Vào ban đêm, có lúc ta phát hiện đốm sáng như những ngôi sao di chuyển chậm chạp. Tôi từng đọc và thấy nhiều sách báo nói rằng mỗi một ngôi sao sáng trên bầu trời là một thiên hà. Liệu đó có phải là những thiên hà đang di chuyển hay không? (Diep Pham) TPO - Vào ngày 2-3/3 (giờ Việt Nam), Sao Mộc và Sao Kim sẽ xuất hiện cạnh nhau trên bầu trời đêm trong một sự kiện gọi là “giao hội”, có thể nhìn thấy bằng mắt thường mà không cần kính viễn vọng hay ống nhòm.  Một cuộc giao hội hành tinh bên cạnh mặt trăng lưỡi liềm Hai hành tinh sáng chói này sẽ xuất hiện như thể chúng sắp va chạm vào nhau trên bầu trời đêm. Sao Mộc, hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt trời và Sao Kim, một trong những vật thể sáng nhất trên bầu trời Trái đất, sẽ cách nhau khoảng nửa độ - hoặc cách nhau khoảng một độ rộng của mặt trăng tròn. Trong nhiều tuần, hai ngôi sao này đã xích lại gần nhau hơn, hướng tới một hiện tượng gọi là “giao hội”, hiện tượng hai ngôi sao hoặc mặt trăng với ngôi sao nào đó xuất hiện gần nhau một cách bất thường. Trên thực tế, hai hành tinh này cách xa nhau hàng triệu km. Chỉ từ vị trí của chúng ta trên Trái đất, chúng ta mới có thể nhìn thấy hai hành tinh này xuất hiện cùng lúc. Nhờ các mô hình quỹ đạo của Trái đất, Sao Mộc và Sao Kim đã có thể có những giao hội như thế này xảy ra mỗi năm một lần hoặc lâu hơn. Không cần kính viễn vọng hoặc ống nhòm, chúng ta vẫn có thể nhìn thấy hai hành tinh sáng. Chỉ cần nhìn về phía tây sau khi mặt trời lặn và chúng ta có thể nhìn thấy hai vật thể đang nhào lộn hiện rõ. Sao Mộc và Sao Kim sẽ trông giống như những ngôi sao đặc biệt sáng chói. Sao Mộc sẽ sáng gấp đôi sao Sirius, ngôi sao sáng nhất trên bầu trời, trong khi Sao Kim sẽ sáng gấp sáu lần sao Mộc, theo Space.com. Tuy nhiên, nếu những người quan sát bầu trời sử dụng ống nhòm thì có thể nhìn thấy sự “giao hội” của các hành tinh này tuyệt đẹp hơn và rõ hơn. Theo In-The-Sky.org, hai hành tinh sẽ cách xa nhau một chút để có thể xuất hiện trong cùng một trường nhìn của kính viễn vọng. Nếu bạn không thể bắt gặp cảnh tượng này trên bầu trời, bạn có thể xem một buổi phát trực tiếp hiện tượng “giao hội”, được nhìn thấy từ Rome, nhờ Dự án Kính viễn vọng Ảo từ lúc 23g30 ngày 1/3. Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), người Việt Nam sẽ được chiêm ngưỡng sự hội tụ của hai hành tinh Kim và Mộc vào ngày 2/3. Khoảng thời gian quan sát lý tưởng từ 18 - 19 giờ 30 phút tối. Sao Kim hiện cách trái đất 80 triệu km, trong khi khoảng cách từ sao Mộc tới hành tinh của chúng ta là 885 triệu km. Sao Kim và sao Mộc thường "gặp nhau" theo một chu kỳ là khoảng 398,88 ngày, tương đương với hơn 13 tháng. Tuy nhiên trong vòng 100 năm tới, sẽ chỉ có 24 lần giao hội như thế giữa hai hành tinh trên. Sao Hôm và sao Mai là những khái niệm quen thuộc trong văn hóa dân gian Việt Nam. Sao Mai xuất hiện lúc bình minh và sao Hôm xuất hiện lúc chập tối. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rằng sao Mai và sao Hôm chính là sao Kim. Buổi sáng, khi trời vừa rạng thỉnh thoảng ta thấy ở phương Đông ngôi "sao Mai" xuất hiện. Lúc chiều tà vào buổi hoàng hôn, đôi lúc ta lại thấy "sao Hôm" ở phương Tây. Hai ngôi sao này, thực ra chỉ là một - đó là sao Kim. Người ta còn gọi sao Kim là sao Thái bạch hoặc Thái bạch kim tinh (ngôi sao rất trắng). (Ảnh: Google Sites) Một số thông tin thú vị về sao Kim: - Sao Kim là hành tinh nóng nhất và cũng là hành tinh sáng nhất trong Hệ Mặt trời - sau Mặt trăng và Mặt trời, do đó nó hay bị nhầm là vật thể bay không xác định (UFO). - Sao Kim là hành tinh duy nhất trong Hệ Mặt trời quay ngược lại so với chiều kim đồng hồ. Sao Kim quay từ Đông sang Tây, trong khi tất cả các hành tinh khác đều quay theo hướng từ Tây sang Đông. Hay nói cách khác, ở sao Kim, Mặt Trời mọc ở hướng Tây và lặn ở hướng Đông. (Ảnh: Solar Earth USA) - Được các nhà thiên văn học coi như chị em sinh đôi của Trái đất, Sao Kim có rất nhiều điểm tương đồng với hành tinh của chúng ta: cả hai đều được tạo nên từ đá, có kích cỡ và hình dạng gần giống nhau. - Khoảng cách từ Trái Đất đến Sao Kim là 2,3 phút ánh sáng, khoảng 41 triệu km, là hành tinh gần Trái đất nhất. - Sao Kim quay rất chậm: 1 ngày trên sao Kim tương đương với 224,7 ngày ở Trái đất. Sao Kim quay một vòng quanh Mặt trời mất 225 ngày (so với Trái đất là 365 ngày). (Ảnh: NASA) - Thành phần chủ yếu của khí quyển sao Kim là CO2 chiếm 97%, hàm lượng agon và neon (Ar và Ne) nhiều hơn khí quyển Trái đất rất nhiều. Bề mặt sao Kim có áp suất là 90Atm, tương đương với áp suất dưới biển sâu 900m của Trái đất. Áp suất lớn như vậy khiến cho sao Kim chịu "hiệu ứng nhà kính" với nhiệt độ mặt sao Kim lên đến 480 độ C. Rõ ràng với môi trường như vậy không thể có sự sống. |
