Thời gian gần đây, với sự phát triển của khoa học công nghệ, hiện tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng đang có xu hướng gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi. Luật sư hỗ trợ tư vấn kiến thức pháp luật để hạn chế thấp nhất thiệt hại xảy ra.
1. Luật sư tư vấn.
Thực tế cho thấy rằng phần lớn đối tượng mà tội phạm hướng tới là người già, người chưa thành niên và những người không có kiến thức pháp luật. Tuy nhiên, nếu không thận trọng hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản còn diến ra chính những người thân trong gia đình hoặc những chủ thể có mối quan hệ thân thiết. Do đó, để tự bảo vệ mình và những người xung quanh, mỗi người cần nâng cao cảnh giác, đồng thời trang bị cho mình kiến thức pháp luật nhất định. Nếu bạn đang trong tình huống khó khăn này và cần sự trợ giúp đội ngũ luật sư, đừng ngần ngại hãy gửi câu hỏi cho chúng tôi hoặc liên lạc theo hotline 1900.6169 để được hỗ trợ các vấn đề pháp lý như :
- Tư vấn về thẩm quyền tiếp nhận tố giác tội phạm, trình tự, thủ tục tố giác tội phạm.
- Tư vấn về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thời hiệu thi hành án đối với tội danh này.
- Giải đáp thắc mắc về thời gian tối đa giữ phương tiện liên quan đến vụ án để phục vụ công tác điều tra.
Để có cái nhìn khách quan hơn về vấn đề, chúng tôi xin gửi đến bạn vụ việc dưới đây để bạn có thể tham khảo và đưa ra hướng giải quyết phù hợp nhất.
2. Điều kiện để khởi tố hành vi lừa đảo tài sản?
Câu hỏi yêu cầu luật sư tư vấn như sau: Thân chào Luật sư. Vào khoảng tháng 2 em có quen 1 người bạn qua mạng xã hội, và cũng thường xuyên gặp nhau đi ăn uống hoặc qua nơi làm việc của bạn ấy chơi. Nói chung là mới quen nhưng cũng hơi thân. Vào khoảng giữa cuối tháng 3, điện thoại bạn ấy bị hư, em có nói là cho bạn ấy mựon đỡ tiền để mua máy điện thoại khác. Nhưng bạn ấy nói là thích cái máy tỉnh bản samsung galaxy tab 3, nhưng bạn ấy không đủ tiền và đầy đủ giấy tờ. Nên bạn ấy có nhờ em đứng tên mua trả góp. Bạn ấy nói là mỗi tháng sẽ đưa tiền trả góp cho em để em thanh toán cho công ty tài chánh. Vì thấy bạn ấy cũng hiền, và thấy ở chỗ làm cũng đựoc chủ tin tưởng nên em đồng ý. Nhưng khi mua xong được vài ngày thì bạn ấy nói về quê có đám. Nhưng khi sau đám thì bạn ấy chặn tất cả các liên lạc từ em trên mạng xã hội. Gần đến ngày đòng tiền em có điện thoại cho bạn ấy, thì bạn ấy nói là không có tiền, và nói em là ai bảo ngu thì ráng chịu, tự mà lo đóng tiền, bạn ấy không liên quan và rồi đổi luôn số điện thoại. Đến nay em không liên lạc đuợc nữa.
Vậy cho em hỏi như thế có đựoc gọi là lừa đảo chiếm đọat tài sản không? Nếu có, thì các thủ tục tố cáo như thế nào? Mong luật sư hướng dẫn cụ thể giúp em ạ. (Các giấy tờ liên quan đến máy tính bảng đều mang tên em và em đều giữ, và còn có chứng minh nhân dân photo của bạn đó nữa).
Trả lời: Công ty luật Minh Gia tư vấn cho bạn như sau:
Chiếm đoạt trái phép tài sản của người khác là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền sở hữu tài sản của cá nhân, tổ chức. Căn cứ theo dấu hiệu cấu thành tội phạm, người bạn kia có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự một trong hai tội sau:
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS 2015), theo đó:
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
Hoặc tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật hình sự 2015), theo đó:
Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 100
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
Trường hợp này, nếu A có hành vi dùng thủ đoạn gian dối làm cho bạn tin tưởng và tự nguyện đứng tên thay A mua trả góp máy tính bảng, sau đó thì không chịu trả tiền và chiếm đoạt luôn cái máy tính bảng đó thì A có thể bị xử lý về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trường hợp nếu A không có chủ đích từ đầu mà chỉ nhờ bạn đứng tên thay mua trả góp máy tính, sau đó do không trả được tiền nên nảy sinh những thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 175 BLHS 2015.
Như vậy, trường hợp này bạn có thể gửi đơn trình báo tới cơ quan công an về vụ việc nói trên và cung cấp những thông tin cần thiết để cơ quan công an xác định hành vi của người bạn kia. Việc truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh nào phải chờ kết luận của cơ quan điều tra.
>> Giải đáp thắc mắc về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gọi: 1900.6169
-------------
Câu hỏi thứ 2 - Lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội bị xử lý thế nào?
Chào luật sư! xin luật sư hướng dẫn cho tôi gửi đơn như thế nào? nội dung ra sao? vào ngày 17 tháng 11 tôi co chuyển tiền qua số tài khoan ngân hàng agribank với số tiền 700 000 ngàn đồng để mua 1 chiếc xe của hảng honda hieu way alpha . người bán xe cho tôi nói là xe tịch thu tron thuế nện rẻ. kêu tôi chuyên tiền đặt cọc 10 phần trăm.để làm thủ tục làm giấy tờ.khi giao xe trả đủ số tiền còn lạy và tôi đồng ý chuyển tiền vào tài của họ nhưng không người đó đứng tên.mà là 1 người khác.người bán xe hẹn thứ 2 giao xe.tôi củng chờ.đến khi đến thứ 2 thì họ chặn face book tôi gà dt họ không nghe máy.mong luat su giup đỡ.
Trả lời: Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi đã tư vấn một số trường hợp tương tự thông qua một hoặc một số bài viết cụ thể sau đây:
>> Tư vấn về tố giác hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
>> Hỏi về mẫu đơn tố giác tội phạm.
A/c có thể trình báp sự việc trên đến Cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ và ngăn chặn kịp thời hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản này.
Lừa đảo qua mạng bị xử lý như thế nào? (Ảnh minh họa)
Tùy vào mức độ nghiêm trọng của vụ việc mà người thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Xử phạt hành chính hành vi lừa đảo thế nào?
Căn cứ theo theo khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả.
2. Trách nhiệm hình sự với hành vi lừa đảo
Căn cứ theo Điều 174 Bộ luật Hình sự quy định tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:
- Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
+ Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật Hình sự, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
+ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
+ Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.
- Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với một trong các trường hợp:
+ Có tổ chức;
+ Có tính chất chuyên nghiệp;
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
+ Tái phạm nguy hiểm;
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
+ Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự.
- Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với một trong các trường hợp:
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự;
+ Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
- Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân đối với một trong các trường hợp:
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
+ Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự;
+ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
3. Người bị lừa đảo cần làm gì?
Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của mạng xã hội, hành vi lừa đảo qua mạng trở nên ngày càng phổ biến với các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, khó nhận biết. Người bị lừa đảo có thể tố giác hành vi lừa đảo đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý.
Cụ thể, để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, người bị hại cần làm đơn tố giác gửi đến Cơ quan điều tra nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú).
Hồ sơ tố giác tội phạm bao gồm:
- Đơn trình báo công an;
- CMND/CCCD/Hộ chiếu của bị hại (bản sao công chứng);
- Sổ hộ khẩu của bị hại (bản sao công chứng).
- Chứng cứ liên quan để chứng minh (hình ảnh, ghi âm, video,... có chứa nguồn thông tin của hành vi phạm tội).
Theo Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gồm:
- Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
- Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.
Ngoài việc trình báo trực tiếp với cơ quan có thẩm quyền, người bị hại còn có thể thông tin, trình báo lừa đảo qua đường dây nóng của cơ quan Công an:
- Đường dây nóng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069.219.4053 - Cục Cảnh sát hình sự;
- Địa chỉ //canhbao.ncsc.gov.vn./#!/ của Trang cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam.
- Đối với người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, người dân có thể gọi đến số điện thoại đường dây nóng 08.3864.0508 để thông tin, trình báo về chiếm đoạt tài sản, lừa đảo qua mạng.
>>> Xem thêm: Mạo danh người khác để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị xử lý như thế nào?
Sử dụng “Tổng đài ma” giả mạo Cục Cảnh sát giao thông để yêu cầu phạt nguội sẽ bị xử lý như thế nào?
Bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản phải đi đâu trình báo? Cần mang theo những bằng chứng gì và sử dụng những nguồn bằng chứng nào mới đúng quy định pháp luật?
Xuân Thảo