Chuột rút là gì? Chuột rút là tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau dữ dội ở một bắp thịt, làm cho bệnh nhân không tiếp tục cử động được nữa. Tuy mọi bắp thịt đều có thể bị chuột rút, nhưng bệnh hay xảy ra ở cẳng chân, đùi, bàn tay, bàn chân và cơ bụng. Chuột rút sẽ gây nguy hiểm nếu bạn đang bơi dưới nước, ngồi gần bếp lửa, khi đang lái xe. Show Những người dễ bị chuột rútChứng hay bị chuột rút (đồng bào miền Nam gọi là vọp bẻ) thường xảy ra khi chúng ta vận động quá sức. Các đối tượng dễ bị chuột rút là: vận động viên thể thao, người leo núi, leo cầu thang nhiều tầng, phụ nữ mang thai... Lao động, tập luyện, trèo đèo leo dốc với cường độ cao, cơ thể bị mất nước, mất muối... đều dễ bị chuột rút.  Bệnh thường xảy ra trong các trường hợp: ngủ ban đêm, khi đang vận động cơ bắp trong thời gian dài liên tục, nhất là khi mệt mỏi, đói, khát nước. Lý giải nguyên nhân bị chuột rút thường xảy ra vào ban đêm khi ngủ, các nhà chuyên môn cho rằng, người nào mà ban ngày lao động nặng nhọc bị mệt mỏi hoặc đứng lâu trên nền cứng, do cơ bắp không hoạt động, căng thẳng thì ban đêm bị chuột rút. Chuột rút trong khi đang vận động thường gặp ở các bắp thịt lớn gây ra chuột rút bắp chân và đùi. Khi đó cơ bắp bị mệt mỏi, vận động quá lâu, quá mạnh, vận động khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, cơ thể bị mất muối làm giảm nồng độ K, Mg, Na, Ca trong máu. Thêm nữa, tình trạng vận động nhiều còn gây lắng đọng acid lactic trong bắp thịt, dẫn đến rối loạn dẫn truyền tín hiệu giữa dây thần kinh và cơ bắp, nên dù bộ não muốn cơ thư giãn sau khi cử động nhưng cơ vẫn tiếp tục co rút gây ra đau. Như vậy, những người ngồi làm việc lâu, không thay đổi tư thế cũng thường bị chứng co cứng cơ. Thời tiết nóng bức mà vận động cơ thể sẽ ra nhiều mồ hôi gây mất nước và mất muối cũng rất dễ bị chuột rút khi vận động mạnh và kéo dài. Những người sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh như statin, prednison, thuốc lợi tiểu làm giảm kali và manhê cũng dễ bị chuột rút. Bệnh nhân bị các bệnh: tiểu đường, Parkinson, đường huyết thấp, thiếu máu, bệnh tuyến giáp, bệnh thận đang lọc máu, rối loạn tuần hoàn, bệnh giãn tĩnh mạch chi dưới đều dễ bị chuột rút. Thai phụ hay bị chuột rút là thiếu chất gì? từ tháng thứ 6 trở đi của thai kỳ do thiếu calcium, phospho, magnesium, do sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép vào các mạch máu ở chi dưới hoặc do các cơ ở chi dưới phải mang sức nặng của cơ thể.
Cách xử trí khi bị chuột rút Đang vận động bất ngờ bị chuột rút sẽ rất đau bắp thịt, khiến phải dừng lại ngay không cử động được nữa. Muốn khỏi đau nhanh chóng cần thực hiện các thao tác sau đây: dừng vận động, cố gắng thả chùng chi bị bệnh để thư giãn bắp thịt đang bị co rút. Nhẹ nhàng xoa bóp bắp cơ, nếu có dầu nóng thì thoa dầu lên vùng da của bắp thịt đang bị co rút rồi xoa bóp nhẹ nhàng. Nếu chuột rút ở cẳng chân, bạn nên nhẹ nhàng vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn chân lên cao hướng về đầu gối. Khi chân hay bị chuột rút ở bắp đùi, cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống. Trường hợp chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để thư giãn cơ hoành đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực. Uống nước trà đường nóng, cà phê pha ngọt, nước oresol, nước cam, nước chanh... Sau khi đã qua cơn đau, về nhà bạn có thể tắm nước nóng để thư giãn bắp thịt. Bạn nên đi giày vừa chân, gót giày không quá cao. Bị chuột rút uống thuốc gì? Có thể dùng một số loại thuốc thuốc điều trị chuột rút như: vitamin E, thuốc thư giãn cơ... Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây nguy hiểm. Nhưng nếu chuột rút xảy ra khi đang lái xe, điều khiển máy móc, đang bơi dưới nước... thì có thể gây tai nạn, chết đuối. Nếu thỉnh thoảng bạn mới bị chuột rút thì không đáng ngại. Nhưng nếu bạn thường xuyên bị chuột rút, hoặc bị chuột rút gây đau đớn, thì cần đi khám bệnh, xét nghiệm để được chẩn đoán và điều trị đúng bệnh gây ra chuột rút.
Bạn hoàn toàn có thể phòng tránh chuột rút bằng cách: uống nước đầy đủ, tốt nhất là các loại nước giàu chất khoáng như: nước oresol, nước chanh đường muối, nước dừa… trước, trong và sau khi luyện tập, lao động, đi bộ, leo núi. Khởi động thật tốt trước khi vận động cơ thể, trước mỗi buổi tập. Tập thư giãn cơ bắp trước và sau mỗi lần tập luyện. Tập vươn duỗi chân vào buổi tối trước khi đi ngủ và buổi sáng khi thức dậy. Khi ngồi, co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt, để máu dễ dàng lưu thông ở bắp thịt cẳng chân. Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ các chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Hạn chế dùng các chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia. Ðiều trị tích cực các bệnh là nguyên nhân gây chuột rút nói trên.
Chuột rút, hay còn gọi là vọp bẻ, là một hiện tượng khá thường gặp. Đây là một hiện tượng có thắt cơ liên tục, ngoài ý muốn. Khi bị chuột rút bạn thường có cảm giác rất đau, đột ngột phải dừng hoạt động trong chốc lát. Mặc dù chuột rút thường vô hại, một số trường hợp chuột rút kéo dài có thể ảnh hưởng đến cơ. Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa chuột rút xảy ra. Việc trang bị những kiến thức cơ bản về chuột rút phần nào giúp giải tỏa những thắc mắc và lo âu của bạn. Vì vậy, hãy cùng YouMed tìm hiểu những thông tin đó trong bài viết sau đây nhé! 1. Chuột rút là gì?Chuột rút là sự co thắt đột ngột, không tự ý xảy ra ở nhiều cơ. Thông thường. chuột rút sẽ kéo dài từ vài giây cho đến vài phút. Tình trạng có thắt cơ này thường gây đau, thậm chí rất đau, và có thể tác động đến nhiều nhóm cơ khác nhau. Cường độ cơn đau của chuột rút có thể khiến bạn phải thức giấc vào ban đêm hoặc khó khăn trong đi lại. Những nhóm cơ ở chân là những nhóm cơ thường bị ảnh hưởng: vùng cơ bắp chân, mặt sau đùi, phía trước đùi. Tuy nhiên, bạn cũng có thể bị chuột rút ở những nhóm cơ ở:
Trong một số trường hợp, khi bị chuột rút, bạn có thể sờ thấy một khối cơ bên dưới da của bạn. Tập luyện thể thao hoặc lao động thể chất trong thời gian dài, đặc biệt trong thời tiết nóng, có thể dẫn đến chuột rút. Một số loại thuốc hoặc tình trạng bệnh lý nào đó cũng có thể gây nên chuột rút. Bạn thường có thể tự điều trị chuột rút tại nhà bằng các biện pháp tự chăm sóc. 2. Nguyên nhân của chuột rút là gì?Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chuột rút. Có thể kể đến một số nguyên nhân thường gặp như:
Tuy nhiên, nhiều trường hợp, nguyên nhân dẫn đến chuột rút là không rõ ràng. Mặc dù hầu hết chuột rút là vô hại, một số trường hợp có liên quan đến một tình trạng sức khỏe nào đó. Có thể kể đến như:
Các động mạch nuôi dưỡng chân của bạn có thể bị hẹp. Điều này có thể dẫn đến giảm cung cấp máu cho cơ bắp ở chân. Khi bạn đi lại, chơi thể thao…, sự thiếu máu này có thể gây nên cơn đau như chuột rút. Những cơn chuột rút này có thể biến mất khi bạn dưng hoạt động. Dây thần kinh tủy sống bị chèn ép cũng có thể tạo ra cơn đau giống chuột rút ở chân. Cơn đau này thường tồi tệ hơn khi bạn đi lại. Đi lại với tư thế hơi gấp phía trước – ví dụ như bạn đẩy một giỏ hàng đi trước bạn – có thể cải thiện hoặc trì hoãn sự xuất hiện các triệu chứng này. Quá ít kali, calci hay magie trong thực đơn có thể góp phần gây nên chuột rút. Thuốc lợi tiểu – thuốc thường kê cho những người cao huyết áp – cũng có thể gây thiếu những khoáng chất này.
3. Ai dễ bị chuột rút?Những yếu tố có thể khiến bạn dễ bị chuột rút hơn những người khác. Có thể kể đến là: Những người lớn tuổi sẽ bị mất dần khối cơ bắp theo thời gian. Vì vậy, những phần cơ bắp còn lại sẽ phải tăng hoạt động. Do đó, chúng dễ bị mỏi cơ hơn nhiều. Những vận động viên dễ bị mệt mỏi và mất nước khi họ tham gia thể thao trong thời tiết nóng bức. Tình trạng này khiến họ dễ bị chuột rút hơn. Có thắt cơ rất thường gặp khi bạn mang thai. Bạn có thể dễ bị chuột rút hơn nếu bạn bị đái tháo đường, rối loạn thần kinh, gan, thận, hoặc tuyến giáp. 4. Triệu chứng của chuột rút là gì?Hầu hết chuột rút xuất hiện ở chân, đặc biệt là khối cơ vùng bắp chân. Bên cạnh cơn đau chói, đột ngột, bạn cũng có thể cảm thấy hoặc thấy một khối cơ ngay dưới da của bạn. Chuột rút thường vô hại và không yêu cầu sự chăm sóc y tế. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ, nếu tình trạng chuột rút của bạn:
Những dấu hiệu này có thể chỉ ra một tình trạng y tế nào đó. 5. Chẩn đoán chuột rút như thế nào?Để biết được nguyên nhân của chuột rút, bác sĩ sẽ thực hiện một bài kiểm tra thể chất cho bạn. Họ có thể hỏi bạn một số câu hỏi.Có thể kể đến là:
Bạn cũng có thể cần làm một xét nghiệm máu. Mục đích để kiểm tra nồng độ kali, canci trong máu của bạn, cũng như chức năng gan, thận, tuyến giáp. Nếu là phụ nữ, bạn cũng có thể làm xét nghiệm kiểm tra mang thai hay không. Ngoài ra đo điện cơ cũng là một xét nghiệm để đo hoạt động cơ và kiểm tra những bất thường cơ nếu có. Chụp cộng hưởng từ cũng có thể là một xét nghiệm có ích. Đây là một công cụ hình ảnh tạo ra một bức tranh về tủy sống của bạn. Hãy báo cho bác sĩ của bạn nếu bạn cảm thấy yếu cơ, đau, hoặc mất cảm giác. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của rối loạn thần kinh. 6. Phải làm gì khi bị chuột rút?Khi đột ngột bị chuột rút, bạn có thể tự quản lí cơn chuột rút này.
7. Phải làm gì để ngăn ngừa tình trạng chuột rút xảy ra?Cách đơn giản nhất để ngăn ngừa chuột rút xảy ra là tránh hoặc hạn chế những tập luyện gây căng cơ hoặc gây chuột rút. Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp sau đây:
Những thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu có bất kì thắc mắc hay lo lắng gì, hãy liên hệ ngay với bác sĩ của bạn. Tuyệt đối không tự ý điều trị! Chuột rút là một tình trạng rất thường gặp trong đời sống. Đây là một tình trạng co thắt cơ đột ngột, gây đau và thường diễn ra trong thời gian ngắn. Những khối cơ vùng chân thường dễ bị chuột rút hơn. Thông thường chuột rút thường vô hại. Hy vọng bài viết cung cấp được những thông tin hữu ích về tình trạng chuột rút nhằm giải tỏa bớt lo âu của bạn đọc. Đừng ngại để lại những thắc mắc ở phần bình luận, cũng như chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích. Mong nhận được những phản hồi cũng như đồng hành cùng bạn ở những bài viết kế tiếp. YouMed luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn! |
