| Tài khóa là chu kỳ luân hồi trong thời hạn 12 tháng, có hiệu lực thực thi hiện hành cho báo cáo giải trình dự trù và quyết toán hàng năm của ngân sách nhà nước cũng như của những doanh nghiệp. Tài khóa thường được sử dụng tương tự hoặc thay thế sửa chữa cho từ ” năm quyết toán thuế ” hoặc ” năm kinh tế tài chính ” .Nội dung chính Show
Chính sách tài khóa là gì?Chính sách tài khóa (tiếng Anh là Fiscal Policy) là các biện pháp can thiệp của chính phủ đến hệ thống thuế khóa và chi tiêu của chính phủ nhằm đạt được các mục tiêu của nền kinh tế vĩ mô như tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm hoặc ổn định giá cả và lạm phát. Hiểu một cách đơn giản, chính sách tài khóa là một công cụ của chính sách kinh tế vĩ mô, nhằm tác động vào quy mô hoạt động kinh tế thông qua biện pháp thay đổi chi tiêu và/hoặc thuế của chính phủ. Như vậy, việc thực thi chính sách tài khóa sẽ do chính phủ thực hiện liên quan đến những thay đổi trong các chính sách thuế hoặc/và chi tiêu chính phủ.
Bạn đang đọc: Chính sách tài khóa mở rộng và thu hẹp Lưu ý, chỉ chính quyền sở tại TW ( cơ quan chính phủ ) mới có quyền và công dụng thực thi chính sách tài khóa, còn chính quyền sở tại địa phương không có tính năng này .Chính sách tài khóa là một công cụ của chính sách kinh tế tài chính vĩ mô, có ảnh hưởng tác động đến nền kinh tế tài chính Công cụ của chính sách tài khóaTrong chính sách tài khoá, hai công cụ đa phần được sử dụng là tiêu tốn của cơ quan chính phủ và thuế. Trong đó : Chi tiêu chính phủChi tiêu của cơ quan chính phủ sẽ gồm có hai loại là : chi shopping sản phẩm & hàng hóa dịch vụ và chi chuyển nhượng ủy quyền. Cụ thể : – Chi mua hàng hoá dịch vụ: Tức là chính phủ dùng ngân sách để mua vũ khí, khí tài, xây dựng đường xá, cầu cống và các công trình kết cấu hạ tầng, trả lương cho đội ngũ cán bộ nhà nước… Chi shopping hàng hoá và dịch vụ của cơ quan chính phủ quyết định hành động quy mô tương đối của khu vực công trong tổng sản phẩm quốc nội – GDP so với khu vực tư nhân. Khi cơ quan chính phủ tăng hay giảm chi shopping hàng hoá, dịch vụ thì sẽ ảnh hưởng tác động đến tổng cầu theo đặc thù số nhân. Tức là nếu chi shopping của chính phủ nước nhà tăng lên một đồng thì sẽ làm tổng cầu tăng nhiều hơn một đồng và ngược lại, nếu chi shopping của chính phủ nước nhà giảm đi một đồng thì sẽ làm tổng cầu thu hẹp với vận tốc nhanh hơn. Bởi vậy, tiêu tốn shopping được xem như một công cụ điều tiết tổng cầu . – Chi chuyển nhượng: Là các khoản trợ cấp của chính phủ cho các đối tượng chính sách như người nghèo hay các nhóm dễ bị tổn thương khác trong xã hội. Chi chuyển nhượng ủy quyền có tác động ảnh hưởng gián tiếp đến tổng cầu trải qua việc ảnh hưởng tác động đến thu nhập và tiêu dùng cá thể. Theo đó, khi cơ quan chính phủ tăng chi chuyển nhượng ủy quyền sẽ làm tiêu dùng cá thể tăng lên. Và qua hiệu số nhân của tiêu dùng cá thể sẽ làm ngày càng tăng tổng cầu . ThuếCó nhiều loại thuế khác nhau như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá thể, thuế giá trị ngày càng tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt quan trọng, thuế bất động sản nhưng cơ bản thuế được chia làm 2 loại sau :
Trong một nền kinh tế tài chính nói chung, thuế sẽ có ảnh hưởng tác động theo hai cách. Theo đó :
Vai trò của chính sách tài khóa trong nền kinh tế vĩ môTrong kinh tế tài chính vĩ mô, chính sách tài khóa có vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng. Theo đó :- Đây là công cụ giúp chính phủ nước nhà điều tiết nền kinh tế tài chính trải qua chính sách tiêu tốn shopping và thuế. Ở trong điều kiện kèm theo thông thường, chính sách tài khoá được sử dụng để tác động ảnh hưởng vào tăng trưởng kinh tế tài chính. Còn trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính có tín hiệu suy thoái và khủng hoảng hay tăng trưởng quá mức, chính sách tài khóa lại trở thành công cụ được sử dụng để giúp đưa nền kinh tế tài chính về trạng thái cân đối .- Về mặt triết lý, chính sách tài khóa là một công cụ nhằm mục đích khắc phục thất bại của thị trường, phân chia có hiệu suất cao những nguồn lực trong nền kinh tế tài chính trải qua thực thi chính sách tiêu tốn của chính phủ nước nhà và thu ngân sách ( thuế ) .- Chính sách tài khóa là một công cụ phân phối và tái phân phối tổng sản phẩm quốc dân. Mục tiêu của chính sách là nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh phân phối thu nhập, thời cơ, gia tài, hay những rủi ro đáng tiếc có nguồn gốc từ thị trường. Tức là chính sách tài khóa nhằm mục đích tạo lập một sự không thay đổi về mặt xã hội để tạo ra môi trường tự nhiên không thay đổi cho góp vốn đầu tư và tăng trưởng .- Chính sách tài khóa hướng tới tiềm năng tăng trưởng và xu thế tăng trưởng. Tăng trưởng ( thu nhập ), trực tiếp hay gián tiếp, đều là tiềm năng ở đầu cuối của chính sách tài khóa . Tuy nhiên chính sách này cũng có những điểm hạn chế nhất định: – Trễ về mặt thời hạn : Theo đó, để phân biệt sự biến hóa của tổng cầu, cơ quan chính phủ phải mất một thời hạn nhất định để thống kê những số liệu đáng đáng tin cậy về nền kinh tế tài chính vĩ mô ( hoàn toàn có thể đến 6 tháng ). Sau khi phân biệt, việc chính phủ nước nhà đưa ra những quyết định hành động về chính sách cũng phải mất thêm một khoảng chừng thời hạn nữa. Và khi chính sách được thực thi thì cũng cần phải có thời hạn để ảnh hưởng tác động .- Khi quyết định hành động chính sách tài khoá, cơ quan chính phủ luôn gặp hai yếu tố cơ bản :
– Khi kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng, nghĩa là sản lượng thực tiễn thấp xa so với sản lượng tiềm năng và tỷ suất thất nghiệp ở mức cao, thì thâm hụt ngân sách thường lớn. Lúc này việc tăng thêm tiêu tốn của chính phủ nước nhà sẽ làm cho thâm hụt ngân sách trở nên lớn hơn, không hướng dẫn đến rủi ro tiềm ẩn ngày càng tăng lạm phát kinh tế mà còn làm ngày càng tăng thêm nợ của chính phủ nước nhà. Từ đó có những tác động ảnh hưởng không thuận tiện so với sự không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô .- Việc tăng hay giảm tiêu tốn ngân sách luôn là một trách nhiệm khó khăn vất vả vì nó tác động ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của những những tầng lớp dân cư .Chính sách tài khóa và chính sách tiền tệgiúpổn định nền kinh tế tài chính và thôi thúc tăng trưởng – tăng trưởng So sánh chính sách tài khóa và chính sách tiền tệChính sách tài khóa và chính sách tiền lệ là hai công cụ được thực thi trong một nền kinh tế, nó có những điểm giống và khác nhau cơ bản. Chỉ tiêu so sánhChính sách tài khóaChính sách tiền tệ Giống nhau Đều là chính sách/công cụ được thực hiện để ổn định nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng và phát triển Khác nhau Khái niệm Là công cụ nhằm sử dụng chi tiêu của chính phủ và thu ngân sách (thuế) để tác động đến nền kinh tế. Là chính sách sử dụng các công cụ của hoạt động tín dụng và ngoại hối để ổn định tiền tệ, từ đó ổn định nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng và phát triển. Người tạo chính sách Là công cụ chỉ có chính phủ mới có quyền và chức năng thực hiện Ngân hàng trung ương là cơ quan tổ chức thực hiện các chính sách tiền tệ. Mục tiêu Hướng nền kinh tế vào mức sản lượng và việc làm mong muốn. Mục tiêu của chính sách tiền tệ là ổn định giá cả, tăng trưởng GDP, giảm thất nghiệp. Công cụ thực hiện chính sách Thuế và số tiền chi tiêu của chính phủ Lãi suất; dự trữ bắt buộc; chính sách tỷ giá hối đoái; nới lỏng định lượng; nghiệp vụ thị trường mở… Những câu hỏi thường gặp về tài khóaThâm hụt tài khóa là gì?Thâm hụt tài khóa ( tiếng Anh là Fiscal Deficit ) là sự thiếu vắng thu nhập của chính phủ nước nhà so với tiêu tốn của chính phủ nước nhà đó. nhà nước có thâm hụt tài khóa xảy ra khi tiêu tốn vượt quá thu nhập .Thâm hụt tài khóa được tính bằng tỷ suất Phần Trăm của tổng sản phẩm quốc nội ( GDP ), hoặc đơn thuần là tổng số đô la tiêu tốn vượt quá thu nhập. Trong cả hai trường hợp, số lượng thu nhập chỉ gồm có thuế và những khoản thu khác và không gồm có tiền đã vay để bù đắp sự thiếu vắng . Lưu ý: Thâm hụt tài khóa khác với nợ tài chính. Theo đó, nợ tài chính có thể hiểu là tổng số nợ tích lũy qua nhiều năm chi tiêu thâm hụt. Chính sách tài khóa mở rộng là gì?Chính sách tài khóa lan rộng ra là chính sách tăng cường tiêu tốn của cơ quan chính phủ ( Chi tiêu > Thuế ) trải qua lan rộng ra tiêu tốn và / hoặc giảm bớt nguồn thu thuế .Chính sách tài khóa lan rộng ra và chính sách tài khóa thu hẹp Chính sách tài khóa thu hẹp được hiểu như thế nào?Chính sách tài khóa thu hẹp là chính sách giảm bớt tiêu tốn hoặc / và tăng nguồn thu của chính phủ nước nhà . Kỷ luật tài khóa là gì?Kỷ luật tài khóa là tập hợp những quy tắc và lao lý về việc dự thảo, phê duyệt, thực thi ngân sách nhà nước. Hiểu một cách khác, kỷ luật tài khóa là những số lượng giới hạn về những chỉ tiêu tài khóa được chuẩn hóa trong pháp lý, tức là những mức về thu, tiêu tốn công, cân đối ngân sách và nợ công được đưa ra. Tuân thủ những chỉ tiêu này tức là bảo vệ kỷ luật về tài khóa .Kỷ luật tài khóa được kiến thiết xây dựng trong toàn cảnh vĩ mô của nền kinh tế tài chính, có vai trò giúp chính quyền sở tại những cấp tránh được những xấu đi do khó khăn vất vả về tài khóa và góp phần tích cực so với sự không thay đổi kinh tế tài chính của vương quốc . Chính sách tài khóa của Việt Nam trong phát triển kinh tếNước Ta những năm gần đây được nhìn nhận là một trong những vương quốc có vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính không thay đổi. Dù chịu nhiều sự tác động ảnh hưởng, tuy nhiên tình hình kinh tế tài chính của Nước Ta vẫn có nhiều chuyển biến nhất định, điều này đến từ sự phối hợp hiệu suất cao giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ của chính phủ nước nhà và ngân hàng nhà nước nhà nước .Theo PGS.TS. Hoàng Xuân Quế – Trường Đại học Kinh tế quốc dân, năm 2019, chính sách tiền tệ liên tục phối hợp ngặt nghèo với chính sách tài khóa và những chính sách vĩ mô khác, góp thêm phần trấn áp lạm phát kinh tế cơ bản trung bình ở mức 2,01 %, tương hỗ tích cực cho tăng trưởng kinh tế tài chính vĩ mô. Theo đó, sự phối hợp của 2 chính sách trên đã giúp nền kinh tế tài chính Nước Ta đạt được những hiệu quả đáng kể như sau : Tăng trưởng GDP năm 2019 đạt 7,02 %, cao gấp 2,5 lần mức tăng trưởng của lạm phát kinh tế ( ở mức 2,79 % ) ; Dòng vốn tín dụng thanh toán đã hướng vào nghành ưu tiên của nền kinh tế tài chính như : nông nghiệpnông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ, công nghiệp sản xuất, doanh nghiệp nhỏ và vừa, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp. Qua đó, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện trong tiếp cận vốn tín dụng thanh toán của doanh nghiệp và người dân ; trấn áp ngặt nghèo tín dụng thanh toán vào những nghành nghề dịch vụ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc .Liên quan đến những chính sách tài khóa và tiền tệ tại Nước Ta, năm 2020 trước những ảnh hưởng tác động xấu đi do dịch bệnh Covid-19, nhà nước và Ngân hàng Nhà nước Nước Ta đã thực thi nhiều chính sách tiền tệ thả lỏng và tài khóa lan rộng ra nhằm mục đích tương hỗ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn vất vả .Theo báo cáo giải trình của TS. Ông Cấn Văn Lực và những tác giả Viện Nghiên cứu và Đào tạo Ngân Hàng BIDV, về chính sách tiền tệ – tín dụng thanh toán, nhà nước, Ngân hàng TW những nước, trong đó có Nước Ta đã thực thi những chính sách thả lỏng tiền tệ một cách can đảm và mạnh mẽ, chưa từng có tiền lệ. Các chính sách này tại Nước Ta được tổng hợp gồm 3 giải pháp như sau :
Cũng theo những chuyên viên của Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam BIDV, những chính sách kinh tế tài chính – tiền tệ là những chính sách được vận dụng trong toàn cảnh rất là đặc biệt quan trọng, với mức độ thả lỏng khác nhau, tùy thuộc vào thể chế và mức độ thiệt hại do dịch gây ra. Tuy nhiên, dư địa của chính sách tiền tệ dần bị thu hẹp vì lãi suất vay đã ở mức rất thấp và thường chỉ mang tính thời gian, khẩn cấp ; do đó, Nước Ta cũng như những nước tập trung chuyên sâu nhiều hơn vào chính sách tài khóa .Tại Nước Ta, nhà nước đã có gói tương hỗ với quy mô ở mức từ 1,5 – 6 % GDP. Gói tài khóa của Nước Ta nhìn chung tập trung chuyên sâu vào mục tiêu :
Diễn biến những tỷ giá quản lý của ngân hàng nhà nước nhà nước năm 2019 và năm 2020 ( Nguồn : Ngân hàng Nhà nước )Tuy nhiên, theo PGS.TS. Hoàng Xuân Quế, sự phối hợp giữa 2 chính sách còn gặp phải những thử thách về mức độ, thời gian, phương pháp và chính sách quản lý và vận hành. Do vậy, để tăng cường phối hợp giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, ông cho rằng, Nước Ta cần chú trọng một số ít giải pháp như :- Tăng cường sự phối hợp ngặt nghèo giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa ngay từ khâu kiến thiết xây dựng và hoạch định chính sách. nhà nước cần kiến thiết xây dựng kế hoạch tổng thể và toàn diện chính sách về kinh tế tài chính – tiền tệ cho tiến trình 2020 – 2025, trong đó, yếu tố về cân đối bội chi ngân sách, cân đối đầu tư công cần được đo lường và thống kê, điều tra và nghiên cứu trong mối quan hệ ngặt nghèo tới những chỉ tiêu quan trọng của chính sách tiền tệ ( gồm : tổng phương tiện đi lại thanh toán giao dịch và tăng trưởng tín dụng thanh toán ) .- Tăng cường vai trò dữ thế chủ động, tích cực điều tiết vĩ mô nền kinh tế tài chính của những chính sách kinh tế tài chính và công cụ kinh tế tài chính. Chính sách kinh tế tài chính phải kết nối đồng nhất với những chính sách kinh tế tài chính để khuynh hướng và khuyến khích những doanh nghiệp lan rộng ra góp vốn đầu tư, kinh doanh thương mại. Đa dạng hoá những công cụ và hình thức tổ chức triển khai kinh tế tài chính, tiền tệ phi ngân hàng nhà nước và những quỹ góp vốn đầu tư, những trung gian kinh tế tài chính nhằm mục đích động viên và sử dụng có hiệu suất cao những nguồn lực cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, thôi thúc xã hội hoá những hoạt động giải trí sự nghiệp- Phối hợp đồng bộ hơn trong tiến hành lịch đấu thầu trái phiếu chính phủ nước nhà và quá trình giải ngân cho vay vốn góp vốn đầu tư công .- Từng bước giảm bội chi ngân sách theo hướng nhà nước chỉ góp vốn đầu tư những khu công trình hạ tầng trọng điểm tương quan đến quốc kế dân số, khuyến khích khu vực kinh tế tài chính tư nhân tham gia góp vốn đầu tư những khu công trình kiến thiết xây dựng hạ tầng trải qua hình thức đối tác chiến lược công – tư . – Tái cơ cấu nền kinh tế nói chung, tái cơ cấu các tập đoàn, tổng công ty nhà nước chưa đạt hiệu quả như mong muốn, ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng ngân hàng và điều hành chính sách tiền tệ. – Phối hợp tăng trưởng thị trường tiền tệ và thị trường trái phiếuTài khóa hay chính sách tài khóa thực sự có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong nền kinh tế tài chính vĩ mô. Đây là một công cụ giúp ích trong việc kiểm soát và điều chỉnh và khuynh hướng tăng trưởng kinh tế tài chính của một quốc gia . |
