Thanh minh từ ngày nào đến ngày nào năm 2024

Dù không là ngày lễ Tết lớn trong năm nhưng Tết Thanh minh lại mang đậm nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Vậy ngày Tết Thanh minh là gì? Tết Thanh minh có ý nghĩa như thế nào và Tết Thanh minh năm nay rơi vào ngày nào?

Tết Thanh minh là một phong tục truyền thống có tính nhân văn, nhắc nhở chúng ta sống hướng về cội nguồn, niệm tâm tri ân, tỏ lòng thành kính của mình đối với những người đi trước.

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, Tiết Thanh minh là 1 trong 24 tiết khí. Tiết khí này được lập lịch theo quan niệm của các quốc gia phương Đông.

Về mặt nghĩa đen, thanh là khí trong, minh là sáng sửa. Tiết Thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng. Tiết Thanh minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày.

Tiết Thanh minh kéo dài khoảng 15 - 16 ngày, và ngày đầu tiên được gọi là Tết Thanh minh. Vào năm 2023, Tết Thanh minh sẽ nhằm ngày 5/4 Dương lịch (15/2 Âm lịch), sau khi kết thúc tiết xuân phân và kéo dài đến ngày 20/4.

Ngoài Tết Thanh minh, vào những ngày đầu năm tháng 3 còn có Hội Đạp Thanh hay còn gọi là hội giẫm cỏ. Đây là lễ hội cũng có nguồn gốc từ Trung Quốc trong dịp này, nam nữ sắm sửa cho mình quần áo đẹp để cùng đi chơi xuân.

Hiện nay, ở Việt Nam không còn lưu truyền lễ hội này nữa nhưng vẫn chúng ta vẫn có thể biết được lễ hội này qua đoạn thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du:

"Thanh minh trong tiết tháng ba,

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,

Gần xa nô nức yến anh,

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,

Dập dìu tài tử giai nhân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm"

Ý nghĩa của Tết Thanh minh

Dân gian quan niệm “sống có nhà, chết có mồ”. Tức là đối với người khuất thì mộ là nhà; đối với người sống thì ngôi mộ khiến cho ta có cảm giác được gần, là nơi thể hiện tình cảm với người đã khuất.

Vào ngày Tết Thanh minh, chúng ta tưởng nhớ đến người thân đã mất bằng cách chăm sóc, dọn dẹp mộ của họ. Nếu như người thân của mình còn ở trong cõi ngạ quỷ, vong linh, thì họ vẫn được yên lòng. Đây là tấm lòng nghĩa cử tốt đẹp của người sống đối với người đã khuất.

Hơn nữa, việc tạ lễ như vậy cũng sẽ giúp cho những vị thần linh cai quản ở vùng đó có thêm phước báu, người thân của mình cũng được an ổn hơn.

Do vậy, Tết Thanh minh là một phong tục truyền thống có tính nhân văn, nhắc nhở chúng ta sống hướng về cội nguồn, niệm tâm tri ân, tỏ lòng thành kính của mình đối với những người đi trước.

Người Việt thường làm gì trong Tết Thanh minh?

Ngày Tết Thanh minh gắn với nghi lễ tảo mộ, sửa sang lại phần mộ của gia tộc cho khang trang, sạch sẽ hơn. Vì thế, đây cũng là dịp để mọi người tri ân, tưởng nhớ những người thân đã mất.

Theo TS Nguyễn Ánh Hồng - Trưởng khoa Văn hóa Phát triển (Học viện Báo chí và Tuyên truyền), vào ngày Thanh minh, người dân đi tảo mộ gia tiên và làm lễ cúng gia tiên sau tảo mộ. Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên và thắp hương cho người đã khuất.

Dịp Thanh minh, các nghĩa trang thường nhộn nhịp, bởi trẻ con cũng được cho đi theo để nhận biết mộ phần của tổ tiên, học hỏi các nghi lễ truyền thống.

Những người sống xa quê cũng thường thu xếp công việc để về quê tảo mộ. Nhiều người không về đúng ngày Tết Thanh minh. Thế nhưng, họ có thể về bất kỳ ngày nào miễn vẫn còn trong tiết Thanh minh.

Sự nhân văn của người Việt cũng thể hiện trong dịp Thanh minh qua việc giúp sửa sang, quét tước cho những ngôi mộ vô chủ, hoặc những mộ phần ít người thăm viếng. Khi thắp hương cho mộ phần gia tộc mình, mọi người thường thắp cho mỗi ngôi mộ xung quanh một nén hương.

Tết Thanh Minh là một ngày lễ đến sau ngày Lập xuân 45 ngày, không có ngày cố định, thông thường sẽ bắt đầu từ ngày 4/4 hoặc ngày 5/4 dương lịch hàng năm và kết thúc vào khoảng 20-21/4 dương lịch.

Tết Thanh Minh, còn được gọi là Tết Hàn thực, là dịp để tưởng nhớ và cúng dường các tổ tiên.

Ngày này, người Việt thường thăm mộ các bậc tổ tiên, làm sạch và trang trí mộ, cúng dường bằng cách đốt vàng mã, hóa vàng giấy, cúng thức thức và đặt lễ vật khác nhau.

Tết Thanh Minh thường được xem là dịp để tri ân, kính nhớ đến ông bà, tổ tiên, và cũng là dịp để gia đình sum họp, tưởng nhớ những người đã khuất.

Trong nền văn hóa Việt Nam, việc tôn trọng và thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên có ý nghĩa lớn.

Tết Thanh Minh mang theo nhiều ý nghĩa quan trọng trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Cụ thể như sau:

(1) Tưởng nhớ tổ tiên

- Tết Thanh Minh là dịp quan trọng để tưởng nhớ và tôn vinh tổ tiên.

- Người Việt tin rằng cúng dường và thăm mộ vào dịp này giúp bảo vệ và mang lại phúc lợi cho họ.

(2) Giữ gìn mộ

- Tết Thanh Minh người thân thường thăm mộ và làm sạch khu vực nghĩa trang, đặt hoa và cúng dường.

- Hành động này thể hiện lòng tri ân và tôn trọng đối với người đã khuất.

(3) Kết nối gia đình

- Tết Thanh Minh thường là dịp để gia đình tụ tập, sum họp và thể hiện tình cảm thân thiết.

- Người thân gặp nhau để cùng nhau thực hiện nghi lễ cúng dường và chia sẻ những kỷ niệm về người đã mất.

Như vậy, Tết Thanh Minh đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối con người với nguồn gốc, tôn trọng truyền thống và duy trì tinh thần đoàn kết gia đình.

Nội dung trên chỉ mang tính chất tham khảo!

Tết Thanh minh là gì? Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? (Hình từ Internet)

Tết Thanh minh 2024 có được đốt pháo hoa không?

Căn cứ Điều 17 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định sử dụng pháo hoa:

Sử dụng pháo hoa

1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Theo quy định trên, Tết Thanh minh 2024 không được đốt pháo hoa. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau:

- Lễ, tết.

- Sinh nhật

- Cưới hỏi

- Hội nghị

- Khai trương

- Ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

Lưu ý: Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Trường hợp tổ chức, cá nhân sử dụng pháo hoa trái phép thì bị xử phạt hành chính. Cụ thể như sau: (Quy định tại Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP và Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP)

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân.

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với tổ chức

Ngoài ra, tổ chức, cá nhân bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.