Theo UBND tỉnh Kiên Giang, tỉnh đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải. Lượng rác thải phát sinh ngày càng nhiều và đa dạng về chủng loại, đặc biệt là các loại rác khó xử lý nhưng chưa được phân loại, thu gom, xử lý đáp ứng các yêu cầu theo quy định về bảo vệ môi trường. Tại các khu đô thị vẫn còn tình trạng vứt rác thải không đúng quy định nơi công cộng, chất thải sinh hoạt thải trực tiếp ra biển; ở nông thôn nhiều nơi chưa có phương án thu gom, vận chuyển, xử lý, tình trạng xả rác ra ao hồ, sông rạch còn phổ biến… gây mất cảnh quan sinh thái, ô nhiễm môi trường. Nguyên nhân chính là do trên địa bàn tỉnh chưa có cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt có công nghệ và quy trình kỹ thuật xử lý đáp ứng khối lượng rác thải phát sinh hàng ngày, chủng loại rác cần được xử lý đạt quy chuẩn; phương tiện thu gom, vận chuyển chưa đáp ứng nhu cầu thực tế…  Dự báo đến năm 2030, rác thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh không thay đổi nhiều về đặc trưng mà chủ yếu thay đổi về khối lượng. Theo đó, năm 2025 là khoảng 1.700 tấn/ngày (tăng 500 tấn/ngày so với năm 2020), trong đó, rác khu vực đô thị 950 tấn/ngày, khu vực nông thôn 750 tấn/ngày. Năm 2030 là khoảng 2.000 tấn/ngày, trong đó ở đô thị 1.100 tấn/ngày và nông thôn 900 tấn/ngày. Theo mục tiêu để án, đến năm 2025, có 90% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị loại I, II, III, IV; 85% tổng lượng chất thải rắn tại các đô thị loại V và 80% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt tại các điểm dân cư nông thôn được thu gom, xử lý hoặc tự xử lý để đảm bảo môi trường; 35% tổng số hộ trong khu vực đô thị và 25% số hộ khu vực nông thôn thực hiện biện pháp giảm thiểu, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn; sử dụng 100% túi nilon thân thiện môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị... Đến năm 2030, có 95% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị loại I, II, III, IV; 90% tổng lượng chất thải rắn tại các đô thị loại V và 85% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt tại các điểm dân cư nông thôn được thu gom, xử lý hoặc tự xử lý để đảm bảo môi trường; 60% tổng số hộ trong khu vực đô thị và 50% số hộ khu vực nông thôn thực hiện biện pháp giảm thiểu, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn… Tại TP Rạch Giá, chất thải rắn sinh hoạt được tổ chức phân loại, thu gom, vận chuyển về nhà máy xử lý rác TP Rạch Giá tại thị trấn Sóc Sơn, huyện Hòn Đất để xử lý bằng biện pháp đốt ở nhiệt độ cao. Bố trí thêm phương tiện để đảm bảo việc thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt đô thị đạt tỷ lệ 100% theo quy định. Tiếp tục đầu tư và vận hành nhà máy xử lý rác theo công nghệ xử lý Plasma với tổng công suất từ 160 - 240 tấn/ngày. Tại TP Phú Quốc, chất thải rắn sinh hoạt được tổ chức phân loại, thu gom, vận chuyển về nhà máy xử lý rác thải Phú Quốc ở xã Hàm Ninh xử lý bằng biện pháp đốt. Xử lý dứt điểm việc đóng cửa bãi rác và đảm bảo môi trường tại An Thới. Với xã đảo Thổ Châu và khu phố Hòn Rỏi (An Thới), lập dự án đầu tư lò đốt và đưa vào hoạt động theo đúng lộ trình, đảm bảo đến năm 2023 có 100% lượng rác của xã phải được thu gom xử lý đúng quy định. Tại TP Hà Tiên, chất thải rắn sinh hoạt được phân loại, thu gom, vận chuyển về khu xử lý tập trung để xử lý bằng biện pháp chôn lấp hợp vệ sinh. Phối hợp huyện Giang Thành rà soát, kiểm tra tình hình triển khai dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Phú Mỹ, huyện Giang Thành, sớm đưa vào hoạt động. Đến năm 2024 phải bảo đảm đưa 50% rác thải từ TP Hà Tiên về nhà máy tại huyện Giang Thành để xử lý bằng phương pháp đốt… Đóng cửa các bãi chôn lấp đã hết công suất; đầu tư cải tạo, nâng cấp hoặc đóng cửa đối với các bãi chôn lấp đang có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường; ngăn chặn kịp thời việc hình thành các bãi chôn lấp tự phát, không để phát sinh sau năm 2025. Giai đoạn 2026 - 2030, trên địa bàn tỉnh phải hoàn thiện và đi vào hoạt động 7 khu xử lý chất thải rắc sinh hoạt tập trung theo vùng. Mỗi khu phải bố trí quỹ đất để đảm bảo đầy đủ các hạng mục công trình chính, công trình phụ trợ, ô chôn lấp sau đốt, hệ thống xử lý nước thải, cây xanh… Kinh phí thực hiện đề án được bố trí từ các nguồn ngân sách địa phương theo phân cấp hiện hành hoặc huy động từ nguồn hỗ trợ từ trung ương, các nguồn xã hội hóa và các nguồn hợp pháp khác. UBND tỉnh Kiên Giang cũng đề nghị HĐND tỉnh này xem xét, phân bổ kinh phí sự nghiệp môi trường hàng năm lớn hơn 1% tổng ngân sách để phù hợp việc duy trì hoạt động phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý đảm bảo yêu cầu… (Xây dựng) - Vấn đề xử lý rác thải tại Kiên Giang đang dần được gỡ “nút thắt” bởi đề án “Tăng cường quản lý, xử lý rác thải, nước thải ở các đô thị, khu dân cư giai đoạn 2021 – 2025 và những năm tiếp theo”. Bên cạnh đó, tại thành phố Phú Quốc đã có nhà máy xử lý rác thải đang sẵn sàng đi vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu của địa phương và sự mong đợi của người dân, góp phần làm sạch môi trường du lịch.
Môi trường bền vững sẽ giúp Phú Quốc mãi là Đảo ngọc trong lòng du khách. “Đơn thuốc” cho môi trường Kiên Giang Đề án “Tăng cường quản lý, xử lý rác thải, nước thải ở các đô thị, khu dân cư giai đoạn 2021– 2025 và những năm tiếp theo” cũng đã xác định: Dự báo chất thải rắn phát sinh đến năm 2025 là: 3.344 tấn/ngày, tại đô thị phát sinh hàng ngày là 1.727 tấn, riêng rác thải du lịch lên đến 198.18 tấn/ngày. Đề án đã xác định: Chất thải rắn sinh hoạt phát sinh phải được quản lý theo hướng coi là tài nguyên, được phân loại, thu gom phù hợp với công nghệ xử lý được lựa chọn; khuyến khích xử lý chất thải thành nguyên liệu, nhiên liệu, các sản phẩm thân thiện môi trường, xử lý chất thải kết hợp với thu hồi năng lượng, tiết kiệm đất đai và phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của từng địa phương. Bên cạnh đó, đầu tư hệ thống quản lý chất thải rắn sinh hoạt phải đồng bộ, bao gồm xây dựng cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, công tác thu gom, vận chuyển trên cơ sở công nghệ phù hợp. Thực hiện đầu tư cho quản lý chất thải rắn sinh hoạt phải có trọng tâm, trọng điểm và ưu tiên cho từng giai đoạn cụ thể, tránh dàn trải, kém hiệu quả. Việc đầu tư cho công tác thu gom, vận chuyển, tái chế và xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải được thực hiện bằng những công nghệ tiên tiến, hiện đại, thân thiện với môi trường và phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, hạn chế thấp nhất lượng chất thải rắn sinh hoạt phải chôn lấp. Kiên Giang hiện đang có các nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt đặt tại các huyện, thành phố như: Phú Quốc, Hòn Đất, Kiên Lương, Giang Thành và Giồng Riềng. Trong đó nhà máy Phú Quốc quy hoạch 10,4ha năng lực xử lý 200 tấn rác mỗi ngày (nhà máy đang được hoàn thiện để hoạt động trở lại và sẽ nâng lên 350 tấn rác mỗi ngày khi lượng rác tăng lên); Nhà máy xử lý rác thải Hòn Đất diện tích 25ha đang lập ĐTM để nâng công suất lên 500 tấn rác mỗi ngày; Nhà máy xử lý rác thải Long Thạnh – Giồng Riềng có diện tích 10 ha công suất xử lý rác thải 245 tấn rác mỗi ngày chuẩn bị đưa ra hoạt động; Nhà máy xử lý rác thải Kiên Lương có diện tích 17,55ha công suất xử lý rác thải 100 tấn rác mỗi ngày chuẩn bị đưa vào hoạt động; Nhà máy xử lý rác thải Giang Thành có diện tích 14,7ha xử lý 100 tấn rác mỗi ngày, đang xây dựng. Đã sẵn sàng cho Phú Quốc xanh sạch. Hiện nay, dân số trên đảo Phú Quốc khoảng 170.000 dân, hơn 1.600 công ty và doanh nghiệp, mỗi ngày có số lượng khách du lịch... đã thải ra hàng trăm tấn rác mỗi ngày, làm cho công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt nơi đây bị quá tải. Thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Phú Quốc cho thấy, mỗi ngày, tại đảo phát sinh khoảng gần 200 tấn rác được thải ra môi trường, trong khi đó, năng lực thu gom chỉ đạt hơn 60%. Số rác thải sinh hoạt chưa được thu gom, xử lý trôi dạt trong tự nhiên, theo các cống, kênh rạch, sông ngòi trôi thẳng ra biển, gây ô nhiễm môi trường. Trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Kiên Giang đã khẳng định xây dựng thành phố Phú Quốc đạt đô thị loại I vào năm 2025, trở thành thành phố du lịch biển đảo quốc gia và quốc tế. Để đáp ứng tiêu chí của một đô thị loại I và là thành phố du lịch, tỉnh Kiên Giang nói chung và thành phố Phú Quốc đã có những quyết sách để cải thiện môi trường và mỹ quan đô thị bằng việc quyết liệt xử lý những vấn đề tồn đọng liên quan đến rác thải. Đề án Tăng cường quản lý, xử lý rác thải, nước thải ở các đô thị, khu dân cư giai đoạn 2021 – 2025 và những năm tiếp theo” vừa được lãnh đạo tỉnh Kiên Giang ra Quyết định phê duyệt giống như “đơn thuốc” cứu chữa môi trường Kiên Giang, trong đó có Đảo ngọc Phú Quốc. Quá trình đô thị hóa cùng với sự gia tăng về dân số, sự phát triển kinh tế xã hội, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao thì lượng rác thải phát sinh ngày càng nhiều, áp lực lên môi trường sống ngày càng cao. Vì vậy, việc đầu tư hoàn thiện hệ thống thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn toàn tỉnh là nhu cầu cấp bách đảm bảo môi trường, chất lượng cuộc sống của người dân và phát triển kinh tế địa phương. Trước sự cấp thiết về xử lý rác thải tại Phú Quốc – thiên đường du lịch của du khách trong nước và quốc tế, đã có Nhà máy xử lý rác thải Phú Quốc tại xã Hàm Ninh do Công ty Minh Thuận Thành triển khai, đã nhận rác để vận hành thử nghiệm từ tháng 10/2021, đầu tháng 12/2021 Nhà máy phối hợp với Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng Cần Thơ (Cơ quan được Bộ Tài nguyên và Môi truòng cấp phép) để quan trắc, đo kiểm... Kết quả được Sở Tài nguyên và Môi truòng đánh giá đạt Quy chuẩn: QCVN 61-MT-2016-BTNMT. Đến nay, Nhà máy Xử lý rác thải Phú Quốc đã sẵn sàng hoạt động. Đại diện Nhà máy Xử lý rác thải Phú Quốc cho biết: Nhà máy đã được đầu tư xây dựng lò đốt lớn, cụ thể: dài 12,8m, rộng 2,8m, cao 3,8m để quá trình vận hành dễ tăng nhiệt độ, tăng công suất, giảm chi phí đầu tư, giảm nhân công vận hành… Công đoạn ép rác thành viên nén nhiên liệu được cắt bỏ từ đó đã giảm chi phí đầu tư, chi phí vận hành, bảo trì... Đặc biệt, trong quá trình vận hành lò đốt rác được hệ thống cung cấp O2 tinh khiết cho quá trình cháy thay vì sử dụng gió tươi (khí ngoài trời) để cung cấp O2 cho quá trình đốt rác. Như vậy sẽ giảm được lượng khí trong buồng đốt lên đến 70% (vì O2 chỉ chiếm tối đa 20,9% trong không khí). Hơn nữa giảm được một lượng lớn nhiệt lượng để đốt nóng trên 70% lưu lượng khí (với nhiệt độ ngoài trời) lên đến 1000 độ C. Đây cũng là nhà máy đầu tiên tại Việt Nam sử dụng O2 tinh khiết đốt rác. Để tránh phát tán mùi hôi ra môi trường, sắp tới Công ty Minh Thuận Thành sẽ đầu tư hệ thống phun khử mùi (bằng vi sinh) tự động gắn ngay trên xe thu gom rác. Điều này sẽ không ảnh hưởng tới du khách của “thành phố không ngủ” Phú Quốc. Quản lý, xử lý chất thải rắn nhằm cải thiện chất lượng môi trường, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững sẽ góp phần vào việc đưa thành phố Phú Quốc nhanh chóng thành đô thị loại I, du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn phát triển theo chiều sâu, chất lượng cao, bền vững và trở thành thành phố du lịch biển, đảo tầm cỡ quốc gia và quốc tế. |
