Mỗi ngày cầu thận lọc bao nhiêu lít máu

Độ lọc cầu thận bình thường cho biết thận có đang gặp vấn đề gì hay không? Nếu chỉ số này thấp hơn so với chỉ số cho phép thì bạn có thể đang bị suy giảm chức năng thận. Tuy nhiên, độ lọc cầu thận còn liên quan tới tuổi của bệnh nhân, nếu tuổi càng cao thì chỉ số này càng có xu hướng giảm mặc dù không có bất kỳ tổn thương nào tại thận. Cùng tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết sau đây.

Độ lọc cầu thận là gì?

Theo y học, độ lọc cầu thận (GFR) dùng để chỉ lưu lượng máu lọc qua thận trong một đơn vị thời gian nhất định (thường được tính bằng phút). Độ lọc cầu thận (GFR) cho phép đánh giá mức độ lọc các chất ra khỏi máu thận, là một trong các chỉ số quan trọng nhất để đánh giá chức năng của thận, xem chức năng thận còn tốt hay không? Ngoài ra, trên lâm sàng, các bác sĩ còn dùng thông số độ lọc cầu thận để đánh giá độ suy giảm chức năng của thận và phân loại các giai đoạn của bệnh thận mạn tính.

Độ lọc cầu thận càng cao thì càng chứng tỏ khả năng lọc, đào thải các chất trong máu của thận càng tốt. Bên cạnh đó, độ lọc cầu thận còn phụ thuộc vào tuổi của người bệnh, nên theo thời gian, tuổi càng cao thì độ lọc cầu thận sẽ càng giảm và độ lọc cầu thận còn có sự khác nhau giữa 2 giới nam và nữ.

Độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu?

Lọc máu là một trong những chức năng chính và quan trọng nhất của thận, trong đó cầu thận là nơi xảy ra quá trình lọc. Lọc máu giúp loại bỏ các sản phẩm, chất thải, chất độc có hại cho cơ thể, đồng thời giữ lại các thành phần quan trọng ở trong máu như: Các tế bào máu, protein, điện giải, đường, acid amin và các chất cần thiết khác cho cơ thể. 

Một người khỏe mạnh bình thường có 2 quả thận nằm ở 2 bên hố thận cạnh cột sống thắt lưng. Mỗi ngày thận lọc khoảng 200 lít máu và đào thải khoảng 2 lít nước tiểu. Mức lọc cầu thận là chỉ số biểu hiện lượng máu được lọc qua thận trong một đơn vị thời gian, thường tính bằng phút. 

Như vậy một người có độ lọc cầu thận bình thường chứng tỏ chức năng thận của họ còn rất tốt. Hay nói cách khác, mức độ lọc cầu thận càng cao thì càng chứng tỏ khả năng hoạt động, lọc máu, đào thải chất độc, chất dư thừa của thận càng tốt. Ngoài độ lọc cầu thận còn rất nhiều thông số khác được sử dụng để đánh giá chức năng của thận, tuy nhiên mức lọc cầu thận vẫn là một trong các chỉ số được sử dụng phổ biến và hiệu quả nhất.

Ở những người có bệnh lý về thận khiến thận bị tổn thương hay những người cao tuổi, mức độ lọc cầu thận xuống thấp bất thường là một dấu hiệu báo hiệu thận đang bị suy yếu. Bởi khi chức năng lọc của thận bị suy giảm, các chất độc hại không được thận lọc khỏi máu sẽ tích tụ lại, khi nồng độ các chất độc hại này quá cao sẽ làm tổn thương các cơ quan. Bên cạnh đó, mức độ lọc cầu thận còn phụ thuộc vào giới tính và tuổi tác của người bệnh.

Vậy độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu? Theo y học, ở người trưởng thành khỏe mạnh bình thường, mức lọc cầu thận khoảng trên 90 ml/phút/1,73m2, chỉ số này sẽ giảm theo độ tuổi và hơi khác nhau giữa 2 giới mặc dù khỏe mạnh và không hề mắc các bệnh lý tại thận. Độ lọc cầu thận bình thường theo tuổi như sau:

• Người trong độ tuổi 20 - 29: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 116 ml/phút/1,73m2.

• Người trong độ tuổi 30 - 39: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 110 ml/phút/1,73m2.

• Người trong độ tuổi 40 - 49: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 99 ml/phút/1,73m2.

• Người trong độ tuổi 50 - 59: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 93 ml/phút/1,73m2.

• Người trong độ tuổi 60 - 69: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 85 ml/phút/1,73m2.

• Người > 70 tuổi: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 75 ml/phút/1,73m2.

Tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe toàn thân, các bệnh lý đang mắc và các chỉ số liên quan, bác sĩ có thể đánh giá mức độ lọc của thận trên từng bệnh nhân cụ thể.

Cách tính độ lọc cầu thận

Ngày nay, mức lọc cầu thận thường được tính theo 1 trong 3 công thức sau:

Công thức 1: Dựa vào nồng độ Creatinin trong máu theo giới và tuổi

Mức lọc cầu thận (GFR) = 175 x Scr - 1,154 x tuổi - 0,203 x a.

Trong đó:

• GFR là mức độ lọc cầu thận.

• Scr là nồng độ Creatinin trong máu.

• a là 0,742 ở nữ giới và 1,212 ở người Châu Phi.

Công thức 2: Dựa vào độ thanh thải Creatinin trong nước tiểu và trong máu

Mức lọc cầu thận (GFR) = (Ucr x V)/(Scr x T).

Trong đó:

• Scr là nồng độ Creatinin trong máu (mg/dl).

• Ucr là nồng độ Creatinin trong nước tiểu (mg/dl).

• V là thể tích nước tiểu 24 giờ (ml).

• T là thời gian thu nước tiểu (phút).

Công thức 3: Dựa vào nồng độ Creatinin trong máu theo giới, tuổi và cân nặng

Công thức tính mức lọc cầu thận này dùng cho người trưởng thành, không bị thừa cân béo phì dựa theo nồng độ Creatinin trong máu và các yếu tố khác (cân nặng, giới, tuổi). Phương pháp này hiện nay đang được sử dụng rộng rãi nhất, phổ biến hơn so với 2 phương pháp trên. Cụ thể như sau:

Ở nam giới: GFR = [ (140 - tuổi) x cân nặng ]/(72 x Scr).

Ở nữ giới: CrCl = [ (140 - tuổi) x cân nặng ]/(72 x Scr) x 0,85.

Trong đó:

• GFR là mức lọc cầu thận (ml/phút).

• Tuổi tính theo năm.

• Cân nặng tính theo đơn vị kg.

• Scr là nồng độ Creatinin trong máu (mg/dl).

Như vậy, độ lọc cầu thận là một chỉ số quan trọng dùng để đánh giá chức năng hoạt động, lọc máu của thận cũng như phân loại bệnh thận mạn tính. Chỉ số này giúp bác sĩ chẩn đoán mức độ bệnh, từ đó đưa ra biện pháp chăm sóc và điều trị hợp lý nhất, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra. Người có xét nghiệm mức lọc cầu thận bình thường cũng nên chú ý chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để duy trì một sức khỏe tốt.

Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn giải đáp phần nào câu hỏi “Độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu?” cũng như biết cách tính mức lọc cầu thận. Việc kiểm tra và đánh giá mức độ lọc cầu thận định kỳ là rất cần thiết với sức khỏe của bạn, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ cao. Chúc bạn luôn nhiều sức khỏe và đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của Nhà Thuốc Long Châu nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Độ lọc cầu thận là một giá trị có ý nghĩa trong việc đánh giá và phân loại mức độ bệnh thận mạn. Độ lọc cầu thận bình thường được ước tính dựa theo độ tuổi của người bệnh, tuổi càng cao độ lọc cầu thận có xu hướng giảm dần dù không có bất kỳ tổn thương nào trên thận.

Lưu lượng máu được lọc qua thận trong một đơn vị thời gian (thường tính bằng phút) được gọi là độ lọc cầu thận. Độ lọc cầu thận (GFR) là giá trị cho biết mức độ lọc chất thải ra khỏi máu của thận và là chỉ số tốt nhất giúp đánh giá chức năng hoạt động của thận. Ngoài ra trong lâm sàng dùng để đánh giá mức độ suy giảm chức năng thận và phân loại giai đoạn bệnh thận mạn.

Độ lọc cầu thận càng cao thì chứng tỏ khả năng làm việc, thải chất trong máu của thận càng tốt. Theo thời gian, độ tuổi càng cao thì độ lọc cầu thận cũng giảm và độ lọc cầu thận còn khác nhau tùy theo giới.

Công thức ước lượng độ thanh thải creatinin

Việc tính toán được độ lọc cầu thận bình thường rất khó chính xác, không có một phương tiện nào có thể đo được độ lọc cầu thận, nên người ta đưa ra công thức tính độ lọc cầu thận dựa vào chỉ số creatinin trong máu và nước tiểu.

Creatinin là một chất thải được sinh ra trong quá trình co cơ, sở dĩ người ta dựa vào chỉ số creatinin để ước tính độ lọc cầu thận vì:

• Creatinin có trọng lượng phân tử nhỏ nên dễ dàng lọc qua cầu thận, không bị ống thận tái hấp thu, ống lượn xa bài tiết một lượng nhưng không đáng kể.
• Độ thanh thải creatinin gần như tương đương với độ lọc cầu thận
• Là chất dễ dàng định lượng nhờ xét nghiệm sinh hóa

Từ đó người ta đưa ra một số công thức tính độ lọc cầu thận như sau:

Công thức 1: Dựa vào tuổi, giới tính và nồng độ creatinin trong máu để tình được độ lọc cầu thận ước tình

eGFR (ml/phút/1,73m2)= 186.SCr-1,154.Tuổi-0,203.(0,742 nếu là nữ)

Trong đó:

• eGFR(estimated GFR) là tốc độ lọc cầu thận ước tính
• SCr: nồng độ creatinin trong máu

Công thức 2: Ước tính độ lọc cầu thận tương đương với độ thanh thải creatinin dựa vào chỉ số creatinin trong máu và nước tiểu.

Tiến hành lấy nước tiểu 24 giờ, để đo thể tích nước tiểu và lượng creatinin bài tiết trong 24 giờ, đồng thời đo creatinin máu

GFR = CrCl (mL/phút) = (UCr.Vnước tiểu)/(SCr.T).

Trong đó:

• CrCl: độ thanh thải creatinin
• Ucr: Nồng độ creatinin trong nước tiểu (mg/dL)
• V nước tiểu: Thể tích nước tiểu thu thập (mL)
• SCr: nồng độ creatinin trong máu thu thập tại thời điểm chính giữa khoảng thời gian lấy nước tiểu (mg/dL)
• T: Thời gian thu thập nước tiểu (tính bằng phút)

Công thức 3: Vì việc tính toán độ thanh thải creatinin cũng gặp không ít khó khăn, có nhiều bước nên khả năng sai số cáo. Vì vậy các nhà nghiên cứu đã xây dựng các phương pháp ước lượng độ thanh thải creatinin từ giá trị creatinin trong huyết thanh và các đặc điểm khác của bệnh nhân trong các độ tuổi, giới tính và khu vực sống khác nhau.

Công thức được dùng phổ biến nhất cho đối tượng là người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên:

• Nam: CrCl = [(140 – tuổi).cân nặng]/(72.SCr)
• Nữ: CrCl = [(140 – tuổi).cân nặng]/(72.SCr).0.85

Trong đó:

• CrCl ước lượng: độ thanh thải creatinin ước lượng (mL/phút)
• Tuổi: Tính bằng năm
• Cân nặng: Tính bằng kg
• SCr: nồng độ creatinin trong huyết thanh (mg/dL)

Độ lọc cầu thận bình thường ở trẻ

Độ lọc cầu thận bình thường ở người trưởng thành khỏe mạnh là trên 90 mL/ phút/ 1,73 m2. Độ lọc cầu thận giảm theo tuổi, ngay cả đối với người không bị bệnh thận mạn.

Độ lọc cầu thận bình thường dựa theo độ tuổi như sau:

• Từ 20-29 tuổi khoảng trên 116 mL/phút/ 1,73 m2.
• Từ 30-39 tuổi khoảng trên 107 mL/phút/ 1,73 m2.
• Từ 40-49 tuổi trên 99 mL/phút/1,73 m2.
• Từ 50-59 tuổi trên 93 mL/phút/1,73 m2.
• Từ 60-69 tuổi trên 85 mL/phút/1,73 m2.
• Từ trên 70 tuổi trên 75 mL/phút/1,73 m2.

Từ độ lọc cầu thận người ta có thể đánh giá được chức năng lọc của thận, giai đoạn bệnh thận mạn qua đó đưa ra các biện pháp chăm sóc và hướng điều trị bệnh phù hợp. Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh ở thận như mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp hay có những biểu hiện nghi ngờ do bệnh lý tại thận gây ra nên kiểm độ lọc cầu thận để chẩn đoán sớm và theo dõi sớm bệnh.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

XEM THÊM: