Việc khảo sát, đánh giá về kiểu hình cũng như kiểu gen là cần thiết nhằm làm tăng hiệu quả cho quá trình nhận dạng, phát triển và chọn tạo giống mới đối với cây trồng. Nguồn gen thuộc một số dòng bơ đã qua chọn lọc để canh tác được thu thập từ một số nơi trong địa bàn tỉnh Lâm Đồng để phân tích đa dạng di truyền và nhận dạng giống. Đặc điểm sơ bộ về hình thái quả và năng suất của 11 dòng bơ tiềm năng đã được ghi nhận để hỗ trợ cho cơ sở dữ liệu nhận dạng dòng. Với đặc trưng nhận dạng DNA thu nhận được với 10 mồi ISSR, chúng tôi thu được tổng số 125 band điện di trên gel để tiến hành phân tích đa dạng di truyền tập hợp 11 mẫu khảo sát đại diện cho 11 dòng trên, kết quả cho thấy: tập hợp mẫu có mức dị hợp trông đợi (chỉ số đa dạng gene) đạt He = h = 0,3072, chỉ số Shannon đạt: I = 0,4608, tỷ lệ band đa hình: PPB = 91,84%. Cũng sử dụng 10 mồi ISSR như trên, từ đặc trưng nhận dạng DNA của 18 mẫu đại diện cho 6 dòng bơ tiềm năng (mỗi dòng 3 mẫu), dựa trên sự xuất hiện hay thiếu vắng các ... TÓM TẮT: Rút gọn thuộc tính là bài toán quan trọng trong bước tiền xử lý dữ liệu của quá trình khai phá dữ liệu và khám phá tri thức. Trong mấy năm gần đây, các nhà nghiên cứu đề xuất các phương pháp rút gọn thuộc tính trực tiếp trên bảng quyết định gốc theo tiếp cận tập thô mờ (Fuzzy Rough Set FRS) nhằm nâng cao độ chính xác mô hình phân lớp. Tuy nhiên, số lượng thuộc tính thu được theo tiếp cận FRS chưa tối ưu do ràng buộc giữa các đối tượng trong bảng quyết định chưa được xem xét đầy đủ. Trong bài báo này, chúng tôi đề xuất phương pháp rút gọn thuộc tính trực tiếp trên bảng quyết định gốc theo tiếp cận tập thô mờ trực cảm (Intuitionistic Fuzzy Rough Set IFRS) dựa trên các đề xuất mới về hàm thành viên và không thành viên. Kết quả thử nghiệm trên các bộ dữ liệu mẫu cho thấy, số lượng thuộc tính của tập rút gọn theo phương pháp đề xuất giảm đáng kể so với các phương pháp FRS và một số phương pháp IFRS khác. Tóm tắt: Nghiên cứu này đánh giá thực trạng hợp tác, liên kết của nông hộ trong sản xuất và tiêu thụ lúa hữu cơ tại xã Thủy Phù, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát 60 hộ sản xuất lúa hữu cơ bằng bảng hỏi bán cấu trúc. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 80% lúa hữu cơ được tiêu thụ thông qua hợp đồng, tỉ lệ hộ thực hiện theo hợp đồng chiếm tỉ lệ 98%. Liên kết giữa nông hộ sản xuất lúa hữu cơ là liên kết miệng, chưa chặt chẽ; liên kết này thực hiện chủ yếu thông qua trao đổi thông tin về kỹ thuật sản xuất; việc trao đổi thông tin về đầu vào và đầu ra chưa được nông hộ quan tâm. Liên kết giữa hộ với doanh nghiệp được thực hiện qua qua hợp đồng và khá chặt chẽ. Ngoại trừ điều khoản về xử lý rủi ro, các điều khoản về giá cả, phương thức thanh toán, số lượng và chất lượng sản phẩm, và phương thức giao nhận được đánh giá khá chặt chẽ trong hợp đồng. Các dịch vụ đầu vào, đầu ra và giá cả sản phẩm trong liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa hữ... Malpera “Amida Kurd” (Swêd) bi Ezîz ê Cewo Mamoyan ra. Yên êzdî û êzdîtî. Li ser rêya hevhatin û yekîtîyê. Gotûbêj. Weşanên “Amida Kurd”, s. 2022. Ev berevoka gotûbêjên malpera “Amida Kurd” bi lêgerîner, nivîskar û rojnamegerê kurd Ezîz ê Cewo ra li ser mijara wan pirsgirêkan e, yên ku li ser rêya hevhatin û yekîtîya civaka netewî-ayînî ya kurdên êzdî dibin asteng. Mamosta Ezîz ê Cewo di nava goveka van gotûbêjan da bingehên wan pêvajoyên dîrokî ravedike, yên ku bûne sedemên bûyerên bobelatî û rojên reş û giran di jîyana êzdîyan da. Wisa jî pêvajoyên îroyîn û rê û rêbazên lêgerandin û berterefkirina wan pirsgirêkan tên govtûgokirin, ên ku hê jî di nava jîyana êzdîyan da rû didin… Ev weşana ji bo govekek a berfireh a xwendevanan hatye armanckirin. Cá chình hoa (Anguilla marmorata) được nuôi thử nghiệm trong lồng nổi ở hồ Hòa Mỹ (Phong Điền – Thừa Thiên Huế) với hai loại thức ăn là cá tạp tươi và thức ăn công nghiệp. Theo dõi các yếu tố môi trường như nhiệt độ, pH, hàm lượng oxy hòa tan mặc dù có biến động nhưng đều nằm trong ngưỡng chịu đựng của cá. Sau 16 tháng nuôi cá được cho ăn bằng cá tạp tươi có trọng lượng trung bình 826,35±61,35g/con; cá nuôi bằng thức ăn công nghiệp đạt trong lượng trung bình 538,4±30,51g/con. Tốc độ tăng trưởng của cá nuôi bằng các loại thức ăn khác nhau có sự sai khác có ý nghĩa thống kê (P<0,05). Giá bán cá chình ở các kích cỡ khác nhau có sự chênh lệch nhau khá lớn và đã ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế ở các lô thí nghiệm. Cụ thể: lô nuôi bằng cáp tạp giá bán 320.000đ/kg đã cho lãi hơn 9,5 triệu đồng; lô nuôi bằng thức ăn công nghiệp giá bán là 290.000đ/kg, khối lượng cá thu được ít nên đã bị lỗ hơn 17,5 triệu đồng. Điều này cho thấy việc nuôi cá chình nên sử dụng thức ăn tươi sống. Từ khoá: An... KIẾN TRÚC MÁY TÍNH & HỢP NGỮ 02 – Biểu diễn số nguyên 1 ThS Vũ Minh Trí – [email protected] Hệ cơ số q tổng quát 2 Tổng quát số nguyên có n chữ số thuộc hệ cơ số q bất kỳ được biểu diễn: (mỗi chữ số xi lấy từ tập X có q phần tử) Ví dụ: Hệ cơ số 10: A = 123 = 100 + 20 + 3 = 1.102 + 2.101 + 3.100 q = 2, X = {0, 1}: hệ nhị phân (binary) q = 8, X = {0, 1, 2,, 7}: hệ bát phân (octal) q = 10, X = {0, 1, 2,, 9}: hệ thập phân (decimal) q = 16, X = {0, 1, 2,,9, A, B,, F}: hệ thập lục phân (hexadecimal) Chuyển đổi: A = 123 d = 01111011 b = 173 o = 7B h Hệ cơ số thường được biển diễn trong máy tính là hệ cơ số 2 0 0 1 1 1 1011 ......... qxqxqxxxx n nn Chuyển đổi giữa các hệ cơ số 3 Đặc điểm Con người sử dụng hệ thập phân Máy tính sử dụng hệ nhị phân, bát phân, thập lục phân Nhu cầu Chuyển đổi qua lại giữa các hệ đếm ? Hệ khác sang hệ thập phân (... dec) Hệ thập phân sang hệ khác (dec ...) Hệ nhị phân sang hệ khác và ngược lại (bin ) Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [1] Decimal (10) Binary (2) 4 Lấy số cơ số 10 chia cho 2 Số dư đưa vào kết quả Số nguyên đem chia tiếp cho 2 Quá trình lặp lại cho đến khi số nguyên = 0 Ví dụ: A = 123 123 : 2 = 61 dư 1 61 : 2 = 30 dư 1 30 : 2 = 15 dư 0 15 : 2 = 7 dư 1 7 : 2 = 3 dư 1 3 : 2 = 1 dư 1 1 : 2 = 0 dư 1 Kết quả: 1111011, vì 123 là số dương, thêm 1 bit hiển dấu vào đầu là 0 vào Kết quả cuối cùng: 01111011 Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [2] Decimal (10) Hexadecimal (16) 5 Lấy số cơ số 10 chia cho 16 Số dư đưa vào kết quả Số nguyên đem chia tiếp cho 16 Quá trình lặp lại cho đến khi số nguyên = 0 Ví dụ: A = 123 123 : 16 = 7 dư 12 (B) 7 : 16 = 0 dư 7 Kết quả cuối cùng: 7B Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [3] Binary (2) Decimal (10) 6 Khai triển biểu diễn và tính giá trị biểu thức Ví dụ: 10112 = 1.2 3 + 0.22 + 1.21 + 1.20 = 1110 0 0 1 1 1 1011 2.2....2.... xxxxxx n nn Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [4] Binary (2) Hexadecimal (16) 7 Nhóm từng bộ 4 bit trong biểu diễn nhị phân rồi chuyển sang ký số tương ứng trong hệ thập lục phân (0000 0,, 1111 F) Ví dụ 10010112 = 0100 1011 = 4B16 HEX BIN HEX BIN HEX BIN HEX BIN 0 0000 4 0100 8 1000 C` 1100 1 0001 5 0101 9 1001 D 1101 2 0010 6 0110 A 1010 E 1110 3 0011 7 0111 B 1011 F 1111 Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [5] Hexadecimal (16) Binary (2) 8 Sử dụng bảng dưới đây để chuyển đổi: Ví dụ: 4B16 = 10010112 HEX BIN HEX BIN HEX BIN HEX BIN 0 0000 4 0100 8 1000 C` 1100 1 0001 5 0101 9 1001 D 1101 2 0010 6 0110 A 1010 E 1110 3 0011 7 0111 B 1011 F 1111 Chuyển đổi giữa các hệ cơ số [6] Hexadecimal (16) Decimal (10) 9 Khai triển biểu diễn và tính giá trị biểu thức Ví dụ: 7B16 = 7.16 1 + 12 (B).160 = 12310 0 0 1 1 1 1011 16.16....16.... xxxxxx n nn Hệ nhị phân 10 Được dùng nhiều trong máy tính để biểu diện các giá trị lưu trong các thanh ghi hoặc trong các ô nhớ. Thanh ghi hoặc ô nhớ có kích thước 1 byte (8 bit) hoặc 1 word (16 bit). n được gọi là chiều dài bit của số đó Bit trái nhất xn-1 là bit có giá trị (nặng) nhất MSB (Most Significant Bit) Bit phải nhất x0 là bit ít giá trị (nhẹ) nhất LSB (Less Significant Bit) 0 0 1 1 1 1011 2.2....2.... xxxxxx n nn Ý tưởng nhị phân 11 Số nhị phân có thể dùng để biểu diễn bất kỳ việc gì mà bạn muốn! Một số ví dụ: Giá trị logic: 0 False; 1 True Ký tự: 26 ký tự (A Z): 5 bits (25 = 32) Tính cả trường hợp viết hoa/thường + ký tự lạ 7 bits (ASCII) Tất cả các ký tự ngôn ngữ trên thế giới 8, 16, 32 bits (Unicode) Màu sắc: Red (00), Green (01), Blue (11) Vị trí / Địa chỉ: (0, 0, 1) Bộ nhớ: N bits Lưu được tối đa 2N đối tượng Số nguyên không dấu 12 Đặc điểm Biểu diễn các đại lương luôn dương Ví dụ: chiều cao, cân nặng, mã ASCII Tất cả bit đều được sử dụng để biểu diễn giá trị (không quan tâm đến dấu âm, dương) Số nguyên không dấu 1 byte lớn nhất là 1111 11112 = 2 8 – 1 = 25510 Số nguyên không dấu 1 word lớn nhất là 1111 1111 1111 11112 = 2 16 – 1 = 6553510 Tùy nhu cầu có thể sử dụng số 2, 3 word. LSB = 1 thì số đó là số đó là số lẻ Số nguyên có dấu 13 Lưu các số dương hoặc âm (số có dấu) Có 4 cách phổ biến: [1] Dấu lượng [2] Bù 1 [3] Bù 2 [4] Số quá (thừa) K Số có dấu trong máy tính được biểu diễn ở dạng số bù 2 Số nguyên có dấu [1] Dấu lượng 14 Bit trái nhất (MSB): bit đánh dấu âm / dương 0: số dương 1: số âm Các bit còn lại: biểu diễn độ lớn của số (hay giá trị tuyệt đối của số) Ví dụ: Một byte 8 bit: sẽ có 7 bit (trừ đi bit dấu) dùng để biểu diễn giá trị tuyệt đối cho các số có giá trị từ 0000000 (010) đến 1111111 (12710) Ta có thể biểu diễn các số từ −12710 đến +12710 -N và N chỉ khác giá trị bit MSB (bit dấu), phần độ lớn (giá trị tuyệt đối) hoàn toàn giống nhau Số nguyên có dấu [2] Bù 1 15 Tương tự như phương pháp [1], bit MSB dùng làm bit dấu 0: Số dương 1: Số âm Các bit còn lại (*) dùng làm độ lớn Số âm: Thực hiện phép đảo bit tất cả các bit của (*) Ví dụ: Dạng bù 1 của 00101011 (43) là 11010100 (−43) Một byte 8 bit: biểu diễn từ −12710 đến +12710 Bù 1 có hai dạng biểu diễn cho số 0, bao gồm: 00000000 (+0) và 11111111 (−0) (mẫu 8 bit, giống phương pháp [1]) Khi thực hiện phép cộng, cũng thực hiện theo quy tắc cộng nhị phân thông thường, tuy nhiên, nếu còn phát sinh bit nhớ thì phải tiếp tục cộng bit nhớ này vào kết quả vừa thu được Số nguyên có dấu [3] Bù 2 16 Biểu diễn giống như số bù 1 + ta phải cộng thêm số 1 vào kết quả (dạng nhị phân) Số bù 2 ra đời khi người ta gặp vấn đề với hai phương pháp dấu lượng [1] và bù 1 [2], đó là: Có hai cách biểu diễn cho số 0 (+0 và -0) không đồng nhất Bit nhớ phát sinh sau khi đã thực hiện phép tính phải được cộng tiếp vào kết quả dễ gây nhầm lẫn Phương pháp số bù 2 khắc phục hoàn toàn 2 vấn đề đó Ví dụ: Một byte 8 bit: biểu diễn từ −12810 đến +12710 (được lợi 1 số vì chỉ có 1 cách biểu diễn số 0) Số bù 1 và Số bù 2 0 0 0 0 0 1 0 1 Số 5 (8 bit) 1 1 1 1 1 0 1 0 Số bù 1 của 5 1 1 1 1 1 0 1 1 Số bù 2 của 5 1 + 0 0 0 0 0 1 0 1 + Số 5 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Kết quả 17 Nhận xét số bù 2 18 (Số bù 2 của x) + x = một dãy toàn bit 0 (không tính bit 1 cao nhất do vượt quá phạm vi lưu trữ) Do đó số bù 2 của x chính là giá trị âm của x hay – x (Còn gọi là phép lấy đối) Đổi số thập phân âm –5 sang nhị phân? Đổi 5 sang nhị phân rồi lấy số bù 2 của nó Thực hiện phép toán a – b? a – b = a + (–b) Cộng với số bù 2 của b. Số nguyên có dấu [4] Số quá (thừa) K 19 Còn gọi là biểu diễn số dịch (biased representation) Chọn một số nguyên dương K cho trước làm giá trị dịch Biểu diễn số N: +N (dương): có được bằng cách lấy K + N, với K được chọn sao cho tổng của K và một số âm bất kỳ trong miền giá trị luôn luôn dương -N (âm): có được bằng cáck lấy K - N (hay lấy bù hai của số vừa xác định) Ví dụ: Dùng 1 Byte (8 bit): biểu diễn từ -12810 đến +12710 Trong hệ 8 bit, biểu diễn N = 25, chọn số thừa k = 128, : +2510 = 100110012 -2510 = 011001112 Chỉ có một giá trị 0: +0 = 100000002, -0 = 100000002 Nhận xét 20 Số bù 2 [3] lưu trữ số có dấu và các phép tính của chúng trên máy tính (thường dùng nhất) Không cần thuật toán đặc biệt nào cho các phép tính cộng và tính trừ Giúp phát hiện dễ dàng các trường hợp bị tràn. Dấu lượng [1] / số bù 1 [2] dùng các thuật toán phức tạp và bất lợi vì luôn có hai cách biểu diễn của số 0 (+0 và -0) Dấu lượng [1] phép nhân của số có dấu chấm động Số thừa K [4] dùng cho số mũ của các số có dấu chấm động Biểu diễn số âm (số bù 2) 21 -2n-1 2n-2 23 22 21 20 0 0 1 1 2 2 1 1011 2.2....2.)2.(... xxxxxxx n n n nn N bits Phạm vi lưu trữ: [-2n-1, 2n-1 - 1] Ví dụ: 1101 01102 = -2 7 + 26 + 24 + 23 + 22 + 21 = -128 + 64 + 16 + 4 + 2 = = -4210 Ví dụ (số bù 2) 22 Tính giá trị không dấu và có dấu 23 Tính giá trị không dấu và có dấu của 1 số? Ví dụ số word (16 bit): 1100 1100 1111 0000 Số nguyên không dấu ? Tất cả 16 bit lưu giá trị giá trị là 52464 Số nguyên có dấu ? Bit MSB = 1 do đó số này là số âm Áp dụng công thức giá trị là –13072 Tính giá trị không dấu và có dấu 24 Nhận xét Bit MSB = 0 thì giá trị có dấu bằng giá trị không dấu. Bit MSB = 1 thì giá trị có dấu bằng giá trị không dấu trừ đi 256 (28 nếu tính theo byte) hay 65536 (216 nếu tính theo word). Tính giá trị không dấu và có dấu của 1 số? Ví dụ số word (16 bit): 1100 1100 1111 0000 Giá trị không dấu = 52464 Giá trị có dấu: vì bit MSB = 1 nên giá trị có dấu = 52464 – 65536 = –13072 Phép dịch bit và phép xoay 25 Shift left (SHL): 1100 1010 1001 0100 Chuyển tất cả các bit sang trái, bỏ bit trái nhất, thêm 0 ở bit phải nhất Shift right (SHR): 1001 0101 0100 1010 Chuyển tất cả các bit sang phải, bỏ bit phải nhất, thêm 0 ở bit trái nhất Rotate left (ROL): 1100 1010 1001 0101 Chuyển tất cả các bit sang trái, bit trái nhất thành bit phải nhất Rotate right (ROR): 1001 0101 1100 1010 Chuyển tất cả các bit sang phải, bit phải nhất thành bit trái nhất Phép toán Logic AND, OR, NOT, XOR 26 AND 0 1 0 0 0 1 0 1 OR 0 1 0 0 1 1 1 1 XOR 0 1 0 0 1 1 1 0 NOT 0 1 1 0 “Phép nhân” “Phép cộng” “Phép so sánh khác” “Phép phủ định” Ví dụ 27 X = 0000 1000b = 8d X shl 2 = 0010 0000b = 32d = 8 . 22 (X shl 2) or X = 0010 1000b = 40d = 32 + 8 Y = 0100 1010b = 74d ((Y and 0Fh) shl 4) = 1010 0000 OR OR ((Y and F0h) shr 4) = 0000 0100 = 1010 0100 = 164d (không dấu) = (164 – 28) = -92d (có dấu) Một số nhận xét 28 x SHL y = x . 2y x SHR y = x / 2y AND dùng để tắt bit (AND với 0 luôn = 0) OR dùng để bật bit (OR với 1 luôn = 1) XOR, NOT dùng để đảo bit (XOR với 1 = đảo bit đó) x AND 0 = 0 x XOR x = 0 Mở rộng: Lấy giá trị tại bit thứ i của x: (x SHR i) AND 1 Gán giá trị 1 tại bit thứ i của x: (1 SHL i) OR x Gán giá trị 0 tại bit thứ i của x: NOT(1 SHL i) AND x Đảo bit thứ i của x: (1 SHL i) XOR x Các phép toán tử 29 Phép Cộng (+) Phép Trừ (-) Phép Nhân (*) Phép Chia (/) Phép cộng 30 Nguyên tắc cơ bản: Ví dụ: 0 1 0 1 0 1 1 10 1 1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 0 1 Phép cộng 31 Phép trừ 32 Nguyên tắc cơ bản: Đưa về phép cộng A – B = A + (-B) = A + (số bù 2 của B) Ví dụ: 11101 – 10011 = 11101 + 01101 1 1 1 0 1 0 0 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 0 1 1 Phép trừ 33 Phép nhân 34 Nguyên tắc cơ bản: 0 1 0 1 0 0 0 1 Phép nhân 35 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 Phép nhân 36 Thuật toán nhân 37 Giả sử ta muốn thực hiện phép nhân M x Q với Q có n bit Ta định nghĩa các biến: C (1 bit): đóng vai trò bit nhớ A (n bit): đóng vai trò 1 phần kết quả nhân ([C, A, Q]: kết quả nhân) [C, A] (n + 1 bit) ; [C, A, Q] (2n + 1 bit): coi như các thanh ghi ghép Thuật toán: Khởi tạo: [C, A] = 0; k = n Lặp khi k > 0 { Nếu bit cuối của Q = 1 thì Lấy (A + M) [C, A] Shift right [C, A, Q] k = k – 1 } 38 Thuật toán nhân cải tiến (số không/có dấu) 39 Khởi tạo: A = 0; k = n; Q-1 = 0 (thêm 1 bit = 0 vào cuối Q) Lặp khi k > 0 { Nếu 2 bit cuối của Q0Q-1 { = 10 thì A – M A = 01 thì A + M A = 00, 11 thì A không thay đổi } Shift right [A, Q, Q-1] k = k – 1 } Kết quả: [A, Q] Ví dụ M = 7, Q = -3, n = 4 40 Phép chia 41 Giả sử ta muốn thực hiện Q / M với Khởi tạo: A = n bit 0 nếu Q > 0; A = n bit 1 nếu Q < 0; k = n Lặp khi k > 0 { Shift left (SHL) [A, Q] A – M A # Nếu A < 0: Q0 = 0 và A + M A # Ngược lại: Q0 = 1 k = k – 1 } Kết quả: Q là thương, A là số dư Ví dụ phép chia 42 Prefix in byte (Chuẩn IEC) 43 International Electrotechnical Commission (IEC) Prefix in byte (Chuẩn SI) 44 International System of Units (SI) Chú ý: khi nói “kilobyte” chúng ta nghĩ là 1024 byte nhưng thực ra nó là 1000 bytes theo chuẩn SI, 1024 bytes là kibibyte (IEC) Hiện nay chỉ có các nhà sản xuất đĩa cứng và viễn thông mới dùng chuẩn SI 30 GB 30 * 109 ~ 28 * 230 bytes 1 Mbit/s 106 b/s Homework 45 Đọc chương 9, sách của W.Stalling Đọc trước slide bài giảng số thực |
