Cua Cà Ra đặc sản sống trên sông ở một số tỉnh phía Bắc, là loài cua nước lợ, con to nhất cũng chỉ lên đến 2 lạng, hai bên càng có đám lông đen (hoặc nâu, hơi vàng... tùy mùa), mịn, mượt - ở Yên Mạc ta, cua Cà Ra sống ở các sông Càn, sông Trinh, sông Bút, sông Nhà Lê. Cua Cà Ra thường làm hang ở chỗ nước sâu hay trong các kè đá. Lòng sông thì phù sa đục ngầu nên chỉ có giác quan thứ sáu của thợ săn mới đoán định được vệt chúng đi. Khúc sông nào sâu nhưng nước không chảy mà chỉ vật loanh quanh là chỗ cà ra thích nằm nghỉ ngơi nhất. Loài cua này có tập tính đi ăn đêm nên bát quái phải thả từ trưa hôm trước đến sáng hôm sau mới nhấc. Loại cua sông này có vị ngọt thơm đặc trưng không giống như những loại cua ghẹ khác. Hương vị của nó cũng giống như cua dẹp. “Cua tháng ba, cà ra tháng tám” là thời điểm cua cà ra chớm mùa nhưng chúng thực sự rộ nhất là vào tháng chín và tháng mười âm lịch. Đây là thời gian cua cà ra béo ngậy và thơm ngon nhất. Mùa cua cà ra ở Yên Mạc bắt đầu khi tiết trời chuyển từ thu sang đông kéo dài từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau.  Cua cà ra được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như cua rang me, cua hấp, lẩu cua … nhưng món lẩu cua cà ra thực sự là món ăn cầu kỳ và ngon nhất. Cà ra sống ở khu vực ven các con sông, sau khi chế biến có vị ngọt thơm đặc trưng không giống như những loại cua, ghẹ khác khiến bất cứ ai đã một lần thưởng thức những món ngon từ cà ra sẽ không bao giờ quên. Thái Hà Boutique xin giới thiệu tới bạn một số món ngon chế biến từ cà ra để bạn thưởng thức nếu có dịp tới Đông Triều, Quảng Ninh nhé. Cà ra là tên gọi của một loài cua có hình dáng gần giống như con rạm vùng đồng bằng nhưng kích thước lớn hơn nhiều. Cà ra có người còn gọi là cua lông, chỉ sống trong môi trường nước ngọt tự nhiên, trên các con sông, chưa ai nuôi và nhân giống được. Đầu càng cà ra có một túm lông đen mềm, mịn như nhung. Nếu như với các loài ghẹ, cù kì, cua đều có một càng rất to, một nhỏ, thì cà ra chỉ có hai chiếc càng nhỏ và 8 cẳng. “Cua tháng ba, cà ra tháng tám” là thời điểm Cà ra chớm mùa nhưng Cà ra thực sự rộ nhất là vào tháng chín và tháng mười âm lịch. Đây là thời gian Cà ra béo ngậy và thơm ngon nhất. Một con cua Cà ra to có thể có trọng lượng lên đến 200g. Đoạn sông Đá Bạc chảy qua xã Yên Đức (Đông Triều, Quảng Ninh) là nơi sinh sống lý tưởng của cà ra. Vào mùa cà ra, ở các cửa cống dẫn nước từ sông vào đầm xuất hiện nhiều cà ra nhất. Cà ra thường làm hang ở chỗ nước sâu, ở cửa cống. Loài cà ra có tập tính đi ăn đêm, chúng ăn nhuyễn thể và tôm cá tạp. Do vậy, người dân thả lờ đơm ở ven sông từ trưa hôm trước đến sáng hôm sau mới nhấc những chiếc lờ đó lên để thu hoạch cà ra hoặc ban đêm soi ở các cửa cống là dùng vợt bắt được chúng. Cà ra khi xưa bán rất rẻ, thậm chí người ta còn cho nhau vài cân. Khi cà ra khan hiếm khó đánh bắt, bỗng dưng thành đặc sản. Hiện, giá một cân cà ra sông từ 180.000 – 230.000đồng/kg tùy theo loại cà ra to hay nhỏ. Vì thế, khi ngang qua Đông Triều dịp này, thực khách nên một lần thưởng thức món cà ra sông, một nét rất riêng của hương vị ẩm thực vùng đất này. Canh cà ra nấu bầuMón cà ra nấu canh bầu làm mâm cơm gia đình thêm phần ấm cúng: Cà ra rửa sạch, tách mo và yếm, phần thân tráng qua nước sạch để ráo, đem xay nhuyễn lọc lấy nước, khi xay cho một ít muối vào xay cùng, phần gạch ở mo lấy ra để riêng. Cho nước cà ra đã lọc lên bếp đun nhỏ lửa để phần thịt cà ra nổi đều trên bề mặt, sau đó nghiêng nồi cà ra sang một phía bếp, đun nhỏ lửa để phần thịt cà ra bồng gọn về một phía, sau đó thả bầu về phía không có thịt cà ra nổi lên trong nồi canh. Khi bầu chín thì nêm gia vị vừa đủ, cho lá lốt vào rồi bắc ra. Sau đó, phi thơm hành tỏi khô với một chút dầu ăn rồi cho phần gạch cà ra vào phi cho chín. Khi đơm canh ra bát thì lấy phần gạch đã chín rưới đều lên trên bát canh. Lúc múc canh nhớ múc cho khéo không để vỡ phần gạch cho bát canh đẹp và hấp dẫn hơn. Cà ra chaoNgoài món cà ra nấu canh, nhiều người lại thích món cà ra được bóc vỏ, bỏ càng, chặt đôi, rồi cho vào chảo chao mỡ. Những miếng cà ra đầy ắp gạch vàng thật thơm, chỉ nhìn thôi đã không thể cưỡng được ý muốn thưởng thức. Khi tiết trời mát mẻ, nhiều gia đình thích làm món lẩu cho những hôm sum vầy nên cà ra lại là một món ăn được các bà nội trợ yêu thích. Lẩu cà raMón ăn độc đáo, lạ nhất, ngon từ cà ra có lẽ là lẩu cà ra. Nấu lẩu cà ra cũng thật đơn giản. Nước lẩu thơm ngon, vàng óng có vị chua thanh dịu và vị ngọt của gạch cà ra. Đặc biệt, thực khách sẽ được thưởng thức thịt cà ra béo ngậy trong nồi lẩu nóng hổi. Cà ra được thả vào nồi nước lẩu khi vẫn còn sống. Do vỏ cà ra mềm nên rất nhanh chín và khi thưởng thức không cần dùng đến kìm kẹp như khi ăn cua, ghẹ, cù kỳ… Ngoài món cà ra rang me hoặc om lá lốt, thì vặt bộ càng và chân cà ra rồi giã nhỏ nấu canh rất ngọt, thơm, béo. |
