Cho 1 ví dụ về tính sáng tạo của ý thức

Ảnh: Minh họa

Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định ý thức của con người là sản phẩm của quá trình phát triển tự nhiên và lịch sử xã hội. Chủ nghĩa duy vật biên chứng cho ý thức là sự phản ánh thế giới khách quan vào bộ não người thông qua hoạt động thực tiễn, nên bản chất ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan, là sự phản ánh sáng tạo thế giới vật chất.

Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. Điều đó có nghĩa là nội dung của ý thức là do thế giới khách quan qui định, nhưng ý thức là hình ảnh chủ quan, là hình ảnh tinh thần chứ không phải là hình ảnh vật lý, vật chất như chủ nghĩa duy vật bình thường quan niệm.

Khi nói ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan, cũng có nghĩa là ý thức là sự phản ánh tự giác, sáng tạo thế giới.

Tính năng động sáng tạo của ý thức thể hiện ở việc con người thu nhận thông tin, cải biến thông tin trên cơ sở cái đã có, ý thức sẽ tạo ra tri thức mới về vật chất. Ý thức có thể tiên đoán, tiên liệu tương lai, có thể tạo ra những ảo tưởng, những huyền thoại, những giả thiết khoa học. Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.

Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người, song đây là sự phản ánh đặc biệt – phản ánh trong quá trình con người cải tạo thế giới. Quá trình ấy diển ra ở 3 mặt: sự trao đổi thông tin giữa chủ thể và đối tượng phản ánh, mô hình hoá đối tượng trong tư duy hình ảnh tinh thần và chuyển vào mô hình hoá từ tư duy ra hiện thực khách quan hay gọi là hiện thực hoá mô hình tư duy - đây là giai đoạn cải tạo hiện thực khách quan. Chủ nghĩa duy vật biện chứng còn cho rằng ý thức không phải là hiện tượng tự nhiên thuần tuý mà còn gọi là hiện tượng xã hội ý thức bắt nguồn từ thực tiễn lịch sử xã hội, phản ánh những quan hệ xã hội khách quan. Đây chính là bản chất xã hội của ý thức.

Quan điểm Mác xít cho rằng vật chất quyết định ý thức, ý thức là sản phẩm của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ óc của con người. Bộ óc con người cùng với thế giới bên ngoài tác động lên bộ óc – đó là nguồn gốc tự nhiên của ý thức.

Nguồn gốc trực tiếp và quan trọng nhất quyết định sự ra đời và phát triển của ý thức là lao động và thực tiễn của xã hội.

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức thể hiện mấy quan điểm sau:

Vật chất quyết định ý thức, vật chất quyết định nội dung ý thức. Cả ý thức thông thường và ý thức lý luận đều bắt nguồn từ điều kiện tự nhiên và xã hội nhất định. Những ước mơ phong tục, tập quán, thói quen nầy nẩy sinh trên những điều kiện vật chất nhất định đó là thực tiễn xã hội – lịch sử. Chủ nghĩa xã hội khoa học cũng dựa trên mảnh đất hiện thực là những tiền đề về kinh tế chính trị xã hội, về khoa học tự nhiên và sự kế thừa tinh hoa tư tưởng, văn hoá nhân loại cùng với thiên tài của Các Mác và Ăngghen.

Do thực tại khách quan luôn luôn biến động vận động nên nhận thức của nó cũng luôn luôn biến đổi theo, nhưng xét đến cùng thì vật chất bao giờ củng quyết định ý thức. Nhưng ý thức đã ra đời thì nó có tác động lại vật chất. Với tính độc lập tương đối của mình ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.

Sự tác động trở lại theo hai hướng thúc đẩy hoặc kìm hãm thậm chí phá hoại sự phát triển bình thường của sự vật.

Vai trò của ý thức là ở chỗ nó chỉ đạo hoạt động của con người, hình thành mục tiêu, kế hoạch, ý chí biện pháp hoạt động của từng người. Cho nên trong điều kiện khách quan nhất định ý thức – tư tưởng trở thành nhân tố quan trọng có tác dụng quyết định làm cho con người hoạt động đúng hay sai, thành công hay thất bại.

Liên hệ thực tiễn đối với người làm công tác Dân số - KHHGĐ, cho thấy hiện thực khách quan của công tác Dân số - KHHGĐ là những thách thức, áp lực hiện nay trên địa bàn Nghệ An nói chung và tại địa phương chúng ta nói riêng đang đặt ra. Đó là tỷ lệ sinh và sinh con thứ 3 trở lên còn khá cao, bình quân số con trên một người phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ còn rất cao (xấp xỉ 2,5 con); Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh còn đang là báo động đỏ; vấn đề già hóa dân số, vấn đề chất lượng dân số....., Nó phản ánh và tác động trực tiếp một hiện thực khách quan vào bộ óc con người, nhất là bộ óc của người làm công tác Dân số - KHHGĐ tạo thành ý thức trong quá trình công tác. Khi bộ óc của con người (vật chất)  tạo ra ý thức của mình đối với công việc. Khi bộ óc bị hạn chế tiếp nhận tác động của hiện thực khách quan ( bao gồm cả tự nhiên và xã hội) thì ý thức đối với công việc bị hạn chế.

Một viên chức dân số - KHHGĐ hạn chế về tác động của công tác Dân số - KHHGĐ đối với bản thân thì ý thức của họ rất kém đối với công việc, họ sẽ bàng quan trước mọi hiện tượng và sự vật.

Người viên chức Dân số - KHHGĐ thể hiện được vai trò ý thức của mình ở chỗ chỉ đạo được hoạt động của mình, biết hình thành mục tiêu công tác Dân số - KHHGĐ của đơn vị mình cần tổ chức thực hiện là vấn đề gì. Từ đó mới vạch ra được kế hoạch tổng thể và kế hoạch chi tiết. Như vậy, người viên chức Dân số - KHHGĐ phải thể hiện ý chí, biện pháp, cách thức hoạt động của mình. Trong điều kiện hoàn cảnh khách quan nhất định của mỗi đơn vị, thì ý thức của mỗi viên chức Dân số - KHHGĐ chính là hạt nhân quan trọng, là nhân tố không thể thiếu có tác dụng quyết định làm cho người viên chức hoạt động đúng hay sai. Chẳng hạn, một người viên chức không thể gọi là có ý thức khi nhiều lần không thực hiện được giờ giấc hội họp và làm việc trong một hiện thức khách quan và xã hội ý thức là đại đa số người ta chấp hành tốt. Một con người không thể coi là có ý thức, khi chính bản thân họ đã nhiều lần được lãnh đạo gặp riêng và góp ý, nhưng sự tác động khách quan ấy vẫn không làm thay đổi được ý thức của mình. Một người không thể coi là có ý thức khi hàng tháng nhân tiền lương làm việc mà không tự vấn bản thân mình đã làm được cái gì có ích, ưu điểm hay khuyết điểm đối với công việc.

Một viên chức có ý thức là họ biết vận dụng có tính năng động, sáng tạo áp dụng vào thực tiễn khách quan của đơn vị mình, không "vay mượn" , "cop pết" của người khác. Cái đó không phải là ý thức của mình.

Vì vậy, sức mạnh của ý thức con người không phải ở chỗ tách rời điều kiện vật chất thoát ly điều kiện khách quan mà là biết dựa vào điều kiện vật chất đã có phản ánh đúng qui luật khách quan để cải tạo thế giới một cách chủ động sáng tạo và có hiệu quả. "Ý thức con người không chỉ phản ánh thế giới khách quan mà còn tạo ra thế giới khách quan" - Lênin.

Quốc Bảo - TTDS

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là gì? Nó có ý nghĩa như thế nào trong thực tiễn? Nếu có những thắc mắc này hãy cùng Luật Hùng Sơn phân tích thông qua các ví dụ trong bài viết dưới đây.

Bạn đang xem : Ý thức là gì cho ví dụ
Mục lục1 Hiểu rõ khái niệm vật chất và ý thức là gì?2 Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức3 Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức4 Vận dụng mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong cuộc sống

Hiểu rõ khái niệm vật chất và ý thức là gì?

Vật chất là gì?

1 Hiểu rõ khái niệm vật chất và ý thức là gì?2 Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức3 Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức4 Vận dụng mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong cuộc sống

Bạn đang đọc: Ý Thức Là Gì Cho Ví Dụ ? Bản Chất Của Ý Thức Là Gì

Vật chất được hiểu là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con người trong cảm xúc, được cảm xúc của tất cả chúng ta chép lại ; chụp lại ; phản ánh và không phụ thuộc vào cảm xúc .Lênin đòi hỏi phân biệt vật chất với với tư cách là một phạm trù triết học, nó chỉ ra tất cả những gì tác động đến ý thức của chúng ta, giúp hiểu biết các hiện tượng.Vật chất là hiện thực khách quan, tồn tại bên ngoài không phụ thuộc vào cảm giác, ý thức của con người.

Ý thức là gì?

Lênin yên cầu phân biệt vật chất với với tư cách là một phạm trù triết học, nó chỉ ra toàn bộ những gì ảnh hưởng tác động đến ý thức của tất cả chúng ta, giúp hiểu biết những hiện tượng kỳ lạ. Vật chất là hiện thực khách quan, sống sót bên ngoài không nhờ vào vào cảm xúc, ý thức của con người .Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin thì ý thức là sự phản ánh một cách năng động, phát minh sáng tạo quốc tế khách quan vào trong bộ óc con người, là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan .
Tuy nhiên, không phải cứ quốc tế khách quan tác động ảnh hưởng vào bộ não con người thì tự nhiên trở thành ý thức. Mặt khác, ý thức là sự phản ánh năng động, phát minh sáng tạo quốc tế, do nhu yếu tái tạo giới tính tự nhiên của con người quyết định hành động và được triển khai trải qua hoạt động giải trí lao động. Do đó, ý thức … là cái vật chất đ ­ ược đem chuyển vào trong đầu óc con người và được cải biến đi ở trong đó ” .Tính phát minh sáng tạo của ý thức được bộc lộ rất đa dạng và phong phú. Trên cơ sở những gì đã có, ý thức hoàn toàn có thể tạo ra những hiểu biết mới về sự vật, hoàn toàn có thể tưởng tượng ra những gì không có trong thực tiễn. Ý thức hoàn toàn có thể Dự kiến, đoán trước được tương lai, hoàn toàn có thể tạo ra những ảo tưởng, hoang đường, những triết lý khoa học và kim chỉ nan rất trừu tượng và có tính khái quát cao .Tuy nhiên, tính phát minh sáng tạo ra ý thức là sự phát minh sáng tạo ra sự phản ánh, vì ý thức khi nào cũng chỉ là sự phản ánh sống sót .Ý thức là loại sản phẩm lịch sử dân tộc của quy trình tăng trưởng xã hội nên mang thực chất xã hội .

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là mối quan hệ biện chứng. Trong mối quan hệ giữa vật chất và ý thức thì vật chất có trước còn ý thức có sau, vật chất là nguồn gốc của ý thức quyết định hành động ý thức, ý thức ảnh hưởng tác động trở lại vật chất trải qua hoạt động giải trí thực tiễn của con người .

Vật chất quyết định ý thức

Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định chắc chắn rằng : Vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau, vật chất là nguồn gốc của ý thức, quyết định hành động ý thức, chính bới :Ý thức là loại sản phẩm của một dạng vật chất có tổ chức triển khai cao, là sự phản ánh của quốc tế vật chất, là hình ảnh mang tính chủ quan của quốc tế vật chất. Vì vậy, nội dung của ý thức do vật chất quyết định hành động. Nên vật chất không chỉ quyết định hành động nội dung mà hình thức bộc lộ cũng như mọi sự đổi khác của ý thức .Các yếu tố cấu thành nguồn gốc tự nhiên, nguồn gốc xã hội của ý thức là bản thân quốc tế khách quan hoặc những dạng sống sót của vật chất đều khẳng định chắc chắn vật chất là nguồn gốc của ý thức .

Ví dụ 1: Hoạt động của ý thức diễn ra bình thường trên cơ sở hoạt động sinh lý thần kinh của bộ não người. Nhưng khi bộ não con người bị tổn thương thì hoạt động ý thức cũng bị rối loạn.

Ví dụ 2: Ở Việt Nam, nhận thức của học sinh tiểu học, cấp hai, cấp ba về công nghệ thông tin còn rất yếu. Nguyên nhân là do thiếu máy móc cũng như thiếu đội ngũ giảng viên. Nhưng nếu đáp ứng được vấn đề hạ tầng thì trình độ tin học của học sinh tiểu học, cấp hai, cấp ba của sẽ tốt hơn rất nhiều. Điều này đã khẳng định điều kiện vật chất như vậy thì ý thức cũng như vậy.

Ý thức tác động lại vật chất thông qua các hoạt động thực tiễn

Trong mối quan hệ với vật chất, ý thức hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động trở lại so với vật chất trải qua những hoạt động giải trí thực tiễn của con người. Bởi vì ý thức chính là ý thức của con người nên nói đến vai trò của ý thức chính là nói đến vai trò của con người. Bản thân ý thức không trực tiếp làm biến hóa bất kỳ điều gì trong hiện thực khách quan .Mọi hoạt động giải trí của con người đều do ý thức chỉ huy, vì thế vai trò của ý thức không phải là trực tiếp tạo ra hay làm biến hóa quốc tế vật chất mà nó trang bị cho con người những hiểu biết về hiện thực khách quan, trên cơ sở đó con người xác lập tiềm năng, đề ra phương hướng, thiết kế xây dựng kế hoạch, lựa chọn chiêu thức, những giải pháp, công cụ, phương tiện đi lại … để triển khai tiềm năng của mình .

Sự trở lại của ý thức đối với vật chất diễn ra theo hai hướng:

Tích cực: Ý thức có thể trở thành động lực thúc đẩy vật chất phát triển.Tiêu cực: Ý thức có thể là lực cản phá vỡ sự vận động và phát triển của vật chất khi ý thức phản ánh không đúng, làm sai lệch các quy luật vận động khách quan của vật chất.Ý thức hoàn toàn có thể trở thành động lực thôi thúc vật chất tăng trưởng. Ý thức hoàn toàn có thể là lực cản phá vỡ sự hoạt động và tăng trưởng của vật chất khi ý thức phản ánh không đúng, làm xô lệch những quy luật hoạt động khách quan của vật chất .Như vậy, bằng cách khuynh hướng hoạt động giải trí của con người, ý thức hoàn toàn có thể quyết định hành động hành vi của con người, hoạt động giải trí thực tiễn của con người đúng hay sai, thành công xuất sắc hay thất bại …

Ví dụ 1.Xem thêm : Windows Defender Win 10 Là Gì ? Nó Bảo Vệ Máy Tính Của Bạn Như Thế Nào ? Hiểu được tính chất vật lý của thép là nóng chảy ở nhiệt độ hơn 10000C, người ta tạo ra các nhà máy gang thép để sản xuất thép đủ kích cỡ chứ không phải bằng phương pháp thủ công cổ xưa.

Ví dụ 2. Từ nhận thức đúng đắn về thực tế kinh tế đất nước. Từ sau Đại hội VI, đảng ta chuyển nền kinh tế từ tự cung, quan liêu sang nền kinh tế thị trường, để sau gần 30 năm bộ mặt nước ta đã thay đổi hẳn.

Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

Mọi hoạt động đều phải xuất phát từ quy luật khách quan

Trong hoạt động giải trí nhận thức và thực tiễn con người phải tôn trọng khách quan, đồng thời phải phát huy tính năng động chủ quan của mình .Tôn trọng khách quan là tôn trọng tính khách quan của vật chất, tôn trọng các quy luật tự nhiên và xã hội…Phải xuất phát từ thực tế khách quan, lấy thực tế khách quan làm căn cứ cho mọi hoạt động nhận thức và thực tiễn của mình;Không được lấy ý muốn chủ quan của mình làm chính sách, không được lấy tình cảm làm điểm xuất phát cho chiến lược và sách lược cách mạng.

Phát huy tính năng động, tích cực của ý thức

Tôn trọng khách quan là tôn trọng tính khách quan của vật chất, tôn trọng những quy luật tự nhiên và xã hội … Phải xuất phát từ trong thực tiễn khách quan, lấy thực tiễn khách quan làm địa thế căn cứ cho mọi hoạt động giải trí nhận thức và thực tiễn của mình ; Không được lấy ý muốn chủ quan của mình làm chủ trương, không được lấy tình cảm làm điểm xuất phát cho kế hoạch và sách lược cách mạng .Để xã hội ngày càng tăng trưởng thì phải phát huy tối đa vai trò tích cực của ý thức, vai trò tích cực của tác nhân con người, nhận thức đúng quy luật khách quan .Phải biết dựa trên quy luật khách quan để xác định mục tiêu, kế hoạch; biết tìm ra và vận dụng các phương pháp tổ chức hoạt động hiệu quả để đạt được mục tiêu để ra một cách tối ưu.Phải khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí (chỉ xuất phát từ ý muốn chủ quan, nếu lấy ý chí áp đặt cho thực tế, lấy ảo tưởng thay cho hiện thực); bệnh bảo thủ trì trệ, thái độ tiêu cực, thụ động, ỷ lại ngồi chờ…; đặc biệt là trong quá trình đổi mới hiện nay.

Vận dụng mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong cuộc sống

Trong kinh tế và chính trị

Phải biết dựa trên quy luật khách quan để xác lập tiềm năng, kế hoạch ; biết tìm ra và vận dụng những chiêu thức tổ chức triển khai hoạt động giải trí hiệu suất cao để đạt được tiềm năng để ra một cách tối ưu. Phải khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí ( chỉ xuất phát từ ý muốn chủ quan, nếu lấy ý chí áp đặt cho thực tiễn, lấy ảo tưởng thay cho hiện thực ) ; bệnh bảo thủ ngưng trệ, thái độ xấu đi, thụ động, ỷ lại ngồi chờ … ; đặc biệt quan trọng là trong quy trình thay đổi lúc bấy giờ .Vận dụng của ĐCS Nước Ta vào sự nghiệp thay đổi – Từ lý luận của chủ nghĩa Mác – Lê nin, kinh nghiệm tay nghề những thành công xuất sắc và thất bại trong quy trình chỉ huy cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã rút ra bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề quan trọng đó là “ Mọi đường lối, chủ trương của Đảng phải xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan ” .

Trong việc xây dựng nền kinh tế mới

Hiện nay, người dân hiểu và tiếp thu những điều tra và nghiên cứu, đúc rút từ nghiên cứu và phân tích của nhà khoa học, nhà triết học vào thực tiễn đời sống. Sau đó vận dụng mối quan hệ giữa vật chất và ý thức. Nó là cơ sở để con người phản ứng với thực tại vật chất trải qua những nhận thức đơn cử. Có những thứ sống sót trong thực tiễn đời sống cần phải có sự tái tạo của con người mới có ích cho nhiều việc .Từ sự hiện hữu của vật chất trên quốc tế này, con người nhận thức đúng, thậm chí còn đổi khác và tác động ảnh hưởng trở lại một cách phát minh sáng tạo. Làm cho vật chất đó sinh ra những vật thể, vật phẩm, sinh vật, thực vật, …. phong phú hơn hoặc nếu chủ thể coi đó là vật có hại thì sẽ tìm cách ngưng trệ sự tăng trưởng của nó và vô hiệu nó khỏi quốc tế loài người .Đất nước ta đang bước vào thời kỳ tăng cường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đảng ta chủ trương : “ kêu gọi ngày càng cao mọi nguồn lực cả trong và ngoài nước, đặc biệt quan trọng là nguồn lực của dân và công cuộc tăng trưởng quốc gia ”, muốn vậy phải “ nâng cao năng lượng chỉ huy và sức chiến đấu của Đảng phát huy sức mạnh toàn dân tộc bản địa, tăng cường tổng lực công cuộc thay đổi, sớm đưa nước ta ra khỏi thực trạng kém tăng trưởng, thực thi “ dân giàu, nước mạnh, xã hội công minh, dân chủ, văn minh ” .

Ví dụ mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong thực tiễn

Bởi vì, ý thức có tính độc lập tương đối, tính năng động phát minh sáng tạo hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động trở lại vật chất trải qua hoạt động giải trí của con người, thế cho nên cùng với việc xuất phát từ hiện thực khách quan, cần phát huy tính năng động chủ quan, tức là phát huy mặt tích cực của ý thức, hạn chế mặt xấu đi của ý thức .Ví dụ : Trước khi thực thi một trận đánh chung ta làm quyết tâm thư ; triển khai tự phê bình và phê bình ; rút ra những điểm yếu kém để tân tiến, khắc phục những mặt xấu đi. Thực hiện giáo dục nhận thức trải qua những trào lưu, thực tiễn tư tưởng cục bộ địa phương và đạo đức giả .

Hay, giữa vật chất và ý thức chỉ có những mặt đối lập tuyệt đối trong phạm vi nhận thức luận. Bên ngoài lĩnh vực đó, sự phân biệt là tương đối. Vì vậy một chính sách đúng đắn là cơ sở để kết hợp hai điều này.

Xem thêm: PAL – Wikipedia tiếng Việt

Ví dụ : Thực hiện giáo dục chính trị tư tưởng gắn với tôn vinh quyền lợi vật chất như : Đạt thương hiệu thi đua ; khen thưởng .

Hy vọng với những thông tin chúng tôi cung cấp đã giúp bạn hiểu rõ mỗi quan hệ giữ vật chất và ý thức cũng như ý nghĩa của vật chất, ý thức trong thực tiễn. Nếu có thắc mắc gì hãy để lại bình luận phía dưới chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp.