Vì sao keo đất là thành phần chỉ thị của đất trồng

Answers ( )

1. 

   – Vai trò: giữ lại các chất dinh dưỡng, từ đó hạn chế sự rửa trôi của nước mưa.

   Nội dung chính Show

   • Answers ( )
   • Bài giảng Công nghệ 10, bài 7: Một số tính chất của đất trồng.
   • 1. Khái niệm keo đất
   • Lý thuyết Công nghệ 10 Bài 7: Một số tính chất của đất trồng hay, ngắn gọn

   – Vì cấu tạo của keo đất: nếu keo mang điện âm thì có thể giữ lại các ion dương, mang điện âm thì giữ lại được các ion âm.

3. 

   Nước trong đất hoà tan các muối khoáng của đất được gọi là dung dịch đất. Trong đất cát hạt keo sét có đường kính nhỏ hơn 0,002 mm( pha rắn ) và dung dịch đất ( pha lỏng) tương tác với nhau chung quanh bề mặt tiếp xúc giữa hai pha. Chính bề mặt này là nơi chủ yếu xảy ra các phản ứng hoá học trao đổi ion và là nơi cây trông hấp thu chất dinh dưỡng. Thường keo đất mang điện tích âm( -),để trung hoà lượng điện tích đó, một lượng dư thừa cation (mang điện tích +) buộc phải hiện diện chung quanh bề mặt keo đất hay nói cách khác là những cation này bị keo đất hút. Một số keo đất khác mang điện tích dương và có khả năng hút các anion (mang điện tích -).
   Theo trên, keo đất mang điện tích âm, do đó một số cation trong dung tích đất dễ bị keo đất mang điện âm hút dính ở phía ngoài hạt keo. Tạm thời các cation không thể tách khỏi bề mặt keo đất được nếu như không có chất nào để thay thế vì cần phải đảm bảo tính trung hoà về điện tích của vật thể trong tự nhiên. Hiện tượng này gọi là sự hấp phụ ion của keo đất.
   Như vậy, giữa các ion trong dung tích đất và các ion bị hấp phụ trên bề mặt keo đất có một thế cân bằng. Rễ cây trồng muốn lấy các cation cần thiết phải phóng thích ra ion H+ để đổi lấy cation trên bề mặt keo đất. Trong các trường hợp như trời mưa, bón phân vào đất… làm cho thành phần và nồng độ cation trong dung dịch đất thay đổi thì thế cân bằng này sẽ bị phá vỡ, các cation trên bề mặt keo đất sẽ hoán chuyễn với các cation trong dung dịch đất. Đây là hiện tượng trao đổi cation.
   Nhờ có hiện tượng hấp phụ ion mà đất giữ được các dưỡng chất tránh được hiện tượng mất dưỡng chất do rữa trôi hoặc trực dị. Ngoài ra, các ion được thải ra cũng được đất giữ lại không thải vào nước ngầm. Tuy nhiên việc hấp phụ quá nhiều cation vào keo đất sẽ ảnh hưởng bất lợi đến sự tồn tại của vi sinh vật đất.
   Nhờ hiện tượng trao đổi ion mà các cation đang bị hấp phụ trên bề mặt keo đất chuyển vào dung dịch đất cho cây trồng sử dụng ( Như NH4+, K+, Ca2+).

Bài giảng Công nghệ 10, bài 7: Một số tính chất của đất trồng.

I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Sau khi học xong bài này học sinh phải giải thích được:
Khái niệm keo đất là gì? Cấu tạo keo đất?
Thế nào là khả năng hấp thụ của đất?
Thế nào là phản ứng dung dịch đất, các phản ứng chua và phản ứng kiềm của đất.
Thế nào là độ phì nhiêu của đất.
Phân biệt độ phì nhiêu tự nhiên và độ phì nhiêu nhân tạo.
2. Kỹ năng:
Quan sát, phân tích, tổng hợp kiến thức.
3. Thái độ.
II. Phương pháp: Hỏi đáp + diễn giải.
III. Phương tiện:
1. Chuẩn bị của thầy: Sơ đồ cấu tạo keo đất.
2. Chuẩn bị của trò:
IV. Tiến trình bài giảng:
1. Ổn định – Kiểm tra bài cũ:
- Khái niệm phương pháp nuôi cấy mô tế bào. & ý nghĩa - cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô, tế bào.
2. Mở bài:
- Muốn cây trồng cho năng suất cao, ngoài việc chọn giống tốt, còn cần có đất trồng phù hợp. Vì vậy, chúng ta cần tìm hiểu t/c đất.
3. Phát triển bài:

NỘI DUNG BÀI	HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY	HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
I. Keo đất và khả năng hấp thụ của đất của đất. 1. Keo đất: a. Khái niệm: Là những phần tử đất có kích thước dưới 1µm, không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù. b. Cấu tạo keo đất: 1 hạt keo đất gồm: Nhân, lớp ion quyết định điện, lớp ion bất động, lớp ion khuếchtán. Lưu ý: Vẽ hình và chú thích hình 2. Khả năng hấp phụ của đất. Ngoài khả năng giữ lại các phần tử nhỏ, keo đấtcòn có tính hấp phụ trao đổi: đó là khả năng trao đổi ion ở tầng khuếchtán với ion trong dung dịch đất. Vd: II. Phản ứng của dung dịch đất: - Phản ứng của dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm hoặc trung tính. Người ta chỉ số pH để tính độ chua của đất hay dùng nồng độ H . Nếu: [H+ ]> [OH- ] thì pH < 7 => có phản ứng chua. [H+ ]= [OH- ] thì pH = 7 => trung tính. [H+ ]< [OH- ] thì pH > 7 => có phản ứng kiềm 1. Phản ứng chua của đất. - Độ chua hoạt tính do nồng độ H trong dung dịch đất gây nên 2. Phản ứng kiềm của đất: - Đất chứa các muối kiềm Na2CO3, CaCO3..., các muối này thủy phân tạo thành các hydroxít NaOH, Ca(OH)2. III. Độ phì nhiêu của đất: 1. Khái niệm(sgk) 2. Phân loại: - Độ phì nhiêu tự nhiên: Hình thành dưới thảm TV tự nhiên, không có tác động của con người. - Độ phì nhiêu nhân tạo: Do hoạt động sản xuất của con người	* Hoạt động 1: Tìm hiểu keo đất & khả năng hấp thụ của đất. - Giáo viên nêu vấn đề: Nếu hoà tan đất vào nước thì (đất) dung dịch đó như thế nào? Có giống như dung dịch nước đường hay nước muối không? - Giải thích: Đường hoà tan trong nước => nước đường trong. Còn dung dịch đất là do các phân tử nhỏ không hoà tan trong nước mà chỉ ở dạng lơ lửng trong nước: huyền phù - Chuyển ý: Vì sao keo đất không hoà tan trong H2O? Vì keo đất có năng lượng bề mặt. Vậy năng lượng bề mặt của keo đất do đặc điểmnào quyết định? Chúng ta tiếp tục tìm hiểu về cấu tạo keo đất. - Giáo viên yêu cầu học sinh: Quan sát hình 7. hãy cho biết keo đất có cấu tạo gồm những phần nào? H. Khả năng hấp thụ của keo đất là gì? + Vì sao keo đất có khả năng hấp phụ? * Hoạt động 2: Tìm hiểu phản ứng của dung dịch đất do yếu tố nào quyết định - Chuyển ý: Chúng ta tìm hiểu phản ứng (chua) của ở đất. - Hỏi: + Độ chua của đất được chia làm mấy loại? là những loại nào? + Độ chua hoạt tính và độ chua tiềm tàng khác nhau ở điểm nào? + Các loại đất nào thường là đất chua? - Chuyển ý: Một số loại đất không có phản ứng chua mà ngược lại là phản ứng kiềm. Hỏi: Những đặc điểm nào của đất làm đất hoá kiềm + Muốn cải tạo đất chua người ta phải làm gì? * Hoạt động 3:: Tìm hiểu độ phì nhiêu của đất. - chuyển ý: Đặc điểm của đất có liên quan đến độ phì nhiêu của đất. - Gọi học sinh đọc mục 1: Khái niệm ở sgk - Để tăng độ phì nhiêu của đất cần bón phân hữu cơ làm đất, tưới tiêu hợp lí. - Độ phì nhiêu có 2 loại: Tự nhiên và nhân tạo. - Hỏi: Sự hình thành độ phì nhiêu tự nhiên và nhân tạo khác nhau ở điểm nào?	- Dung dịch đất đục hơn so với nước đường hay nước muối - Học sinh quan sát hình trả lời: Nhân, lớp ion quyết định, lớp ion bất động, lớp ion khuếch tán. - Là sự hút bám các ion, các phân tử nhỏ như hạt lion, hạt sét và hạt bề mặt của keo đất, nhưng không bị đồng hoá, không thay đổi bản chất.. - Vì keo đất có các lớp ion bao quanh nhân và tạo ra năng lực bề mặt hạt keo. - Do nồng độ H & OH - Độ chua hoạt tính & tiềm tàng. - Độ chua hoạt tính do nồng độ ion H trong dung dịch đất gây nên, độ chua tiềm tàng do ion H & AL trên bề mặt keo đất gây nên. - Đất lâm nghiệp, đất phèn, đất nông nghiệp không phải là đất phù sa. - Đất chứa các muối kiềm. - Bón vôi bột. - Học sinh đọc. - Nêu

4. Củng cố:
Phản ứng chua của đất được đo bằng trị số pH nếu.
a. pH < 7 - đất trung tính. c. pH < 7 – đất chua.
b. pH < 7 - đất kiềm d. pH > 7 – đất chua
5. Dặn dò:
- Trả lời câu hỏi cuối bài.
- Chuẩn bị cho bài thực hành.

1. Khái niệm keo đất

Nước trong đất hoà tan các muối khoáng của đất được gọi là dung dịch đất. Trong đất cát hạt keo sét có đường kính nhỏ hơn 0,002 mm( pha rắn ) và dung dịch đất ( pha lỏng) tương tác với nhau chung quanh bề mặt tiếp xúc giữa hai pha. Chính bề mặt này là nơi chủ yếu xảy ra các phản ứng hoá học trao đổi ion và là nơi cây trông hấp thu chất dinh dưỡng. Thường keo đất mang điện tích âm( -),để trung hoà lượng điện tích đó, một lượng dư thừa cation (mang điện tích +) buộc phải hiện diện chung quanh bề mặt keo đất hay nói cách khác là những cation này bị keo đất hút. Một số keo đất khác mang điện tích dương và có khả năng hút các anion (mang điện tích -).
Theo trên, keo đất mang điện tích âm, do đó một số cation trong dung tích đất dễ bị keo đất mang điện âm hút dính ở phía ngoài hạt keo. Tạm thời các cation không thể tách khỏi bề mặt keo đất được nếu như không có chất nào để thay thế vì cần phải đảm bảo tính trung hoà về điện tích của vật thể trong tự nhiên. Hiện tượng này gọi là sự hấp phụ ion của keo đất.

Như vậy, giữa các ion trong dung tích đất và các ion bị hấp phụ trên bề mặt keo đất có một thế cân bằng. Rễ cây trồng muốn lấy các cation cần thiết phải phóng thích ra ion H+ để đổi lấy cation trên bề mặt keo đất. Trong các trường hợp như trời mưa, bón phân vào đất… làm cho thành phần và nồng độ cation trong dung dịch đất thay đổi thì thế cân bằng này sẽ bị phá vỡ, các cation trên bề mặt keo đất sẽ hoán chuyễn với các cation trong dung dịch đất. Đây là hiện tượng trao đổi cation.
Nhờ có hiện tượng hấp phụ ion mà đất giữ được các dưỡng chất tránh được hiện tượng mất dưỡng chất do rữa trôi hoặc trực dị.Ngoài ra, các ion được thải ra cũng được đất giữ lại không thải vào nước ngầm. Tuy nhiên việc hấp phụ quá nhiều cation vào keo đất sẽ ảnh hưởng bất lợi đến sự tồn tại của vi sinh vật đất.
Nhờ hiện tượng trao đổi ion mà các cation đang bị hấp phụ trên bề mặt keo đất chuyển vào dung dịch đất cho cây trồng sử dụng ( Như NH4+, K+, Ca2+).

Lý thuyết Công nghệ 10 Bài 7: Một số tính chất của đất trồng hay, ngắn gọn

I. KEO ĐẤT VÀ KHẢ NĂNG HẤP THỤ CỦA ĐẤT

1. Keo đất

a) Khái niệm về keo đất

Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới 1 µm, không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù (lơ lửng trong nước)

b) Cấu tạo keo đất

Mỗi một hạt keo có một nhân

Lớp phân tử nằm ngoài nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Lớp này mang điện âm thì keo mang điện âm, lớp này mang điện dương thì keo mang điện dương. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (gồm 2 lớp: lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện.

Keo đất có khả năng trao đổi ion ở lớp ion khuếch tán với các ion của dung dịch đất. Đây chính là cơ sở của sự trao đổi dinh dưỡng giữa đất và cây trồng.

2. Khả năng hấp thụ của đất

Là khả năng đất giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ như hạt limon, hạt sét, …; hạn chế sự rửa trôi của chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới.

II - PHẢN ỨNG CỦA DUNG DỊCH ĐẤT

Phản ứng của dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm, hoặc trung tính của đất. Phản ứng do nồng độ [H+] > [OH-] quyết định:

- [H+] > [OH-]: phản ứng chua

- [H+] = [OH-]: phản ứng trung tính

- [H+] < [OH-]: phản ứng kiềm

1. Phản ứng chua của đất

Căn cứ vào trạng thái của H+ và Al3+ trong đất, độ chua của đất được chia làm 2 loạichua:

a) Độ chua hoạt tính

Là độ chua do H+ trong dung dịch đất gây nên

Được biểu thị bằng pH (H20)

Trị số pH đất thường dao động từ 3 đến 9:

- Đất lâm nghiệp: chua, rất chua, độ pH < 6.5

- Đất nông nghiệp: chua (trừ đất phù sa, đất mặn kiềm)

- Đất phèn: rất chua, độ pH < 4

b) Độ chua tiềm tàng Là độ chua do H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất gây nên.

2. Phản ứng kiềm của đất

Một số loại đất chứa muối Na2CO3 và CaCO3,... thủy phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hóa kiềm

Dựa vào phản ứng của đất, người ta trồng cây, bón phân, vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất

III - ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT

1. Khái niệm

Là khả năng của đất, cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa chất độc hại, đảm bảo cho cây đạt năng suất cao.

2. Phân loại

Tuỳ theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia thành 2 loại:

- Độ phì nhiêu tự nhiên: Độ phì nhiêu được hình thành dưới thảm thực vật tự nhiên, không có sự tác động của con người.

- Độ phì nhiêu nhân tạo: Độ phì nhiêu được hình thành trong hoạt động sản xuất của con người.

Hoạt động sản xuất con người có vai trò nhất định trong độ phì nhiêu của đất, tuy nhiên độ phì nhiêu chỉ là khả năng đất cho năng suất cây trồng cao.

Trong sản xuất để sản xuất nông, lâm nghiệp ngoài độ phì nhiêu của đất cần có các điều kiện:

- Giống tốt

- Thời tiết thuận lợi

- Đặc biệt cần chế độ chăm sóc tốt, hợp lý

Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Công nghệ lớp 10 có đáp án hay khác:

Giới thiệu kênh Youtube Tôi