Não người có bao nhiêu tế bào thần kinh, cần nuôi dưỡng bằng thức ăn,... là những điều mà khoa học đã giải mã về bộ não người, theo Medical News Today.
Bộ não có đến 85 tỉ tế bào thần kinh
Kích thước não khác nhau tùy thuộc nhiều vào tuổi tác, giới tính và khối lượng cơ thể tổng thể. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng não bộ trưởng thành nặng trung bình khoảng 1.336 gram, trong khi não người lớn nặng khoảng 1.198 gram.
Về kích thước, bộ não con người không phải là lớn nhất. Trong số tất cả động vật có vú, cá voi có trọng lượng 35 - 45 tấn, động vật có vú có bộ não lớn nhất.
Nhưng, so với các loài động vật trên trái đất, bộ não con người có lượng tế bào thần kinh nhiều nhất, là nơi lưu trữ và truyền tải thông tin bằng tín hiệu điện và hóa học.
Nhà thần kinh học người Brazil Suzana Herculano-Houzel đã phát hiện có đến 86 tỉ tế bào thần kinh trong não người.
Não người chứa nhiều nước và chất béo
Bộ não con người được tạo nên cùng với dây thần kinh cột sống, hệ thống thần kinh trung ương.
Não được làm bằng mô mềm, bao gồm chất xám và trắng, chứa các tế bào thần kinh, tế bào không thuộc tế bào thần kinh (giúp duy trì tế bào thần kinh và sức khỏe não) và các mạch máu nhỏ. Chúng có hàm lượng nước cao cũng như một lượng lớn (gần 60%) chất béo.
Bộ não cũng biết đói
Mặc dù thực tế rằng bộ não con người không phải là một cơ quan rất lớn, nhưng chức năng của nó đòi hỏi rất nhiều năng lượng.
Herculano-Houzel giải thích trong một bài thuyết trình: “Mặc dù bộ não con người chỉ nặng 2% so với khối lượng cơ thể, nhưng nó sử dụng đến 25% năng lượng mà cơ thể chúng ta cần để hoạt động mỗi ngày”.
Và tại sao bộ não cần rất nhiều "nhiên liệu?" Dựa trên các nghiên cứu về mô hình chuột, một số nhà khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng, hầu hết năng lượng này được chi cho việc duy trì các quá trình suy nghĩ và cơ thể, và một số năng lượng có thể đầu tư vào việc duy trì sức khỏe của tế bào não.
Tuy nhiên, theo một số nhà nghiên cứu, não người sử dụng rất nhiều năng lượng trong thời gian được gọi là "trạng thái nghỉ ngơi", mặc dù nó không tham gia vào bất kỳ hoạt động cụ thể nào.
Chúng ta sử dụng não ngay cả khi nghỉ ngơi
Nhiều quan niệm cho rằng chúng ta chỉ sử dụng 10% bộ não. Trên thực tế, chúng ta sử dụng hầu hết bộ não của mình khá nhiều. Quét não đã chỉ ra rằng chúng ta sử dụng khá nhiều bộ não, ngay cả khi chúng ta ngủ - mặc dù các kiểu hoạt động, và cường độ của hoạt động đó, có thể khác nhau tùy thuộc vào những gì chúng ta đang làm và trạng thái tỉnh táo hoặc trạng thái giấc ngủ.
"Ngay cả khi bạn tham gia vào một nhiệm vụ và một số tế bào thần kinh đang tham gia vào nhiệm vụ đó, phần còn lại của bộ não cũng đang làm những thứ khác, đó là lý do tại sao dù không suy nghĩ thì bộ não vẫn liên tục hoạt động", nhà thần kinh học Krish Sathian tại Đại học Emory ở Atlanta (Mỹ) cho biết.
Cả hai não trái và phải đều hoạt động
Nghiên cứu đã tiết lộ rằng mọi người sử dụng cả hai bán cầu não khá nhiều trong cùng một biện pháp. Tuy nhiên, bán cầu não trái quan tâm nhiều hơn với việc sử dụng ngôn ngữ, trong khi bán cầu phải được áp dụng nhiều hơn cho những phức tạp của giao tiếp phi ngôn ngữ.
Bộ não khó học những điều mới khi già
Khi chúng ta già đi, các bộ phận của bộ não bắt đầu co lại một cách tự nhiên và chúng ta bắt đầu dần dần mất đi các tế bào thần kinh. Các thùy trán và vùng hippocampus - hai vùng não chính trong việc điều chỉnh các quá trình nhận thức, bao gồm sự hình thành bộ nhớ và thu hồi - bắt đầu co lại khi chúng ta đạt tới 60 hoặc 70 tuổi.
Khi chúng ta già đi, chúng ta bắt đầu mất các tế bào thần kinh. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy bộ não người lớn cũng có thể tạo ra các tế bào mới. Điều này có nghĩa là chúng ta có thể tìm hiểu những điều mới, hoặc thực hiện một số nhiệm vụ cùng một lúc có nhiều khó khăn hơn trước.
Tin liên quan
Nhiều quan niệm cho rằng con người chúng ta chỉ mới tận dụng được 10% công suất của não và nếu có thể sử dụng hết 90% công suất còn lại, chúng ta sẽ có những khả năng đáng kinh ngạc. Mặc dù vẫn chưa rõ quan niệm này bắt nguồn từ đâu và lan truyền nhanh đến mức nào, nhưng ý tưởng về việc chúng ta có thể sử dụng hết sức mạnh của bộ não con người nghe rất hấp dẫn.
Tuy nhiên điều này là vô căn cứ, vì ngay cả trong trạng thái nghỉ ngơi, não vẫn hoạt động và cần năng lượng. Việc quét não đã chỉ ra rằng, chúng ta sử dụng bộ não khá nhiều, ngay cả trong lúc ngủ. Khi một phần não đang làm việc thì phần não còn lại sẽ có nhiệm vụ duy trì hoạt động sống của cơ thể. Đó là lý do vì sao dù không suy nghĩ, bộ não của bạn vẫn liên tục hoạt động.
Nếu chúng ta chỉ sử dụng 10% bộ não, thì có lẽ 90% còn lại của bộ não có thể giúp chúng ta ngăn chặn được cơn đột quỵ, đau tim… hoặc gì đó tương tự, và rõ ràng là điều đó không thể xảy ra.
5. Bạn thuận não phải hay não trái?
Bạn sử dụng não trái hay não phải nhiều hơn? Một vài câu hỏi trắc nghiệm trên Internet có thể giúp bạn xác định được câu trả lời. Một số người thuận não phải, một số khác dùng bán cầu não trái nhiều hơn. Thú vị thay, một số người có thể sử dụng cả hai bán cầu não với mức độ tương đương nhau.
Những người sử dụng não trái được cho là có năng khiếu toán học và phân tích hơn, trong khi những người sử dụng não phải nhiều thường sáng tạo hơn.
Nhưng liệu điều này có thật sự đúng không? Câu trả lời là “không”. Mặc dù mỗi bán cầu não người có vai trò khác nhau, nhưng nó không quyết định được khả năng và tính cách của con người. Tuy nhiên, có một điều đúng là, bán cầu não trái liên quan nhiều đến việc sử dụng ngôn ngữ, trong khi đó, bán cầu phải thường có vai trò trong những giao tiếp phi ngôn ngữ.
6. Bộ não con người có thay đổi theo tuổi tác?
Khi già đi, các cấu trúc của bộ não con người sẽ bắt đầu co lại một cách tự nhiên và mất dần các tế bào thần kinh. Thùy trán và thùy thái dương là hai vùng não quan trọng trong việc hình thành nhận thức và trí nhớ của con người có thể từ từ co lại khi chúng ta bước sang tuổi 60, 70. Điều này khiến cho việc học hỏi và tiếp nhận thông tin của người lớn tuổi thường kém hơn người trẻ, đồng thời khiến họ dễ gặp phải các bệnh liên quan đến tuổi già như mất trí nhớ, sa sút trí tuệ…
Tuy nhiên, một tin vui là, khi các tế bào thần kinh mất đi, một số tế bào mới sẽ được hình thành. Quá trình tạo ra các tế bào thần kinh mới trong não người trưởng thành được gọi là neurogenesis. Ước tính cho thấy một người trưởng thành trung bình sẽ tạo ra 700 tế bào thần kinh mới mỗi ngày. Điều này có nghĩa là khi đến tuổi trung niên, chúng ta sẽ thay thế hầu hết các tế bào thần kinh có trong não.
Bộ não con người là một cơ quan quan trọng mà chúng ta vẫn chưa thể khám phá hết. Hy vọng bài viết này đã cung cấp thêm cho bạn một số thông tin thú vị liên quan đến cơ quan này.
Tế bào là những viên gạch xây dựng nên cơ thể con người. Một người bình thường sẽ có bao nhiều tế bào trong cơ thể?
Câu trả lời ngắn gọn là cơ thể của một người trung bình thường chứa khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào. Câu trả lời đầy đủ hơn là các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác số lượng. Thêm vào đó, con số phụ thuộc vào việc liệu bạn có tính cả những vi khuẩn có trong và trên cơ thể hay không.
Đa số các tế bào trong cơ thể chúng ta thực ra là các tế bào hồng cầu. Mặc dù chúng chiếm hơn 80% cơ thể về số lượng, nhưng chúng chỉ chiếm khoảng 4% tổng khối lượng cơ thể. Lý do là vì các tế bào hồng cầu chỉ có đường kính trung bình 8mcm, nhỏ hơn 10 lần so với đường kính của một sợt tóc.
Ngược lại, kích thước trung bình của một tế bào mỡ là 100 mcm. Mặc dù các tế bào mỡ tạo thành gần 19% khối lượng cơ thể, nhưng chúng chiếm dưới 0,2% tổng số tế bào.
Nhưng tại sao lại rất khó để tìm ra chính xác số lượng các tế bào trong cơ thể?
Thiếu sự hợp tác
Năm 2013, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Hy Lạp, Ý và Tây Ban Nha đã công bố ước tính số lượng tế bào trong cơ thể. Họ sử dụng số liệu được các tác giả khác báo cáo về từng cơ quan riêng lẻ và một số mô hình toán học để thu được kết quả.
Bài báo đưa ra số lượng các tế bào ở mức 37,2 nghìn tỷ, cộng trừ khoảng 0,81 nghìn tỷ.
Tác giả chính Pierluigi Strippoli, phó giáo sư sinh học ứng dụng tại Đại học Bologna, Italy, giải thích rằng "rất khó thu được số liệu chính xác cho các hệ thống khuếch tán", chẳng hạn như mạch máu và dây thần kinh.
Trên thực tế, nhóm nghiên cứu không thể khảo sát tất cả các cơ quan và các loại tế bào trong cơ thể, vì vậy con số này là "nỗ lực ban đầu".
Ông cũng bày tỏ "hy vọng những đóng góp thêm của các chuyên gia khác về nội tạng sẽ giúp cải thiện ước tính về số lượng tế bào của cơ thể người". Liệu Các nhà khoa học khác có hưởng ứng lời kêu gọi này hay không?
Tế bào người và vi khuẩn
Họ đã hướng ứng. GS. Ron Milo, Viện Khoa học Weizman ở Rehovot, Israel và các đồng nghiệp đã công bố báo cáo cập nhật vào năm 2016.
Trên thực tế, họ đã thực hiện hai phép tính khác nhau. Đầu tiên là tính số lượng tế bào ở một nam giới nặng 100kg, sử dụng thể tích trung bình của tế bào là từ 1.000 đến 10.000 mcm3. Điều này cho họ một "ước tính tổng quát" khoảng từ 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào.
Tiếp theo, họ tính số tế bào thực của 5 loại tế bào phổ biến nhất ở một người đàn ông trưởng thành trung bình, chiếm 97% số tế bào trong cơ thể. Điều này dẫn họ đến con số ước tính 30 nghìn tỷ tế bào, trong đó các tế bào hồng cầu chiếm 84%.
Nhưng tế bào người không phải là những tế bào duy nhất trong cơ thể chúng ta. Mặc dù các nghiên cứu trước đây đã ước tính số vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều gấp 10 lần số tế bào người, nhưng GS. Milo và các đồng nghiệp đã điều chỉnh con số này là khoảng 38 nghìn tỷ.
Đáng chú ý là, mặc dù số lượng lớn, vi khuẩn nhỏ hơn nhiều so với tế bào người, và chúng thực sự chỉ chiếm 200g trong tổng khối lượng cơ thể.
Nhưng với số lượng tế bào gần như bằng nhau trong cơ thể, ai đó có thể lý luận rằng chúng ta cũng là vi khuẩn nhiều như chúng ta là người, đưa tổng số tế bào lên đến khoảng 70 nghìn tỷ.
Cẩm Tú
Theo MNT