Hoàn thiện đánh giá thực hiện công việc tại doa năm 2024

• 1. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI TRỊNH HỒNG NHUNG HOÀN THIỆN ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THIÊN HÒA AN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC HÀ NỘI - 2015
• 2. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI TRỊNH HỒNG NHUNG HOÀN THIỆN ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THIÊN HÒA AN Chuyên ngành: Quản trị nhân lực Mã số : 60340404 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ĐỨC TĨNH HÀ NỘI - 2015
• 3. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là toàn bộ công trình nghiên cứu khoa họ c độc lập của bả n thân. Các số liệ u trích d ẫn trình bày trong luậ n văn là trung thực, rõ ràng và có nguồn gốc cụ thể. Kế t quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn chưa từng được công bố tại bất kỳ một công trình khoa học nào khác. Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Tác giả TRỊNH HỒNG NHUNG
• 4. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com i MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................................IV DANH MỤC BẢNG BIỂU....................................................................................................V PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài..................................................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .............................................................. 1 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................................. 7 5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................................... 7 6. Những đóng góp mới của luận văn............................................................................... 8 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................................ 8 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA DOANH NGHIỆP ......................................................................................... 10 1.1. Một số khái niệm cơ bản.............................................................................................. 10 1.1.1. Công việc........................................................................................................................... 10 1.1.2. Đánh giá thực hiện công việc.................................................................................... 10 1.1.3. Đánh giá giá trị công việc........................................................................................... 11 1.1.4. Đánh giá người lao động............................................................................................. 12 1.2. Nội dung đánh giá thực hiện công việc................................................................ 12 1.2.1. Xác định mục tiêu của đánh giá............................................................................... 12 1.2.2. Xác định đối tượng được đánh giá và chu kỳ đánh giá................................. 14 1.2.3. Xác định tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá.................................................................. 15 1.2.4. Lựa chọn và thiết kế phương pháp đánh giá ...................................................... 17 1.2.5. Lựa chọn và đào tạo cán bộ đánh giá thực hiện công việc .......................... 20 1.2.6. Tổ chức thực hiện đánh giá........................................................................................ 21 1.2.7. Sử dụng kết quả đánh giá ........................................................................................... 23 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới đánh giá thực hiện công việc......................... 26 1.3.1. Các nhân tố thuộc môi trường bên trong ............................................................. 26
• 5. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com ii 1.3.2. Các nhân tố thuộc về môi trường bên ngoài....................................................... 31 1.4. Kinh nghiệm đánh giá kết quả thực hiện công việc của một số doanh nghiệp và bài học cho công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An............ 32 1.4.1. Kinh nghiệm về đánh giá thực hiện công việc tại một số công ty có sự tương đồng..................................................................................................................................... 32 1.4.2. Bài học rút ra cho công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An................ 35 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THIÊN HÒA AN............................ 37 2.1. Khái quát về công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An...................... 37 2.1.1. Thông tin chung về đơn vị ......................................................................................... 37 2.1.2. Tóm lược quá trình hình thành và phát triển...................................................... 37 2.1.3 Sơ đồ tổ chức..................................................................................................................... 38 2.1.4. Các sản phẩm kinh doanh tiêu biểu........................................................................ 40 2.1.5. Thực trạng nguồn nhân lực công ty ....................................................................... 40 2.2. Thực trạng đánh giá thực hiện công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An.................................................................................................................... 42 2.2.1. Xác định mục tiêu của đánh giá............................................................................... 42 2.2.2. Xác định đối tượng được đánh giá và chu kỳ đánh giá................................. 45 2.2.3. Xác định tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá.................................................................. 47 2.2.4. Lựa chọn và thiết kế phương pháp đánh giá ...................................................... 55 2.2.5. Lựa chọn và đào tạo cán bộ đánh giá.................................................................... 58 2.2.6. Tổ chức thực hiện .......................................................................................................... 62 2.2.7. Sử dụng kết quả đánh giá ........................................................................................... 65 2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đánh giá thực hiện công việc tại công ty TNHH Thiên Hòa An............................................................................................................. 69 2.3.1. Các nhân tố thuộc môi trường bên trong ............................................................. 69 2.3.2. Các nhân tố thuộc về môi trường bên ngoài....................................................... 74 2.4. Nhận xét chung về đánh giá thực hiện công việc tại công ty TNHH Thiên Hòa An.............................................................................................................................. 74
• 6. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com iii 2.4.1. Ưu điểm.............................................................................................................................. 74 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân............................................................................................. 75 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THIÊN HÒA AN ......................................................................... 78 3.1. Mục tiêu, phương hướng hoàn thiện đánh giá thực hiện công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An............................................................. 78 3.1.1. Định hướng phát triển sản xuất kinh doanh của công ty trách nhiệm hữu hạnThiên Hòa An........................................................................................................................ 78 3.1.2. Mục tiêu, phương hướng hoàn thiện công tác quản trị nhân lực và đánh giá thực hiện công việc tại công ty TNHH Thiên Hòa An ....................................... 79 3.2. Giải pháp hoàn thiệ đánh giá thực hiện công việc của người lao động việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An............................................ 80 3.2.1. Xây dựng lại mục tiêu, chu ký của đánh giá thực hiện công việc ............ 80 3.2.2. Nâng cao nhận thức và kỹ năng của người đánh giá, hoàn thiện hoạt động lựa chọn và đào tạo người đánh giá......................................................................... 82 3.2.3. Tăng cường công tác tuyên truyền cho người lao động về hệ thống đánh giá thực hiện công việc.................................................................................................. 84 3.2.4. Hoàn thiện tiêu chí và phương pháp đánh giá thực hiện công việc........85 3.2.5. Hoàn thiện chu ký đánh giá thực hiện công việc ............................................. 89 3.2.6. Hoàn thiện quy trình đánh giá thực hiện công việc......................................... 91 3.2.7. Hoàn thiện phản hồi thông tin sau đánh giá....................................................... 92 3.2.8. Hoàn thiện sử dụng kết quả đánh giá .................................................................... 97 KẾT LUẬN................................................................................................................................101 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................102
• 7. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CBCNV Cán bộ công nhân viên ĐGTHCV Đánh giá thực hiện công việc QLTT Quản lý trực tiếp TNHH Trách nhiệm hữu hạn
• 8. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com v DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Cơ cấu lao động theo vùng miền .................................................................... 41 Bảng 2.2: Cơ cấu lao động phân theo độ tuổi ................................................................ 42 Bảng 2.3. Nhận thức về mục tiêu của ĐGTHCV của CBCNV công ty ............. 44 Bảng 2.4 Ý kiến của người lao động về chu kỳ đánh giá.......................................... 46 hiện tại công ty đang áp dụng................................................................................................ 46 Bảng 2.5 Kết quả khảo sát về chu ký đánh giá mà người lao động mong muốn 46 Bảng 2.6 Sự hiểu biết của CBCNV về tiêu chí đánh giá........................................... 53 Bảng 2.7 Khảo sát về tính khả thi của tiêu chí mục tiêu công việc ...................... 54 Bảng 2.8 Nhận định của CBCNV về mức độ phù hợp của phương pháp đánh giá 58 Bảng 2.9 Khảo sát về người đánh giá mà CBCNV cảm thấy phù hợp ............... 59 Bảng 2.10 Kết quả khảo sát về kênh thông tin mà CBCNV tiếp cận DGGTHCV.................................................................................................................................... 61 Bảng 2.11 Kênh phản hồi thông tin hiệu quả nhất....................................................... 64 Bảng 3.1. Lịch đánh giá kỳ đối với lao động thuộc khối kinh doanh .................. 90
• 9. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Kết quả sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp chính là được tạo nên từ kết quả làm việc của mỗi cá nhân, mỗi phòng ban. Mà muốn biết được mỗi cá nhân, mỗi phòng ban có làm việc hiệu quả không, có đáp ứng được yêu cầu công việc đặt ra hay không thì doanh nghiệp cần phải tiến hành hoạt động đánh giá thực hiện công việc của người lao động. Hiện nay đánh giá thực hiện công việc là một hoạt động đang được triển khai rộng rãi trong các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó nhà quản lý có thể đưa ra được các quyết định, chính sách quản trị nhân sự đúng đắn như: đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, xây dựng các chế độ lương thưởng hợp lý, đưa ra quyết định quản lý về đề bạt, kỉ luật một cách công bằng chính xác, áp dụng để tạo động lực cho người lao động....Nhận thức được vai trò của đánh giá thực hiện công việc, công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An đã xây dựng đánh giá kết quả thực hiện công việc cho riêng mình. Hoạt động này được ban lãnh đạo công ty rất quan tâm, tuy nhiên đây là một vấn đề khá nhạy cảm bởi kết quả đánh giá gắn liền với lương thưởng và được nhân viên đón nhận với thái độ chưa tích cực. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động đánh giá thực hiện công việc và trong thời gian làm việc tại công ty, có điều kiện tìm hiểu thực trạng hoạt động này của công ty em nhận thấy đánh giá thực hiện công việc của công ty còn một số hạn chế. Chính vì vậy, em đã quyết định chọn đề tài: "Hoàn thiện đánh giá thực hiện công việc tại Công ty TNHH Thiên Hòa An" làm đề tài luận văn tốt nghiệp cho mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Đánh giá thực hiện công việc nhiều năm qua đã được các ngành và nhiều nhà khoa học trong nước, ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Theo sự
• 10. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 2 phát triển của kinh tế- xã hội các tác giả đã tổng kết lý luận và đưa ra những phương pháp tiếp cận mang tính ứng dụng cao cho các tổ chức, doanh nghiệp. Trong và ngoài nước những năm gần đây có các công trình nghiên cứu như: Đánh giá thực hiện công việc được nghiên cứu dưới dạng sách có thể kể đến: Sách Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp của TS. Nguyễn Hữu Thân (2008), NXB Lao động – Xã hội, đã phân tích mục đích, sự cần thiết của đánh giá thực hiện công việc đó là: cải thiện hiệu quả công tác và phản hồi thông tin, lập các kế hoạch về nhân lực của công ty, phát triển tài nguyên nhân sự, các chế độ về lương bổng đãi ngộ... qua đó, khuyến khích, tạo động lực cho người lao động, tăng cường mối quan hệ giữa người lao động và người quản lý cấp trên. Trong nghiên cứu tác giả cũng đã chi tiết hóa phương pháp thang đo đồ họa để đánh giá thực hiện công việc của người lao động Sách của Th.S Nguyễn Thơ Sinh (2010), Kỹ năng quản lý doanh nghiệp,NXB Phụ nữ đề cập đến những kỹ năng cần thiết trong đánh giá thực hiện công việc và hiệu quả công việc của người lao động, tác giả cũng đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác đánh giá thực hiện công việc như đánh giá thực hiện công việc của người lao động theo phương pháp KPI (Key Performance Indicator). Đây là các nguồn tư liệu tham khảo chính thống mang lại cái nhìn toàn diện về đánh giá thực hiện công việc. Các tổ chức hay doanh nghiệp có thể tham khảo các nội dung, quy trình và rất nhiều phương pháp đánh giá thực hiện công việc để từ đó lựa chọn và chắt lọc các nội dung, phương pháp phù hợp với tình hình riêng của tổ chức, doanh nghiệp mình. Bên cạnh đó các luận văn tiến sĩ của một số công trình nghiên cứu cá nhân gần đây đề cập về đánh giá thực hiện công việc đã đạt được tính ứng dụng cao trong thực hiễn tại tổ chức, doanh nghiệp cụ thể :
• 11. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 3 - Tác giả Lê Thị Lệ Thanh : Hoàn thiện đánh giá thành tích nhân viên tại công ty cổ phần thủy điện miền Trung được hoàn thành vào năm 2012. -Tác giả Đào Thị Giang: Xây dựng KPI cho vị trí Bí thư liên chi và Bí thư chi đoàn của Đoàn thanh niên Khoa học quản lý tại trường ĐH khoa học xã hội và nhân văn 2013. Nhìn chung, các tác giả đều đi vào hệ thống lý luận về đánh giá thực hiện công việc trong các tổ chức, doanh nghiệp, từ đó đi vào phân tích thực trạng với những đặc thù riêng. Trong đó luận án của tác giả Lê Thị Lệ Thanh đã chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa đánh giá thực hiện công việc và các chức năng khác của quản trị nhân lực, từ đó đề ra sự cần thiết phải thực hiện tốt công tác đánh giá nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nguồn nhân lực trong tổ chức. Tác giả Đào Thị Giang đã tập trung nghiên cứu theo hướng xây đựng tiêu chí đánh giá theo các phương pháp mới thay vì áp dụng các phương pháp truyền thống từ đó đưa ra hệ thống tiêu chí mang tính định lượng cao. Một số tạp chí chuyên ngành kinh tế cũng đã đăng các bài báo đưa ra các phương pháp nghiên cứu tiên tiến và các nhận xét, tổng quan lý thuyết về đánh giá thực hiện công việc: - Bài báo ‘Đánh giá thực hiện công việc tại doanh nghiệp’ và ‘ Đánh giá thành tích công việc, một công cụ quản trị doanh nghiệp’ của tác giả Cao Hồng Việt trên tạp chí công nghệ thông tin và truyền thông năm 2003 đã chỉ ra 3 phương pháp đánh giá thực hiện công việc thường được sử dụng ở Việt Nam và tổng kết một số nguyên tắc cơ bản cần lưu ý cho các nhà quản lý trong quá trình thiết kế hệ thống đánh giá. Tuy nhiên các nội dung nghiên cứu này chỉ mang lại cái nhìn khái quát và mang tính chất giới thiệu chung. - ‘Tìm hiểu chỉ số đánh giá hiệu quả KIP quản trị nguồn nhân lực và khả năng áp dụng tại các doanh nghiệp Việt Nam’ Là bài báo của tác giả Nguyễn Hoài An được đăng tải trên tập chí Khoa học thương mại số 30 và
• 12. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 4 công bố năm 2015. Đề tài chủ yếu đi vào tìm hiểu bộ chỉ số KPI tại các tổ chức và doanh nghiệp. Mang lại các các nhà ngiên cứu cái nhìn tổng quan hơn về phương pháp đánh giá mới được tiếp thu từ thế giới này. Ngoài ra một số các tài liệu được chia sẻ công khai trên mạng internet cũng đưa ra nhận định hữu ích cùng phương pháp, quy trình thiết lập và triển khai đánh giá thực hiện công việc trên thực tế: - Bài tổng kết nghiên cứu của Trung tâm năng suất Việt Nam:’ Đánh giá năng lực và hiệu quả công việc của nhân viên (HR.PA)’ tại địa chỉ: http://www.kpionline.vn/kien-thuc-kpi-bsc/danh-gia-nang-luc-va-hieu-qua- cong-viec-cua-nhan-vien-hrpa#.VMZFFSxrFkg. Bài viết đưa ra mục đích của đánh giá thực hiện công việc và tập trung mô tả các bước triển khai đánh giá thực hiện công việc trong một doanh nghiệp, tổ chức. Một số các công trình nghiên cứu nước ngoài về đánh giá thực hiện công việc của người lao động như: a, Robert Bacal (2008), dịch giả Đặng Hùng Phương, Phạm Ngọc Kim Tuyến đã xuất bản cuốn sách: “Phương pháp quản lý hiệu suất công việc” NXB Tổng hợp, TP Hồ Chí Minh. Như trang web sachhay.org đã nhận xét ” Cuốn sách cung cấp cho các nhà quản lý những kỹ năng hết sức hiệu quả tập trung vào mục tiêu, khích lệ năng suất lao động trong mọi môi trường; đồng thời nêu lên các chiến lược rất giá trị và các bước hành động mà bạn có thể tiến hành để cải thiện được năng suất lao động của công ty mình” . Tác giả đã trình bày những phương pháp quản lý việc thực công việc của người lao động trong đó có phương pháp KPI được tác giả mô tả và phân tích chi tiết b, Nhóm tác giả business Edge (2006), Đánh giá hiệu quả làm việc, NXB Trẻ. Các tác giả đã đề cập đến những công cụ và kiến thức quản lý cơ bản giúp các nhà quản lý hiểu rõ bản chất của công tác đánh giá thực hiện công việc, trang bị những kỹ năng đánh giá thực hiện công việc của nhân
• 13. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 5 viên. Trong công trình nghiên cứu các tác giả cũng cho thấy nhân viên cũng cần có những thông tin phản hồi về công việc mà họ đang làm, họ cần biết những việc mình đã làm tốt hoặc chưa tốt để cải tiến hiệu qủa làm việc. Đặc biệt công trình nghiên cứu của các tác giả đã tổng hợp phân tích và mô tả quy trình thực hiện của một cuộc phỏng vấn đánh giá. c, Tác giả Anna Johnson với bài viết ‘ Performance Appraisals: the 5 biggest mistake managers make and How to avoid them” trên businessknowhow đã chỉ ra 5 sai lầm lớn nhất và các nhà quản lý thường mắc phải trong đánh giá thực hiện công việc. Những sai lầm này tuy ko lớn nhưng đã cản trở thành công của đánh giá thực hiện công việc: - Chờ đợi kết quả đánh giá cuối cùng để đưa ra phản hồi cho nhân viên của mình ( đừng nên có bất ngờ trong đánh giá thực hiện công việc) - Đánh giá theo sự kiện gần nhất của nhân viên - Quá tiêu cực hay tích cực trong phản hồi đánh giá - Không trao đổi định hướng trọng tâm trong cải thiện công việc thông qua kết quả đánh giá cho nhân viên. - Nói nhiều hơn lắng nghe. Trên đây là một vài tổng quan nghiên cứu mà học viên tìm hiểu được liên quan đến nội dung đánh giá thực hiện công việc. Ngoài ra còn rất nhiều công trình nghiên cứu về đánh giá thực hiện công việc của người lao động được các tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư nghên cứu và đăng tải trên các báo, tạp chí chuyên ngành kinh tế quản trị, các kỷ yếu hội thảo khoa học quản lý của các ngành các trường đại học, viện nghiên cứu… Tóm lại các công trình nghiên cứu đã đưa ra cơ sở lý luận sâu sát và càng ngày càng mang tính ứng dụng thực tiễn cao, không rời xa thực tế mà phản ánh đúng nội dung và các khía cạnh của đánh giá thực hiện công việc hiện nay. Các tài liệu này định hướng cao cho hoạt động đánh giá thực hiện công việc trong thực tiễn.
• 14. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 6 Thực tế tại công ty TNHH Thiên Hòa An thì hệ thống đánh giá thực hiện công việc tại công ty TNHH Thiên Hòa An đang áp dụng từ năm 2013. Dù chưa thực sự đạt hiệu quả như mong muốn tuy nhiên hệ thống đánh giá thực hiện công việc tại công ty đã định hình được mục tiêu, quy trình và phương pháp thực hiện. Đánh giá thực hiện công việc tại công ty được xây dựng và áp dụng từ khá sớm từ năm 2009 và tới năm 2013 được sửa đổi, bổ xung do nhu cầu cải tổ công ty. Tuy nhiên tới nay chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào được công bố về nội dung đánh giá thực hiện công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An. Chính vì vậy nghiên cứu của tác giả sẽ không trùng lặp với bất kỳ công trình nghiên cứu nào đã được công bố. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Hệ thống hóa được cơ sở lý luận về đánh giá thực hiện công việc. Phân tích và đánh giá được thực trạng của đánh giá thực hiện công việc trại công ty TNHH Thiên Hòa An, rút ra những ưu nhược điểm và chỉ ra nguyên nhân của những ưu, nhược điểm này. Từ đó đề xuất được giải pháp nhằm hoàn thiện đánh giá thực hiện công việc cho người lao động trong công ty. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Thu thập các nghiên cứu, các bài viết về lý thuyết và lý luận của các nhà khoa học nghiên cứu đi trước trong vấn đề đánh giá thực hiện công việc. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về đánh giá thực hiện công việc theo cách hiểu, cách tiếp cận của bản thân, lấy đó làm cơ sở để phân tích đánh giá thực hiện công việc của người lao động tại công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An. - Vận dụng những lý luận về đánh giá thực hiện công việc để phân tích và đánh giá thực trạng đánh giá thực hiện công việc của người lao động tại công ty TNHH Thiên Hòa An. Thu thập số liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp,
• 15. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 7 nghiên cứu và phân tích để đưa ra các số liệu minh chứng cho nhận xét chuyên môn của bản thân. - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác đánh giá thực hiện công việc nhằm đáp ứng cho yêu cầu phát triển của công ty. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng: Đánh giá thực hiện công việc tại Công ty TNHH Thiên Hòa An. Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Nghiên cứu tại công ty TNHH Thiên Hòa AN Về thời gian: Thông tin dữ liệu phục vụ cho việc nghiên cứu được thu thập trong khoảng thời gian 2013- 2015. Giải pháp đưa ra trong tầm nhìn 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu - Đề tài sử dụng phương pháp luận, tiếp cận theo phương pháp biện chứng lịch sử. Sử dụng các số liệu, dữ liệu thứ cấp theo thời gian để phân tích, tổng hợp. - Sử dụng các phương pháp thống kê phân tích: Tác giả đọc và nghiên cứu các tài liệu trên các báo cáo nhân sự, hồ sơ năng lực từ đó phân tích và chọn lọc để tổng hợp thành bảng biểu đưa ra các nhận xét về bản chất và nguyên nhân của vấn đề từ đó đưa ra các đánh giá chung.( Ví dụ như thống kê số liệu về cơ cấu lao động theo các tiêu chí giới, trình độ, để đưa ra các đánh giá chung về đội ngũ nhân lực, thành công của công tác quản trị nhân lực...) - Phương pháp nghiên cứu, tổng hợp và so sánh: Tác giả tìm hiểu và nghiên cứu để tổng hợp và chọn lọc các tài liệu, thông tin có giá trị tham khảo khoa học phù hợp với đề tài nghiên cứu. - Phương pháp điều tra xã hội học: Để nghiên cứu về đánh giá thực hiện công việc, tác giả tiến hành điều tra thông qua bảng hỏi (Phụ lục 01) để thu thập thông tin, lấy ý kiến của cán bộ công nhân viên trong công ty. Trong đó,
• 16. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 8 số lượng phiếu phát ra: 160 phiếu. Do cơ cấu công ty thiên về hoạt động kinh doanh và các hoạt đông sản xuất chỉ diễn ra ở trụ sở chính Hà Nội nên cơ cấu phiếu đưa ra là 40 phiếu cho bộ phận gián tiếp kinh doanh, 60 phiếu cho khối phục vụ và 60 phiếu cho bộ phận kinh doanh. Thông qua quá trình thu thập số liệu thu về 127 phiếu có thể sử dụng được. - Tiến hành và quan sát thực tế đánh giá thực hiện công việc của người lao động tại công ty và thu thập thông tin quá quan sát, trao đổi trực tiếp với người lao động và các nhà quản lý. 6. Những đóng góp mới của luận văn 6.1. Về lý luận Tác giả đã hệ thống hóa lý luận về đánh giá thực hiện công việc của các nhà nghiên cứu. Xác định bản chất của các quan điểm lý luận. Trên cơ sở đó xác lập được khung lý luận cơ bản về đánh giá thực hiện công việc trong doanh nghiệp. 6.2. Về thực tiễn Thông qua nghiên cứu, thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp, luận văn sẽ đưa ra bức tranh tổng thể về thực trạng ĐGTHCV tại Công ty TNHH Thiên Hòa An, chỉ ra những ưu điểm, nhược điểm trong ĐGTHCV và nguyên nhân gây ra những nhược điểm đó. Đồng thời phản ánh được các nhân tổ ảnh hưởng tới đánh giá thực hiện công việc tại công ty để làm căn cứ khắc phục, cải thiện sao cho phù hợp và thúc đẩy được việc thiết lập và triển khai hệ thống đánh giá thực hiện công việc có hiệu quả hơn. Đề ra hệ thống các quan điểm và giải pháp có tính khả thi nhằm hoàn thiện ĐGTHCV tại Công ty TNHH Thiên Hòa An. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục, tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn gồm có ba chương như sau:
• 17. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 9 Chương 1. Cơ sở lý luận về đánh giá thực hiện công việc của doanh nghiệp Chương 2. Thực trạng đánh giá thực hiện công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn thiên hòa an Chương 3. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện đánh giá thực hiện công việc tại công ty trách nhiệm hữu hạn thiên hòa an
• 18. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 10 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CÔNG VIỆC CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Công việc Có nhiều khái niệm khác nhau về công việc nhưng có thể hiểu “công việc là tập hợp tất cả các nhiệm vụ các trách nhiệm hay chức năng mà một người hay một nhóm người lao động phải đảm đương trong một tổ chức” [2, tr.144]. Trong đó nhiệm vụ chính là biểu thị từng hoạt động lao động riêng biệt với những mục đích cụ thể mà mỗi người lao động phải thực hiện. Công việc có thể coi là kết quả của sự phân chia lao động trong nội bộ tổ chức, với mỗi một cá nhân hay một nhóm đảm nhận một công việc cụ thể, phù hợp với trình độ chuyên môn tay nghề của từng người, từng nhóm lao động. Công việc là một đơn vị mang tính tổ chức nhỏ nhất trong một công ty. Công việc là cơ sở để các doanh nghiệp tổ chức quản lý. Với mỗi một công việc cụ thể là một hoạt động sản xuất kinh doanh được thực hiện bởi một người họăc một nhóm lao động. Một công ty có rất nhiều công việc, nên cũng cần rất nhiều người. Để doanh nghiệp có thể hoạt động tốt thì buộc các doanh nghiệp phải tổ chức quản lý tốt việc sản xuất kinh doanh, điều đó sẽ đảm bảo cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển. 1.1.2. Đánh giá thực hiện công việc Đánh giá thực hiện công việc có nhiều quan điểm và tên gọi khác nhau, nhưng nhìn chung đều thống nhất ở quan niệm: "Đánh giá thực hiện công việc là sự đánh giá có hệ thống và chính thức tình hình thực hiện công việc của người ( nhóm người) lao động trong mối quan hệ so sánh với các tiêu chuẩn đã được xây dựng và thỏa thuận về sự đánh giá đó đối với người lao động” .[2, tr.211]
• 19. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 11 Về bản chất đây là việc so sánh tình hình thực hiện công việc thực tế của chính người (nhóm người) lao động so với yêu cầu đề ra của tổ chức. Như vậy, đánh giá thực hiện công việc phải có tính hệ thống và tính chính thức. Tính hệ thống của công tác đánh giá thực hiện công việc được thể hiện ở việc: công tác đánh giá thực hiện công việc thường được tiến hành đánh giá cho cả một thời kỳ, chứ không phải là một thời điểm nhất định nào đó; Có tổ chức bộ máy đánh giá và được đánh giá bằng những phương pháp có cơ sở khoa học. Còn tính chính thức được thể hiện ở sự công khai trong đánh giá; được đánh giá bằng văn bản, hợp pháp; xác định được chu kỳ đánh giá và sau quá trình đánh giá có sự thảo luận lại với người lao động để đảm bảo sự công bằng, chính xác trong đánh giá. Khi đánh giá thực hiện công việc , người ta căn cứ vào các tiêu chuẩn tiêu chí đánh giá đã được xây dựng và được tập thể thông qua để tránh những định kiến chủ quan hoặc những thiếu sót khi đánh giá, tạo nên sự thống nhất và công bằng, đồng thời tránh phát sinh mâu thuẫn do quá trình đánh giá gây ra. Cũng cần thỏa thuận với người lao động (hoặc đại diện nhóm người lao động) về sự đánh giá đó để có những thông tin đầy đủ phục vụ cho việc đánh giá, tạo sự hiểu biết lẫn nhau giữa bên đánh giá và bên được đánh giá, ngăn ngừa các tình huống làm phát sinh sự bất bình, qua đó đạt được các mục tiêu của đánh giá. 1.1.3. Đánh giá giá trị công việc Khác với đánh giá thực hiện công việc, khái niệm đánh giá công việc đề cập đến việc nghiên cứu, đánh giác về chính công việc mà người lao động phải thực hiện[2,tr 212]. Đó là việc xác định : - Mức độ phức tạp của công việc - Mức độ nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm của công việc - Tính trách nhiệm của công việc
• 20. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 12 Việc đánh giá công việc được sử dụng phục vụ cho quá trính phân công, bố trí nhân lực vào các nơi làm việc phù hợp với kiến thức, kỹ năng và sức khỏe của người lao động. Nó được sử dụng như là một cơ sở để đánh giá thực hiện công việc của người lao động. 1.1.4. Đánh giá người lao động Đánh giá người lao động hay đánh giá nhân viên là khái niệm đề cập đến việc đánh giá, nhận xét nhân viên theo một hoặc một số tiêu chí nào đó [2,tr 212]. Người lãnh đạo có thể nhận xét nhân viên theo các tiêu chí sau: - Phẩm chất đạo đức, tác phong làm việc, tinh thần và thái độ làm việc - Sức khỏe và mức độ phù hợp của sức khỏe so với yêu cầu của công việc - Mức độ hoàn thành công việc của nhân viên và khả năng phát triển trong công việc, những hại chế và nguyên nhân - Các tố chất có thể phát triển - Các khả năng, tiềm năng cần được khai thác Vậy tổng kết lại, với cách hiểu trên thì đánh giá công việc tách biệt và dễ nhận diện hơn đánh giá thực hiện công việc và đánh giá nhân viên. Ta có thể hiểu rằng đánh giá nhân viên bao hàm cả đánh giá thực hiện công việc. Đánh giá thực hiện công việc gắn liền với vị trí chức danh mà người lao động đang đảm nhận, còn đánh giá nhân viên đem lại cái nhìn toàn diện của tổ chức đối với nhân viên mà việc thực hiện công việc chỉ là một trong các yếu tố quan trọng phục vụ cho sự đánh giá đó. 1.2. Nội dung đánh giá thực hiện công việc 1.2.1. Xác định mục tiêu của đánh giá Trước hết ta cần xác định mục đích chính của đánh giá, từ đó có thể xây dựng một chương trình đánh giá hợp lý, phù hợp với mục đích chính của đánh giá. Mục tiêu đánh giá là yếu tố quan trọng quyết định đến việc xây
• 21. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 13 dựng phương pháp đánh giá, xác định các yếu tố trong đánh giá như sử dụng kết quả đánh giá như thế nào. Mục tiêu của việc đánh giá tình hình thực hiện công việc của người lao động trong tập thể lao động thông thường bao gồm hai mục tiêu cơ bản: Một là, đánh giá tình hình thực hiện công việc nhằm cải thiện sự thực hiện công việc của người lao động. Mục tiêu này sẽ đạt được thông qua các hoạt động: Cung cấp thông tin cho người lao động biết mức độ thực hiện công việc của họ so với các tiêu chuẩn đặt ra và đặt kết quả đó trong mối tương quan với các nhân viên khác, từ đó kích thích sự phấn đấu của họ nhằm đạt được kết quả đánh giá cao hơn trong tương lai. Hoạt động thứ hai giúp đạt được mục tiêu trên đó là giúp người lao động phát hiện sai sót hay nhược điểm mắc phải, từ đó có biện pháp để khắc phục và nâng cao khả năng thực hiện công việc. Qua đó, nâng cao ý thức trách nhiệm và tạo điều kiện cho người lao động tự khẳng định mình. Hai là, đánh giá tình hình thực hiện công việc nhằm thực hiện mục tiêu giúp cho các nhà quản lý có thể đưa ra các quyết định nhân sự đúng đắn. Rõ ràng thông qua quá trình đánh giá, nhà quản lý có thể thu thập các thông tin làm sơ sở để hoạch định nhân lực. Các thông tin thu thập được trong quá trình đánh giá cũng là cơ sở quan trọng cho việc đào tạo và phát triển nhân viên; nâng lương và nâng ngạch, kỷ luật lao động... Quá trình này cũng giúp các nhà quản lý phát hiện những tài năng và làm cơ sở để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo phát triển các nhân viên có tài năng này trở thành các cán bộ chủ chốt trong tương lai. Ngoài hai mục tiêu cơ bản nói trên, tổ chức có thể đặt ra mục tiêu kích thích nhân viên và tạo bầu không khí tâm lý thuận lợi trong tập thể lao động. Điều này có thể đạt được khi trong quá trình ĐGTHCV có hoạt động trao đổi đánh giá. Hoạt động này sẽ tăng cường mối quan hệ giữa nhân viên và quản
• 22. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 14 lý trên tinh thần hiểu biết lẫn nhau và kích thích, động viên người lao động thông qua việc ghi nhận những kết quả đạt được của họ trong công việc làm cơ sở cho sự phát triển trong tương lai của họ. 1.2.2. Xác định đối tượng được đánh giá và chu kỳ đánh giá Xác định đối tượng được đánh giá: Đối tượng đánh giá có thể là một cá nhân hoặc một bộ phận trong tổ chức. Tùy thuộc vào mục đích đánh giá để xác định đối tượng đánh giá được phù hợp. Đối tượng đánh giá thông thường là toàn bộ CBCNV trong tổ chức hoặc toàn bộ người lao động trong một doanh nghiệp. Nếu mục đích của ĐGTHCV chủ yếu phục vụ cho công tác trả lương cho người lao động, thì đối tượng đánh giá phải là toàn bộ CBCNV trong công ty hoặc toàn bộ người lao động trong tổ chức. Nếu đánh giá phục vụ cho việc chia các quỹ thưởng thì có thể chỉ xét một hoặc một số bộ phận có liên quan. Vấn đề tiếp theo chúng ta đề cập đến định kỳ đánh giá. Tùy theo mục đích của việc đánh giá trong đơn vị mà có thể tổ chức đánh giá theo định kỳ chính thức hay không chính thức trong trường hợp cần thiết. Đây thực chất là việc xác định chu kỳ đánh giá. Chu kỳ đánh giá là khoảng thời gian giữa hai lần đánh giá liền kề. Phục vụ các mục đích khác nhau thì chu kì đáng giá cũng khác nhau. Thông thường chu kỳ đánh giá ngắn nhất là một tháng. Thông thường kết quả đánh giá được sử dụng làm cơ sở tính lương cho người lao động mà hiện nay các công ty trả lương theo tháng, do vậy cần có kết quả đánh giá của người lao động trong chu kỳ tháng. Chu kỳ đánh giá chính thức 6 tháng hoặc 1 năm 1 lần có thể để phục vụ cho việc nâng lương, chia thưởng, định hướng phát triển cán bộ nhân viên. Chú ý không nên quy định chu kỳ đánh giá quá ngắn (dưới 1 tháng) hoặc quá dài (trên 12 tháng). Các kết quả đánh giá chính thức thường được sử
• 23. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 15 dụng làm cơ sở để ra các quyết định nhân sự quan trọng đối với người lao động như thăng tiến, đề bạt,.....Nếu chu kỳ đánh giá quá dài kết quả đánh giá không đảm bảo tính kịp thời để đưa ra các quyết định quản trị nhân sự. Dẫn đến giảm tạo động lực lao động. Nếu quy định chu kỳ đánh giá quá ngắn (dưới 1 tháng) cũng không hợp lý vì đánh giá như vậy sẽ tốn rất nhiều thời gian và công sức, song mức độ tạo động lực lao động không đáng kể, đôi khi còn gây căng thẳng trong nhân viên. 1.2.3. Xác định tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá Tiêu chuẩn đáng giá thực hiện công việc được thiết lập dựa trên mục tiêu của tổ chức và bản mô tả công việc của người lao động. Xuất phát từ mục tiêu của tổ chức, người ta thiết lập các nội dung đánh giá, các tiêu chuẩn để định hướng hành vi của người lao động đến việc đạt được các mục tiêu đó. Xuất phát từ bản mô tả công việc , người ta thiết lập các nội dung, tiêu chuẩn để đánh giá kết quả thực hiện các công việc cụ thể của chức danh công việc mà người lao động đang đảm nhận. Tiêu chuẩn đánh giá tiêu chí đánh giá phải phản ánh được các kết quả và hành vi cần có để thực hiện thành công một công việc. Tiêu chuẩn đánh giá phải làm cho thấy những gì người lao động cần làm trong công việc và cần phải làm tốt đến mức nào. Đồng thời, các tiêu chuẩn phải phản ánh hợp lý các mức độ yêu cầu về số lượng và chất lượng thực hiện công việc, phù hợp với từng đặc điểm của từng công việc. Như vậy đo lường sự thực hiện công việc được hiểu là ấn định một con số hay một thứ hạng để phản ánh mức độ thực hiện công việc của người lao động theo các đặc trưng hoặc khía cạnh đã được xác định trước của công việc. Đây là yếu tố trung tâm của đánh giá: thiết lập tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá chính là tạo một hệ thống đánh giá tính hiệu quả được duy trì và cải tiến liên tục hướng tới việc thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ đặt ra của tổ chức. Tiêu chuẩn đánh giá cũng là một cơ sở để quyết
• 24. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 16 định phương pháp đánh giá, thiết kế phiếu đánh giá và đặc biệt ảnh hưởng tới việc tiến hành đánh giá. Các tiêu chuẩn , tiêu chí đánh gia cần được thảo luận với người lao động để hoàn thiện công việc của họ. Đầu tiên chúng ta đi xác định những nội dung cơ bản cần đánh giá . Nhưng nội dung này thông thường bao gồm các lĩnh vực, kỹ năng, kết quả cần đánh giá trong mối tương quan với việc thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp. Các nội dung đánh giá có 2 loại: các nội dung thuộc về tiêu chuẩn hành vi và các nội dung thuộc về tiêu chuẩn kết quả thực hiện công việc. Để xác định các nội dung cơ bản cần đánh giá và cần nghiên cứu kỹ bản mô tả công việc. Từ bản mô tả công việc sẽ xác định các nội dung thuộc về nội dung thực hiện nhiệm vụ của người lao động. Dựa vào mục tiêu đánh giá tổ chức có thể đưa ra một số nội dung đánh giá khác ảnh hưởng đến việc thúc đẩy tiến trình thực hiện thành công các mục tiêu của tổ chức. Mặt khác, việc thực hiện nhiệm vụ thuộc chức danh công việc đảm nhận vẫn là vấn đề quan trọng nhất đối với người lao động nên tỷ trọng cho phần đánh giá nhiệm vụ thường cao hơn các nội dung đánh giá khác. Mỗi nội dung đánh giá có thể bao gồm 1 hoặc nhiều tiêu chí đánh giá. Tiêu chí đánh giá được chia thành tiêu chí định tính và định lượng. Tiêu chuẩn đánh giá được xây dựng nhằm đo lường mức độ thực hiện công việc của người lao động. Căn cứ nội dung đánh giá, tiêu chí đánh giá được lựa chọn, người quản lý sẽ xác định mục tiêu, định lượng công việc nhân viên cần phải thực hiện để đạt được các mục tiêu đặt ra. Cần lưu ý, mục tiêu đề ra cần đạt được sự thống nhất giữa lãnh đạo và nhân viên thực hiện để tránh tình trạng người lãnh đạo áp đặt công việc vượt quá khả năng thực hiện của nhân viên hoặc nhân viên đăng ký mức độ hoàn thành công việc dưới khả năng thực hiện của mình để làm việc nhàn nhã và dễ đạt thành tích. Căn cứ kết quả phân tích công việc và bản mô tả công việc, người lãnh đạo có
• 25. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 17 thể xác định mức độ ưu tiên, mức độ quan trọng của từng công việc để quyết định tiêu chuẩn đánh giá phù hợp. 1.2.4. Lựa chọn và thiết kế phương pháp đánh giá Cần dựa vào mục tiêu của đánh giá để lựa chọn và thiết kế phương pháp đánh giá hợp lý. Nếu mục tiêu đánh giá là để hạn chế tối đa các hành vi tiêu cực trong tổ chức, đồng thời khuyến khích các hành vi mang lại lợi ích nhiều cho tổ chức, có thể chọn phương pháp ghi chép – lưu trữ. Nếu mục tiêu đánh giá là kiểm tra việc đáp ứng tiêu chuẩn của người lao động thì chọn phương pháp đánh giá theo tiêu chuẩn công việc. Trong trường hợp thực hiện đánh giá theo mục tiêu thì cần sử dụng kết hợp các phương pháp đánh giá. Bên cạnh đó đối với trường hợp đánh giá giúp cho nhà quản lý thực hiện mục tiêu muốn nhân viên gắn bó lâu dài với tổ chức có thể sử dụng phương pháp đánh giá theo thuyết Z của Nhật Bản. Nếu muốn sử dụng kết quả đánh giá để ra các quyết định về thù lao lương bổng, nên sử dụng phương pháp thang đo đánh giá đồ hoạ hoặc phương pháp thang đo đánh giá hành vi, phương pháp thang điểm hành vi... Phương pháp đánh giá cũng là một nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác đánh giá, vì đây là cơ sở để xác định mức độ hoàn thành công việc của người lao động, nếu cơ sở chính xác và phù hợp với đặc thù công việc thì kết quả đánh giá cũng đảm bảo độ chính xác. Cần sử dụng các phương pháp đánh giá phù hợp để có kết quả đánh giá có độ chính xác và độ tin cậy cao, tránh được nhiều lỗi trong đánh giá. Chúng ta cần lưu ý không có một phương pháp nào là tối ưu trong mọi trường hợp và mọi điều kiện, do vậy cần phải có sự đánh giá các phương pháp để có cách lựa chọn phương pháp một cách tối ưu nhất phù hợp với đặc điểm của từng doanh nghiệp và từng mục tiêu cụ thể của công tác đánh giá. Dưới đây là một số phân tích về ưu nhược điểm khả năng áp dụng của các phương pháp đánh giá có thể sử dụng, các doanh nghiệp và tổ chức tùy vào đặc điểm, mục tiêu mà
• 26. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 18 có thể lựa chọn và kết hợp các phương pháp đánh giá phù hợp với doanh nghiệp tổ chức của mình. 1.2.4.1. Phương pháp thang đo đánh giá đồ họa Đây là phương pháp đánh giá truyền thống và được áp dụng phổ biến. Để xây dựng phương pháp này, có hai bước quan trọng là lựa chọn các đặc trưng (các tiêu thức) và đo lường các đặc trưng. Tuỳ thuộc vào từng công việc cụ thể mà các đặc trưng được lựa chọn có thể là khối lượng, chất lượng của công việc, tiến độ thực hiện, tinh thần làm việc… Các thang đo để đánh giá có thể được thiết kế dưới dạng một thang đo rời rạc hoặc liên tục. Để đánh giá, người đánh giá sẽ xác định xem mức độ thực hiện công việc của đối tượng thuộc về thứ hạng nào trong từng tiêu thức, việc kết hợp các điểm số có thể theo cách tính trung bình hoặc tổng cộng các điểm ở từng tiêu thức. Dựa trên việc thiết kế thang đo trong đó có sử dụng đồ họa miêu tả các nấc thể hiện mức hoàn thành công việc ứng với từng tiêu chí - Ưu điểm: Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là dễ hiểu, xây dựng tương đối đơn giản và sử dụng thuận tiện. Các tiêu thức đánh giá được lượng hoá bằng điểm về tình hình thực hiện công việc của người lao động cho phép so sánh dễ dàng và thuận tiện cho việc ra quyết định quản lý có liên quan đến các quyền lợi và đánh giá năng lực của nhân viên. - Nhược điểm: Mẫu phiếu đánh giá có thể được thiết kế với các tiêu thức mang tính chất chung, phù hợp với nhiều loại công việc nên các đặc trưng riêng biệt của từng công việc có thể bị bỏ qua. Ngoài ra, khi sử dụng phương pháp này, người đánh giá dễ mắc phải các lỗi do chủ quan như lỗi thiên vị, thành kiến, định kiến, xu hướng trung bình hay thái quá dẫn đến việc đo lường không chính xác. - Khả năng áp dụng : Có thể sử dụng cho nhiều loại công việc khác nhau
• 27. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 19 1.2.4.2. Phương pháp quan sát hành vi Kết hợp giữa phương pháp thang đo đồ họa và phương pháp ghi chép các sự kiện quan trọng. Các thang đánh giá mô tả chính xác hơn bằng các hành vi cụ thể. - Ưu điểm: kết hợp ưu điểm của cả hai phương pháp, đảm bảo tính chính xác, độ tin cậy cao, với các tiêu chí cụ thể. - Nhược điểm: Tốn thời gian, công sức, không theo dõi được sự thực hịên công việc trong cả quá trình lao động của người lao động. - Áp dụng được nhiều trường hợp với tính chính xác cao nhưng phải có đội ngũ tham gia đánh giá có chuyên môn, số lượng lớn người tham gia công tác đánh giá. 1.2.4.3 Quản trị mục tiêu Đánh giá bằng cách nhìn nhận lại mục tiêu đã đề ra đã được thực hiện bao nhiêu phần, tại sao và cách thực hiện như thế nào. - Ưu điểm: Tác dụng tạo động lực cho người lao động. Quá trình đánh giá chủ động và tích cực. - Nhược điểm: Các tiêu chí đánh giá không cụ thể., phụ thuộc nhiều vào kỹ năng thiết lập mục tiêu của người xây dựng mục tiêu. - Áp dụng được tại các doanh nghiệp có tiến hành xây dựng mục tiêu. Người đánh giá phải biết kỹ năng đánh giá mục tiêu. 1.2.4.4. Các phương pháp khác Phương pháp danh mục kiểm tra: Dựa vào một danh mục câu hỏi về kiểm tra hành vi, thái độ có thể xảy ra trong quá trình thực hiện công việc của người lao động. - Ưu điểm: Khắc phục được lỗi chủ quan khi đánh giá thái độ của người lao động. Bởi phương pháp này cung cấp bằng chứng về hành vi thái độ của người lao động.
• 28. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 20 - Nhược điểm: yêu cầu phải theo dõi theo quá trình, thường xuyên rất dễ có thể bỏ sót hành vi, tốn thời gian, chưa cho kết quả cuối cùng về thực hiện công việc, không so sánh được những người khác với nhau - Chỉ sử dụng để hỗ trợ các phương pháp khác để thu thập bằng chứng thể hiện hành vi thái độ của sự thực hiện công việc, sau đó định lượng kết quả đánh giá về hành vi. Phương pháp so sánh xếp hạng: Phương pháp này có cùng bản chất là sự đánh giá thực hiện công việc của người lao động được thực hiện bằng cách so sánh với sự thực hiện công việc của người lao động khác trong cùng bộ phận. Sự so sánh này thường được dựa trên một tiêu thức tổng thể về tình hình làm việc (thực hiện công việc tổng thể của người lao động). - Ưu điểm: Phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, có tác dụng trong việc ra quyết định trong quản trị tiền lương, quyết định thăng tiến cho người lao động. - Nhược điểm: Phương pháp này nếu không được thực hiện một cách khách quan dẫn đến các lỗi thiên vị, thành kiến, sự kiện gần nhất, không khuyến khích sự cộng tác, đoàn kết trong tập thể người lao động 1.2.5. Lựa chọn và đào tạo cán bộ đánh giá thực hiện công việc Người đánh giá được lựa chọn là một nhân tố nội tại ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả đánh giá. Chính vì vậy, đây là đối tượng cần được chú trọng trong quá trình thực hiện công tác ĐGTHCV. Thông thường người được lựa chọn làm người đánh giá là người lãnh đạo trực tiếp. Vì người lãnh đạo trực tiếp là người trực tiếp phân công công việc cho người lao động và nắm được quá trình thực hiện công việc của người lao động, có khả năng kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện công việc của người lao động một cách chính xác nhất và là người hiểu rõ nhất công việc của người lao động. Tuy nhiên, để quá trình ĐGTHCV được toàn diện và kết quả ĐGTHCVchính xác thì nên xem
• 29. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 21 xét bổ xung những người đánh giá khác có thể là đồng nghiệp của người đựợc đánh giá, các khách hàng và đối tác quan trọng trực tiếp giao dịch với người được đánh giá, cấp dưới của người được đánh giá hoặc bản thân người được đánh giá. Ý kiến quyết định đến kết quả đánh giá cuối cùng của người lao động vẫn là quyết định của cán bộ quản lý trực tiếp. Sau khi chọn người đánh giá ta cần tiến hành đào tạo người đánh giá để đảm bảo hiệu quả của công tác đánh giá. Cần quan tâm đến lựa chọn người tham gia đào tạo, nội dung đào tạo, hình thức đào tạo. Người đánh giá phải thực hiện hoạt động phân tích so sánh kết quả thực hiện công việc thực tế của người lao động với tiêu chuẩn mẫu được thiết kế phù hợp với phương pháp đánh giá, căn cứ mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn mẫu để cho điểm và xếp hạng hoặc có những nhận xét về ưu, nhược điểm của người lao động. Người đánh giá mà không nắm rõ quy trình đánh giá hay các tiêu chí, tiêu chuẩn , phương pháp đánh giá thì sẽ không thể đưa ra được một kết quả đánh giá chính xác. Vì vậy các nội dung cần đào tạo người đánh giá gồm nội dung về kỹ năng, kiến thức, giúp họ hiểu rõ về hệ thống đánh giá, cách đánh giá, mục tiêu của đánh giá từ đó họ có thể hiểu rõ từng bước trong công tác đánh giá sẽ giúp cho kết quả đánh giá được chính xác và đạt yêu cầu. hông thường, việc đào tạo người đánh giá có thể được tiến hành thông qua các văn bản hướng dẫn hoặc qua các lớp đào tạo (tập huấn). 1.2.6. Tổ chức thực hiện đánh giá Vấn đề quan trọng đầu tiên cần được quan tâm trong tổ chức thực hiện đánh giá là phân định trách nhiệm và cơ chế phối kết hợp. Thông thường trong công tác ĐGTHCV, cán bộ quản lý cấp cao chỉ tham gia chỉ đạo phương hướng và mục đích đánh giá, quyết định cuối cùng về chương trình đánh giá và các biện pháp liên quan. Hỗ trợ các bộ phận chuyên trách thông qua các quyết định về đầu tư nguồn lực cho đánh giá. Còn đối với bộ phận
• 30. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 22 chuyên trách về quản trị nhân lực thì tham gia thiết kế, xây dựng, triển khai thực hiện, điều phối tổng hợp kết quả chương trình đánh giá. Bộ phận này còn tham gia lựa chọn thiết kế phương pháp đánh giá, lựa chọn người đánh giá đào tạo người đánh giá, tổ chức đào tạo người đánh giá, đề xuất biện pháp khắc phục thiếu sót trong đánh giá khi cần, quản lý và triển khai sử dụng kết quả đánh giá. Riêng đối với cán bộ quản lý trực tiếp, họ tham gia vào công tác đánh giá với vai trò là người trực tiếp triển khai chương trình đánh giá ở đơn vị mình quản lý, tổng hợp thông tin kết qủa liên quan và trực tiếp tham gia phỏng vấn đánh giá. Báo cáo và chịu trách nhiệm về kết quả ĐGTHCV của các nhân viên cấp dưới. Sau khi thực hiện đánh giá chúng ta có kết quả đánh giá, để phát huy hết tác dụng của kết quả đánh giá cần thực hiện phỏng vấn đánh giá để người lao động biết được kết quả đánh giá của mình giúp họ có phương hướng thực hiện công việc trong kỳ tiếp theo. Phỏng vấn đánh giá cũng là một nội dung quan trọng trong khâu tổ chức ĐGTHCV. Mục đích của phỏng vấn đánh giá: Phỏng vấn đánh giá nhằm cung cấp cho người động những thông tin phản hồi nhằm kích thích, động viên họ tự hoàn thiện và thực hiện công việc tốt hơn. Các phương pháp phỏng vấn có thể áp dụng trong phỏng vấn đánh giá: Phỏng vấn hướng dẫn: là hình thức mà cấp quản trị cho cấp dưới biết kết quả ĐGTHCV của họ và thuyết phục họ đưa ra các mục tiêu cải tiến nếu cần; Phương pháp phỏng vấn theo chỉ dẫn: là cuộc phỏng vấn không theo bài bản có sẵn, cấp dưới được đối thoại với cấp trên về các năng lực và những hạn chế. Phỏng vấn giải quyết vấn đề: cấp trên và cấp dưới thảo luận thẳng thắn, cởi mở các vấn đề liên quan đến kết quả và các biện pháp cải tiến tình hình thực hiện công việc mang tính chất xây dựng và dàn xếp ổn thoả.
• 31. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 23 Sau quá trình đánh giá kết quả thực hiện công việc, bộ phận quản lý nguồn nhân lực của đơn vị, tổ chức sẽ thu được những dữ liệu về quá trình hoạt động của mỗi nhân viên, những thành tích và những mặt còn hạn chế của họ. Đó chính là những căn cứ để phục vụ các nghiệp vụ nhân sự khác. 1.2.7. Sử dụng kết quả đánh giá 1.2.7.1. Sử dụng trong trả thù lao lao động Kết quả đánh giá có thể được sử dụng trong trả công lao động. Kết quả ĐGTHCV có thể được sử dụng làm căn cứ để xác định hệ số tham gia lao động của người lao động hoặc hệ số thi đua. Căn cứ trên các hệ số này, người ta sẽ trả lương cao hơn cho người có hệ số tham gia lao động và hệ số thi đua cao hơn. Hoặc, có thể sử dụng hệ số tham gia lao động để phân phối tiền lương sản phẩm tập thể với độ chính xác và tính khuyến khích cao hơn. Kết quả ĐGTHCV còn được sử dụng trong vấn đề thăng tiến tiền lương. Tổ chức sẽ có những quy định rõ ràng về các mức độ của kết quả đánh giá trong các chu kỳ làm căn cứ để xét thăng tiến tiền lương hay nâng lương cho người lao động. Nhờ đó, tổ chức có thể làm cho người lao động phấn đấu đạt thành tích cao để được nâng lương. Vấn đề thưởng cũng sử dụng kết quả đánh giá. Căn cứ vào kết quả đánh giá, có thể xếp loại lao động vào các hạng thi đua khác nhau. Chẳng hạn, có thể xếp hạng A – B – C và khuyến khích, hoặc Chiến sỹ thi đua...Trên cơ sở đó, tổ chức sẽ có các hình thức thưởng thích hợp với từng hạng thành tích để tạo động lực lao động. Những người có thành tích cao sẽ được thưởng cao hơn. 1.2.7.2. Sử dụng trong tạo động lực tinh thần cho người lao động Kết quả đánh giá còn được sử dụng trong việc tạo động lực về tinh thần cho nhân viên. Trong quản trị nhân lực, tổ chức có thể đưa ra quy định lưu giữ các kết quả đánh giá đạt được của người được đánh giá vào trong hồ sơ
• 32. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 24 nhân sự của nhân viên. Tổ chức có thể đưa ra quy định về việc nếu người lao động đạt kết quả đánh giá cao trong một số chu kỳ đánh giá liên tục sẽ được xét một danh hiệu thi đua cao hơn, sẽ được trân trọng ghi tên hoặc lưu các kỷ vật trong Phòng truyền thống của tổ chức... Với những nhân viên đạt kết quả đánh giá cao trong lần đánh giá hiện tại hoặc đạt được những danh hiệu thi đua cao, tổ chức có thể vinh danh họ trước tập thể lao động của tổ chức như trao thưởng, trao Huân, Huy chương... trước tập thể đông đảo người lao động. Lãnh đạo của tổ chức có thể trân trọng bày tỏ lòng cảm ơn và sự ngưỡng mộ trước họ. Những chính sách này có thể tạo động lực tinh thần rất lớn cho nhân viên có thành tích cao, đồng thời khuyến khích các nhân viên khác phấn đấu đạt thành tích cao hơn. Nhà quản trị cũng có thể tạo động lực tinh thần cho nhân viên khi đặc biệt đánh giá cao họ vì những cố gắng nỗ lực ngay trong quá trình đánh giá (phỏng vấn đánh giá) hoặc tổ chức gặp mặt riêng những người có thành tích cao với những người lãnh đạo cao nhất của tổ chức. Trong buổi gặp đó, lãnh đạo cao nhất của tổ chức sẽ chia sẻ, lắng nghe và có những lời cảm ơn chân thành đối với họ. 1.2.7.3. Sử dụng trong việc cải thiện môi trường và điều kiện làm việc Trong các lần phỏng vấn đánh giá, nhân viên có thể trao đổi với người lãnh đạo về những trở ngại của họ trong quá trình thực hiện công việc, có thể có những phàn nàn về môi trường và điều kiện làm việc. Người lãnh đạo trực tiếp có thể thảo luận với họ về những cải tiến cần thiết để cải thiện môi trường và điều kiện làm việc có tính khả thi và những hỗ trợ cần thiết từ phía tổ chức đối với nhân viên để hoạt động của nhân viên đạt được kết quả cao hơn. Căn cứ trên những trao đổi này, người lãnh đạo trực tiếp có thể trình lên cấp có thẩm quyền để có những cải thiện về môi trường và điều kiện làm việc cho nhân viên hoặc có những hỗ trợ khác đối với công việc của họ.
• 33. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 25 1.2.7.4. Sử dụng trong việc đào tạo và phát triển nhân viên Kết quả ĐGTHCV của nhân viên là cơ sở quan trọng để xác định đối tượng, nội dung đào tạo và phát triển nhân viên. Trong quá trình đánh giá, đặc biệt trong quá trình phỏng vấn đánh giá, người lãnh đạo trực tiếp có thể phát hiện ra những kiến thức và kỹ năng của người lao động còn thiếu so với yêu cầu đã được nêu trong bản mô tả công việc hoặc trong tiêu chuẩn chức danh công việc. Người lao động sẽ phải được đào tạo để bổ khuyết những kiến thức và kỹ năng còn thiếu này. Nếu trong quá trình đánh giá, người lãnh đạo phát hiện thấy người lao động có những thành tích xuất sắc trong công việc, bộc lộ tố chất của một nhà quản lý tương lại thì công ty có thể đưa người lao động vào diện cán bộ nguồn và đào tạo để họ đảm đương những công việc dự kiến đề bạt. Quá trình đánh giá không chỉ giúp nhà quản trị nhìn ra hạn chế và nguyên nhân của hạn chế để lựa chọn người tham gia các khóa đào tạo, xây dựng nội dung đào tạo để người lao động thực hiện công việc hiện tại tốt hơn. Mà quá trình đánh giá còn có thể giúp nhà quản trị nhận thấy những khả năng và tiềm năng cần được khai thác của người lao động từ đó có thể đưa ra các chính sách đào tạo và phát triển nhân lực hợp lý. 1.2.7.5. Sử dụng kết quả đánh giá trong bố trí, sử dụng, đề bạt lao động và các nội dung quản trị khác Ngoài những nội dung cơ bản được đề cập ở trên, kết quả ĐGTHCV của nhân viên còn có thể được sử dụng vào một số nội dung quản trị nhân lực khác: Nhà quản trị có thể giao thêm công việc mang tính chất thử thách cho những nhân viên hoàn thành tốt công việc hoặc phân công lại công việc trong nội bộ phòng để kiến thức, kỹ năng của người lao động được phát huy một cách tốt nhất. Nếu trong quá trình đánh giá, người lãnh đạo phát hiện thấy
• 34. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 26 người lao động có những bộc lộ xuất sắc trong công việc đồng thời công ty cũng có nhu cầu ở các vị trí quản lý thì người lao động hoàn toàn có thể có được cơ hội đề bạt lên mức quản lý,thăng tiến ở mức lương cao hơn với trách nhiệm công việc được mở rộng hơn. Nhà quản trị có thể sử dụng những người được đánh giá là xuất sắc kèm cặp và bồi dưỡng nhân viên mới, giúp đỡ những người được đánh giá yếu kém, mới vào nghề hoàn thiện hơn vấn đề thực hiện công việc của mình. Những người được đánh giá xuất sắc này sẽ thực hiện vai trò người đào tạo hoặc người cố vấn. Kết quả ĐGTHCV còn được sử dụng để hoàn thiện mức lao động và hợp lý hóa phương pháp thao tác. Trong quá trình thực hiện đánh giá, người lãnh đạo có thể nhận ra những phương pháp thao tác không hợp lý, từ đó có thể hợp lý hóa các phương pháp thao tác lao động và xây dựng được định mức mới hợp lý hơn dựa trên việc thực hiện các phương pháp thao tác hợp lý. Trong quá trình thực đánh giá người lãnh đạo có thể phát hiện ra những điểm chưa phù hợp trong bản mô tả công việc hoặc bản tiêu chuẩn thực hiện công việc như nhiệm vụ được giao chưa thực sự hợp lý, cách phối hợp trong làm việc chưa hợp lý, chỉ tiêu kết quả thực hiện công việc quá cao so với khả năng thực tế của nhân viên từ đó ta có thể nhân thấy những điểm sai sót hoặc chưa hợp lý trong bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn thực hiện công việc để hoàn thiện lại kết quả của quá trình phân tích công việc. 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới đánh giá thực hiện công việc 1.3.1. Các nhân tố thuộc môi trường bên trong 1.3.1.1 Các nhân tố thuộc về doanh nghiệp Mục tiêu và chiến lược phát triển của công ty: Mỗi một chương trình đánh giá thực hiện công việc đều có mục tiêu khác nhau. Mục tiêu của đánh gia thực hiện công việc được đưa ra từ định hướng mục tiêu, chiến lược phát triển của công ty. Nếu công ty theo đuổi mục tiêu tăng số lượng sản phẩm thì
• 35. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 27 mục tiêu của ĐGTHCV là định hướng sao cho người lao động phải tăng được năng suất. Chiếu sang các nghiệp vụ cụ thể của ĐGTHCV thì để tăng năng suất cần xây dựng tiêu chí đánh giá về số lượng sản phẩm sẽ chiếm tỉ trọng điểm lớn hơn, phản hồi thông tin từ phía người lao động sẽ phải chú ý hơn đến việc cải thiện, hợp lý hóa thao tác làm việc, để triệt tiêu các động tác thừa, sử dụng thời gian lao động hợp lý trong ca sản xuất .... Nếu chiến lược phát triển của công ty tập trung vào chất lượng sản phẩm thì các tiêu chí, tiêu chuẩn về chất lượng sẽ được điều chỉnh. Phương pháp đánh giá cũng sẽ được kết hợp để định hướng người lao động theo mục tiêu của tổ chức. Quan điểm của lãnh đạo về công tác đánh giá thực hiện công việc: Một nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến công tác ĐGTHCV đó là quan điểm triết lý của người lãnh đạo cấp cao trong tổ chức về công tác này. Quan điểm, triết lý của lãnh đạo cấp cao là kim chỉ nam cho mọi hoạt động trong tổ chức và đặc biệt là các hoạt động quản lý. Thực sự nếu được người lãnh đạo quan tâm đến thì việc thực hiện một công việc, nghiệp vụ nhất định nào đó sẽ có tỷ lệ thành công rất cao. Đặc biệt đối với ĐGTHCV được lãnh đạo quan tâm sẽ tạo được hiệu quả tối đa cho việc thực hiện công tác này trong tổ chức. Nếu nhà lãnh đạo coi trọng công tác này họ sẽ có những chính sách, quyết định nhằm thực hiện công tác này một cách hiệu quả trong tổ chức và họ sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho những người thực hiện công tác này một cách hoàn thiện nhất. Nếu như người lãnh đạo của một tổ chức không quan tâm đến công tác ĐGTHCV thì mọi hoạt động đánh giá trong tổ chức cũng không được chú trọng , dẫn đến tâm lý người lao động trong tổ chức cũng không quan tâm đến kết quả thực hiện công việc của mình vì không có chỉ tiêu, quy trình hợp lý, cụ thể nào để đánh giá thực hiện công việc của họ. Do vậy, hiệu quả của công tác đánh giá trong tổ chức giảm mạnh. Mà đánh giá lại là yếu tố quan trọng quyết định đến hiệu quả lao động.
• 36. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 28 Đặc điểm đội ngũ làm công tác quản trị nhân lực: Trách nhiệm chính trong việc thực hiện các hoạt động đánh giá là người lãnh đạo trực tiếp hoặc người được giao trách nhiệm thực hiện phỏng vấn đánh giá, tuy nhiên cán bộ chuyên trách nguồn nhân lực là nhân tố có ảnh hưởng quyết định. Bởi phòng nhân sự là nơi tham mưu cho ban lãnh đạo lập ra các tiêu chuẩn đánh giá, xây dựng quy trình đánh giá, lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp, xây dựng bảng biểu, biểu mẫu, lựa chọn và đào tạo cán bộ đánh giá, kiểm soát các hoạt động đánh giá ở tất cả các bộ phận trong tổ chức, tổng hợp các kết quả đánh giá và đề ra biện pháp khắc phục các lỗi sai. Do vậy thực chất đội ngũ làm công tác quản trị nhân lực chính là lực lượng nòng cột để công tác ĐGTHCV được triển khai ở công ty. Năng lực của người đánh giá: Năng lực của người đánh giá cũng là nhân tố ảnh hưởng nhiều đến ĐGTHCV. Nếu người đánh giá không có chuyên môn thì không thể đo lường và xác định được người lao động thực hiện công việc ở mức nào và nguyên nhân từ đâu dẫn đến kết quả thực hiện công việc của nhân viên tốt hay chưa tốt. Bên cạnh đó người đánh giá chính là người trực tiếp xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá, các tiêu chuẩn đánh giá phải rõ ràng và định lượng được thì kết quả đánh giá mới đảm bảo tính chính xác. Nếu người đánh giá không hiểu được rõ về công tác đánh giá và hệ thống tiêu chí, phương pháp, quy trình đánh giá thì việc đánh giá sẽ không đảm bảo được kết quả đánh giá. Có thể người đánh giá sẽ mắc các lỗi đánh giá như lỗi thiên vị, hoặc trung bình chủ nghĩa hoặc ảnh hưởng do sự kiện gần nhất. Vì vậy không hiểu rõ tiêu chí, phương pháp đánh giá, không có kỹ năng đánh giá thì người đánh giá sẽ cho ra kết quả đánh giá không hợp lý. Ảnh hưởng của người đánh giá được thể hiện rõ nhất ở sự khác biệt trong kết quả đánh giá từng phòng ban trong công ty. Bởi vì khi áp dụng đánh giá và thực tế, người đánh giá có thể sẽ đem con
• 37. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 29 mắt chủ quan của mình soi vào qua quy trình đánh giá và kết quả đánh giá ở mỗi phòng ban là có thể có sự khác biết lớn. Sự phân cấp, phân chia nhiệm vụ, cơ chế phối kết hợp trong đánh giá: Các bộ phận tham gia trong đánh giá cũng ảnh hưởng đến công tác ĐGTHCV. Nếu các bộ phận tham gia đánh giá nếu quá phức tạp có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu quả đánh giá. Nếu bộ phận tham gia không hợp lý không có chuyên môn để thực hiện công tác này sẽ dẫn đến kết quả đánh giá không hợp lý, hoặc họ không tham gia một cách tích cực trong công tác đánh giá. Vì vậy hội đồng đánh giá được thành lập cần sự thống nhất của người lao động, và các cán bộ lãnh đạo trong công ty. Các chính sách quản trị nhân lực khác.Các chính sách nhân sự của Doanh nghiệp cũng ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thống đánh giá thực hiện công việc. Các công tác kế hoạch hoá nguồn nhân lực, tuyển mộ tuyển chọn, đào tạo phát triển, tạo động lực trong lao động… đều có ảnh hưởng tích cực tới kết quả đánh giá thực hiện công việc. Nếu các chính sách nhân sự đúng đắn thì sẽ kích thích người lao động làm việc, từ đó công tác đánh giá sẽ có chất lượng hơn. Nếu như chính sách nhân sự không phù hợp sẽ gây ức chế cho người lao động, từ đó không kích thích được năng lực làm việc của người lao động, gây ảnh hưởng tới quá trình đánh giá cũng như chất lượng đánh giá. Hoạt động phân tích công việc là hoạt động ảnh hưởng nhiều đến công tác ĐGTHCV trong tổ chức. Bởi kết quả của hoạt động này là bản mô tả công việc và bản tiêu chuẩn thực hiện công việc, đây là hai căn cứ quan trọng để xây dựng các tiêu chí đánh giá kết quả hoàn thành công việc của người lao động. Nếu hoạt động này được thực hiện một cách hiệu quả thì căn cứ để xác định các tiêu chí hoàn thành công việc cũng sẽ được xây dựng tốt nhất và nó sẽ giúp cho tổ chức có thể đánh giá một cách chính xác nhất về năng lực hoàn thành công việc của người lao động. Các nghiệp vụ trong quản trị nhân lực
• 38. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 30 luôn có sự gắn kết chặt chẽ và tác động dây chuyền đến nhau nhưng trong một khoảng thời gian nhất định mới bộc lộ. Chính sách thù lao lao động chịu ảnh hưởng của ĐGTHCV tuy nhiên nó cũng tác động ngược trở lại chính sách ĐGTHCV . Vì thù lao lao động là một nhân tố lớn ảnh hưởng đến tạo động lực lao động. Nếu kết quả đánh giá không chính xác làm ảnh hưởng nhiều đến mức thu nhập của người lao động, điều này rất dễ gây ra bất bình trong lao động và phản đối chính sách ĐGTHCV dẫn đến cần thay đổi, cải tổ để phù hợp hơn. Trong trường hợp kết quả đánh giá chính xác thì hoạt động tạo động lực thông qua thù lao lao động sẽ đạt hiệu quả cao, tạo được bầu không khí lao động tốt , tạo hiệu quả cho hoạt động SXKD của tổ chức như vậy cả tổ chức và cả người lao động đều thỏa mãn và duy trì chính sách ĐGTHCV hiện tại. Nếu mức độ ảnh hưởng của kết quả đánh giá đến thu nhập của người lao động thấp, dẫn đến mức độ quan tâm của lãnh đạo cũng như của người lao động đến công tác này cũng thấp, dẫn đến hiệu quả của đánh giá không cao. 1.3.1.2 Các nhân tố thuộc về người lao động Đặc điểm nguồn nhân lực: Phương pháp đánh giá, nội dung đánh giá, đều phải dựa vào đặc điểm nguồn nhân lực trong công ty để xem xét và cân đối. Người lao động trực tiếp với trình độ không cao, làm việc tại xưởng phải được ĐGTHCV khác với người lao động thuộc đội quản lý với trình độ quản lý cao và hoạt động trí óc hơn là tạo ra sản phảm vật chất. Các nhân viên kinh doanh có đặc điểm công việc thể hiện qua doanh số, người công nhân có kết quả lao động là sản phẩm vật chất. Tuy nhiên có những công việc khó đo lương hiệu quả, kết quả thựcc hiện công việc như lao động quản lý và khối lao động gián tiếp. Mức độ quan tâm của người lao động đến đánh giá thực hiện công việc: Sự quan tâm của người lao động cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến
• 39. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 31 ĐGTHCV. Bởi vì, trong quá trình thực hiện đánh giá cần thiết có sự tham gia của người lao động để xác định kết quả đánh giá, nếu người lao động không quan tâm đến ĐGTHCV thì họ cũng không đo lường kết quả thực hiện công việc của mình một cách chính xác, có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả đánh giá. Nếu người lao đông không quan tâm đến hoạt động này họ sẽ không quan tâm đến kết quả đánh giá của mình và làm ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu của công tác ĐGTHCV như cải thiện sự thực hiện công việc của mình và làm cho việc tạo động lực không hiệu quả. Ngược lại, nếu người lao động thực sự đánh giá cao công tác này trong tổ chức thì họ sẽ chủ động tham gia một cách tích cực trong quá trình thực hiện đánh giá và tạo ra hiệu quả tối đa cho đánh giá. 1.3.2. Các nhân tố thuộc về môi trường bên ngoài 1.3.2.1. Chính sách của các tổ chức khác Đối thủ cạnh tranh luôn là yêu tố tác động gián tiếp tới toàn bộ hoạt động sản xuất của công ty. Tất cả các lĩnh vực của công ty đều chịu ảnh hưởng, từ quá trình sản xuất, cũng như cơ cấu lao động, tiền lương, các chính sách…Và công tác đánh giá thực hiện công việc cũng không nằm ngoài những yếu tố chịu ảnh hưởng trên. Nếu như đối thủ có hệ thông đánh giá hợp lý sẽ làm cho người lao động bên họ làm việc với năng xuất tốt nhất, số lượng và chất lượng sản phẩm luôn ở mức cao và đạt tiêu chuẩn. Điều đó sẽ tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp đó trên thị trường. Trước sự hoạt động hiệu quả của đối thủ như vậy nếu doanh nghiệp ta mà không có những chương trình đánh giá hợp lý tất yếu sẽ dẫn tới việc lép vế trong việc cạnh tranh trên thị trường sản phẩm và thị trường lao động. 1.3.2.2. Lĩnh vực hoạt động và vị thế ngành Đặc trưng của lĩnh vực sản xuất kinh doanh: Nếu công ty chỉ hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh công ty có thể lựa chọn phương pháp đánh giá, hệ
• 40. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 32 thống tiêu chí đánh giá khác với công ty hoạt động trong cả lĩnh vực sản xuất và kinh doanh. Mỗi công ty tham gia vào một ngành nghề, vị thế của ngành nghề trong nền kinh tế là khác nhau, tính chất lĩnh vực hoạt động khác nhau cũng sẽ ảnh hướng phần nào đến định hướng mục tiêu công tác ĐGTHCV. 1.4. Kinh nghiệm đánh giá kết quả thực hiện công việc của một số doanh nghiệp và bài học cho công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An 1.4.1. Kinh nghiệm về đánh giá thực hiện công việc tại một số công ty có sự tương đồng 1.4.1.1 Kinh nghiệm của tổ hợp công nghệ và giáo dục TOPICA Tổ hợp công nghệ và giáo dục TOPICA đã bước đầu cố gắng xây dựng hệ thống ĐGTHCV của cán bộ nhân viên, kết quả đánh giá được lưu giữ vào hồ sơ nhân sự của từng nhân viên và vận dụng kết quả đó trong công tác thù lao của quản trị nhân lực. Hệ thông đánh giá của TOPICA được nội bộ gọi là KETRAPHAKI .Đây là hệ thống đánh giá dựa trên KE (Kết quả), TRA (Trách nhiệm), PHA (Phát triển). KE là những việc bạn đạt được trong kỳ theo mô tả và công việc được phân công tiêu chí: Khối lượng, Chất lượng, Tiến độ TRA là tiêu chí cao hơn một bậc, thể hiện thái độ thấu đáo của bạn khi thực hiện công việc của mình, phạm vi của tiêu chí trách nhiệm là những việc ngoài mô tả nhưng có liên quan trưc tiếp đến công việc của mình hoặc của nhóm nhỏ của mình. Tiêu chí đánh giá: Thấu đáo đầu việc, Thấu đáo giờ giấc, Thấu đáo điểm nóng, Đào tạo, chia sẻ PHA là tiêu chí tiếp theo, thể hiện sự nhiệt tình của bạn khi làm việc tập thể, đó là tinh thần sẵn sàng hỗ trợ, tiếp quản, xung phong đảm nhiệm các vị trí khác nhau không liên quan tới phạm vi công việc hiện tại. Tiêu chí đánh giá: Nhiệt tình Đầu việc; Giờ giấc; Điểm nóng; Tiếp quản; Xung phong tăng tốc hậu phương; tiền tuyến; Sản xuất công cụ.
• 41. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 33 KY là tiêu chí về kỹ năng phần này chỉ sử dụng đối với đánh giá bổ nhiệm quản lý, chuyên gia, không sử dụng đối với đánh giá định kỳ: Giao tiếp, Kỹ năng văn phòng, Chuyên môn sâu Các tiêu chí đánh giá được phân theo 4 mục trên và sử dụng hiệu quả thông tin từ bản mô tả công việc . Tuy nhiên tiêu chí đánh giá không được phân cụ thể, không rõ ràng, hay bị nhầm lẫn ở KE và TRA. Các tiêu chuẩn đánh giá còn mang tính chất định tính, chưa xây dựng cụ thể bằng định lượng, Các tiêu chuẩn chưa làm nổi bật được tiêu chuẩn nào là cần thiết hay thật sự quan trọng đối với cán bộ nhân viên. Hạn chế trong hệ thống đánh giá thực hiện công việc của TOPICA ở chỗ hệ thống lớn và độ bao phủ quá nhiều thông tin phức tạp. Đồng thời thông tin bên lề, thông tin không tập trung cho công việc, thông tin đánh vào tính cách cá nhân cũng được sử dụng trong đánh giá. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến kết quả đánh giá. Về quy trình thủ tục đánh giá khá rõ ràng và từng bước, phân chia nhiệm vụ của hội đồng đánh giá cụ thể. Hệ thống đánh giá của TOPICA đã đạt được nhiều thành tựu trong việc thống nhất kết quả đánh giá giữa người lao động và quản lý trực tiếp. Nguyên nhân là do trong quy trình đánh giá rõ ràng và yêu cầu người đánh giá ngồi cùng người được đánh giá để giải thích và trao đổi lý do cho điểm từng tiêu chí. Tuy nhiên điều này làm người đánh giá và người được đánh giá mất khá nhiều thời gian. Phần lớn tâm lý của người lao động đều tập trung vào hệ thống ĐGTHCV việc để phục vụ công tác lương thưởng mà ít chú trọng tới các phương pháp làm việc, nguyên nhân và cách khắc phục để thực hiện công việc tốt hơn. Do vậy, hệ thống phản hồi thông tin đánh giá của công ty vẫn không thực sự được hiệu quả. Trong tiến trình đánh giá việc đào tạo cho người đánh giá chưa được thực hiện, người đánh giá còn thực hiện theo cảm tính, chủ quan là chính. Người đánh giá chưa được đào tạo một cách bài
• 42. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 34 bản, chưa được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết phục vụ cho hoạt động đánh giá. Vấn đề này sẽ gây nhiều khó khăn cho công tác đánh giá. Việc vận dụng kết quả đánh giá thực hiện công việc trong các hoạt động của công tác quản trị nhân lực được phân khá rõ ràng: Đánh giá KE + TRA sẽ cho bạn hệ quả là lương và thưởng; Đánh giá KE + TRA + PHA sẽ cho bạn hệ quả là xếp hạng và tăng lương 6 tháng một lần; Đánh giá KE + TRA + PHA + KY sẽ là cơ sở cho việc bổ nhiệm, thăng tiến 1.4.1.2 Kinh nghiệm của công ty cổ phần Quang Minh Công ty cổ phần Quang Minh áp dụng phương pháp quản trị bằng mục tiêu MBO. Đây là một phương pháp đánh giá tiên tiến, Ban lãnh đạo và trưởng bộ phận sẽ thảo luận và đưa ra các mục tiêu lớn nhỏ cho bộ phận đó theo từng tháng . các mục tiêu này được mô tả rõ ràng bằng các con số cụ thể với thời gian hoàn thành cụ thể. Bàn giao chỉ tiêu tháng sẽ chia thành 2 phần mục tiêu chính và mục tiêu phát triển nội bộ. Các mục tiêu chính về công việc thì được phân theo đặc thù riêng từng công việc, chức danh và phân theo mức độ hoàn thành công việc và xếp hạng. Còn các mục tiêu phát triển nội bộ tương đối giống nhau giữa các phòng ban và tập thể, tuy được định lượng theo phần trăm đạt được và mô tả mức độ hoàn thành công việc nhưng chỉ đánh giá đạt hay không đạt. Bên cạnh đó công ty còn áp dụng phương pháp ghi chép lưu trữ. Quản lý bộ phận ghi lại những thành tích đặc biệt (hành vi tích cực) hoặc sai lầm, trục trặc lớn của nhân viên( hành vi tiêu cực) để làm cơ sở đánh giá. Đánh giá thực hiện công việc tại công ty cổ phần Quang Minh đã đạt được cơ bản mục tiêu của tổ chức và phục vụ cho việc quản lý một cách hữu hiệu, trong quy trình đánh giá công ty đã huy động được sự tham gia và hỗ trợ của các cán bộ quản lý trực tiếp, các thành phần được phân định trách nhiệm rõ ràng. Tiêu chí, số vòng đánh giá và người đánh giá được đưa ra theo từng vị trí chức danh và cụ thể, rõ ràng. Kết hợp các phương pháp
• 43. tại Sividoc.com Nhận viết đề tài trọn gói – ZALO: 0973.287.149 – Luanvanmaster.com 35 đánh giá một cách hợp lý và thang điểm đơn giản, dễ hiểu. Tuy có nhiều ưu điểm nhưng ĐGTHCV của Quang Minh còn thiếu linh họat, nhiều tiêu chí còn chung chưng, chưa lượng hóa được hết, tiêu chí trong phần muc tiêu chính chưa thể hiện rõ ràng định hướng người lao động vào các công việc quan trọng, công việc chính mà chỉ thể hiện các công việc dễ định lượng. Chu kỳ đánh giá theo tháng và theo quý đánh giá được xu thế phát triển theo giai đoạn của CBNV. Vì kết hợp các phương pháp đánh giá nên có 2 biểu mẫu đánh giá. Kết quả cuối cùng chưa được tổng hợp vào biểu mẫu cụ thể để làm căn cứ cho các quyết định quản lý nhân sự khác. Bên cạnh đó công ty thiếu sót trong việc tạo kênh phản hồi thông tin về kết quả đánh giá từ phía người lao động. Thảo luận mình bạch và cởi mở về kết quả đánh giá rất ít có. 1.4.2. Bài học rút ra cho công ty trách nhiệm hữu hạn Thiên Hòa An Từ những nghiên cứu về ĐGTHCV tại các công ty khác nhau chúng ta có thể nhận thấy việc ĐGTHCV tại mỗi tổ chức, mỗi môi trường đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng về mục tiêu đánh giá, người đánh giá, tiêu chuẩn đánh giá hay sử dụng kết quả sau đánh giá…. Kết hợp với việc tham khảo quy trình ĐGTHCV tại nhiều doanh nghiệp, công ty khác và đặc biệt là các công ty có sự tương đồng về lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Công ty TNHH Thiên Hòa An đã định hướng một khung ĐGTHCV phù hợp với đặc thù riêng của công ty: - Công ty THNN Thiên Hòa An hiện đang áp dụng chế độ đánh giá theo tháng và chế độ đánh giá năm, học tập công ty cổ phần quang Minh, công ty TNHH Thiên Hòa An nên bổ sung chế độ đánh giá quý hay chế độ đánh giá theo kỳ để nhìn nhận xu hướng phát triển của CBNV. - Hiện nay tiêu chí đánh giá của bộ phận công nhân trong công ty TNHH Thiên Hòa An cũng giống tổ hợp công nghệ và giáo dục TOPICA bị nhầm lẫn giữa tiêu chí công việc và tiêu chí tránh nhiệm vì vậy tiêu chí đặt ra

Mục đích đánh giá công việc để làm gì?

Mục đích của đánh giá công việc:Đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên trong quá khứ và nâng cao hiệu quả làm việc trong tương lai. Đánh giá xem các cá nhân có xứng đáng được thưởng hoặc tăng lương hay không (khen thưởng). Xác định nhu cầu đào tạo và phát triển của nhân viên.

Đánh giá thực hiện công việc hiệu quả mang lợi ích công việc gì?

Lợi ích đánh giá thực hiện công việc với quản lý:Giúp quản lý nhận diện được nhanh chóng, cụ thể về năng lực đánh giá kết quả làm việc của nhân viên. Giúp quản lý có những căn cứ thông tin chính xác để kịp thời đưa ra những điều chỉnh cần thiết nhằm cải thiện hiệu suất, hiệu quả công việc của nhân viên.

Khái niệm đánh giá thực hiện công việc là gì?

- “Đánh giá thực hiện công việc là sự đánh giá có hệ thống và chính thức tình hình thực hiện công việc của người (nhóm người) lao động trong quan hệ so sánh với các tiêu chuẩn đã được xây dựng và thỏa thuận về sự đánh giá đó với người lao động.

Thực hiện công việc là gì?

Thực hiện công việc có thể hiểu là quá trình lao động, là tổng thể những hành động của con người để hoàn thành một hay nhiều nhiệm vụ nhất định. “Về mặt vật chất, quá trình lao động là quá trình người lao động sử dụng công cụ lao động tác động vào đối tượng lao động để làm ra sản phẩm.