Nói đến file nén người ta thường nghĩ ngay đến các file zip hay rar, nhưng thật ra hiện giờ có khoảng 30 dạng file nén khác nhau. Mỗi định dạng nén chuyên dùng cho những loại file khác nhau. Ví dụ như dạng zip tỏ ra rất hiệu quả khi nén các file thuộc loại text hoặc văn bản, mức độ nén có thể lên tới trên 85%, nhưng lại tỏ ra kém hiệu quả khi nén các file ảnh (chưa tới 10%).Dạng rar cũng rất mạnh, chuyên dùng để chứa các bộ dữ liệu dạng system (*.dll, *.sys...), tiêu biểu như các phiên bản Service Pack sữa lỗi cho Windows hầu như đều dùng định dạng này. Ngoài ra còn có một dạng nén khác cũng rất thông dụng nhưng chuyên dùng để chứa dữ liệu cho các chương trình Setup lớn, tiêu biểu như là hệ điều hành Windows, đó là dạng *.cab (nếu bạn kiểm tra thử thì thấy trong CD của Windows toàn là các file *.cab). Những vấn đề thường gặp - Tải các file trên mạng về thì thường là các file *.zip hoặc có thể là file tự bung, nhưng khi kích hoạt để file tự bung thì nó báo lỗi và không thể tự Extract. Thông thường khi đó nghĩa là các file này đã bị hỏng (damaged) hoặc bị lỗi. Trong trường hợp này bạn có thể dùng chức năng Test hoặc Repair (tùy theo chương trình nén và giải nén mà có tên khác nhau). Tuy nhiên có khi file đó bị hư nặng thì phải dùng đến các chương trình chuyên sửa chữa như ZipRepair. - Quên mật mã để bung file: Bạn có thể sử dụng các chương trình dò mật mã cho file nén (các chương trình này rất phổ biến trong các CD phần mềm). Vì độ bảo mật của file nén thấp nên cũng dễ tìm ra. Nhưng nếu file đó đã được mã hóa thì khó khăn hơn, cần phải dùng chính chương trình đã dùng để mã hóa hoặc các chương trình khác để giải nhưng xác suất thành công rất thấp, vì đôi khi nó còn hỏi cả password nữa. Tuy nhiên trong một số trường hợp, bạn cũng có thể xem được nội dung của file này bằng một số chương trình khác. Ví dụ như ACDSee tuy không có khả năng bung file nén nhưng nó có thể đọc được trực tiếp các file văn bản nằm trong file nén. - Thật sự cẩn thận với các file nén tự bung. Thông thường các file nén khi tự bung sẽ hỏi bạn đường dẫn rõ ràng, ngoài ra có thể còn hỏi về việc ghi đè, tạo thư mục... Nhưng có nhiều file khi bạn kích vào thì nó làm cái “xẹt”, bung ngay vào chỗ đã định trước do người tạo file đó quy định. Điều này dễ làm bạn mất phương hướng, khó tìm được cái gì vừa mới bung (nếu như nó bung vào các thư mục của Windows thì coi như xong). Nguy hiểm hơn, đó là nhiều file nén sau khi được bung xong thì lập tức thực hiện ngay một câu lệnh (dòng lệnh này đã được thiết lập khi file bung cho nên bạn không thể ngăn cản kịp thời). Nếu đó là một file nén chứa virus thì nó cũng hỏi bạn về đường dẫn đàng hoàng lắm, nhưng khi vừa được bung xong thì nó thực hiện ngay một câu lệnh như là kích hoạt file chứa virus chẳng hạn. Để có thể giảm bớt nguy cơ, bạn hãy dùng chương trình để mở ra (khoan hãy Extract), sau đó cho chương trình chống virus hoạt động. Thực chất là chương trình nén và giải nén huy động một chương trình diệt virus khác có trong máy để chạy. Để thiết lập được bước này, bạn hãy vào Options hoặc Settings hoặc Con, figuration tùy theo chương trình, cố gắng tìm tới mục virus Scanner, mục này thường nằm trong thẻ Programs Location, để chọn chương trình cần thiết. Nên chọn chương trình nhỏ như BKAV hoặc F-prot. Có một số chương trình cũng có khả năng quét virus trong file nén như là Norton Antivirus chẳng hạn. Khi đã quét virus xong, bạn hãy cho Test để kiểm tra lần cuối cùng, rồi hãy bung vào đường dẫn theo ý mình. - Gặp trường hợp bạn nhận được file nén có định dạng lạ thì hãy sử dụng các chương trình tốt hơn như Alzip. Hoặc nếu muốn dùng một định dạng lạ để nén các file đặc trưng nhưng e ngại bạn mình không đọc được thì khuyên bạn hãy dùng Alzip. Trong những trường hợp này tốt nhất là bạn nên Convert qua dạng chuẩn zip để dễ sử dụng (tất nhiên khi chuyển đổi qua dạng khác thì dung lượng của file có thể thay đổi), chức năng này cũng nằm trên thanh công cụ hoặc vào menu. Còn nếu muốn tránh phiền toái thì nên tạo file *.exe tự bung, lưu ý là khi tạo thì nhớ ghi rõ nội dung nhắc nhở, không nên nén ở mức cao quá (có thể sẽ gây khó bung hoặc kẹt luôn), và bỏ mục Auto-Extract để chương trình sẽ hỏi người sử dụng về đường dẫn, tránh trường hợp "tự biên tự diễn”. - Ngoài các chức năng trên thì còn có nhiều chức năng khác như tạo file nén để gửi qua mail, kiểm tra quá trình Extract (Check Out), hoặc cài đặt mà không cần Extract (Install). Tuy nhiên những chức năng trên không được hay cho lắm nên có thể đôi khi nó không nằm trên thanh công cụ, muốn sử dụng bạn hãy vào các menu hoặc vào Options mà chỉnh. - Đặc biệt các chương trình trên có thể có chức năng Split file trong menu công cụ. Nó sẽ giúp bạn cắt những file zip quá lớn để dễ dàng copy, vì có một số chương trình cắt file nếu bạn không đăng ký thì nó chỉ cắt được các file dưới 5 MB mà thôi. - Đối với các dữ liệu quan trọng cần lưu trữ thì bạn nên nén chúng lại vì có thể tiết kiệm được dung lượng, đồng thời nó sẽ bảo vệ cho dữ liệu của bạn. Bản thân khi đã được nén thì các dữ liệu này sẽ được các vỏ bọc zip che chắn, nếu có sự tấn công hoặc phá hoại nào đó như virus chẳng hạn thì các vỏ bọc nén sẽ che chở cho bạn và cũng có thể ''hy sinh" để bảo vệ các chương trình của bạn. Ngoài chương trình Winzip và Winrar thông dụng, bạn hãy tham khảo thêm 3 chương trình này thử xem (theo tôi thì hay hơn Winzip và Winrar nhiều): |
