Việc hoa mai nở đúng dịp tết quyết định sự sống còn của người trồng mai chơi tết. Dưới đây chúng tôi xin hướng dẫn cách chăm sóc mai nở đúng Tết và cách khắc phục hoa nở không đúng. Để khắc phục tình trạng này người trồng mai cần chú ý: bà con nên đưa cây mai vào chỗ mát, ít ánh sáng, đối với hộ gia đình thì nên đem mai vào mái hiên nhà, đặt dưới bóng cây lớn, tránh ánh đèn sáng vào ban đêm, còn đối với hộ trồng kinh doanh với số lượng lớn thì nên che mai bằng lưới ni lon đen để tránh mức độ nóng, ánh sáng chiếu trực tiếp vào ban đêm. Sử dụng phân bón lá có hàm lượng đạm cao, hoặc dùng HVP, Dynamic, Pisomix để lá chậm vàng. Sử dụng phân DAP nữa tháng một lần, liều lượng từ nữa muỗng cà phê đến 2 muỗng canh tùy chậu lớn hay nhỏ. Cây mai có thể nở từ 10 đến 20 nụ nhưng khi tược lá phát triển thêm từ 10 đến 20 cm, nhưng 4 nụ mai còn lại sẽ không nở tiếp cho đến khi lẫy lá. Đối với những vùng bị triều cường, ngập úng thì cần kê chậu cao khỏi mặt nước, đục lỗ dưới đáy chậu cho thoát nước, sử dụng phân super lân từ 100 đến 500 gam, phun thuốc kích thích ra rể như ROOTS 2, thuốc ra rễ cực mạnh để phục hồi bộ rễ cho cây; sử dụng các loại thuốc trừ bệnh như: Ditacin, starner, xới đất phun vào chậu để chặn tình trạng thúi rể. Tăng cường phân bón lá như HVP, Dynamic, Pisomix để giữ bộ lá chậm chuyển màu, đồng thời tăng cường dinh dưỡng qua thân, lá mai cách nữa tháng bón 1 lần. Đối với năm nhuận, thời gian một năm kéo dài, hoa mai sẽ nở trước dịp tết (nở sớm) nếu không được chăm sóc đặc biệt. Nếu lá mai đã vàng, nụ mai khá to thì có thể ra hoa sớm, bón thêm phân NPK 30.10.10 pha gói 10gam với 8 lít nước mỗi tuần 1 lần. Nếu lá mai đã già nhưng vẫn còn hơi xanh, nụ vừa lớn là lý tưởng, chỉ cần tưới nước bình thường sáng sớm hoặc chiều mát, giữ cho lá mai đừng vàng úa, rụng sớm, đợi tới 15 tháng chạp mới lảy lá, không nên tưới thúc thêm phân. Bà con cũng cần lưu ý là trong trường hợp do lảy lá trễ, hoa nở có thể sẽ nở sau dịp tết (nở muộn) thì có thể áp dụng các cách sau đây:
Trong các biện pháp trên thì cách đặt nước đá lên mặt đất gần gốc cây là hiệu quả nhất. Đối với trường hợp chưa tới ngày 23 tháng chạp mà cây mai đã bung vỏ trấu, cần xử lý để hoa nở muộn bằng cách đặt cây mai nơi râm mát, tưới đẫm nước, tránh làm úng rễ, đào nhẹ quanh gốc mai, làm đứt 1 số rễ cám để kích thích mai ra hoa đúng tết. Lảy lá mai bằng cách nhìn nụCách nhìn nụ mai để lảy lá mai sao cho mai nở đúng dịp cũng rất quan trọng, đòi hỏi người trồng mai phải tinh ý như tất cả nụ hoa trên cây mới nhú bằng hột gạo thì lảy lá mai phải trước rằm tháng chạp vài ngày. Nếu nụ đã lớn bằng hột đậu đen thì lảy lá mai vào đúng ngày rằm. Trường hợp nụ hoa đã lớn, vỏ ngoài ửng sắc bóng thì lảy lá mai phải dời lại sau ngày rằm có thể từ 3 ngày hoặc trễ hơn. Khi lảy lá mai thì thao tác cũng rất quan trọng, giúp cây mai ra hoa đúng dịp tết. Qua nhiều năm kinh nghiệp lảy lá mai, nghệ nhân Trịnh Minh Tân – vườn kiểng ở Củ Chi cho biết: “Thời tiết năm nào nắng nhiều thì mai nở sớm; lạnh nhiều thì mai nở muộn. Bà con cần xem nụ hoa lớn hay nhỏ, bung vỏ lụa và vỏ trấu ra chưa, tùy theo loại mai mà ta lảy lá. Thông thường loại có nhiều cánh thì nở chậm hơn loại 5 cánh, tùy vào từng vùng từng địa phương mà lảy lá cho đúng. Thường ở Củ Chi chúng ta lảy lá mai vào dịp rằm tháng chạp là tốt nhất cho loại mai vàng 5 cánh. Nếu cây mai có ghép nhiều loại khác nhau thì cần lảy lá cho riêng từng loại chứ không lảy lá chung một lần. Đối với loại mai Huỳnh Tỷ thì chúng ta có thể lảy lá sớm hơn 5 ngày, khi lảy lá cần phải lảy hết lá già và lá non, cách 1 đến 2 ngày khi nhựa khô mới được tưới nước”. Hy vọng với những thông tin trên, bà con đã có thêm những kiến thức, biện pháp hữu hiệu để mai nở đúng vào dịp tết để sắc vàng của những cánh mai sẽ làm cho ngày tết ý nghĩa hơn. Xem thêm VIDEO: Chủ đề: Chăm sóc mai, mai nở muộn, mai nở sớm Trong những tháng gần đây, tình trạng cây mai (Ochna integerrima - Ochnaceae) bị nở sớm trước tết âm lịch đã xảy ra ở nhiều địa phương khác nhau, từ các khu vực trồng mai trọng điểm như quận Thủ Đức, quận 12 - TP. Hồ Chí Minh, xã Vĩnh Thanh, huyện Chợ Lách - tỉnh Bến Tre, huyện Dĩ An, Lái Thiêu - tỉnh Bình Dương, rải rác các tỉnh khác như Đồng Nai, Bình Thuận, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Tiền Giang, Long An... Để giải quyết tình trạng trên, cần hiểu rõ lý do mai nở sớm và có cách xử lý thích hợp. Do bị ngập nước Tại các vùng bị ngập nước do vỡ đê, triều cường… như các phường An Phú Đông, Thạnh Lộc, Thạnh Xuân (quận 12), Hiệp Bình Phước (Thủ Đức) thuộc TP.HCM hoặc do nước xả từ hồ Dầu Tiếng (Dĩ An, Lái Thiêu - Bình Dương), cây mai bị ngập nước lâu ngày dẫn đến rễ bị thối, tầng lông hút bị hư hại nhiều, làm lá mai chuyển từ xanh sang vàng, lá rụng, mai nở sớm và một số cây mai bị chết dần. Xử lý: - Kê chậu cao khỏi mặt nước. - Đục thủng, mở rộng lỗ thoát nước ở đáy chậu, khai thông lỗ thoát nước. - Sử dụng phân super lân từ 100 - 500 g, phun thuốc kích thích ra rễ như ROOTS 2, thuốc ra rễ cực mạnh để phục hồi bộ rễ cho cây. - Sử dụng các loại thuốc trừ bệnh như: Ditacin, Starner, xới đất phun vào chậu để chặn tình trạng thối rễ. - Tăng cường phân bón lá như HVP, Pisonix, Dynamic... để giữ bộ lá chậm chuyển màu đồng thời tăng cường dinh dưỡng qua thân, lá mai (nửa tháng/lần). Do thời tiết Trong năm 2008, mùa mưa kéo dài và ngắt quãng, nhiệt độ trong ngày thay đổi nhanh. Buổi trưa nắng gắt, buổi chiều thường có những cơn mưa lớn, có những ngày mưa liên tục tiếp nối những ngày khô hạn làm khả năng tích lũy dinh dưỡng nhanh, nụ mai, lá mai trưởng thành và già sớm hơn bình thường, cây mai bị nở rải rác từ tháng 9 âm lịch đến nay. Xử lý: - Đưa cây mai vào chỗ mát, ít ánh sáng (đặt dưới bóng cây lá lớn, hàng hiên hoặc che bằng lưới nylon đen, không thắp đèn vào ban đêm). - Sử dụng phân bón lá có hàm lượng đạm cao, hoặc dùng HVP, Dynamic, Pisomix để lá chậm vàng. - Sử dụng phân DAP, nửa tháng/lần, liều lượng từ nửa muỗng cà phê đến 2 muỗng canh tùy chậu lớn hay nhỏ. Cây mai có thể nở từ 10 - 20% nụ nhưng khi tược lá phát triển được 10 - 20 cm, những nụ mai còn lại sẽ không nở tiếp cho đến khi lảy lá. Lưu ý không được uốn, cắt, sửa, tỉa cảnh lá mai trong giai đoạn này vì cây mai có thể nở sớm. KS. ĐỖ HỮU GIA (Giảng viên thỉnh giảng Đại học nông lâm TP.HCM) |
