I. KHÁI QUÁT VỀ HÔ HẤP Ở THỰC VẬT Show 1. Hô hấp ở thực vật là gì? - Hô hấp ở thực vật là quá trình chuyển đổi năng lượng của tế bào sống, trong đó các phân tử cacbohiđrat bị phân giải thành CO2 và H2O, đồng thời giải phóng năng lượng, một phần năng lượng đó được tích lũy trong ATP. 2. Phương trình hô hấp tổng quát C6H12O6 + 6O2 $ \rightarrow$ 6CO2 + 6H2O + năng lượng (nhiệt + ATP)
- Năng lượng được thải ra ở dạng nhiệt cần thiết để duy trì nhiệt độ thuận lợi cho các hoạt động sống của cơ thể thực vật. - Năng lượng được tích lũy trong ATP được dùng để vận chuyển vật chất trong cây, sinh trưởng, tổng hợp chất hữu cơ, sửa chữa những hư hại của tế bào… - Tạo ra các sản phẩm trung gian cho các quá trình tổng hợp các chất hữu cơ khác trong cơ thể. II. CON ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở THỰC VẬT 1. Phân giải kị khí (đường phân và lên men) - Xảy ra khi rễ bị ngập úng, hạt bị ngâm vào nước, hay cây ở trong điều kiện thiếu ôxi. - Diễn ra ở tế bào chất gồm 2 quá trình: + Đường phân là quá trình phân giải glucôzơ $ \rightarrow$ axit piruvic và 2 ATP. + Lên men là axit piruvic lên men tạo thành rượu êtilic và CO2 hoặc tạo thành axit lactic. 2. Phân giải hiếu khí (đường phân và hô hấp hiếu khí) - Xảy ra mạnh trong các mô, cơ quan đang hoạt động sinh lí mạnh như: hạt đang nảy mầm, hoa đang nở… - Hô hấp hiếu khí diễn ra trong chất nền của ti thể gồm 2 quá trình: + Chu trình Crep: khi có ôxi, axit piruvic từ tế bào chất vào ti thể. Tại đó, axit piruvic chuyển hóa theo chu trình Crep và bị ôxi hóa hoàn toàn. + Chuỗi chuyền electron: hiđrô tách ra từ axit piruvic trong chu trình Crep được chuyền đến chuỗi chuyền electron đến oxi để tạo ra nước và giải phóng năng lượng ATP. Từ 2 phân tử axit piruvic, qua hô hấp giải phóng ra 6 CO2, 6 H2O và 36 ATP. - Từ 1 phân tử glucôzơ qua phân giải hiếu khí giải phóng ra 38 ATP và nhiệt lượng. III. HÔ HẤP SÁNG - Là quá trình hấp thụ ôxi và giải phóng CO2 ngoài sáng, xảy ra đồng thời với quang hợp. - Điều kiện: cường độ quang hợp cao, CO2 ở lục lạp cạn kiệt, O2 tích lũy nhiều. - Hô hấp sáng gây lãng phí sản phẩm quang hợp. IV. QUAN HỆ GIỮA HÔ HẤP VÀ QUANG HỢP VÀ MÔI TRƯỜNG 1. Mối quan hệ giữa hô hấp và quang hợp: - Hô hấp và quang hợp là 2 quá trình phụ thuộc lẫn nhau. - Sản phẩm của quang hợp (C6H12O6 + O2) là nguyên liệu của hô hấp và chất ôxi hóa trong hô hấp. - Sản phẩm của hô hấp (CO2 + H2O) là nguyên liệu để tổng hợp nên C6H12O6 và giải phóng ôxi trong quang hợp. 2. Mối quan hệ giữa hô hấp và môi trường a) Nước - Cần cho hô hấp, mất nước làm giảm cường độ hô hấp. - Đối với các cơ quan ở trạng thái ngủ (hạt), tăng lượng nước thì hô hấp tăng. - Cường độ hô hấp tỉ lệ thuận với hàm lượng nước trong cơ thể. b) Nhiệt độ - Khi nhiệt độ tăng thì cường độ hô hấp tăng đến giới hạn chịu đựng của cây. - Sự phụ thuộc của hô hấp vào nhiệt độ tuân theo định luật Van-Hôp: Q10 = 2–3 (tăng nhiệt độ thêm 100C thì tốc độ phản ứng tăng lên gấp 2–3 lần). - Nhiệt độ tối ưu cho hô hấp khoảng 30 - 350C. c) Nồng độ O2 - Khi nồng độ O2 trong không khí giảm xuống dưới 10% thì hô hấp bị ảnh hưởng, khi giảm xuống 5% thì cây chuyển sang phân giải kị khí $ \rightarrow$ bất lợi cho cây trồng. d) Nồng độ CO2 - CO2 là sản phẩm cuối cùng của hô hấp hiếu khí và lên men êtilic. - Nồng độ CO2 trong môi trường cao hơn 40% làm hô hấp bị ức chế. Page 2 SureLRN
Câu hỏi: Quá trình hô hấp của cây diễn ra khi nào? A. Ban ngày. B. Khi có ánh sáng mặt trời C. Ban đêm. D. Cả ngày lẫn đêm Trả lời: Đáp án đúng: C + Quá trình hô hấp diễn ra vào ban đêm.Thực vật hút khí ô-xi, thải ra khí các –bô-níc và hơi nước. + Nếu quá trình quang hợp hay hô hấp của thực vật ngừng hoạt động thì thực vật sẽ chết. Cùng Top lời giải tìm hiểu nội dung về Quá trình hô hấp ở cây xanh dưới đây nhé! Cây có hô hấp được không?Không chỉ với động vật mà thực vật cũng cần phải hô hấp để duy trì sự sống. Cũng như các loài cây luônhô hấp suốt ngày đêm. Tất cả các cơ quan của cây đều phải tham gia hô hấp. Trong quá trình hô hấp, cây lấy oxy để phân giải tất cả các chất hữu cơ, đồng thời sản ra năng lượng cần cho các hoạt động sống và sau đó thải ra khí cacbonic cùng với hơi nước. Do đó, khi trồng cây người ta cần phải làm cho đất thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho hạt mới gieo và rễ hô hấp tốt nhất để góp phần nâng cao năng suất cây trồng. Hô hấp ở cây xanh là gì?Hô hấp ở cây xanhlà quá trình oxy hóa sinh học (dưới tác dụng của enzim). Nguyên liệu hô hấp, đặc biệt là glucose của tế bào sống, trong đó các phân tử hữu cơ bị oxy hóa đến CO2 và H2O, đồng thời một phần năng lượng giải phóng ra được tích lũy ở dạng dễ sử dụng ATP – một trong những hợp chất căn bản của sự sống, giữ vai trò chủ chốt ở hầu hết các quá trình chuyển hóa năng lượng của mỗi hoạt động sống. - Phương trình tổng quát: C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O + Năng lượng (nhiệt + ATP) Vì vào ban đêm, cây hô hấp sẽ lấy O2 của không khí trong phòng và thải ra rất nhiều khí CO2. Nếu đóng cửa kín thì không khí trong phòng sẽ bị thiếu khí O2 nên người ngủ có thể bị ngạt. Đặc điểm của quá trình hô hấp ở cây xanhQuá trình hô hấp ở cây xanh rất đặc điểm như thế nào và có vai trò rất quan trọng, đặc điểm cơ bản cần lưu ý của quá trình này như sau: + Nhiệt độ được duy trì thuận lợi cho các hoạt động sống trong cơ thể thông qua việc năng lượng được thải ra ở dưới dạng nhiệt cần thiết + Năng lượng được tích lũy ở trong ATP được dùng để: vận chuyển các vật chất trong cây, sinh trưởng, tổng hợp chất hữu cơ, đồng thời sửa chữa những hư hại của tế bào … + Trong quá trình hô hấp ở cây xanh và nhiều sản phẩm trung gian được hình thành, các sản phẩm trung gian này chính là nguyên liệu của nhiều quá trình tổng hợp nhiều chất khác trong cơ thể. Ảnh hưởng của môi trường đối với hô hấp ở cây xanh Hô hấp ở cây xanh chịu ảnh hưởng của môi trường và điều chỉnh các yếu tố môi trường là biện pháp bảo quản nông phẩm.Trong quá trình hô hấp, cây xanh lấyOxyđể phân giải các chất hữu cơ, sản sinh ra năng lượng cần cho các hoạt động sống, đồng thời thải khí CO2 và hơi nước (H2O). Ở cây xanh, hô hấp gồm cóhô hấp hiếu khívàhô hấp kị khí. + Hô hấp là các phản ứng hóa học có sự xúc tác của các enzim, vì thế phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ. + Nước trong cây liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp bởi vì nước chính là dung môi, là môi trường nơi các phản ứng xảy ra. Nước cũng tham gia vào quá trình oxi hóa nguyên liệu hô hấp. + Oxi tham gia trực tiếp vào việc oxi hóa các chất hữu cơ và là chất nhận điện tử cuối cùng trong chuỗi truyền điện tử . Thiếu Oxy, cây chuyển sang hô hấp kị khí rất bất lợi cho cơ thể cây. + CO2 trong môi trường với hàm lượng cao làm cho hô hấp cây bị ức chế. Nhìn chung, sự hô hấp của cây xanh phụ thuộc chặt chẽ vào môi trường. Nó có mối liên hệ chặt chẽ, giúp hệ thực vật phát triển và sinh sôi. So sánh sự giống và khác nhau giữa quang hợp và hô hấpQuang hợp và hô hấp được xem là hai quá trình chuyển hóa quan trọng nhất của sinh vật. Nhờ quang hợp và hô hấp thì cơ thể thực vật mới có thể tồn tại và phát triển.Thế nhưng, nếu bạn chưa thể phân biệt rõ quá trình quang hợp và quá trình hô hấp để hiểu rõ hơn hai quá trình này thì bạn hãy tham khảo các thông tin dưới đây. Giống nhaugiữa quang hợp và hô hấp + Cả quang hợp và hô hấp đều là chuyển hoá vật chất cùng các năng lượng trong tế bào. + Đều là các chuỗi phản ứng oxi hoá – khử rất phức tạp. + Đều có sự tham gia của nhiều chất vận chuyển electron. Khác nhau giữa quang hợp và hô hấp – Quang hợp: + Vị trí xảy ra tiến trình: lục lạp + Điều kiện xảy ra: có ánh sáng, hệ sắc tố và enzyme quang hợp + Dạng năng lượng: chuyển quang năng thành hóa năng trong các hợp chất hữu cơ. – Hô hấp: + Vị trí xảy ra tiến trình: ti thể + Điều kiện: Quá trình diễn ra không cần ánh sáng và cần có enzyme để hô hấp + Sản phẩm: ATP, H2O, CO2 + Dạng năng lượng: chuyển hóa năng trong các hợp chất hữu cơ chuyển thành hóa năng trong những liên kết hóa học của phân tử ATP. |
