Lượng thức ăn cho heo nái mang thai

Nái tơ, mang thai, đẻ và nuôi con

1. Heo nái tơ: Cho heo nái ăn ngày 2 lần. Cung cấp đầy đủ đạm và cân đối các chất đạm, khoáng, vitamin, xơ. Nếu dùng thức ăn hỗn hợp thì cho ăn khô và uống nước riêng. Nếu dùng thức ăn nhiều phụ phế phẩm thì phải nấu. Cho ăn thức ăn tinh trước, thô xanh sau để bảo đảm nhu cầu sinh trưởng của heo (heo ăn đủ lượng thức ăn tinh).

* Tuổi phối giống lần đầu: 

- Giống heo ngoại: 6 - 7 tháng tuổi, trọng lượng đạt 90 - 100 kg. 

- Giống heo lai, heo nội: 7 - 8 tháng tuổi, trọng lượng đạt 70 - 80 kg.

* Chỉ nên cho heo phối giống sau khi lên giống 1 - 2 lần.

Thời điểm phối giống thích hợp là lúc âm hộ từ màu đỏ hồng chuyển sang đỏ sậm, hơi nhăn lại, dịch nhờn bắt đầu keo, dùng tay ấn vào mông nái đứng yên. Nên phối 2 lần: sáng sớm và chiều mát, cách nhau 8 giờ để heo đẻ sai con. Sau khi phối 21 ngày, nếu không động dục trở lại là nái đã đậu thai. Thời gian mang thai 114 ngày ( 3 tháng + 3 tuần + 3 ngày). Nên tắm mỗi ngày 1 lần để kích thích tuần hoàn và tiêu hoá, giúp heo sinh trưởng và phát dục tốt.

2. Heo nái mang thai: Sau khi phối giống, giảm mức ăn xuống còn 1,8 - 2kg/con/ngày để tăng số thai định vị từ đó tăng số con đẻ ra cho mỗi nái. Cung cấp rau xanh đầy đủ, cho ăn thức ăn giàu đạm, dễ tiêu, giúp thai phát triển tốt. Nái mang thai từ 70 ngày trở đi được nuôi với mức ăn 2,5 - 2,8 kg/ con/ ngày để thai phát triển. Trước khi đẻ 15 - 20 ngày, mỗi ngày xoa bóp bầu vú heo nái 1- 2 lần nhằm kích thích phát triển (nhất là ở nái tơ) thông tia sữa và tránh nứt nẻ đầu vú, nếu thấy nứt nẻ thì bôi vaseline và kháng sinh để chống nhiễm trùng. Trước khi đẻ 10 ngày tiêm Poly AD để giúp heo con sinh ra phát triển tốt. Trước khi đẻ 5 ngày tiêu độc chuồng trại bằng thuốc sát trùng Vimekon hoặc Vime - Iodine. Tiêm cho nái 1 liều Vimekat 15-20 ml để kích thích tạo sữa nuôi con. Trước khi đẻ 1 - 2 ngày giảm dần thức ăn xuống 50%. Ngày cắn ổ cho nái nhịn ăn, cho uống nước đầy đủ để dễ đẻ.

3. Nái đẻ và nái nuôi con: Chuẩn bị chuồng đẻ khô, sạch và ấm. Dụng cụ đỡ đẻ gồm khăn lau, kìm bấm răng, kéo hoặc lưỡi lam để cắt cuống rốn, thuốc sát trùng, chỉ cột rốn, Oxytocin và có chỗ úm heo con, đèn úm. Khi nái có biểu hiện bồn chồn, tiêu tiểu nhiều lần, đi tới đi lui, phân hòn, vú căng, nặn có sữa là biểu hiện cắn ổ. Khi bực ối, nước dịch màu hồng ở âm hộ chảy ra là nái sắp sinh. Khi nái nằm rặn, co chân sau phía trên về trước, có phân su chảy ra là lúc heo con sắp chui ra.

 Thao tác đỡ đẻ: đỡ ngang mình, dùng giẻ sạch, khô túm lấy heo con, lau và móc nhớt ở mũi, miệng, sau đó lau toàn thân, cột rốn cách bụng khoảng 2 cm, cắt cách chỗ cột rốn khoảng 1,5 cm, sát trùng vết cắt bằng Vime - Iodine, dùng kìm bấm 8 răng và cho vào ổ úm. Cho heo con bú sữa đầu càng sớm càng tốt để chống bệnh tật. Nếu heo nái yếu sức, cơn rặn ngắn thì tiêm bổ sung Vime - C 1000 15-20ml/nái, Vime - Canlamin 15-20ml/nái giúp nái có sức rặn dài hơi hơn. Nếu nái không rặn, rặn đẻ yếu thì dùng Oxytocin tiêm liều 30-40UI (34ml)/ liều/ lần giúp heo rặn đẻ tốt hơn. Có thể tiêm tiêm 2-3 liều nữa nếu nái tiếp tục không rặn (chỉ ngủ) hoặc rặn đẻ yếu, nhưng mỗi liều phải cách nhau khoảng 2 giờ.

Sau khi nái đẻ xong có thể tiêm thêm một liều Oxytocin (2-3ml) để kích thích phún sữa và ra nhau. Tháng đầu nái nuôi con, cần giữ ổ ấm, không tắm cho heo mẹ. Cho heo nái nuôi con ăn ngày 3-4 lần, khẩu phần không hạn chế, thức ăn giàu năng lượng, đủ protein, khoáng, vitamin, nên bổ sung vào thức ăn các loại như Vime - Đạm Sữa, Bộ túi heo nái chuyên dùng cho heo nái.

Ths. Nguyễn Thị Ánh Tuyết

Trình duyệt của bạn đã tắt chức năng hỗ trợ JavaScript.Website chỉ làm việc khi bạn bật nó trở lại.

Để tham khảo cách bật JavaScript, hãy click chuột vào đây!

Trong chăn nuôi heo nái, giai đoạn đòi hỏi kỹ thuật cũng như sự tỉ mỉ khi chăm sóc đó là giai đoạn heo nái mang thai. Điều quan trọng đó là chế độ dinh dưỡng và cách cho ăn như thế nào. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng thức ăn và cách chăm sóc về chế độ dinh dưỡng như thế nào là tốt nhất cho sức khỏe heo nái khi mang thai.

1. Cần phân biệt các giai đoạn mang thai của heo nái.

Để có chế độ dinh dưỡng phù hợp, trước hết cần nhận biết các giai đoạn mang thai của heo nái. Việc này đòi hỏi người chăn nuôi phải nắm bắt được thời gian thụ thai của heo nái sau khi phối giống. Việc chăm sóc heo nái mang thai rất quan trọng đối với sự thành công của người chăn nuôi. Sau đây là dấu hiệu nhận biết heo nái mang thai: Sau 3 tuần phối giống mà không thấy heo nái của bạn động dục trở lại thì đó là dấu hiệu chắc chắn một điều rằng heo nái của bạn đã phối giống thành công và mang thai. Thời gian mang thai thông thường là 3-3-3 (3 tháng, 3 tuần, 3 ngày) ( trung bình từ 114 – 116 ngày). Nhưng nếu nái sinh sớm từ ngày 108 trở lại thường rất khó nuôi con, dù có sữa nhưng con yếu ớt, sức bú mẹ kém và khả năng đề kháng kém nên tỷ lệ nuôi sống thấp. Vì vậy bạn cần nắm rõ 3 giai đoạn mang thai của heo nái sau đây để có cách chăm sóc tốt:

Nên xem:   Tận dụng thức ăn tự nhiên đê nuôi heo mọi nhanh lớn

+ Giai đoạn chửa kỳ 1: 1-84 ngày mang thai Tuy là thời kỳ này phôi và thai còn nhỏ, không sử dụng nhiều chất trong máu của mẹ, dưỡng chất còn lại nái dùng để dự trữ tạo sữa sau này. Không vì thế mà bạn lơ là về dinh dưỡng cho heo mẹ. Nếu thiếu chất dinh dưỡng trong giai đoạn này có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của phôi thai như hiện tượng tiêu phôi, nái còn ít thai sống khi đẻ mà chứa nhiều phôi khô (thai gỗ). Thừa chất dinh dưỡng cũng dẫn đến tiêu phôi và làm nái trở nên mập mỡ. Nái khi cai sữa quá gầy ốm không dự trữ đủ dưỡng chất trong giai đoạn này sẽ thiếu sữa khi cho con bú trong lứa đẻ kế tiếp. Vì vậy cách định lượng thức ăn cho nái ở giai đoạn này phải hết sức chặt chẽ. Theo kinh nghiệm của những người nuôi heo nái mang thai thì trong giai đoạn mang thai kỳ một khẩu phần ăn : 1,8 -2 kg thức ăn.

+ Giai đoạn heo nái chửa kỳ 2 : 85 ngày – 110 ngày Đây là thời kỳ thai đã lớn và sử dụng nhiều dưỡng chất  trong máu mẹ để phát triển. Do đó việc bổ sung dưỡng chất đầy đủ trong giai đoạn này là rất quan trọng. Ở thời kì này nên cho heo nái thường xuyên vận động để có hệ cơ tốt, chân khỏe, khung xương chậu nở rộng( đối với nái đẻ lứa đầu), nên cho nái ra sân cỏ hay sân cát vận động tùy thích, tiếp xúc với môi trường tự nhiên, để tăng sức đề kháng bệnh và nhờ đó gia tăng hàm lượng kháng thể chống bệnh cho heo con trong sữa đầu. Ở thời kỳ này, tầm vóc nái năng nề chuồng trại phải khô tránh mưa, gió lùa, mật độ phù hợp, theo dõi kỹ bộ vú và bộ phận sinh dục, vệ sinh chuồng đẻ… Thời kỳ này khẩu phần ăn của nái vẫn giữ nguyên như thời kỳ 1. Tuy nhiên bên cạnh việc chăm sóc về dinh dưỡng nếu có lịch tiêm phòng vacxin cho heo thì các bạn phải cho heo tiêm phòng đúng hạn để phòng một số bệnh quan trọng. (Còn tiếp)

Nên xem:   Hướng dẫn cách chăm sóc lợn nái sau sinh

Xem thêm:

Kinh nghiệm nuôi heo nái ít sữa – Phần 2: cơ chế biểu hiện bệnh

Kinh nghiệm nuôi heo nái ít sữa – Phần 1 : Nguyên nhân gây bệnh

Kinh nghiệm nuôi heo nái đang nuôi con (Phần 2)

Kinh nghiệm nuôi heo nái đang nuôi con (Phần 1)

Dấu hiệu nhận biết heo nái mang thai và cách chăm sóc

Làm chuồng heo tốt là một cách nuôi heo mau lớn

Tìm hiểu các giống lợn ngoại ở Việt Nam

Con giống có vai trò quyết định tới việc giúp heo nái đẻ nhiều, heo con có sức sinh trưởng tốt, khi chọn heo mẹ, cần chọn con cái có mông nở, thân dài, 4 chân chắc, dáng đi nhanh nhẹn, lông thưa, mắt sáng. Heo có từ 12 vú trở lên, các vú nổi rõ cách đều nhau, không có vú kẹ, vú lép. Thời gian lựa chọn từ 2,5 - 3 tháng tuổi. Heo cái được sinh ra từ những heo mẹ có năng suất cao, đẻ sai con, nuôi con khéo, được chăm sóc từ những nơi không có dịch.

Thời điểm mang thai

Sau khi phối giống 21 ngày không thấy nái động dục trở lại, nái đã mang thai. Thời gian mang kéo dài từ 114 - 116 ngày. Nếu nái sinh sớm từ ngày 108 trở lại thường rất khó nuôi con, dù có sữa nhưng con yếu ớt, sức bú mẹ kém và khả năng đề kháng kém nên tỷ lệ nuôi sống thấp.

Biểu hiện của heo đã mang thai, heo thường nằm sấp, xuất hiện trạng thái phù thũng ở tứ chi, thành bụng. Tuyến vú phát triển to lên, bè ra.

Chăm sóc, thú y

Thường xuyên tắm chải cho nái, xoa bóp bầu vú để mạch máu dễ lưu thông, phát triển tuyến sữa, heo dễ quen người và dễ tiếp xúc khi đỡ đẻ, không tắm chải 5 ngày trước khi đẻ.

Cần tắm ghẻ cho heo 10 - 14 ngày trước ngày dự đẻ. Đây là yêu cầu bắt buộc để đề phòng heo mẹ bị ghẻ lây truyền sang heo con. Trước ngày dự đẻ 14 ngày tắm ghẻ lần 1 và sau đó 7 ngày tắm ghẻ lần 2.

Tiêm phòng định kỳ 1 năm 2 lần (tháng 5 và tháng 10 hoặc trước khi phối giống) các loại vaccine dịch tả, lở mồm long móng… Tuy nhiên không tiêm phòng cho heo nái những loại vaccine trên từ giai đoạn phối giống đến 30 ngày sau phối giống (trừ trường hợp có dịch bệnh xảy ra).

Chuồng nuôi

Chuồng nền hoặc sàn cách đất, đảm bảo chuồng nuôi ấm áp về mùa đông, thoáng mát về mùa hè. Chuồng cần ánh sáng rọi vào buổi sáng, tránh mưa từ phía Tây và gió bấc lùa vào mùa rét.

Chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng cho nái thời kỳ này có ảnh hưởng lớn tới heo con, vì vậy, để heo con đạt khối lượng sơ sinh cao cần tăng khoảng 25 - 30% lượng thức ăn cho heo nái chửa.

Giai đoạn I (84 ngày chửa đầu) khối lượng bào thai đạt khoảng 25 - 30%; giai đoạn II (khoảng 30 ngày chửa cuối) bào thai phát triển nhanh, chiếm khoảng 65 - 70% khối lượng heo con sơ sinh. Vì vậy, để heo con đạt khối lượng sơ sinh cao cần tăng khoảng 25 - 30% lượng thức ăn cho heo nái chửa kỳ II. Thông thường, heo nái chửa cần 14% tỷ lệ protein thô, 0,9% tỷ lệ canxi và 0,45% tỷ lệ phốt pho trong khẩu phần ăn. Mùa hè có thể giảm mức ăn nhưng phải tăng lượng protein từ 14 - 16%, nâng mức khoáng và vitamin trong khẩu phần.

Khẩu phần ăn

Trong thời kỳ mang thai, heo nái cần lượng chất khoáng nhiều hơn để phát triển hệ xương của bào thai. Khi khẩu phần ăn của heo mẹ không đủ, sẽ phải huy động nhiều chất khoáng từ cơ thể heo mẹ (đặc biệt là canxi và phốt pho từ xương) để nuôi thai. Vì thế, heo mẹ bị thiếu chất khoáng dễ dẫn tới bại liệt. Tuy nhiên cũng cần tránh vỗ béo heo quá mức trong giai đoạn heo gần sinh.

Giai đoạn I: Cho ăn 1,8 - 2 kg/con/ngày.

Giai đoạn II: 85 - 110 ngày, cho ăn: 2 - 2,5 kg/con/ngày.

Thức ăn đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng, không bị ôi thiu, mốc. Cho ăn đúng giờ để kích thích tính thèm ăn cho nái, khi thay đổi thức ăn phải thay đổi từ từ. Cung cấp đủ nước sạch cho nái.

Mức ăn cho nái chửa còn phụ thuộc vào thể trạng của nái (gầy, béo hay bình thường). Heo nái gầy phải cho ăn tăng, nái quá béo phải giảm thức ăn đã phối trộn nhưng lại tăng thức ăn thô xanh.

Vào mùa đông, khi nhiệt độ trong chuồng nuôi dưới 150C, cần cho heo nái ăn tăng thêm (0,2 - 0,3 kg thức ăn/nái/ngày) để bù vào phần năng lượng mất đi do phải chống lạnh.

Đảm bảo chế độ vận động cho heo nhưng yên tĩnh và không xáo trộn đàn. Chuồng trại thoáng mát, duy trì nhiệt độ 26 - 280C là tốt nhất.

Lưu ý:

Heo chửa quá ngày:

Thời gian mang thai của heo biến động 102 - 128 ngày. Nếu quá thời gian trên, khi đến ngày đẻ nhưng heo vẫn sa nầm sữa, không có biểu hiện cắn ổ, heo vẫn ăn uống tốt, sau đó nầm sữa teo đi, âm hộ trở lại trạng thái bình thường. Khi thấy tình huống này, cần cố định heo nái, dùng ván hoặc cửa gỗ ép heo vào một góc chuồng. Dùng dây buộc miệng trên của heo, kéo treo dây lên hoặc vật heo nằm ngửa để can thiệp. Dùng ống dẫn tinh quản đưa qua cổ tử cung. Thụt từ 3 - 5 lít nước xà phòng 0,1 - 0,2% vào tử cung. Khi bơm hết số nước xà phòng ấn định, dùng tay vỗ mạnh vào mông nái, rút tinh quản ra và thả heo.

Đỡ đẻ 12 - 48 giờ sau đó, nái có biểu hiện cắn tổ đẻ. Đẻ bình thường không cần can thiệp trong quá trình đẻ. Nếu thai bị khô cứng nằm ở tử cung, nếu tử cung đã mở ta thụt tiếp nước xà phòng để tử cung không bó chặt lấy thai và làm trơn đường sinh dục sau đó lôi thai ra. Nếu 2 ngày chưa thấy heo có biểu hiện, có thể tiêm thuốc gây sẩy thai như: Oestrogenum folliculinum với liều 2.000 - 4.000 UI hoặc dùng Hexoestrolum với liều 4.000 - 6.000 UI. Các trường hợp thai bị mềm nhũn, thai bị thối rữa đều thụt được nước xà phòng và nhanh chóng lấy hết thai ra. Sau đó tử cung đã mở có thể tiêm bắp Oxytoxin với liều lượng 10 - 40 UI nhằm tăng cường co bóp của tử cung tống thai đã chết ra ngoài.

Nhận biết heo nái sắp sinh:

Căn cứ vào ngày phối giống có chửa để dự tính ngày đẻ dự kiến. Những biểu hiện của nái sắp sinh như thường đi lại nhiều, bồn chồn đái dắt (tiểu mót), đi phân lắt nhắt nhiều chỗ. Biểu hiện hay cào ổ, cào chân vào nền chuồng, cắn song chuồng hay máng ăn...