Qua tìm hiểu của phóng viên, năm 2017 và 2018, Trung tâm Y tế và Phòng GD&ĐT huyện Yên Định (Thanh Hóa) đã cùng ký và ban hành văn bản số 26, ngày 21/8/2017 và số 18, ngày 2/3/2018 về kế hoạch triển khai ký hợp đồng khám sức khỏe định kỳ năm học 2017-2018.
Theo kế hoạch số 26 về việc khám sức khỏe định kỳ năm 2017 - 2018, có nêu mục tiêu khám sức khỏe và phân loại sức khỏe cho học sinh nhằm phát hiện, quản lý một số bệnh thường gặp ờ lứa tuổi học đường; nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe học sinh, kiểm soát và hạn chế một số nguy cơ của các bệnh học đường, góp phần giảm tỷ lệ mắc bệnh như: Cận thị, cong vẹo cột sống, bệnh răng miệng.. .và giảm tỷ lệ thương tích trong trường học.
Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa nhà trường và ngành y tế trong việc chăm sóc sức khỏe cho học sinh trong nhà trường, để nâng cao tầm vóc, sức khỏe, thể chất, cho học sinh.
Cụ thể của mục tiêu nêu trên là 100% học sinh các lớp của trường Mầm non, Tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn huyện Yên Định được khám và phân loại sức khỏe 1 lần/năm; phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và Y tế trong việc theo dõi, giám sát quản lý sức khỏe học sinh.
Việc khám sức khỏe sẽ được thực hiện tại các trường học. Về kinh phí, trích từ quỹ BHYT (7%)/học sinh để lại trường chi cho các hoạt động chuyên môn. Trong đó, có tổ chức khám sức khỏe định kỳ và phân loại sức khỏe cho học sinh, sinh viên 1 lần/năm vào đầu năm học.
Một phần kinh phí do phụ huynh học sinh đóng góp để phục vụ khám sức khỏe cho học sinh. Theo đó, mức thu phí khám sức khỏe là 30.000 đồng/học sinh. Trong khi đó, tại Thông tư số 13/2016 của Bộ GD&ĐT và Bộ Y tế quy định rõ, kinh phí khám sức khỏe định kỳ từ nguồn kinh phí sự nghiệp y tế, giáo dục và đào tạo hàng năm; nguồn bảo hiểm y tế học sinh và nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật và các nguồn thu hợp pháp khác.
Nhưng trên thực tế, các trường tại huyện Yên Định đã triển khai thu tiền phí khám sức khỏe của học sinh kiểu “bổ đầu” theo danh sách học sinh khiến phụ huynh thắc mắc.
Ông Nguyễn Văn Thăng, Hiệu trưởng Trường tiểu học và THCS Yên Phú, huyện Yên Định, cho biết: Căn cứ vào văn bản ban hành, nhà trường đã triển khai chương trình khám sức khỏe định kỳ cho toàn trường trong buổi chào cờ. Dự kiến ngày 16/4, ngành chức năng sẽ tổ chức khám bệnh cho học sinh tại trường.
Theo văn bản hướng dẫn, kinh phí ngoài nguồn 7% (khoảng hơn 34.000 đồng/học sinh) trích lại từ bảo hiểm y tế học sinh (mỗi học sinh đóng 491.400 đồng/năm tiền bảo hiểm y tế), thì mỗi học sinh còn phải nộp thêm 30.000 đồng để tham gia khám sức khỏe định kỳ, lập hồ sơ học sinh. Hiện nay, giáo viên chủ nhiệm các lớp đang triển khai, thu tiền nội dung trên.
Bà Ngô Thị Đặng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Yên Định, cho biết: Theo quy định của Bộ Tài chính và UBND tỉnh Thanh Hóa thì kinh phí khám sức khỏe định kỳ cho học sinh là từ 75.000- 105.000 đồng/học sinh.
Cũng theo bà Đặng, nếu trích 7% từ bảo hiểm y tế của học sinh đóng để lại cho trường đã đủ để chi trả tiền khám sức khỏe theo định kỳ trong hợp đồng mà đơn vị đã ký với nhà trường. Về việc thông tin nhà trường thu thêm 30.000 đồng/học sinh bà Đặng cho biết không nắm được.
Được biết, đến thời điểm này, trên địa bàn huyện Yên Định đã có 11 trường hoàn thành việc khám sức khỏe định kỳ, trong đó có 6 trường đã thanh lý hợp đồng và nhiều trường đã hoàn thành việc thu 30.000 đồng/học sinh.
Ông Nguyễn Thiện Chinh, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Yên Định, lý giải: “Kinh phí khám sức khỏe định kỳ cho học sinh được trích một phần trong 7% từ tiền bảo hiểm y tế để lại, một phần phụ huynh đóng góp, một phần từ các nguồn kinh phí khác. 7% là rất nhiều hoạt động y tế trường học chứ không riêng mình việc khám sức khỏe định kỳ cho học sinh”.
Cũng theo ông Chinh, hiện nay địa phương đã làm điểm vòng một được hơn 10 trường, sau đó mời phụ huynh, ban giám hiệu nhà trường họp lại. “Sau khi họp xong, thấy tất cả làm đảm bảo, nếu tốt cho học sinh thì cứ làm”, ông Chinh nói.
“Việc huy động là tùy từng trường, cái này Phòng không can thiệp sâu lắm. Mình chỉ giám sát xem trong 30.000 đồng thu đấy là làm những việc gì theo tích kê ra. Thực chế nó cũng chả đáng mấy tiền, vấn đề cơ bản là quản lý 30.000 đồng đấy làm những cái gì”, ông Chinh cho biết thêm.
Trần Lê
Tổ chức khám sức khỏe cho người học khi mới nhập học và định kỳ ít nhất một năm một lần trong mỗi năm học
Thông tư nêu rõ yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân viên y tế trường học. Cơ sở giáo dục bố trí phòng riêng ở vị trí thuận tiện cho công tác sơ cứu, cấp cứu và chăm sóc sức khỏe người học; có trang thiết bị tối thiểu gồm giường khám bệnh, tủ đựng trang thiết bị y tế, tủ đựng thuốc và một số thuốc thiết yếu phục vụ cho công tác sơ cấp cứu theo quy định của pháp luật.
Cơ sở giáo dục bố trí nhân viên y tế trường học trình độ chuyên môn y tế từ trung cấp trở lên, được đào tạo, tập huấn về sơ cứu, cấp cứu và cập nhật kiến thức chuyên môn y tế. Trường hợp nhân viên y tế trường học trực tiếp thực hiện khám bệnh, chữa bệnh thì phải có chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
Trường hợp cơ sở giáo dục không bố trí được nhân viên y tế trường học thì hợp đồng với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc với cá nhân đủ tiêu chuẩn quy định để thực hiện công tác y tế trường học.
Bên cạnh đó, Thông tư quy định rõ việc chăm sóc sức khỏe người học. Thực hiện sơ cứu, cấp cứu cho người học theo quy định, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật về khám bệnh, chữa bệnh khi phát sinh trường hợp cấp cứu trong thời gian học tập, sinh hoạt, thực hành tại cơ sở giáo dục.
Tổ chức khám sức khỏe cho người học khi mới nhập học và định kỳ ít nhất một năm một lần trong mỗi năm học. Thực hiện theo dõi, kiểm tra sức khỏe người học, phát hiện các yếu tố nguy cơ sức khỏe, bệnh tật để dự phòng, điều trị hoặc chuyển tuyến điều trị theo quy định của pháp luật.
Triển khai các biện pháp vệ sinh phòng, chống dịch bệnh trong cơ sở giáo dục. Tư vấn cho người học về các vấn đề liên quan đến bệnh tật, yếu tố nguy cơ sức khỏe, nâng cao sức khỏe, dinh dưỡng hợp lý, phát triển thể chất, tinh thần và hoạt động thể lực. Hướng dẫn các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động, phòng, chống tai nạn, thương tích trong quá trình học tập, thực hành.
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 15/2/2022.
Minh Hiển
Khám sức khỏe học sinh là hoạt động được quy định phải thực hiện đều đặn hàng năm. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện khám sức khỏe học đường tại nhiều địa phương có nhiều khó khăn, lúng túng. Hôm nay, hãy cùng chúng tôi khám phá, phân tích để hiểu rõ hơn về chủ đề này.
1. Quy định cơ bản về hoạt động khám sức khỏe học đường
Khám sức khỏe học sinh được triển khai thực hiện theo Thông tư 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT về Công tác Y tế trong trường học. Theo đó, việc khám sức khỏe học đường sẽ được thực hiện định kỳ tối thiểu 1 lần/năm. Mục đích của việc này nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe của học sinh và theo dõi sự phát triển của trẻ em ở nhiều lứa tuổi.
Về việc hướng dẫn hoạt động khám sức khỏe, trước đó, Bộ Y tế cũng đã ra Thông tư số 14/2013/TT-BYT. Trong đó có làm rõ các vấn đề trong việc khám sức khỏe của nhiều đối tượng, bao gồm đối tượng học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, Thông tư 14 có nêu rõ việc thực hiện phân loại sức khỏe theo tiêu chuẩn để khám tuyển, khám định kỳ cho người lao động. Như vậy, chỉ những đối tượng học sinh đã đến tuổi lao động mới là đối tượng phải áp dụng theo văn bản này.
Do đó, nếu học sinh chưa đến tuổi lao động thì khi hoạt động khám sức khỏe hàng năm tại các trường học (tiểu học, Trung học phổ thông) sẽ vẫn thực hiện theo Thông tư 13 năm 2016. Bên cạnh việc thực hiện kiểm tra sức khỏe, nhà trường cần phải thực hiện đánh giá sức khỏe của học sinh theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong “Dự án nâng cao năng lực, truyền thông y tế trường học”.
Khám sức khỏe cho học sinh là hoạt động được các trường học thực hiện định kỳ hàng năm
2. Thực hiện khám và phân loại sức khỏe học sinh
Theo Thông tư số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT, việc khám sức khỏe định kỳ cho học sinh bắt đầu từ 24 tháng trở lên. Tương ứng với mỗi độ tuổi, quy định về danh mục khám sức khỏe sẽ có sự khác biệt nhất định.
2.1. Danh mục khám sức khỏe học sinh theo độ tuổi
Nội dung khám sức khỏe cho học sinh sẽ bao gồm cả việc khai thác bệnh sử của học sinh và gia đình, theo dõi quá trình tiêm chủng định kỳ các mũi tiêm cơ bản như BCG, bạch hầu, ho gà, uốn ván… Phần nội dung khám sức khỏe do nhân viên y tế thực hiện khá đơn giản, cụ thể như sau:
– Học sinh dưới 24 tháng tuổi: Theo dõi chiều cao, cân nặng, đánh giá tình trạng dinh dưỡng. Ngoài ra, học sinh còn được kiểm tra thị lực, răng hàm mặt, cơ xương khớp, hệ tuần hoàn, hô hấp…
– Học sinh 24 – 36 tháng tuổi: Kiểm tra chỉ số chiều cao, cân nặng, tình trạng dinh dưỡng, theo dõi các diễn biến bất thường về sức khỏe. Bác sĩ sẽ kiểm tra thêm các chỉ số sức khỏe hệ tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, thận tiết niệu…
– Học sinh từ 3 – 6 tuổi: Đo chỉ số thể lực (chiều cao, cân nặng), đánh giá tình trạng dinh dưỡng, đo huyết áp, thị lực…
– Học sinh 6 – 18 tuổi: Theo dõi lịch sử tiêm phòng, đo chỉ số thể lực (chiều cao, cân nặng, tính chỉ số BMI),đo huyết áp, thị lực, răng hàm mặt, tai mũi họng, cơ xương khớp…
Theo dõi lịch sử tiêm phòng là một trong những nội dung bắt buộc trong khám sức khỏe học đường
2.2. Phân loại sức khỏe sau khi khám sức khỏe học sinh
Việc phân loại sức khỏe của học sinh được tính dựa trên hai tiêu chí là tình trạng dinh dưỡng và tình trạng bệnh tật. Với mỗi tiêu chí đánh giá sẽ có 3 mức đánh giá tình trạng sức khỏe là A-B-C.
Ý nghĩa của mỗi mức đánh giá như sau:
– A – Sức khỏe loại I: Không mắc bệnh lý nào
– B – Sức khỏe loại II: Có bệnh nhưng ở mức độ nhẹ, có thể chữa khỏi và ít ảnh hưởng đến quá trình học tập.
– C – Sức khỏe loại III: Có bệnh nặng, ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ và học tập.
Nguyên tắc phân loại và đánh giá tình trạng sức khỏe của học sinh như dưới đây:
– Học sinh được xếp loại sức khỏe hạng A nếu cả hai tiêu chí đều đạt được sức khỏe loại 1.
– Người được đánh giá sức khỏe hạng B khi ít nhất 1 trong 2 tiêu chí phân loại sức khỏe đạt loại 2.
– Người có ít nhất 1 trong 2 tiêu chí đánh giá sức khỏe đạt hạng 3 sẽ bị xếp loại C.
Khám sức khỏe định kỳ giúp theo dõi và phát hiện sớm các bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe học sinh
3. Các lưu ý trong thực hiện hoạt động khám sức khỏe học đường
Hoạt động khám sức khỏe được triển khai dựa trên cơ sở nhà trường phối hợp với các cơ sở y tế để tổ chức khám và điều trị theo các chuyên khoa cho học sinh. Để đảm bảo theo dõi tình trạng sức khỏe và phát triển của học sinh, việc thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho học sinh sẽ được triển khai với tần suất riêng, cụ thể như sau:
– Trẻ dưới 24 tháng tuổi: 1 lần/tháng
– Trẻ 24 tháng – 6 tuổi: 1 lần/quý
– Học sinh phổ thông: theo dõi chỉ số BMI ít nhất 2 lần/năm
Bên cạnh việc thực hiện khám sức khỏe học đường định kỳ, giáo viên và nhân viên y tế cần phải theo dõi thường xuyên nhằm phát hiện các vấn đề thị lực, bệnh răng miệng, cong vẹo cột sống, rối loạn sức khỏe tâm thần… Từ đó, nhà trường sẽ có phương án xử trí, chuyển học sinh đến cơ sở y tế theo quy định và áp dụng chế độ học tập phù hợp với tình trạng sức khỏe của học sinh.
Sau khi có kết quả khám sức khỏe, nhân viên y tế có trách nhiệm phải tư vấn cho học sinh, giáo viên, người giám hộ của học sinh về các vấn đề bệnh tật, tình trạng phát triển thể chất và tinh thần của học sinh. Đồng thời, học sinh sẽ được hướng dẫn cách tự chăm sóc sức khỏe. Trong trường hợp nhà trường có học sinh khuyết tật thì việc tư vấn, hỗ trợ sẽ có thêm nội dung hướng dẫn học sinh khuyết tật hòa nhập vào môi trường giáo dục.
Khám sức khỏe định kỳ là cơ sở để chăm sóc sức khỏe học sinh hiệu quả hơn
Ngoài ra, để nâng cao ý thức rèn luyện sức khỏe, nhà trường cần đưa nội dung giáo dục sức khỏe, phòng chống bệnh tật vào các giờ học. Trong tiết học ngoại khóa. học sinh nên được hướng dẫn thực hành các hành vi vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân. Bên cạnh đó, nhà trường có thể tham khảo thêm một số chủ đề về bảo vệ sức khỏe như: phòng chống dịch bệnh, chống ngộ độc thực phẩm, phương pháp dinh dưỡng hợp lý, tham gia hoạt động thể lực…
Khám sức khỏe học đường là một trong những hoạt động thiết thực nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn diện cho học sinh. Đây cũng là cơ hội để chúng ta kiểm soát và hạn chế một số nguy cơ của các bệnh học đường. Để đảm bảo sức khỏe của học sinh luôn ổn định và tập trung cho việc học, cần có sự phối chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc quản lý sức khỏe của học sinh.