… Trang 6 2. Cơ sở thực tiễn……………………….…………………….…………. Trang 6 3. Nội dung vấn đề ….…………………………………………… … Trang 8 C. KẾT LUẬN: 1. Bài học kinh nghiệm .… ……….……………………………………Trang 14 2. Hướng phổ biến, áp dụng của đề tài………………………………… Trang 15 3. Hướng nghiên cứu tiếp của đề tài. … ………………………….… Trang 15 * Tài liệu tham khảo ……………… ……………………………….…Trang 16 * Mục lục…………….……………… ……………………………….…Trang 16 * Nhận xét, đánh giá, xếp loại ….…….……………………………… Trang 18 Giáo viên thực hiện: Võ Thị Mỹ Hiền Trang 25 MỘT SỐ BIÊN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (164.45 KB, 13 trang ) MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. Qua những năm dạy học ở khối lớp 5 tôi đã tích lũy một số kinh nghiệm về việc áp dụng một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ như sau: a – Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến việc học yếu của học sinh: Thông qua việc quan tâm tìm hiểu đặc điểm cụ thể về hoàn cảnh, về lực học, về tâm sinh lý của từng đối tượng học sinh, đặc biệt là yếu kém trong lớp mình phụ trách ngay từ đầu năm qua việc tìm hiểu lí lịch học sinh, nghiên cứu hồ sơ của học sinh khảo sát chất lượng học sinh đầu năm, qua trao đổi với phụ huynh học sinh…. giáo viên sẽ nắm được mặt mạnh cũng như mặt hạn chế của học sinh ở môn toán cũng như các môn học khác. Trong quá trình dạy giáo viên cần phải phát hiện kịp thời điểm yếu kém trong kiến thức mà học sinh bị vấp phải. Giáo viên luôn quan tâm, trao đổi, lắng nghe ý kiến của học sinh .Từ đó giáo viên sẽ nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, sở thích, thái độ trong quan hệ -1- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. với mọi người của học sinh. Và cũng từ đây giáo viên sẽ phát huy sở trường của học sinh, từ đó kích thích các em học tập. b- Phát động các phong thi đua thiết thực phù hợp với lớp và với các giai đoạn học tập ngày từ đầu năm và duy trì các tháng tiếp theo, có nhận xét khen cuối tháng, cuối kì và cuối năm. c- Chuẩn bị tốt bài soạn, đồ dùng dạy học; lựa chọn phương pháp hình thức phù hợp nội dung với mọi đối tượng HS trong lớp, đặc biệt là học sinh yếu: Việc soạn bài và chuẩn bị đồ dùng dạy học là rất cần thiết, lựa chọn phương pháp phù hợp với các đối tượng HS trong lớp, chú ý biện pháp giúp đỡ và giao việc phù hợp cho HS yếu kém để đảm bảo tính vừa sức. d-Xây dựng đôi bạn, nhóm bạn cùng tiến để HS khá giỏi giúp đỡ HS yếu trong học tập, GV cần động viên và hướng dẫn các nhóm bạn và đôi bạn cùng tiến cách học hiệu quả, có nhận xét, tuyên dương cuối mỗi tuần. e-Phối hợp với gia đình để giúp gia đình hiểu rõ trách nhiệm quan tâm và hướng dẫn con cái mình, hối hợp cùng giáo viên và nhà trường giúp đỡ các em học yếu thường xuyên ôn tập, luyện tập thực hành và việc học toán sẽ tốt hơn. II-GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 1-Cơ sở thực tiễn: a- Tình trạng học sinh yếu, kém môn toán ở lớp 5: - Sai sót khi cộng trừ phân số khác mẫu số. Lẫn lộn khi thực hiện nhân, chia phân số. - Còn sai sót khi thực hiện công trừ số thập phân. - Thực hiện nhân, chia số thập phân rất chậm hay sai sót. - HS thường không làm được hoặc làm sai những bài toán có lời văn có từ 2 lời giải trở lên. - Sử lẫn lộn đơn vị đo, áp dụng sai hoặc lẫn lộn công thức tính chu vi, diện tích, thể tích các hình vào việc giải toán. - Không làm được các dạng toán tìm 2 số khi biết 1 tổng và hiệu, tìm 2 số khi biết tổng và tỉ, tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ, bài toán tỉ lệ … - Hay sai sót khi đổi đơn vị đo thời gian, diện tích, thể tích … hoặc giải các bài toán có liên quan đến các đại lượng đơn vị đo. - Kĩ năng tính toán kém, chậm, sai sót nên sợ phải học toán hay làm toán. - Không làm được các bài toán về tỉ số phần trăm. - Thường là sai các bài toán về chuyển động đều hơi phức tạp… b-Phân tích nguyên nhân dẫn đến học sinh yếu kém môn toán ở lớp 5: - Kinh nghiệm dạy học nhiều năm tôi nhận thấy có một số nguyên nhân chính dẫn đến yếu kém trong học tập của các em như sau : *1- Do hoàn cảnh gia đình: gia đình khó khăn, cha mẹ lam lũ vất vả không quan tâm giúp đỡ con em mình đúng mức; hoặc gia đình không hạnh phúc, cha mẹ không quan tâm đến việc học của con, thậm chí giao con cái cho ông bà -2- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. nuôi dưỡng…; nhận thức của gia đình về giáo dục chưa tích cực, còn phó thác trách nhiệm giáo dục con cái cho nhà trường, hoặc hiểu chưa đúng rằng: Học sinh học 2 buổi thì không phải ôn tập, học hành thêm ở nhà… *2- Học toán yếu do mất căn bản: HS học yếu, hiểu chưa kĩ hoặc chưa hiểu các kiến thức cơ bản đã học ở các lớp dưới và việc học sinh không nắm vững các quy tắc, cách làm các dạng toán, các định nghĩa đã học là nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến việc HS học yếu toán ở lớp 5. Các kiến thức toán cơ bản ở các lớp dưới các em nắm không vững hoặc không nhớ, không thực hiện được các dạng toán đã học dẫn đến khó khăn khi tiếp thu kiến thức toán ở lớp 5, hoặc thể thể làm bài được vì kĩ năng tính đơn giản ở lớp dưới làm cũng không được thì làm sao làm tiếp được những việc khó hơn ở lớp 5. VD: HS không thuộc bảng cửu chương, không biết cách nhân số tự nhiên có từ 2 chữ số trở lên, không biết chia cho số có 1 chữ số thì không thể làm được các bài toán nhân, chia ở lớp 5. VD: HS nắm không vững bảng đơn vị đo độ dài ở lớp 3, đơn vị đo khối lượng ở lớp 4, các em lại càng rối trí hơn khi học tiếp bảng đơn vị đo diện tích, đơn vị đo thể tích… ở lớp 5. *3- Học sinh có trí nhớ kém gây khó khăn nhiều cho việc học tập, học bài lâu thuộc và nhanh quên. *4- Học sinh chưa nhận thức được nhiệm vụ học tập hay nói thông thường là học sinh lười học, không chăm chỉ chuyên cần trong việc học các ghi nhớ, khái niệm, luyện tập thực hành dẫn tới mất căn bản về kiến thức… *5 Phương pháp dạy toán của GV chưa phù hợp với mọi đối tượng học sinh, đặc biệt là HS yếu kém. Đồ dùng học tập chưa đầy đủ trong các giờ học toán đặc biệt là các giờ học các khái niệm toán học, thực hành đo… HS chuẩn bị đồ dùng để thực hành cùng Gv chưa tốt gây khó khăn cho việc hướng dẫn của GV. Sau đây là một số phân tích cụ thể: Học sinh hay sai sót khi thực hiện cộng, trừ phân số khác mẫu số, cộng – trừ phân số cho số tự nhiên: +Do các em không nắm chắc quy tắc cộng - trừ phân số cùng mẫu số và khác mẫu số: Cộng – trừ 2 phân số cùng mẫu số lại đi quy đồng mẫu số rồi mới thực hiện cộng- trừ các tử và giữ nguyên mẫu số, cộng – trừ 2 phân số khác mẫu số thì không quy đồng mẫu số, mà cộng-trừ 2 tử số, 2 mẫu số… + Kĩ năng quy đồng mẫu số kém dẫn đến thực hiện sai và chậm chạp. Sai sót khi thực hiện nhân, chia 2 phân số do không nắm chắc quy tắc thực hiện, lẫn lộn giữa nhân và chia phân số. Thực hiện nhân chia số thập phân rất chậm hay sai sót là do: + HS nắm bảng cửu chương không chắc chắn, kĩ năng nhân-chia số trên số tự nhiên đã học ở lớp 3 và 4 kém, việc tìm số lần để tìm thương trong khi thực hiện chia chậm và nhiều khi không đúng. -3- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. + HS chưa hiểu rõ, nắm vững các quy tắc nhân-chia trên số thập phân nên việc ghi dấu phẩy ở tích nhiều lúc không chính xác, chuyển dấu phẩy khi thực hiện chia cho số thập phân không đúng. + HS không chịu khó thử lại kết quả khi thực hiện phép tính dẫn đến làm sai cũng không biết … + Ngại khó nên không thường xuyên luyện tập nhân chia, sửa lại những bài sai nên kĩ năng chia không thành thạo và sợ phải làm toán nhân chia trên số lớn. HS thường không làm được hoặc làm sai những bài toán có lời văn có từ 2 lời giải trở lên là do: + HS không chịu khó đọc kĩ đề toán, tóm tắt đề bài để xác định rõ yêu cầu bài và biết được những điều kiện đề bài đã cho. + Chưa biết cách phân tích đề toán, chưa chịu khó suy nghĩ tìm cách giải, thường nghĩ rằng khó lắm mình không thể làm được hoặc làm đại cho có. + Hs nắm chưa vững các cách giải các dạng toán đã học và thực hành nhiều ở các lớp dưới. Sử lẫn lộn đơn vị đo, hay sai sót khi đổi đơn vị đo thời gian, diện tích, thể tích … áp dụng sai hoặc lẫn lộn công thức tính chu vi, diện tích, thể tích các hình vào việc giải toán: + HS chưa hiểu rõ khái niệm và việc ứng dụng các đơn vị đo đại lượng vào thực tế dẫn đến hiểu lơ mơ, áp dụng tuỳ tiện lẫn lộn giữa diện tích với độ dài, giữa diện tích với thể tích… + Nắm không chắc mối quan hệ giữa các đơn vị trong cùng bảng đơn vị đo đại lượng nên đổi sai, thường chỉ biết làm khi được thực hành nhiều ở dạng này- làm bài theo thòi quen, thời gian sau sẽ quên. Nên khi áp dụng vào giải toán có đơn vị đo đại lượng là đổi sai. Không làm được các dạng toán tìm 2 số khi biết 1 tổng và hiệu, tìm 2 số khi biết tổng và tỉ, tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ, bài toán tỉ lệ … + Đây là dạng toán khó đối với học sinh yếu vì các em chưa hiểu được từ lúc phân tích ví dụ và rút ra các cách làm từng dạng bài nên việc nhớ cách giải chỉ là học vẹt và hay quên, nếu các em không nhớ cách giải và không thường xuyên luyện tập, không cố gắng đọc kĩ đề bài -suy nghĩ cách làm và làm nhiều lần sẽ càng khó khăn hơn. Không làm được các bài toán về tỉ số phần trăm là do: + Thực sự việc hiểu khái niệm và ứng dụng của việc tìm tỉ số phần trăm để làm gì trong thực tế còn lơ mơ đối với học yếu. + Học sinh yếu thực hiện việc nhân, chia số thập phân chậm và hay sai sót, các em chưa chăm chỉ học các ghi nhớ về cách làm mỗi dạng toán tìm tỉ số phần trăm, trí nhớ không tốt. Kĩ năng tính toán kém, chậm, sai sót nên sợ phải học toán hay làm toán: + Do các em chưa chăm học, ít luyện tập thực hành. + Ngại không dám hỏi bạn, hỏi thầy cô về các vấn đề mình chưa hiểu hoặc nhờ giúp đỡ tìm hiểu cách làm các bài toán chưa hiểu… + Tự ti và khép kín, chưa chăm chỉ học tập… -4- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. 3-Biện pháp thực hiện: a – Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến việc học yếu của học sinh: Để nắm được đặc điểm, năng lực học toán của học sinh lớp mình phụ trách, có nhiều cách và nhiều biện pháp khác nhau như: + Thông qua lí lịch học sinh giáo viên sẽ nắm được hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp của phụ huynh, gia đình đông con hay ít con, phụ huynh có quan tâm giáo dục con cái hay không, địa bàn cư trú của các em… + Thông qua nghiên cứu hồ sơ của học sinh như: Học bạ, sổ liên lạc ở lớp trước, khảo sát chất lượng học sinh đầu năm, giáo viên sẽ nắm được mặt mạnh cũng như mặt hạn chế của học sinh ở môn toán cũng như các môn học khác. + Trong quá trình dạy giáo viên cần phải phát hiện kịp thời điểm yếu kém trong kiến thức mà học sinh bị vấp phải. + Giáo viên luôn quan tâm, trao đổi, lắng nghe ý kiến của học sinh .Dẫn học sinh nói lên những mong muốn, khó khăn của mình. Từ đó giáo viên sẽ nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, sở thích, thái độ trong quan hệ với mọi người của học sinh. Và cũng từ đây giáo viên sẽ phát huy sở trường của học sinh, từ đó kích thích các em học tập. + Thông qua trao đổi với phụ huynh học sinh để nắm bắt được sự quan tâm giáo dục hay thờ ơ đối với con cái của họ. Từ đó có sự tư vấn và phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh để lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp, cũng như phối hợp để gia đình tham gia vào việc hướng dẫn giúp đỡ học sinh yếu học tập tiến bộ hơn. VD: Năm học 2006-2007, có học sinh Nguyễn Thị Hằng ở lớp tôi đọc được, chữ viết tương đối nhưng môn toán lại rất kém, bảng cửu chương không thuộc, nhân chia chậm và hay sai sót… và rất sợ phải học toán. Tôi đã mời phụ huynh của em đến và hỏi xem em ôn bài ở nhà như thế nào và gia đình có hướng dẫn thêm bài ở nhà cho em. Do mẹ có em nhỏ lại phải buôn bán ở chợ cả ngày, ba thì phải đi làm kiếm tiền để mặc cho em muốn học ra sao cũng được. Tôi đã trình bày việc học của em, hướng dẫn ba mẹ bớt chút thời gian buổi tối, sáng sớm nhắc nhở và kiểm tra để em học thuộc các ghi nhớ môn toán, học thuộc bảng cửu chương, tự làm lại các bài tập đã làm trên lớp và nhờ ba mẹ kiểm tra lại, tập nhân, chia các bài từ đơn giản đến phức tạp. Ở trên lớp tôi cũng quan tâm kiểm tra việc nắm các kiến thức cũ, giao việc phù hợp ở các tiết học toán để đảm bảo em làm kịp và hiểu các bài tập đó, nhờ bạn học khá giỏi trong lớp giúp em ôn lại những kiến thức cũ và bảng cửu chương Nhờ những biện pháp đó, khoảng 2 tháng sau em thực hiện được phép nhân, phép chia cho số có 1 hoặc 2 chữ số , bài toán giải đơn giản, chăm học hơn… Tôi rất mừng và em cũng vui vẻ tự tin hơn. -5- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. b- Xây dựng động cơ học tập đúng đắn cho học sinh, đặc biệt là học sinh yếu. Giáo viên có thể hỏi cả lớp: “Các em học để làm gì ? Vì sao phải học ? cho các vài ngày hoặc một tuần suy nghĩ sau đó ghi vào giấy nộp cho cô. GV đọc và sẽ hiểu được mục đích học tập của từng em và kịp thời động viên những em đã nhận thức đúng đắn về động cơ học tập của mình. Cũng có em chẳng biết học để làm gì, mà chỉ biết ba mẹ bắt học thì phải học, hoặc hiểu sai về mục đích học tập, thế thì GV phải khéo léo giải thích để uốn nắn góp ý khi các em chưa nhận thức đúng đắn động cơ học tập. Người ta phân chia động cơ học tập của học sinh ra thành nhiều loại như sau: + Động cơ mang tính xã hội: học để sau này góp phần xây dựng đất nước, xây dựng quê hương. + Động cơ mang tính cá nhân: học vì lợi ích riêng của mình, muốn hơn người, muốn sau này có vị trí cao trong xã hội… + Động cơ bên trong: xuất phát từ chính việc học, nghĩa là học để nắm được kiến thức,vận dụng nó vào thực tế một cách khoa học. + Động cơ bên ngoài: Học vì muốn có điểm tốt, muốn thầy cô và cha mẹ vui lòng… Có động cơ học tập đúng đắn nghĩa là động cơ xuất phát từ chính việc học, học sinh học tập để có kết quả tốt. Do vậy sẽ tạo cho học sinh yêu thích việc học, có hứng thú trong học tập. GV cần giúp HS yếu hiểu được động cơ đúng đắn, từ đó giúp các em vượt qua khó khăn, tiến bộ dần dần và có ý thức vươn lên trong học tập. c-Học sinh yếu do hoàn cảnh gia đình: Gia đình là môi trường giáo dục có ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ.Trước tiên là ảnh hưởng của cha mẹ đối với con cái rất sâu sắc. Vì vậy, giáo dục gia đình là một “điểm mạnh”, là một bộ phận quan trọng trong sự nghiệp giáo dục trẻ. Trước những nguyên nhân xuất phát từ gia đình giáo viên cần chú ý: - Tạo cơ hội để trao đổi trực tiếp với phụ huynh học sinh, nắm bắt cụ thể hướng phấn đấu học sinh. Thông qua mục tiêu, kế hoạch chung của lớp, của trường trong các buổi họp phụ huynh học sinh để tranh thủ sự hỗ trợ, giúp đỡ của cha mẹ học sinh trong việc giáo dục ý thức học tập và luyện tập ở nhà. - Hợp tác giữa giáo viên và phụ huynh là điều cần thiết để học sinh học tập và rèn luyện. Qua đó, giáo viên sẽ thông tin kịp thời đến phụ huynh về kết quả học tập, hạnh kiểm, các mặt tham gia hoạt động …của con em mình thông qua sổ liên lạc, điện thoại… Giáo viên và phụ huynh cần phải có sự liên kết hai chiều nhằm có biện pháp tác động phù hợp. Động viên khuyến khích khi các em tiến bộ, nhắc nhở uốn nắn kịp thời khi các em có biểu hiện chưa tốt. - Giáo viên chỉ mời phụ huynh khi cần thiết để bàn bạc biện pháp giáo dục các em. (không nên lạm dụng). -6- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. - Giáo viên tạo điều kiện tốt nhất về thời gian để học sinh có thể hoàn thành bài học ngay lại lớp. d- Đối với học sinh yếu toán do mất căn bản: Kiến thức luôn cần có sự xuyên suốt. Do mất căn bản học sinh khó mà có nền tảng vững chắc để tiếp thu kiến thức mới. Để khắc phục tình trạng này, giáo viên cần : + Hệ thống kiến thức theo chương trình: GV có thể tổng hợp những kiến thức cơ bản theo hệ thống (các bảng đơn vị đo; các quy tắc tính chu vi, diện tích, thể tích các hình; cách tìm vận tốc, quãng đường, thời gian….) , in ra giấy lớn dán ở lớp, tặng cho các em học sinh yếu để dán ở nhà, hướng dẫn các em học kiến thức cần ghi nhớ mọi lúc, mọi nơi (có thể vừa học vừa chơi)- Vì học nhiều lần cũng sẽ nhớ và nhớ lâu- cách này phù hợp với những em có trí nhớ kém. + Đưa ra nội dung bài tập phù hợp với kiến thức để học sinh có thể luyện tập kiến thức mới và ôn lại kiến thức đã học: Thực hiện giao việc phù hợp đối tượng trong giờ học để đảm bảo học sinh yếu hiểu được kiến thức cơ bản của bài, hiểu và giải quyết được khối lượng bài luyện tập giao viên giao và để không bị quá tải (cũng phải làm hết tất cả các bài như các bạn khác trong khi nhiều bài không hiểu gì cả, không thể làm được hoặc làm không kịp… làm các em mất tự tin ) dần dần giúp các em có sự tự tin để tích cực học tập hơn. + Phát động các phong thi đua thiết thực phù hợp với đặc điểm từng lớp và từng giai đoạn học tập ngày từ đầu năm và duy trì các tháng tiếp theo. Giáo tác động tích cực để tất cả học sinh trong lớp kể cả học sinh yếu tham gia có chất lượng các phong trào thi đua học tốt do liên Đội phát động. Gv chú ý quan tâm để giúp đỡ và động viên học sinh yếu kém vượt qua khó khăn để tham gia các phong trào. Dù các em yếu không thể đạt kết quả tốt, GV phải nhận xét được sự tiến bộ mà các em đã đạt được, cũng cần động viên và khuyến khích để các em tiếp tục cố gắng ở những đợt sau. Phát động các phong trào thi đua thiết thực và đạt hiệu quả ở ngay trong lớp học của mình để tạo động lực học tập tốt, giúp tất các HS vươn lên, đặc biệt giúp học sinh yếu tiến bộ dần dần. VD: Tuần đầu tiên của năm học, GV phát động phong trào ôn tập để tất cả HS củng cố nắm vững bảng cửu chương, các kiến thức toán cơ bản đã học các lớp dưới. Đến cuối tháng tổ chức kiểm tra và tặng các sao học tốt như: Khen em thuộc bảng cửu chương, Khen em biết cách nhân, chia; Khen em nắm vững bảng đơn vị đo khối lượng và độ dài, … Đối với HS yếu thì GV cần gần gũi hỏi thăm và động viên để em mạnh dạn hỏi về những điều chưa hiểu và tích cực ôn như các bạn khác. Qua thử nghiệm tôi nhân thấy nhiều học sinh yêú cũng đã cố gắng nhiều trong việc tích cực ôn tập, củng cố kiến thức cũ. Cuối tháng rất nhiều em được nhận sao học tốt. Phát động tiếp phong trào thi đua của tháng sau với có thêm sao học tốt khác phù hợp với nội dung học của các em như: Khen em học bài và chuẩn bị bài -7- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. tốt trước khi đến lớp, Khen em tích cực luyện tập thực hành, Khen em biết giúp bạn tiến bộ, Khen em có tiến bộ trong học tập… và tiếp tục tặng sao cho những em chưa đạt việc ôn tập kiến thức cũ ở tháng trước…. Cứ như thế, đầu mỗi tháng là một phong trào thi đua và cuối tháng bình bầu khen tặng và nhận xét nhắc nhở. Cuối học kì, cuối năm sẽ xét tặng những em có bộ sưu tập nhiều sao học tốt nhất các tổ, nhất lớp, tặng bạn yếu có nhiều tiến bộ… (tặng phẩm được mua bằng tiền quỹ của lớp, phải được cả lớp và cha mẹ học sinh nhất trí.). + Quan sát và theo dõi từng hoạt động của các em, bằng nhiều hình thức tổ chức (thi đua cá nhân, thi đua tổ nhóm, đố vui, giải trí,…). Kết hợp kiểm tra thường xuyên việc học của các em mỗi ngày nhằm rèn thói quen học bài và làm bài, kích thích hoạt động trí tuệ cho các em. . e- Học sinh yếu do lười, học không chăm chỉ, không chuyên cần hoặc chưa nhận thức được nhiệm vụ học tập : Những học sinh rơi vào tình trạng trên là do : không học bài, không làm bài, thường xuyên để quên tập ở nhà, vừa học vừa chơi, không tập chung chú ý nghe giảng, không tích cực trong việc luyện tập thực hành ở trên lớp,… Để các em có hứng thú học tập, giáo viên phải nắm vững và phối hợp nhịp nhàng các phương pháp dạy học, thay đổi bằng hình thức trò chơi học tập hấp dẫn thu hút nhiều họp sinh tham gia, sử dụng phong phú và có hiệu quả các đồ dụng học tập trên lớp để giúp các em hiểu bài, ghi nhớ sâu sắc kiến thức… Giúp các em hiểu bài, tự bản thân mình giải quyết các bài tập cô giao. Ngoài ra, giáo viên động viên các bạn trong tổ nhắc nhở và giúp đỡ lẫn nhau, cùng thi đua học tập, giúp bạn yếu tiến bộ. Cần có biện pháp nhắc nhở phê bình nhẹ nhàng nhưng kiên quyết những em chưa cố gắng ôn tập trong việc củng cố lại các kiến thức đã học để học sinh cố gắng hơn, tránh các biện pháp phạt nặng nề gây sợ hãi và chống đối của học sinh Chúng ta phải hiểu, một học sinh yếu – kém không đòi hỏi các em phải giỏi ngay được. Mà điều chúng ta mong muốn là sự tiến bộ từng bước ở các em so với thời gian trước. Xây dựng đôi bạn, nhóm bạn cùng tiến để HS khá giỏi giúp đỡ HS yếu trong học tập, GV cần động viên và hướng dẫn các nhóm bạn và đôi bạn cùng tiến cách học hiệu quả, có nhận xét, tuyên dương cuối mỗi tuần. Ngoài ra, giáo viên cần phải trao đổi trực tiếp đến từng đối tượng học sinh bằng lời nói, cử chỉ, mệnh lệnh thật thuyết phục đến các em. Ví dụ : Giáo viên dùng lời nói nhỏ nhẹ, giải thích cho các em nắm được tầm quan trong của việc học. Cho các em hiểu được: “Học phải đi đôi với hành.” Có như vậy các em mới nắm được kiến thức lâu và tiếp thu các kiến thức mới tốt được. Chính những tác động trực tiếp thuờng tạo ra ấn tượng ngay về sự chuyển biến tâm lí, thái độ và hành vi … Giáo viên cần phải tạo cho các em một niềm tin : “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui.” -8- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. Bên cạnh phương pháp giáo dục trực tiếp đến từng đối tượng học sinh. Giáo viên cần phải phối hợp phuong pháp giáo dục tập thể. Dùng dư luận của tập thể tác động đến đối tuợng học sinh cá biệt, thiết lập mối quan hệ tốt giữa các em học sinh, khêu gợi động lực học tập của học sinh vì danh dự tập thể mỗi thành viên tự giác điều khiển hành vi của bản thân. e- Giáo viên cần chuẩn bị tốt bài soạn, đồ dùng dạy học, lựa chọn phương pháp hình thức phù hợp nội dung và đối tượng HS trong lớp: Việc soạn bài và chuẩn bị đồ dùng dạy học rất cần thiết, lựa chọn phương pháp phù hợp với các đối tượng HS trong lớp, chú ý biện pháp giúp đỡ và giao việc phù hợp cho HS yếu kém. VD: Dạy bài về đơn vị đo thể tích : Xăng-ti-mét khối. Đề-xi-mét khối. Các em được tôi hướng dẫn làm những hình hộp lập phương có cạnh 1cm, 1 dm hoặc sưu tầm những vật có dạng hình lập phương có dộ dài cạnh 1cm, 1 dm làm đồ dùng cho tiết học. Các em được hướng dẫn tìm hiểu khái niệm về Xăng-ti-mét khối. Đề-xi- mét khối ngay trên vật thật, có sự nhận diện độ lớn nhỏ của 2 đơn vị đo Xăng-ti- mét khối và đề-xi-mét sâu sắc hơn do các em tự tay làm hoặc sưu tầm đồ dùng, tự đo độ dài cạnh… VD: Dạy bài Mét khối, GV cũng phải cố gắng chuẩn bị để có mô hình vật có thể tích 1m 3 làm đồ dùng, khi đó các em sẽ được trực tiếp đo cạnh của mô hình, hình dung được độ lơn của 1m 3 cũng là dịp HS phân biệt đơn vị đo thể tích với các đơn vị đo diện tích hay độ dài. Bằng phương pháp trực quan sinh động, thực hành trên thực tế học sinh sẽ hiểu bài kĩ và ghi nhớ sâu sắc hơn, điều này sẽ giúp đỡ học sinh yếu rất nhiều trong việc tìm hiểu khái niệm và ghi nhớ cách làm bài tốt hơn. Sau đây là một số VD cụ thể: Đối với học sinh hay sai sót khi thực hiện cộng, trừ phân số khác mẫu số, cộng – trừ phân số cho số tự nhiên: +Động viên và yêu cầu em nắm chắc quy tắc cộng - trừ, nhân chia phân số, nắm các tính chất cơ bản của phân số, cách quy đồng mẫu số…, hướng dẫn cách làm một vài bài đơn giản và sau đó cho các em thực hành lại nhiều lần dạng bài tương tự. Giao việc phù hợp trong tiết hợp đối với HS yếu, chỉ cần các em thực hiện được những kĩ năng cơ bản trong bài học là được. Đối với học sinh nhân, chia số thập phân rất chậm hay sai sót, GV cần: + Động viên và yêu cầu các em HS hiểu và thuộc bảng cửu chương, trong những giờ rảnh: GV hoặc cử một học sinh giỏi (Lưu ý: HS ấy phải thông cảm và biết cách chia sẻ khó khăn với bạn HS yếu mà mình giúp đỡ) hướng dẫn học sinh yếu thực hiện lại các bài toán nhân chia đơn giản để hiểu cách nhân chia, sau đó nâng dần lên luyện tập các bài khó hơn… Khi thực hiện chia cần chú ý hướng dẫn các em cách tìm thương đúng, cần rèn thói quen thử lại để kiếm tra xem mình thực hiện có đúng không. -9- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. + HS cần ôn tập để hiểu và nắm vững các quy tắc nhân-chia trên số thập phân, luyện tập nhiều, biết nhờ bạn hoặc thầy cô giúp đỡ khi mình chưa hiểu bài Đối với HS không làm được hoặc làm sai những bài toán có lời văn có từ 2 lời giải trở lên giáo viên có thể hướng dẫn học sinh: + Hướng dẫn HS chịu khó đọc kĩ đề toán, tóm tắt đề bài để xác định rõ yêu cầu bài và nắm được những điều kiện đề bài đã cho. + Thời gian đầu chỉ giao cho các em làm những bài toán đơn giản, những bài hơi phức tạp thì tổ chức cho các em tham gia thảo luận tìm cách giải trong nhóm ngẫu nhiên hoặc nhóm cùng với các bạn yếu- khi đó GV sẽ trực tiếp hướng dẫn cho nhóm này cách phân tích đề toán, chịu khó suy nghĩ tìm cách giải, giải thử ra nháp. Sau đó dựa vào dữ kiện bài toán cho, thay số vào để kiểm tra lại xem có đúng không, nếu chưa đúng thì thử làm theo hướng khác. Nếu vẫn chưa làm được thì mạnh dạn nhờ giáo viên hoặc bạn giúp đỡ, về nhà đọc lại hoặc làm lại cho thật hiểu mới thôi. Giáo viên nên theo dõi, giúp đỡ kịp thời, động viên các em cố gắng hiểu yêu cầu và giải quyết từ từ các bài toán giải từ đơn giản đến hơi phức tạp. Tôi thiết nghĩ nếu các em chịu khó làm được như thế, cho dù thời gian đầu có thể các em vẫn làm sai hoặc không làm được những bài toán hơi khó nhưng sự tích cực trong các em đã có, tư duy trong suy nghĩ sẽ phát triển dần. Dần dần áp dụng và cố gắng thực hành, chắc chắn các em sẽ có tiến bộ. Một điều cũng không kém phần quan trọng là giáo viên, bạn bè trong lớp động viên để các em tự tin, có ý thức cố gắng để khắc phục khó khăn trong học toán, đừng ỉ lại vào người khác hoặc cho rằng đây là vấn đề khó lắm mình không thể làm được hoặc làm đại cho có. Đối với HS còn sử lẫn lộn đơn vị đo, hay sai sót khi đổi đơn vị đo thời gian, diện tích, thể tích … áp dụng sai hoặc lẫn lộn công thức tính chu vi, diện tích, thể tích các hình vào việc giải toán: + GV cần giúp các em hiểu rõ khái niệm đối với các kiến thức đã học ở lớp dưới (đơn vị đo độ dài, đo khối lượng, quy tắc tính chu vi, diện tích hình vuông, hình chữ nhật…), hướng dẫn các em thực hành đo độ dài hoặc cân để tìm khối lượng của một số vật - sau đó ghi kết quả vào sổ tay để báo cáo kết quả cho GV. + Yêu cầu các em nắm vững bảng đơn vị đo và mối quan hệ giữa các đơn vị đo trong bảng, luyện tập các bài tập đơn giản để củng cố kiến thức… + Yêu cầu HS phân biệt sự khác nhau giữa các hình đã học để hiểu và ghi nhớ chính xác quy tắc tính chu vi, diện tích …các hình, từ đó sẽ áp dụng đúng khi làm bài. Thực hành luyện tập nhiều lần ở dạng bài tập này sẽ giúp HS hiểu sâu hơn và chắc chắn sẽ tiến bộ. VD: Hình vuông, hình chữ nhật: Giống nhau: đều là hình tứ giác, có 4 cạnh, 4 góc vuông. Khác nhau: Hình vuông có 4 cạnh bằng nhau. Hình chữ nhật thì có 2 cạnh dài bằng nhau (chiều dài), 2 cạnh ngắn bằng nhau (chiều rộng). -10- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. Có thể yêu cầu HS vẽ hoặc cắt nhiều hình vuông, hình chữ nhật nhiều lần để phân biệt và hiểu sâu sắc khái niệm các hình để không lẫn lộn khi học quy tắc tính. Từ những điểm khác nhau đó nên quy tắc tính chu vi và diện tích của 2 hình này cũng khác nhau. HS phải ghi nhớ để không lẫn lộn. VD: Tương tự như cách trên, ta có thể ứng dụng khi dạy bài về hình tam giác, hình thang, hình hộp chữ nhật và hình lập phương: GV cần yêu cầu HS chuẩn bị tốt đồ dùng cho bài học (cắt hoặc sưu tầm vật có dạng hình hình tam giác, hình thang, hình hộp chữ nhật và hình lập phương…), GV hướng HS tơi việc so sánh sự khác biệt giữa hình tam giác- hình thang, hộp chữ nhật và hình lập phương để HS không lẫn lộn khi áp dụng quy tắc tính. Không làm được các dạng toán tìm 2 số khi biết 1 tổng và hiệu, tìm 2 số khi biết tổng và tỉ, tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ, bài toán tỉ lệ … + GV cần giúp học sinh hiểu cách làm dạng toán này, hướng dẫn đọc kĩ đề bài, xác định yếu cầu đề, dạng toán và áp dụng đúng cách làm và tập làm, nếu khó khăn thì nhờ thầy cô hoặc bạn bè giúp đỡ… Kĩ năng tính toán kém, chậm, sai sót nên sợ phải học toán hay làm toán: + Cần nhắc nhở và tập cho các em thói quen chăm học, luyện tập thực hành nhiều hơn. + Hướng dẫn và khuyến khích các em chia sẻ khó khăn để được người thân, bạn bè, thầy cô giúp đỡ về các vấn đề mình chưa hiểu hoặc cách làm các bài toán chưa hiểu… + Tạo điều kiện để các em phấn đấu dần dần, tự tin hơn trong học tập, hoà đồng cùng các bạn để tạo niềm tin cho các em tiếp tục phấn đấu. III-KẾT LUẬN: 1-Kết quả đạt được: - Sau một vài năm thực hiện các biện pháp trên, sau thời gian áp dụng tôi đều có sự nhìn nhận, đánh giá rút kinh nghiệm, kết quả học tập của học sinh yếu đã tiến bộ dần dần, thái độ tham gia học tập của cả lớp tích cực hơn. Học sinh yếu cũng đã chăm chỉ học hành hơn, nắm được các kiến thức cơ bản nhất, giải quyết được các toán đơn, bước đầu thức hiện được các bài toán lời văn có từ 2 lời giải ở dạng dễ, đỡ lẫn lộn hơn khi sử dụng các đơn vị đo và các công thức tính chu vi, diện tích các hình Các em yếu cũng phấn khởi và tự tin hơn trong học tập và rèn luyện, cha mẹ các em cũng vui mừng và phối hợp, quan tâm nhiều đến việc học tập của con em mình. - Kết quả một số năm gần đây trong các lớp mà tôi phụ trách: KẾT QUẢ MÔN TOÁN CỦA HỌC SINH Năm học Sĩ số Đầu năm Học kì I Cuối năm Dưới TB(%) Trên TB(%) Dưới TB(%) Trên TB(%) Dưới TB(%) Trên TB(%) 2005-2006 34 20,6 79,4 8,8 91,2 2.9 97,1 2006-2007 32 18,8 81.2 6,3 93,7 0 100 -11- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. 2-Bài học kinh nghiệm: Để giúp đỡ học sinh yếu kém môn toán học tập tiến bộ, giúp các em củng cố các kiến thức cơ bản, khắc phục khó khăn để vươn lên trong học tập, theo tôi nên áp dụng các biện pháp sau một cách linh hoạt vào tình hình thực tế của lơp 1mình phụ trách sẽ đem lại kết quả thiết thực. -Tìm ra nguyên nhân học yếu kém của các em bằng cách quan tâm tìm hiểu đặc điểm cụ thể về hoàn cảnh gia đình, về lực học, về tâm sinh lý của học sinh, đặc biệt là yếu kém để có điều chỉnh phương pháp dạy học và có biện pháp giúp đỡ phù hợp. - Xây dựng động cơ học tập đúng đắn: Vì có động cơ học tập đúng đắn sẽ tạo cho học sinh yêu thích việc học, có hứng thú trong học tập. GV cần giúp HS yếu hiểu được động cơ đúng đắn, từ đó giúp các em vượt qua khó khăn, tiến bộ dần dần và có ý thức vươn lên trong học tập. - Đối với học sinh yếu toán do mất căn bản: cần giúp đỡ động viên, phối hợp sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè để các em củng cố ôn tập nắm lại những kiến thức cơ bản đã học, luyện tập thực hành để lấp được lỗ hổng kiến thức. - Giúp đỡ học yếu khắc phụ tình trạng chưa chăm học tập, luyện tập thực hành toán bằng các phong trào thi đua phù hợp, hấp dẫn, các phương pháp dạy học tích cực, xây dựng đôi bạn nhóm bạn cùng tiến, phối hợp giáo dục gia đình, nhà trường… để các em tập thói quen học tập tích cực, yêu thích và cố gắng vươn lên trong học tập. -Giáo viên cần chuẩn bị tốt bài soạn, đồ dùng dạy học, lựa chọn phương pháp hình thức tích cực hấp dẫn và phù hợp nội dung và đối tượng HS trong lớpđể lối cuốn cả học sinh yếu tham gia học tập, giúp các em hiểu bài sâu hơn bằng các phương pháp trực quan sinh động… - Phối hợp tốt với cha mẹ học sinh để cùng với giáo viên và nhà trường có những biện pháp phù hợp giúp đỡ học sinh yếu khắc phục khó khăn, vươn lên trong học tập. - Phối hợp với đồng nghiệp, các đoàn thể trong nhà trường, BGH để được hỗ trợ các biện pháp, hình thức, cũng như thời gian để giúp đỡ học sinh quá yếu kém toán tiến bộ hơn. 3-K ết luận và kiến nghị: Để giúp học sinh yếu tiến bộ, tuỳ theo điều kiện học tập của từng lớp, từng trường, hoàn cảnh gia đình và đặc điểm cụ thể của học sinh và năng lực sở trường của giáo viên khác nhau, chúng ta có các cách khác nhau để áp dụng nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học nói chung và môn toán nói riêng, giúp đỡ học sinh yếu tiến bộ. Các bộ phận trong nhà trường cần có sự phối hợp nhịp nhàng, đề ra các phong trào thi đua thiết thực nhằm thúc đẩy tất cả học sinh thi đua học tập và rèn luyện, khen thưởng học sinh có kết quả tốt và cũng cần khen những học sinh yếu có nhiều tiến bộ -12- MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH YẾU TOÁN Ở LỚP 5 HỌC TẬP TIẾN BỘ. Cần nghiêm túc trong đánh giá thi đua, đánh giá kiểm tra để học sinh tích cực hơn trong học tập, đặc biệt là học sinh yếu thấy được kết quả yếu của mình để cố gắng, và giáo viên cùng gia đình phối hợp hỗ trợ giúp đỡ kịp thời. Nhà trường và cấp trên cần quan tâm hỗ trợ đủ đồ dùng dạy học, các thiết bị dạy học cần thiết và phù hợp, tạo điều kiện tốt để giáo viên thực hiện có hiệu quả các tiết dạy và nhiệm vụ giáo dục học sinh. Nhà trường nên có các hình thức thi đua tích cực, đề ra các biện pháp khắc phục tình trạng yếu kém của học thiết thực hơn để giúp đỡ học sinh yếu tiến bộ trong môn toán nói riêng và trong học tập rèn luyện nói chung. Trên đây là một số chia sẻ về kinh nghiệm trong giảng dạy của bản thân tôi. Xin mạnh dạn chia sẻ với các bạn đồng nghiệp và rất mong được các bạn đóng góp thêm. Phước Bửu, ngày 09 tháng 10 năm 2008 Xác nhận của BGH Người viết -13- SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 thực hiện bốn phép tính cơ bảnViệc rèn luyện, bồi dưỡng kiến thức toán cho học sinh yếu là một việc làm tỉ mỉ, đòi hỏi sự kiên trì sáng tạo, không ngại khó và phải được thực hiện thường xuyên liên tục suốt các năm học mới có hiệu quả. » Xem thêm Tóm tắt nội dung tài liệu
30+ Mẫu Sáng Kiến Kinh Nghiệm Lớp 5 Mới Nhất 2021 – 2022Trang chủ » Tài Liệu Sáng Kiến Kinh Nghiệm » 30+ Mẫu Sáng Kiến Kinh Nghiệm Lớp 5 Mới Nhất 2021 – 2022
4.5 / 5 ( 2 bình chọn ) Trong bài viết dưới đây, Best4team sẽ giới thiệu đến quý thầy cô 30 mẫu sáng kiến kinh nghiệm lớp 5 đặc sắc, hay và tâm huyết. Các sáng kiến kinh nghiệm tiểu học lớp 5 này trải dài trên các môn: toán, khoa học, Tiếng Việt, Tiếng Anh, Lịch sử và công tác chủ nhiệm. Mời quý thầy cô cùng theo dõi!  |
