Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), Xu hướng tính dục (Sexual Orientation) là sự hấp dẫn có tính bền vững về tình cảm và/hoặc tình dục hướng tới những người khác. Tính dục khác với Tình dục. Khác với hành vi tình dục, xu hướng tính dục bao gồm cả những cảm nhận và tình cảm cá nhân. Hành vi tình dục của một người có thể phản ánh xu hướng tính dục của họ, cũng có thể không. Ngoài cụm từ “Xu hướng tính dục”, chúng ta còn một số từ ngữ tương đương như “Thiên hướng tính dục”, “Khuynh hướng tính dục”. NYNO khuyến khích và sẽ sử dụng “Xu hướng tính dục” khi nói đến khái niệm này. Tình dục/Tình cảm Xu hướng tính dục bao gồm hai khái niệm nhỏ hơn là Xu hướng tình dục và Xu hướng tình cảm. Đối với một số người, hai sự hấp dẫn này đi chung với nhau (ví dụ: yêu Nam và muốn quan hệ tình dục với Nam). Tuy nhiên, không phải ai cũng như vậy, và việc một người có hai xu hướng tình cảm và tình dục khác nhau cũng là một điều bình thường (ví dụ: yêu Nữ và có ham muốn với Nam, yêu Nam và có ham muốn với Nam và Nữ, vv…) Có những nhãn (label) nào thuộc về xu hướng tính dục?
Những năm vị thành niên được biết đến nhiều nhất như quãng thời gian ta phát hiện ra những khía cạnh quan trọng định hình bản thân ví dụ như xu hướng tính dục, nhưng trên thực tế thì việc tự cảm thấy thắc mắc về xu hướng tính dục của chính mình có thể xảy ra tại bất cứ độ tuổi nào. Việc định nghĩa bản thân/định hình bản dạng không chỉ dừng lại ở tuổi trưởng thành, độ tuổi mà con người không còn bị ảnh hưởng quá nhiều bởi hormone gây ra những thay đổi bất chợt trong tâm trạng và mâu thuẫn (drama), mà xu hướng tính dục còn có thể thay đổi theo thời gian. Một nghiên cứu về xu hướng tính dục của con người từ thời niên thiếu đến đầu những năm trưởng thành cho thấy có sự thay đổi xảy ra trong giai đoạn đó, cho thấy rằng “Các thay đổi đáng kể không chỉ thường diễn ra từ cuối thời kỳ vị thành niên cho đến đầu những năm 20 mà còn từ đầu đến cuối những năm 20 tuổi, cho thấy rằng xu hướng tính dục vẫn tiếp tục phát triển trong xuyên suốt giai đoạn đầu của thời kỳ trưởng thành”.  Những Định Nghĩa Phổ Biến Nhất: LGBTQIA+ Không quan trọng bạn bao nhiêu tuổi, có mối quan hệ hiện tại và tình trạng quan hệ tình dục như thế nào, bạn hoàn toàn có quyền tìm hiểu thêm để biết nhiều hơn về xu hướng tính dục của bản thân. Để giúp bạn nắm được những gì mình đang trải qua một cách hiệu quả nhất, chúng tôi đã tổng hợp lại những xu hướng tính dục phổ biến nhất, cùng với cách tìm các nguồn thông tin để chỉ dẫn cho bạn trong quá trình khám phá chính mình. Bản dạng giới và Xu hướng tính dục Bản dạng giới & xu hướng tính dục thường được gộp thành một nhóm, nhưng chúng thuộc về những phạm trù khác nhau. Xu hướng tính dục xoay quanh đối tượng mà bạn thấy thu hút, trong khi bản dạng giới là cách bạn tự định nghĩa bản thân mà không cần phải đặt trong mối liên hệ với bất kỳ ai khác. Nếu bạn đang có thắc mắc về giới tính của mình, một số nguồn đáng tin cậy gồm có The Trevor Project, The Gender Unicorn, và Transgender Law Center. Có nhiều kiểu xu hướng tính dục hơn những chữ cái viết tắt trong cụm LGBTQIA, nhưng đó là những định nghĩa được biết đến nhiều nhất. Sau đây là những từ được viết tắt trong cụm đó. Lesbian (tạm dịch Đồng tính nữ) Người đồng tính nữ là một người phụ nữ bị thu hút bởi những người đồng giới. Thường thì những người nhận diện mình là “lesbian” chỉ bắt cặp với phụ nữ. National Center for Lesbian Rights làm việc để nâng cao quyền lợi của lesbian và các nhóm bị áp bức khác. Gay (tạm dịch Đồng tính nam) Một người Đồng tính nam bị thu hút bởi những ai có cùng giới tính với họ, và từ này cũng thường được dùng để chỉ nam giới bị thu hút bởi những người đàn ông khác. Tuy nhiên, phụ nữ cũng có thể tự gọi mình là “Gay” thay vì hoặc bên cạnh việc tự gọi mình là “Lesbian”. Bisexual (tạm dịch Song tính) Người Song tính chỉ những người bị thu hút bởi nhiều hơn một giới tính. Trước khi Bisexual Manifesto được phát hành vào năm 1990, mọi người vẫn thường cho rằng những người Song tính (Bisexual) chỉ bị thu hút bởi hợp giới nam và nữ. Tuy nhiên, kể từ đó trở đi, định nghĩa này bao gồm những ai bị thu hút bởi hai giới tính trở lên, chấm hết. Nếu ai đó nghĩ rằng mình là người Song tính nhưng không chắc chắn, họ có thể tự gọi mình là “bi-curious”. Bisexual Resource Center có thể giúp bạn tìm hiểu thêm. Transgender (tạm dịch Chuyển giới) “Trans” hoặc “Transgender” là những người nhận diện bản thân bằng một giới tính khác so với giới tính mà họ có khi sinh ra. Như đã nhắc đến ở trên, bản dạng giới khác với xu hướng tính dục. Tuy nhiên, bởi vì những điểm giao nhau của hai phạm trù này, liên quan đến sự đấu tranh giành quyền lợi cho những người bị áp bức, nên nhãn (label) người Chuyển giới (Transgender) được đưa vào cụm từ LGBTQIA+. Phi nhị nguyên giới (Nonbinary) và Đa dạng giới (Genderqueer) cũng được xếp vào nhóm này. Queer hoặc Questioning Queer là một định nghĩa rộng dành cho bất kỳ ai không phải là dị giới (heterosexual). Một Queer thì chắc chắn không “thẳng”, nhưng điều này cũng không cho biết cụ thể rằng họ là ai hay bị thu hút bởi ai. Từng được dùng như một từ để xúc phạm, “Queer” đã được nhiều thành viên của cộng đồng LGBTQIA+ lấy lại như một từ để nhận diện mình. Questioning (băn khoăn) là từ chỉ những người vẫn đang trong giai đoạn khám phá về xu hướng tính dục của mình. Bạn có thể là Questioning ở bất kỳ độ tuổi nào miễn là nó phù hợp với hành trình đi tìm bản dạng giới của riêng bạn. Intersex (tạm dịch Liên giới tính) Những người Liên giới tính được sinh ra với cơ thể không phù hợp với cả định nghĩa về giới tính của nam lẫn nữ. Giống như người Chuyển giới (Transgender), Liên giới tính không phải là một xu hướng tính dục. Định nghĩa này được đặt chung với các định nghĩa còn lại về xu hướng tính dục vì cùng một lý do như Chuyển giới, sự ủng hộ là cần thiết đối với những nhóm người bị áp bức. The Intesex Society of North America là một nguồn tin tuyệt vời cho chủ đề này. Asexual (tạm dịch Vô tính) Người Vô tính là từ chỉ một người không trải nghiệm sự thu hút về mặt tình dục đối với người khác. Nó được xem là một spectrum (phổ dạng), tức là có một số “Asexual” sẽ cảm thấy bị thu hút hơn so với những người khác, nhưng để được xem là một phổ dạng của “Asexual” thì sự hấp dẫn về mặt tình dục không phải là một phần điển hình trong cuộc sống thường ngày của họ. Các cá nhân Vô tính có thể tự gọi mình là “Ace”. The Asexual Visibility and Education Network có thể giúp bạn tìm hiểu thêm. “Greysexuality”, hay “Graysexuality”, cũng có thể được xem là Người Vô tính. Một người tự gọi mình là “Grey/graysexual” hiếm khi cảm thấy bị thu hút bởi những người khác, nhưng không hiếm đến mức hoàn toàn định nghĩa bản thân là người Vô tính. Dấu cộng (+) Biểu tượng dấu + ở cuối cụm viết tắt LGBTQIA nhắc nhở rằng có nhiều xu hướng tính dục hơn là những từ được liệt kê trong cụm đó. Cùng xem qua chúng là những từ nào. Các Xu Hướng Tính Dục Khác Đối với một số người, không có khái niệm nào trong cụm LGBTQIA mô tả chính xác đặc tính của họ. Có những định nghĩa ít được biết đến hơn, nhưng vẫn có thật hệt như các định nghĩa trên. Pansexual (tạm dịch Toàn tính) Một người Toàn tính có thể bị thu hút bởi mọi giới tính. Định nghĩa này nghe có vẻ giống người Song tính, nhưng thật ra là không. Ví dụ, một người Song tính không nhất thiết bị thu hút bởi những người đến từ mọi giới tính (chỉ vì họ bị thu hút bởi nhiều hơn một giới). Ngược lại thì một người Toàn tính có thể bị thu hút bởi bất kỳ ai mà không phân biệt giới tính của họ. Demisexual Một người chỉ có thể bị thu hút bởi người khác về mặt tình dục sau khi đã hình thành một mối liên kết nhất định về mặt tình cảm có thể được gọi là Demisexual. Giống như người Vô tính và người Toàn tính, một cá nhân Demisexual có thể đến từ bất kỳ giới tính nào, và người mà họ bị thu hút một khi đã có mối quan hệ tình cảm cũng không liên quan đến khái niệm này. Demisexuality Resource Center có nhiều thông tin hơn về định nghĩa trên. Sapiosexual Não quan trọng hơn là vẻ đẹp bề ngoài đối với một số người khi nói về sự thu hút. Đối với những cá nhân này, phản ứng về mặt tri thức mới là quan trọng nhất, và sự thu hút của người khác đối với họ xoay quanh khía cạnh đó nhiều hơn là về mặt thể xác. Những người cảm thấy bị thu hút bởi sự thông minh tự gọi mình là Sapiosexual. Skoliosexual Khái niệm mới này chỉ những người bị thu hút bởi các cá nhân nằm ngoài vùng nhị giới cổ điển. Điều này có nghĩa là người Chuyển giới, Phi nhị nguyên giới, hoặc Đa dạng giới là những đối tượng mà một Skoliosexual có thể cảm thấy bị thu hút. Tình Cảm Lãng Mạn và Sự Thu Hút Tình Dục Khi nói về xu hướng tính dục, đôi khi ta cần phải phân biệt giữa tình cảm lãng mạn và sự thu hút tình dục. Việc hiểu được sự khác biệt giữa hai khái niệm trên là tốt vì mặc dù chúng thường đi đôi với nhau – tức là thường thì mọi người muốn có mối quan hệ tình cảm với cùng một hoặc một vài giới tính mà họ bị thu hút về mặt tính dục – đối với một số cá nhân thì đây là hai điều tách biệt và khác nhau. Một người có thể bị hấp dẫn về mặt tình dục đối với một giới tính nhưng không tận hưởng kết quả đến từ mối quan hệ với giới tính đó, hoặc họ có thể thích tạo dựng mối quan hệ đối với một giới nhất định nhưng không muốn có hoạt động tình dục với họ. Sự Linh Hoạt Xu hướng tính dục có thể thay đổi tại bất cứ thời điểm nào trong cuộc đời bạn. Nếu bạn đang cảm nhận một sự chuyển biến trong đối tượng thu hút mình, có thể là xu hướng tính dục của bạn đang thay đổi. Không có gì sai về điều đó cả. Nhìn chung thì, khi lớn lên chúng ta hiểu về bản thân mình hơn, và qua đó có thể nhận thấy những khía cạnh mà trước đây ta không thấy. Hơn nữa, trong quá trình trưởng thành, các ưu tiên của chúng ta thay đổi. Điều mà bạn từng cho là thu hút ở người khác có thể không còn quan trọng nữa. Đối với một số người, xu hướng tính dục của họ không bao giờ ngừng thay đổi. Họ có thể tự cho rằng bản thân có xu hướng linh hoạt trong suốt cuộc đời. Các Bước Cần Thiết Để Định Nghĩa Bản Thân Nếu như bạn đang thắc mắc về xu hướng tính dục của mình, có một số hoạt động cảm xúc đơn giản và dễ dàng mà bạn có thể thực hiện để tìm hiểu về bản thân và những gì bạn thấy thu hút trên một mức độ sâu sắc hơn. Hãy bắt đầu bằng cách tự hỏi mình một hoặc một vài câu hỏi sau đây:
Những Nguồn Thông Tin Giúp Bạn Hiểu Hơn Về Xu Hướng Tính Dục Của Mình Không quan trọng bạn đang cảm thấy những gì về xu hướng tính dục của mình, bạn không cần phải trải qua nó một mình. Việc thắc mắc về xu hướng tính dục của bản thân là một hành vi hoàn toàn có lợi, và trò chuyện về nó với những người khác có thể giúp bạn tìm ra nó một cách hiệu quả hơn. Nếu như bạn thấy thoải mái với việc bàn về xu hướng tính dục với người thân, hãy đề cập đến chủ đề này với họ. Chọn một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình mà bạn có thể tin tưởng, không có xu hướng kỳ thị giới tính và quan tâm đến những điều tốt nhất cho bạn. Chia sẻ cảm giác của bạn với họ, cho họ biết là bạn đang không chắc chắn về xu hướng tính dục của mình. Đừng tự cảm thấy áp lực rằng bạn phải kết thúc cuộc hội thoại với một nhãn dán (label) – bạn có tất cả thời gian mà mình cần để tìm ra điều đó, nếu bạn có bao giờ cần một từ nhận diện đi chăng nữa. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể nói chuyện với một nhà trị liệu, và ở hầu hết các thành phố lớn có các trung tâm LGBT, nhiều trong số đó có những nhóm hỗ trợ miễn phí. Cuối cùng, các ứng dụng hẹn hò có thể giúp bạn kết nối với những người khác cũng đang có thắc mắc về xu hướng của mình. Các app như OK Cupid có lựa chọn “Questioning” như một định nghĩa, giúp bạn tìm những người có cùng hoàn cảnh với bản thân. Thông Điệp Từ VerywellViệc có thắc mắc về xu hướng tính dục của chính mình có thể xảy ra tại mọi độ tuổi. Có rất nhiều định nghĩa, và việc tìm ra điều phù hợp với bạn nhất có thể sẽ mất thời gian. Xu hướng của bạn cũng có khả năng thay đổi trong suốt cuộc đời. Có rất nhiều nguồn có thể giúp bạn hiểu hơn về xu hướng tính dục của mình, từ những tổ chức dành riêng cho từng xu hướng cho đến những đường dây nóng rộng hơn hỗ trợ giúp đỡ cho bất cứ câu hỏi nào mà bạn có. Không cần phải cảm thấy căng thẳng nếu bạn đang nghi ngờ xu hướng tính dục của bản thân – bạn có tất cả thời gian mà bạn cần, và kha khá nguồn thông tin miễn phí để tìm ra, nếu có, một khái niệm nào đó phù hợp với bạn nhất. *Một số thuật ngữ, tên tổ chức CLB muốn giữ nguyên bản tiếng Anh vì những thuật ngữ này chưa được gọi tên chính thức theo ngôn ngữ tiếng Việt và việc cố gắng dịch sang tiếng Việt có thể mang tính nhạy cảm hoặc áp đặt, làm hạn chế ý nghĩa của từ ngữ . |
