Mùa thu, bức tranh tinh tế của thiên nhiên, là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ sĩ. Sự chuyển động tinh tế của cây lá, làn gió nhẹ, và cái lạnh đầu mùa tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của mùa thu. Show
Hữu Thỉnh, người con của Vĩnh Phúc, đã bắt gặp vẻ đẹp này và chắp bút thành bài thơ “Sang thu”. Ông là một nghệ sĩ hiện đại, không ngừng đổi mới từ truyền thống. Bài thơ “Sang thu” là một thông điệp về khoảnh khắc giao mùa, khi mùa hạ dần qua, mùa thu bắt đầu. Truyền thống thơ ca thường sử dụng hình ảnh biểu tượng để diễn tả mùa thu. Đối với Hữu Thỉnh, hương vị “ổi” của quê hương là đặc trưng của mùa thu. Hương thơm dân dã của ổi, cùng với gió se nhẹ, tạo nên không khí thuần quê, gần gũi. Ông tài tình sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt cảm nhận về mùa thu. Chữ “bỗng” đánh thức sự bất ngờ, thể hiện vẻ đẹp của mùa thu đến không báo trước. Hương ổi thoang thoảng qua gió se, làm say đắm trái tim và khứu giác. Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh không chỉ là hương ổi và gió se, mà còn là những bức tranh sương sớm tĩnh lặng. Sương chùng chình qua ngõ, như một thực thể hữu hình, di chuyển chậm rãi, làm tăng thêm sự mong manh và mơ hồ của mùa thu. Bài thơ kết thúc với hai từ “hình như”, tạo ra cảm giác mơ hồ và ý thức về sự chuyển động của mùa thu. Mùa thu đã về, không chỉ là một thông báo nhẹ nhàng mà còn là một trải nghiệm tinh tế của sự thay đổi trong đất trời. Bằng bức tranh tinh tế và nhẹ nhàng, “Sang thu” của Hữu Thỉnh để lại trong chúng ta không chỉ là hình ảnh giao mùa, mà còn là tình cảm sâu sắc và thiết tha với quê hương, với những giá trị gần gũi và thân thuộc nhất.  Minh họa từ nguồn internet Hình minh họa (Nguồn: Internet) 2. Phân Tích Khổ Thơ Đầu 'Sang Thu' Số 3Vào cuối mùa hạ, khi thu về, những cảm xúc bất ngờ như những dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn. Mùa hạ chấm dứt để nhường chỗ cho mùa thu, sự chuyển động giữa hai mùa diễn ra nhẹ nhàng và ngập tràn như lưu luyến, vấn vương cái gì đó của thời đã trôi qua. Khoảnh khắc đó tuy tuyệt vời, nhưng không phải ai cũng dễ dàng nhận thức được. Riêng nhà thơ Hữu Thỉnh, ông có cái nhìn tinh tế, cảm nhận sắc nét và cách sống hòa mình với thiên nhiên, vì vậy mới có thể vẽ nên bức tranh của sự chuyển động của trời đất qua bài thơ 'Sang Thu' – linh hồn của cả bài thơ chỉ tóm gọn trong hai từ, nhưng ý nghĩa sâu sắc ẩn sau hai từ ngắn ngủi ấy không hề ít. Và có lẽ những ý nghĩa đó, tập trung nhiều hơn vào khổ thơ đầu tiên: 'Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về'. Biết rằng thời gian luôn thay đổi từ xuân đến hạ, từ thu sang đông, nhưng chúng ta vẫn cảm thấy ngạc nhiên khi quên mất nhịp sống hối hả hàng ngày để lắng nghe tiếng mùa thu đi, để cảm nhận thời khắc đặc biệt của sự chuyển đổi mùa trong thiên nhiên. Bài thơ 'Sang Thu' của Hữu Thỉnh mang lại cơ hội chiêm ngưỡng những khoảnh khắc chuyển mình tinh tế, đầy ý nghĩa mà chúng ta thường xuyên bỏ qua. Đó là lúc tâm hồn chúng ta bừng lên với những cảm nhận tinh tế. Chỉ với bốn câu thơ ngắn mở đầu, Hữu Thỉnh đã truyền đạt những cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên. Những dấu hiệu của mùa thu được mô tả bằng những đường nét tài năng: hương ổi, gió se, sương chùng chình đơn giản nhưng hiện lên quyến rũ. Không phải là sắc 'mơ phai' hay hình ảnh 'con nai vàng ngơ ngác', mà là hương ổi quen thuộc trong vườn của mẹ đã thức tỉnh những giác quan tinh tế nhất của nhà thơ: 'Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se' Từ 'bỗng' đánh thức sự ngạc nhiên, sự kinh ngạc. Kể từ khi nào vậy, mùa thu đã đến? Mọi thứ đến với tác giả một cách nhẹ nhàng, đột ngột, thu về với quê hương mà không cần báo trước. Trong khoảnh khắc ngạc nhiên ấy, nhà thơ nhận ra hương ổi. Tại sao lại là hương ổi mà không phải là các hương vị khác? Câu trả lời là rằng trong bức tranh cuối hạ, đầu thu, hương vị chua ngọt của những quả ổi chín vàng là điều không thể không nhận biết. Hương ổi, mùi thơm quê hương, đơn giản và thân quen. Hương ổi không mạnh mẽ, mà là hương thơm nhẹ nhàng. Đó là mùi vị giản dị, gần gũi, rất quen thuộc của quê hương. Ít ai nhận ra sự cuốn hút của nó. Với sự nhạy bén của giác quan, tác giả nhận thức được dấu hiệu của thiên nhiên khi mùa thu đang tiến lại. Chúng ta thực sự bị mê hoặc bởi sự 'bỗng nhận ra' của tác giả. Có lẽ nhà thơ đã có mối liên kết mạnh mẽ với thiên nhiên, với quê hương, để có thể cảm nhận được một cách nhạy bén và tinh tế như vậy! Dấu hiệu của sự chuyển mùa cũng được thể hiện qua gió se mang theo hương thơm ổi. Gió se là một làn gió nhẹ, mang theo chút hơi lạnh, được biết đến là gió heo may. Gió se se lạnh, thổi nhẹ nhàng, thổi vào cảnh vật, thổi vào tâm hồn một cảm giác êm dịu, làm cho ta xao xuyến. Từ 'phả' được sử dụng trong câu thơ mang lại điều độc đáo. 'Phả' là một động tác mạnh, mô tả vận động nhanh chóng của gió, đồng thời thể hiện sự bất ngờ trong cảm nhận: hương ổi đã có sẵn mà không ai để ý, và Hữu Thỉnh đột nhiên nhận ra và cảm nhận hương thơm đi kèm với gió dịu dàng nội ấy. Câu thơ ngắn mà chứa đựng cả gió và hương. Hương là hương ổi, gió là gió se. Đây là những đặc điểm riêng của mùa thu ở vùng đồi trung du miền Bắc. Điều này gợi lên mùi vị đặc trưng của quê hương Hữu Thỉnh. Câu thơ: 'Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se' còn tạo ra cảm giác ngạc nhiên và bối rối: bỗng nhận ra. Nhận ra hương ổi như một sự khám phá, nhưng ở đây là việc khám phá ra mùi thơm đã tồn tại mà cho đến giờ mọi người thường xuyên bỏ qua. Chính sự phát hiện ra điều gần gũi xung quanh mà con người có cảm giác ngạc nhiên và bối rối. Không chỉ có 'hương ổi' trong 'gió se', mà cả tiết trời thu còn được mô tả qua hình ảnh: 'Sương chùng chình qua ngõ' Một hình ảnh ấn tượng. Sương được cảm nhận như một thực thể có hình dạng và sự chuyển động – một sự chuyển động chậm rãi. Từ chùng chình kích thích sự tưởng tượng. Tác giả nhân hóa sương để diễn tả sự chậm chạp khi chuyển động. Nó bay qua ngõ, vượt qua rào, vào những hàng cây khô trước ngõ làng, tạo nên cảm giác như một sự dừng lại, hòa mình trong tĩnh lặng, thong thả và yên bình. Nó có vẻ dịu dàng, tinh tế như hình ảnh của một người con gái nào đó. Điều này không chỉ là sự mô tả của sương mà còn là tâm trạng của sương hay tâm trạng của tác giả cũng 'chùng chình'. Khổ thơ đầu tiên kết thúc bằng câu thơ: 'Hình như thu đã về'. Từ 'hình như' không mang ý nghĩa không chắc chắn, mà là biểu hiện sự ngạc nhiên, kinh ngạc và có chút lạc lõng. Từ gió se mang theo hương thơm ổi, vàng ươm đến với sự quyến rũ và duyên dáng của sương, tác giả dần nhận ra sự chuyển động nhẹ nhàng, rõ ràng của tiết trời và thiên nhiên trong khoảnh khắc chuyển mùa bằng cách nhìn nhận tinh tế và tâm hồn nhạy cảm của một nhà thơ yêu thiên nhiên, hòa mình trong cuộc sống ở làng quê. Khổ thơ ngắn nhưng để lại nhiều cảm xúc. Chúng ta như cảm thấy một tâm hồn quê, một tình cảm quê về trong những từ văn làm ấm lòng. Hình ảnh quê hương trở nên gần gũi, thân thiện hơn. Mùa thu êm đềm và nhẹ nhàng. Những hình ảnh thơ vẫn lưu luyến trong tâm trí. Có một cái gì đó nhẹ nhàng và êm đềm tỏa ra từ đoạn thơ ấy. Chúng ta cảm thấy thư thái và nhớ đến những vùng quê xa xôi trong nắng thu khi đọc những câu thơ của Hữu Thỉnh. Hình minh họa từ nguồn internet Hình minh họa (Nguồn: Internet) 3. Phân Tích Khổ Thơ Đầu 'Sang Thu' Số 2Mùa thu tràn ngập tâm hồn con người với những cảm xúc nhẹ nhàng và dịu dàng nhất. Đó là khoảnh khắc của sự yên bình và những động lòng sâu sắc, đánh thức những suy nghĩ tâm tư của các nhà văn, nhà thơ. Trong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh, mùa thu hiện lên đẹp đẽ, trữ tình và tấm lòng của nhà thơ cũng thật duyên. Bài thơ với khổ thơ: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió dịu. Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về' thể hiện bút pháp nghệ thuật thanh nhẹ, tài hoa, diễn đạt những cảm nhận, rung động man mác và bâng khuâng của tác giả trước vẻ đẹp kỳ diệu và sự biến đổi của thiên nhiên trong buổi chớm thu ở nông thôn miền Bắc. Nhà thơ bắt đầu bằng cảm xúc khơi nguồn sáng tác từ hương vị quen thuộc của mùa thu: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió dịu.' Câu thơ không chỉ tả mà còn gợi liên tưởng đến mùi hương ổi, một mùi hương dịu dàng thoảng trong gió đầu thu, đủ để đánh thức những cảm xúc trong lòng người. Màn sương thu cũng là một điểm đặc biệt, khiến tác giả phải thảng thốt: 'Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về' Sử dụng từ láy tượng hình 'chùng chình', nhà thơ diễn đạt sự lưu luyến ngập ngừng, làm ta cảm nhận một không gian thu tĩnh lặng, yên bình. “Hình như” là từ thể hiện sự phỏng đoán một nét thu mơ hồ, khiến cho độc giả cảm nhận sự bất chợt và phấn khích. Bài thơ đưa độc giả đến với những hình ảnh mới mẻ của mùa thu Việt Nam, từ hương ổi, màn sương, dòng sông, đám mây đến tia nắng. Những sự vật gần gũi này làm nên đặc điểm riêng của mùa thu, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho bài thơ. “Sang thu” là một tiếng lòng của quê hương, một tiếng thu nồng hậu, thiết tha, gửi gắm báo hiệu mùa thu của đất nước. Bài thơ đã thành công trong việc diễn đạt mạch cảm xúc tự nhiên của tác giả và làm cho độc giả cảm nhận được tình cảm, tâm hồn tinh tế của nhà thơ với thiên nhiên. Hình minh họa từ nguồn internet Hình minh họa từ nguồn internet 4. Phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' số 5Hữu Thỉnh, nhà thơ tài năng, đã ghi lại những đường nét đẹp của mùa thu trong tác phẩm “Sang thu”. Không chỉ là hình ảnh thiên nhiên, bài thơ còn lồng ghép bóng dáng con người trước mùa thu cuộc đời. “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về'. Biến đổi của đất trời khi sang thu, tín hiệu của làn gió se mang theo 'hương ổi', như một sự ngỡ ngàng và bâng khuâng xao xuyến trước vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên giao mùa ('bỗng', 'hình như'). Những biến đổi trong không gian được nhà thơ tinh tế cảm nhận qua nhiều giác quan và sự rung động tinh tế. 'Hương ổi' lan tỏa trong gió se, động từ 'phả' là đặc điểm nổi bật của hương ổi, mùi hương lan tỏa rộng lớn trong không gian. 'Sương đầu thu' nhẹ nhàng chuyển động chầm chậm tại ngõ xóm, sử dụng nghệ thuật nhân hóa động từ 'chùng chình' rất đặc sắc. 'Dòng sông' trôi thanh thản gợi vẻ êm dịu của thiên nhiên, những con chim bắt đầu vội vã, nhờ nghệ thuật nhân hóa và đối, mở ra một không gian rộng lớn. Cảm giác giao mùa được diễn đạt thú vị qua đám mây mùa hạ 'vắt nửa mình sang thu', hình ảnh sáng tạo và độc đáo tạo nét đặc biệt cho tác phẩm. Có lẽ mùa thu đang đến ngõ xóm, báo hiệu mùa thu gần kề. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, sáng nhưng nhạt dần. Những cơn mưa vơi bớt, tiếng sấm không còn bất ngờ. Tác giả sử dụng từ ngữ tinh tế qua 'vẫn còn bao nhiêu', 'vơi dần', 'cũng bớt'. Hình ảnh sương thu chùng chình ở ngõ xóm gợi liên tưởng con người bâng khuâng xao xuyến trước mùa thu của cuộc đời. Lúc sang thu, tiếng sấm bất ngờ giảm đi. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi không bị bất ngờ, giật mình bởi tiếng sấm không còn. Thông qua hình ảnh thiên nhiên, nhà thơ muốn truyền đạt suy ngẫm: Khi con người trải qua, họ vững vàng hơn trước những biến động của cuộc đời. Với từ ngữ độc đáo, cảm nhận sâu sắc, hình ảnh đẹp, ngôn ngữ tinh tế, “Sang thu” thể hiện cảm nhận tinh tế về những chuyển biến nhẹ nhàng giao mùa từ hạ sang thu ở miền Bắc. Bài thơ là sự kết hợp tài năng của nhà thơ và tình yêu đặc biệt của ông đối với thiên nhiên mùa thu. Đọc bài thơ, ta thêm yêu mến mùa thu nồng ấm của quê hương. Hình minh họa từ nguồn internet Ảnh minh họa (Nguồn internet) 5. Phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' số 4“Sang thu” của Hữu Thỉnh là một tác phẩm xuất sắc. Khổ thơ mở đầu đã chạm đến tận đáy lòng người đọc: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về”. Từ “bỗng” vang lên như một cung điệu sự ngạc nhiên, bất ngờ. Tác giả đặt từ này ở đầu bài thơ, như một làn gió mở đầu để làm thức tỉnh giác quan và cảm nhận của độc giả trước sự chuyển động của trời đất. Hương ổi, ngọt ngào và nồng nàn, “phả vào trong gió se” như một đám mây hương thơm. Mùi hương ổi, lâu nay được lãng quên, bỗng trở thành điểm nhấn, làm đánh thức giác quan của thi nhân. Ổi chín mọng, thơm lừng, mùi hương nó lan tỏa, đọng lại trong gió se và cái rét của mùa thu. Khám phá mùi hương ổi như là việc khám phá một điều gì đó quen thuộc nhưng lại lâu nay chúng ta đã lãng quên. Sự phát hiện này mang lại chút bất ngờ, chút lạ lùng và làm người đọc cảm thấy ngỡ ngàng, như một khoảnh khắc quay về kí ức tuổi thơ. Đoạn thơ tiếp tục với hình ảnh: “sương chùng chình qua ngõ”. Sương trong thơ được tả như một thực thể sống, di chuyển chậm rãi. Từ láy “chùng chình” gợi lên bức tranh của sự yên bình, thong thả trong không khí thu vắng. Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ kết hợp với hương ổi phả vào gió se tạo nên bức tranh của một mùa thu bình yên, thanh thoát tại ngõ xóm quê mình. Vậy là thu đã đến, được cảm nhận bằng mọi giác quan, từ khứu giác đến thị giác. Câu hỏi “Hình như thu đã về” không chỉ là một câu hỏi mà còn là một lời thông báo nhẹ nhàng, đánh thức lòng người về sự trở lại của mùa thu. Bốn câu thơ ngắn nhưng chứa đựng một thế giới màu sắc của mùa thu thôn quê, khiến độc giả cảm thấy gần gũi, thân thuộc. Với bàn tay tài năng, Hữu Thỉnh đã mô phỏng hình ảnh mùa thu một cách tinh tế, góp phần làm nên thành công và tạo dấu ấn trong lòng người đọc. Hình ảnh minh họa (Nguồn internet) Hình ảnh minh họa (Nguồn internet) 6. Phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' số 7Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khác giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm. “Sang thu” là một áng thơ xinh xắn dâng tặng Nàng Thu của một thi nhân - một thi nhân yêu quý mùa thu như bao thi nhân khác - Hữu Thỉnh. Bài thơ có khổ thơ mở đầu thật hay: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về". Những câu thơ mở đầu bài thơ giản dị đến bất ngờ: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se". “Bỗng” là bỗng nhiên, là bất ngờ, bất chợt. Đặt chữ “bỗng” ở đầu khổ thơ, đầu bài thơ để tất cả giác quan của ta được đánh động, phải giật mình mà chú ý đón nhận mọi biến đổi của đất trời. Biến đổi đầu tiên thu hút sự chú ý của nhà thơ là mùi hương nồng nàn của trái ổi chín thơm lừng. Ổi đã bắt đầu ủ mình để chín tự bao giờ và cũng lặng lẽ toả hương tự bao giờ nhưng vào khoảnh khắc này hương ổi mới đủ nồng nàn đánh thức giác quan của thi nhân. Hương thơm ấy rất mạnh, rất nồng nàn, ngào ngạt có vậy mới “phả vào trong gió se”. Ổi phải chín đến nhường nào, thơm ngon đến nhường nào hương thơm của nó mới đủ mạnh để tạo ra một sự lan toả như vậy trong không gian. Thứ hương thơm ấy lại lan toả trong làn gió se nhè nhẹ ren rét. “Gió se” là gió heo may, chúng đến với nhân gian vào mỗi dịp đầu thu làm tẽ tê, gai gai những cánh tay trần mềm mại. Trước Cách mạng, Xuân Diệu đã từng mang gió se đến cho người đọc với những thoáng rùng mình ớn lạnh: “Những luồng run rẩy rung rinh lá”. Nhưng câu thơ của Hữu Thình lại dắt mùa thu đến bên ta êm ái, dịu dàng biết bao. Viết về những làn sương mùa thu, nhà thợ cũng có cách viết thật duyên dáng: “Sương chùng chình qua ngõ”. “Chùng chình” là cố ý làm chậm lại. Thủ pháp nhân hoá đã biến sương thành những cô bé, cậu bé nghịch ngợm đung đưa náu mình trong ngõ xóm, chùng chình chẳng muốn tan đi. Làng quê yêu mến dìu bước chân thi nhân đi từ hương ổi đến gió se... Rồi khi lạc giữa làn mây sớm chùng chình thì nhà thơ không nén nổi niềm xúc động, ông khe khẽ thì thầm: “Hình như thu đã về”. Từ “hình như” diễn tả tâm trạng ngỡ ngàng băn khoăn rất tinh tế của nhà thơ khi ngỡ ngàng nhận ra “thu đã về”. Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khắc giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm: từ hạ chuyển sang thu. Khổ thơ đã góp phần quan trọng tạo nên bài thơ “Sang thu”, một áng thơ thu duyên dáng và tài tình trong thi đề mùa thu quen thuộc của văn học Việt Nam. Ảnh minh họa (Nguồn internet) Ảnh minh họa (Nguồn internet) 7. Bài văn phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' số 6Mùa thu, một trong bốn mùa trong năm, thường xuất hiện trong nhiều tác phẩm thi ca nổi tiếng, và nhà thơ Hữu Thỉnh cũng không phải ngoại lệ. Trong Sang thu, ông đã sáng tạo ra một bức tranh thu đầy bất ngờ và quyến rũ, khai thác đặc điểm của mùa này một cách chân thực: “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về” Mùa thu, được biết đến với cái tên nàng thu, là một trong những mùa đẹp nhất trong năm. Không nóng bức như mùa hạ, không ẩm ướt lạnh buốt như mùa đông hay sôi động như mùa xuân, mùa thu mang lại cảm giác bình yên và thân quen. Trong số nhiều tác phẩm về mùa thu, Sang thu của Hữu Thỉnh là một tác phẩm đặc biệt nổi bật. Từ “Bỗng” ở đầu bài thơ tạo điểm nhấn bất ngờ. Tác giả sử dụng từ này để khám phá sự biến đổi của thiên nhiên, kích thích tất cả giác quan. Hương thơm nhẹ nhàng của quả ổi, khởi nguồn từ khứu giác, tạo nên bức tranh thơ mùa thu tuyệt vời. Mùi hương quyến rũ phả vào gió se, chỉ khi quả ổi chín đúng mức, gió mới đưa hương thơm lan tỏa khắp không gian. Gió se ở đây là gió mát, nhẹ nhàng, làm cảm nhận được sự dịu dàng của mùa thu. “Chùng chình” trong câu thơ tạo hình ảnh của những giọt sương nhẹ nhàng trên con đường, như những đứa trẻ tinh nghịch chùng chình náu mình. Từ ngữ “Hình như thu đã về” mang tính biểu cảm, làm tôn lên sự ngạc nhiên và trìu mến của nhà thơ trước vẻ đẹp không lẫn vào đâu được của mùa thu. Khổ thơ đầu tiên của Sang thu là một tác phẩm tinh tế, độc đáo, diễn đạt sự biến đổi của đất trời một cách tuyệt vời. Đó chính là điểm nhấn quan trọng làm nổi bật vẻ đẹp của bài thơ, tạo nên một hình ảnh thu tinh tế và quyến rũ. Hình ảnh minh họa (Nguồn internet) Minh họa (Nguồn ảnh trên internet) 8. Phân tích khổ thơ đầu bài 'Sang thu' số 9Trong thế giới thơ ca cách mạng của Việt Nam, Hữu Thỉnh tỏa sáng như một bản năng riêng biệt. Xuất thân từ vùng quê Vĩnh Phúc, ông, người gia nhập quân đội năm 1963 và trở thành một cán bộ văn hóa, tuyên huấn trong quân đội. Sáng tác của ông chủ yếu nói về cuộc sống nông thôn và mùa thu quê hương. Sang thu, một bài thơ ông sáng tác vào năm 1977, in trong tập thơ 'Từ chiến hào đến thành phố', là một tác phẩm diễn đạt một cách tinh tế sự chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Bức tranh mở đầu bài thơ là một không gian bình dị và huyền ảo của buổi giao mùa: 'Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về...' Khổ thơ đầu tiên này, trong thể thơ 5 chữ, gồm ba khổ thơ ngắn gọn, như ba bức tranh tuyệt vời về khoảnh khắc sang thu. Bức tranh đầu tiên là những xao xuyến rung động trước vẻ đẹp của giao mùa. 'Bỗng nhận ra hương ổi' - Câu thơ như một lời thốt lên đầy cảm xúc và bất ngờ của người nghệ sĩ trước một phát hiện thú vị. Đó là mùi hương thoảng trong không gian, 'hương ổi'! Mùi hương quen thuộc từ tuổi thơ của tác giả, là mùa ổi chín ngọt, hương lan tỏa làm trái tim rộn ràng. Viết về mùa thu, Hữu Thỉnh đưa vào thơ những điều thật và đẹp của quê hương. Câu thơ ngắn gọn, nhưng đã đưa đến một không gian thơm ngát và cảm xúc xao xuyến đầu tiên. Bút pháp tài hoa của Hữu Thình được thể hiện trong cách ông sử dụng từ: 'Phả vào trong gió se'. Động từ 'phả' xuất hiện để tả mùi hương ổi chín tràn ngập không gian. Đây là mùi hương đậm đà, khiến cho không gian trở nên sống động. Ngọn gió se lạnh mang theo hương thơm, làm dịu đi không khí. Ông chuyển đổi cảm nhận về thiên nhiên từ khứu giác sang xúc giác, làm cho người đọc hình dung được không khí mát mẻ của mùa thu. Sương mờ xuất hiện trong câu thơ: Sương chùng chình qua ngõ. Bình minh hoặc chiều tà, sương mờ tạo nên vẻ đẹp huyền bí, làm lay động tâm hồn với bao suy tư. Từ 'chùng chình' ít được sử dụng trong thơ để mô tả cảnh vật. Ông đặt nó vào ngữ cảnh câu thơ để nhân hóa màn sương kỳ diệu. Sương như bước chân chậm rãi, như bước đi của nàng thu đầu tiên, mang theo nét e thẹn và tinh tế. Hữu Thỉnh không chỉ mô tả hương ổi và gió se, mà còn biểu cảm sự thay đổi của thời tiết và không gian, thể hiện tính đa nghĩa và biểu cảm trong thơ. Câu kết thúc: Hình như thu đã về... Là một câu hỏi tu từ không cần câu trả lời, vì nó chính là câu trả lời. Sự tinh tế của Hữu Thỉnh thể hiện trong cách sử dụng từ 'Hình như', vì thu chưa đến đâu, chỉ là những dấu hiệu đầu tiên. Bài thơ đưa đến cái nhìn sâu sắc về chuyển biến mùa thu và làm cho người đọc hiểu thêm về vẻ đẹp của quê hương. Khổ thơ đầu của bài thơ Sang thu là một khúc nhạc dạo đầu cho cả một bản tình ca mùa thu. Khúc dạo đầu ngắn gọn nhưng độc đáo: Hữu Thỉnh đã chuyển từ chuyển biến của đất trời báo hiệu mùa thu sang cảm xúc bất ngờ, bâng khuâng của người trải qua buổi giao mùa. Tinh tế và nồng nàn, bài thơ tạo nên một bức tranh tuyệt vời về quê hương khi mùa thu bắt đầu. Khổ thơ đầu của bài thơ Sang thu không chỉ là một điểm nhấn, mà còn là cảm nhận tinh tế nhất về vẻ đẹp của thiên nhiên trong những khoảnh khắc chuyển mùa. Hữu Thỉnh đã sử dụng ngôn từ điêu luyện để vẽ nên bức tranh phong cảnh, làm cho chúng ta yêu mến hơn quê hương mỗi khi mùa thu đến. Hình minh họa (Nguồn trực tuyến) Ảnh minh họa (Nguồn trực tuyến) 9. Phân tích khổ thơ mở đầu trong bài 'Sang thu' số 8Là người con của vùng đất Vĩnh Phúc, Hữu Thỉnh đã ghi lại những đoạn thơ tình cảm, lôi cuốn tâm hồn người đọc với chủ đề về mùa thu thân thuộc. Dù vậy, giữa ông và các nhà thơ khác, vẫn tồn tại những đặc điểm riêng biệt. Đó là cách ông nhìn nhận sự biến động của đất trời khi bước vào mùa thu qua bài thơ 'Sang thu', viết năm 1977. Cảm xúc đầu tiên được thể hiện rõ nét qua khổ thơ đầu tiên: 'Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.' Không thể phủ nhận rằng đất trời trải qua bốn mùa rõ ràng: xuân, hạ, thu, đông. Mỗi mùa từng lần đặt chân đến với thơ ca Việt Nam. Mùa thu dịu dàng vẫn luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các nhà thơ. Nguyễn Khuyến đã khẳng định tên tuổi của mình qua ba bài thơ: 'Thu vịnh', 'Thu điếu' và 'Thu ẩm'. Xuân Diệu, vị hoàng tử thơ tình, đã gửi gắm tình cảm của mình qua 'Đây mùa thu tới', còn Lưu Trọng Lư với 'Tiếng thu'. Mỗi tác phẩm lại mang một cảm nhận, một góc nhìn riêng. Với Hữu Thỉnh, mùa thu của ông mở ra với những nét vẽ rõ nét của vùng đồng bằng Bắc Bộ: 'Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se' Hương ổi có lẽ đã trở nên quen thuộc với những người con của quê hương Việt Nam. Quen thuộc, nhưng lại bất ngờ được nhắc nhở trong khoảnh khắc chuyển mùa. 'Bỗng' và 'phả', hai động từ được đặt ngay tại đầu câu, tạo nên sự kết hợp tuyệt vời, cùng nhau kể lên tâm trạng của nhà thơ. Có lẽ đó là sự ngạc nhiên, lẫn lộn khi đột nhiên nhận ra dấu hiệu của mùa thu? Động từ 'phả' dường như tập trung vào việc làm nổi bật hương thơm nồng nàn từ vườn ổi, lan tỏa cùng gió se - gió lạnh và khô, làm tăng cảm giác mùi của nhà thơ. Ông mở rộng trái tim để chào đón và thưởng thức sự bắt đầu nhẹ nhàng của mùa thu tại đồng bằng Bắc Bộ. Không chỉ có hương ổi, gió se, mà còn có sương thu: 'Sương chùng chình qua ngõ' Câu thơ như một bức tranh về diện mạo mới, sử dụng nghệ thuật nhân hóa 'chùng chình'. Khi đọc đến đây, ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp của bầu không khí thu rõ ràng. Sương vẫn di chuyển một cách chậm rãi, như một cô gái e thẹn, rụt rè trước điều gì đó. Con đường làng bao quanh bởi bức màn sương mơ hồ, cảnh đẹp yên bình không có dấu hiệu của bất kỳ 'nứt đất' nào. Từ đó, hình ảnh về một ngôi làng quê trong cuộc sống tĩnh lặng và bình yên, cảnh đẹp lung linh, huyền bí và dân dã. Có hương ổi, có gió se, có sương, nhưng tất cả đều diễn ra với tốc độ chậm rãi. Mọi thứ đều mơ hồ như vậy, khiến con người cảm thấy mơ mộng, do dự: 'Hình như thu đã về' Câu thơ có vẻ như là một câu hỏi mà tác giả tự đặt ra để thách thức bản thân: thu đã về chưa? Thu đến từ khi nào, từ đâu? Ông đang rơi vào trạng thái nghi ngờ. Đó chính là chút bối rối, lưỡng lự của một thi sĩ khi cảm nhận thời điểm đất trời chuyển mình sang mùa thu. Khác với Hữu Thỉnh, Xuân Diệu lại có cái nhìn rất mạnh mẽ về sự khởi đầu của mùa thu: 'Đây mùa thu tới, mùa thu tới'. Mặc dù không mạnh mẽ như Xuân Diệu, nhưng sự do dự, ngập ngừng của Hữu Thỉnh vô cùng độc đáo và cuốn hút. Từ cái nhận thức tinh tế ấy, có lẽ hương ổi, gió se và sương thu đã trở thành những đặc trưng riêng biệt của mùa thu? Mặc dù đã nhận thức được, nhưng vẫn chưa chắc chắn và có lẽ mùa thu đang đến, nhưng chưa hoàn toàn rõ ràng. Khổ thơ với cấu trúc ngắn gọn, chỉ với hai mươi chữ, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong trái tim người đọc, tạo nên những rung cảm về mảnh đất đồng bằng Bắc Bộ. Qua đây, cũng là một phát hiện về những dấu hiệu đặc trưng khi mùa thu mới bắt đầu cùng với tâm trạng hoài nghi, ngạc nhiên, và lưỡng lự của nhà thơ. Hình minh họa (Nguồn internet) Hình minh họa (Nguồn internet) 10. Phân tích khổ thơ đầu tiên trong bài 'Sang thu' số 11Bốn mùa trôi qua, là đề tài không ngừng mặn mà trong thơ ca, mang đến cảm nhận đa dạng về thời gian và thiên nhiên. Trong số đó, mùa thu, với nắng vàng, hương thơm dịu dàng, và gió se lạnh, đã làm say đắm biết bao tâm hồn qua những tác phẩm của nhiều nhà thơ. Hữu Thỉnh, qua bài thơ 'Sang thu', lại khám phá một góc nhìn độc đáo về mùa thu, về khoảnh khắc cuối hạ gặp đầu thu. Bài thơ này đánh thức những cảm xúc hồi hộp, bâng khuâng của những trạng thái ngọt ngào và tinh tế. Đọc thơ, ta trải qua sự quen thuộc đến lạ lùng. Hình ảnh bình dị nhưng gần gũi, cảm xúc như đã từng trải qua. Đó như là lúc ta nhận ra một điều gì đó mà đã lâu ta không chú ý. Cảm giác như khi ta deo mắt ra khỏi công việc hàng ngày. Đọc câu thơ, ta bắt gặp điều gì đó đã khiến ta quên mất, quên mất rất nhiều điều 'mà lẽ ra không nên quên'. Và cái giật mình nhẹ ấy, như một sự nhấc nháp, đưa ta thoát ra khỏi cuộc sống hối hả. Câu thơ khiến ta nhớ đến một đoạn văn nào đó, một nhà văn đã viết: 'Ngày và đêm liên tục trôi qua trên hành tinh này', giữa những lo lắng và niềm vui, 'Chúng ta đã quên đi rất nhiều điều mà lẽ ra không được quên'. Chính sự giật mình đó làm ta thoát khỏi sự lãng quên, để lại khả năng hòa mình với vẻ đẹp tinh tế nhất của thiên nhiên. Đó như một phát hiện mới, một tiếng kêu vang thú vị, hoặc một khoảnh khắc mà ta không ngừng cảm nhận. Kìa, mùa hạ đã trôi qua, và hình như mùa thu đã bắt đầu! - Trái tim của nhà thơ sau khoảnh khắc đó tự hỏi thầm. Tác giả trải qua cảm giác gì đầu tiên? Giống như tiếng tu hú thức tỉnh lòng khao khát tự do trong bài thơ của Tố Hữu, hương thơm của ổi chín cũng tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ Hữu Thỉnh: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se. Đọc câu thơ, ta cảm nhận mùa hè vẫn còn đây. Hình ảnh những chùm ổi chín vàng, đầy cành dưới ánh nắng chói lọi đã trở thành biểu tượng của mùa hạ. Nhưng qua câu thơ, ta hiểu rằng mùa thu đã bắt đầu. Mùa thu mang theo bước chân nhẹ nhàng, giải phóng chính mình theo những cơn gió se lạnh - loại gió khô và lạnh của mùa thu. Hương thơm của ổi cũng đặc biệt, không 'thoảng', không 'bay', không nhẹ nhàng như ổi chín mới mẻ mà là hương thơm đậm đặc, nồng nàn. Đó là hương thơm của ổi cuối mùa. Hương thơm đậm đặc ấy phả vào từng cơn gió, đánh thức giác quan thậm chí cả những người vốn lạnh lùng với thiên nhiên. Khi Hữu Thỉnh cảm nhận được điều kỳ diệu ấy qua khứu giác và xúc giác, cơn gió thu đủ làm ông vừa bối rối vừa hạnh phúc. Có lẽ, ông còn lo ngại rằng, nếu nói ra, cảm giác ấy sẽ bay mất, tan biến. Câu thứ ba như là lời khẳng định rõ ràng hơn: Sương chùng chình qua ngõ. Lần này, mùa thu được quan sát bằng đôi mắt thông qua vẻ nhẹ nhàng nhưng lấp lánh của sương thu. 'Chùng chình' là một từ mô tả đặc biệt. Đọc đến đây, ta cảm nhận sương vẫn trôi chuyển chậm rãi, như cô gái ngần ngại, e dè trước điều gì đó. Đường làng bao quanh bởi màn sương mờ ảo, cảnh vật yên bình không thấy một 'vết nứt' nào. Điều đó khơi gợi sự sống động đặc biệt của sương bằng từ mô tả có động tác do dự, lưu luyến trong hành động của con người. Sương muốn ở lại để trải nghiệm khoảnh khắc giao mùa. Điều thú vị là từ 'chùng chình', sương thu trở nên mô tả một cách tinh tế. Mỗi bước tiến của mùa thu đều bất ngờ. Mùa thu đến nhanh chóng nhưng nhẹ nhàng, không gian không có sự ồn ào. Chỉ cần quan sát và cảm nhận bằng tất cả sự tinh tế của giác quan, mỗi người trong chúng ta đều có thể nhận ra. Đối với Hữu Thỉnh, đó là những phát hiện liên tục, liên tục mang đến cảm xúc riêng, mới mẻ. Sự nhanh chóng được thể hiện qua cách ngắt nhịp tinh tế: Bỗng / nhận ra hương ổi Phả / vào trong gió se. Sương / chùng chình qua ngõ Nhịp nhàng và nhanh chóng ấy giống như nhịp của mùa hạ, khi mọi thứ đều rơi vào ánh nắng chói lọi, khi cây trái đua nhau ra hoa, ra quả. Đó cũng là nhịp của những phát hiện đột ngột. Cảm giác bất ngờ chưa kịp qua đi. Nhưng đến câu cuối cùng, nhịp nhàng 2/3 trở nên mở rộng, nhẹ nhàng như khoảnh khắc mùa thu, như niềm vui tưởng chừng hão huyền mà mạnh mẽ, hoặc như một nụ cười tinh tế: Hình như thu đã về. Không phải khẳng định, mà chỉ là 'hình như'. Vì mùa thu đến quá nhẹ nhàng, quá mơ hồ. Tác giả thấy mùa hè còn nguyên vẹn, nhưng cũng cảm nhận một chút hương ấy, như một bước bước nhẹ của mùa thu? Sự vui mừng, sự bối rối, lúc khẳng định, lúc nghi ngờ đã tạo ra vẻ đẹp dịu dàng, bâng khuâng của Sang thu. Dù chỉ là một khổ thơ đầu, nhưng cảm nhận tinh tế trong tâm hồn Hữu Thỉnh về thiên nhiên đã khiến người đọc yêu thêm mùa thu, yêu thêm bài thơ. Đó làm cho ta liên tưởng đến câu thơ của Trần Đăng Khoa: Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. Nhờ tâm hồn nhạy cảm và tình yêu thiên nhiên, nhà thơ đã cho ta thấy sự chuyển động nhẹ nhàng, duyên dáng của thời gian. Sự chuyển tiếp diễn ra mềm mại, uyển chuyển, đôi khi như đùa giỡn. Và từ đó, một bài thơ đầy cảm xúc, đầy những động chạm ra đời từ sự nhận thức ấy... Hình minh họa (Nguồn từ internet) Minh họa (Nguồn: Internet) 11. Phân Tích Khổ Thơ Đầu Trong 'Sang Thu' Số 10Bài thơ Sang thu là sự cảm nhận tinh tế về sự chuyển động của thiên nhiên từ mùa hạ sang mùa thu. Sự hối hả, náo nhiệt dần nhường chỗ cho vẻ nhẹ nhàng, dịu dàng của mùa thu. Chỉ với 3 khổ thơ ngắn, Hữu Thỉnh đã tạo ra một không gian để người đọc cảm nhận vẻ đẹp tự nhiên trong khoảnh khắc chuyển mùa. “Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về”. Động từ “bỗng” ngay từ đầu câu thể hiện sự đột ngột, bất ngờ, làm cho người đọc phải chú ý đến việc mùa thu đang gần kề. Trong không khí lan tỏa, mùi thơm của ổi chín phả mạnh vào gió se. “Phả” là động từ mạnh mẽ, thể hiện hương thơm ngọt ngào, cùng với sự se lạnh của mùa thu, tất cả tạo nên một cảm xúc bồi hồi, làm rung động tâm hồn. Mùa thu đem theo sương mặn, nhưng sương của tác giả không phải là bình thường khi “chùng chình qua ngõ”, từ chùng chình được nhân hóa, thể hiện sự chậm rãi, nhẹ nhàng, không vội vã. Từ cảm giác giật mình khi “bỗng” nhận ra mùa thu đến cảm giác “hình như”, tác giả thể hiện sự phán đoán mơ hồ về mùa thu. Trái với khổ đầu tiên chỉ là cảm giác mơ hồ về mùa thu, trong khổ thơ thứ hai, Hữu Thỉnh đã có sự nhận thức rõ ràng hơn về sự chuyển biến từ mùa hạ sang mùa thu. Một khổ thơ ngắn đã đủ làm cho người đọc trải qua nhiều cảm xúc về cảnh vật thiên nhiên trong thời kỳ chuyển mùa, với những hình ảnh quen thuộc, thân quen của quê hương. Mùa thu trôi qua tĩnh lặng và gần gũi. Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp được tác giả cảm nhận bằng nhiều giác quan, làm cho mùa thu của Hữu Thỉnh trở nên đặc sắc và phong phú. Hình ảnh minh họa (Nguồn từ internet) Minh họa (Nguồn: Internet) 12. Phân Tích Khổ Thơ Đầu Bài 'Sang Thu' Số 12Thi ca đã lâu đã chứng kiến sự hòa quyện của thiên nhiên trong bốn mùa, nhưng mùa thu lại đặc biệt được chú ý. Có lẽ vì nó mang đến cho chúng ta một cảm giác buồn nhẹ, kín đáo với nhiều dư âm khó tả? Sang thu của Hữu Thỉnh đưa chúng ta vào một không gian cảm xúc đậm đà, tha thiết, ngay từ khổ thơ đầu tiên. Với chỉ bốn câu thơ ngắn, Hữu Thỉnh đã vẽ nên một bức tranh tinh tế về sự chuyển động của thời gian: từ mùa hạ đến mùa thu. Ngôn từ của ông như một bức tranh sáng tạo, bắt đầu bằng mùi hương của ổi 'phả vào trong gió se'. Câu thơ mang đến hơi ấm của mùa hạ, đồng thời có cái lạnh se lạnh của mùa thu. Sự hòa quyện tuyệt vời này làm hồi sinh kí ức tuổi thơ và đánh thức những ký ức sâu sắc. Chúng ta bắt đầu cảm nhận thông qua khứu giác và xúc giác, từ mùi hương ổi mát dịu. Từ 'bỗng' ở đầu câu, sự đột ngột của mùa thu hiện rõ, khi mùi hương lan tỏa mạnh mẽ, gợi lên hình ảnh thơm ngon, dễ chịu. Mạch cảm xúc tiếp tục lưu dấu với thị giác: Sương chùng chình qua ngõ, Dưới bầu trời quang đãng, trong xanh, tác giả bắt gặp bức tranh sương mờ ảo. Mỏng manh nhưng là dấu hiệu của mùa thu sắp đến. Sương đi qua, 'chùng chình' như chậm lại, có vẻ như đang đón chờ hoặc luyến tiếc điều gì đó. Có lẽ đó là sự luyến tiếc, bình yên khi mùa hạ sắp chấm dứt, nhường chỗ cho mùa thu với sương mai, cơn gió nhẹ nhàng. Cảm giác mơ hồ, huyền bí đưa ta đến khoảnh khắc nhạy cảm, khó diễn đạt: Hình như thu đã về. Mặc dù mùa hạ vẫn còn đó, nhưng trong không gian, có lẽ mùa thu đã bắt đầu. Trước những dấu hiệu của thiên nhiên, lòng người trở nên rối bời, đầy cảm xúc khó tả. Rõ ràng là mùa thu, nhưng cũng không phải là mùa thu! Mọi thứ diễn ra liên tục, có điều gì đó nhanh chóng, mạnh mẽ, nhưng cũng có cái gì đó chậm rãi, nhẹ nhàng. Khung cảnh hiện lên vừa rõ ràng, vừa huyền bí. Do đó, mùa thu đến với tác giả một cách dịu dàng, kín đáo. Cảm giác làn gió nhẹ nhàng, hương vị của cỏ cây hoặc làn sương nhẹ, thoáng qua và để lại sợi dây cảm xúc như âm nhạc diệu kỳ, chỉ dành cho những tâm hồn nhạy cảm và trái tim biết rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Khổ thơ mang đến một tâm trạng buồn nhưng đồng thời ngọt ngào, làm cho mùa thu trở nên đặc sắc. Điều này cũng là minh chứng cho việc con người có thể khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên thông qua những chi tiết nhỏ, tinh tế nhất, và cảm nhận mùa thu của Hữu Thỉnh không chỉ qua lá rụng, mà còn qua những bước chuyển động tinh tế của trời đất. Điều này khiến cho Sang Thu trở nên mới lạ, độc đáo và đặc biệt. Thành công của khổ thơ này không chỉ nằm ở cách tả cảnh, mà còn ở cách tác giả cảm nhận tinh tế về một khía cạnh trừu tượng như thời gian. Hai mươi chữ ngắn gọn, súc tích đã tạo nên bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, đẹp từ những bước chuyển động lặng lẽ, thầm tình của nó, và đẹp ở tâm hồn của nhà thơ. Ảnh minh họa (Nguồn internet) Hình ảnh minh họa (Nguồn: internet) Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected] |
