Forbes Việt Nam vừa công bố danh sách 50 thương hiệu dẫn đầu trong các lĩnh vực kinh doanh tại Việt Nam. Tổng giá trị thương hiệu của danh sách 2020 đạt hơn 12,6 tỷ USD, tăng 22% so với danh sách lần thứ ba. Show Trong đó, 10 thương hiệu dẫn đầu gồm các tên tuổi quen thuộc như Viettel, Vinamilk, VNPT, Sabeco, Vinhomes, MobiFone, Masan Consumer, Vietcombank, FPT, Vincom Retail, với tổng giá trị hơn 8,1 tỷ USD, tăng khoảng 17% so với năm ngoái. Top 10 này chiếm 30% tổng giá trị của danh sách.  FPT là thương hiệu Công nghệ duy nhất trong Top 10 và thuộc top 20 thương hiệu Việt Nam có giá trị trên 100 triệu USD. Thương hiệu FPT trị giá 217,7 triệu USD, cách xa thương hiệu công nghệ top 50 khác là VNG (vị trí 25, trị giá 69,3 triệu USD). Đây là năm thứ 8 liên tiếp FPT lọt Top 50 thương hiệu có giá trị nhất Việt Nam do Forbes Việt Nam bình chọn. Đứng đầu danh sách năm nay là Viettel, với giá trị thương hiệu hơn 2,9 tỷ USD, tiếp theo là Vinamilk, với giá trị thương hiệu hơn 2,4 tỷ USD. Như vậy, vị trí xếp hạng của hai thương hiệu này đã đổi cho nhau so với bảng xếp hạng năm ngoái. Danh sách 2019 ghi nhận, giá trị thương hiệu của Viettel và Vinamilk lần lượt là 2,1 và 2,2 tỷ USD. Danh sách 50 thương hiệu dẫn đầu năm 2020 được xếp theo từng ngành. Phần lớn có bề dày hoạt động trên 10 năm. Xét theo lĩnh vực, hai nhóm ngành có nhiều đại diện nhất gồm nhóm thực phẩm – đồ uống và nhóm dịch vụ tài chính, đều có 9 đại diện; tiếp theo là bất động sản, công nghệ, nguyên liệu, bán lẻ. Forbes Việt Nam thực hiện danh sách này theo phương pháp của Forbes (Mỹ), tính toán vai trò đóng góp của thương hiệu vào hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Những thương hiệu giá trị nhất là thương hiệu đạt mức doanh thu lớn trong các ngành mà thương hiệu đóng vai trò chủ đạo. Sau khi lập danh sách sơ bộ hơn 100 công ty có thương hiệu mạnh, sản phẩm có độ phủ và mức độ nhận biết cao với người tiêu dùng, Forbes Việt Nam tính toán thu nhập trước thuế và lãi vay, sau đó xác định giá trị đóng góp của tài sản vô hình. Việc tính toán dựa trên báo cáo tài chính của các công ty. Giá trị thương hiệu chung cuộc được xác định dựa trên chỉ số P/E trung bình ngành trong khu vực. Với công ty chưa niêm yết, tạp chí này áp dụng phương pháp so sánh với công ty cùng ngành, cùng quy mô đã niêm yết để xác định giá trị thương hiệu. Tuy nhiên, Forbes Việt Nam cũng lưu ý họ không tính toán thương hiệu của các doanh nghiệp kinh doanh độc quyền, doanh nghiệp kinh doanh bán buôn, thương hiệu không tác động đến hành vi người dùng. Phương pháp tính toán dựa trên số liệu, dù đã nỗ lực, Forbes Việt Nam thừa nhận chưa có đủ thông tin để xác định giá trị thương hiệu của một số doanh nghiệp nhà nước và tư nhân lớn khi doanh nghiệp không công khai số liệu. Vì vậy, các công ty đại chúng chiếm một tỷ lệ lớn trong danh sách. Cách đây không lâu, FPT cũng giành giải thưởng Thương hiệu Nhà tuyển dụng hấp dẫn nhất trong lĩnh vực CNTT do Tổ chức tư vấn châu Á về nguồn nhân lực Anphabe vinh danh. 6 tháng đầu năm 2020, FPT đạt tổng doanh thu và lợi nhuận trước thuế (LNTT) lần lượt là 13.611 tỷ đồng và 2.428 tỷ đồng, tăng trưởng tương ứng 9% và 14% so với cùng kỳ. Biên LNTT của Tập đoàn tiếp tục duy trì ở mức cao, đạt 17,8% so với 17,1% cùng kỳ năm 2019. Lợi nhuận sau thuế và lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ 6 tháng đầu năm tăng trưởng lần lượt 13,5% và 14,7%, đạt tương ứng 2.021 tỷ đồng và 1.626 tỷ đồng. Lãi cơ bản trên cổ phiếu đạt 2.078 đồng, tăng trưởng 14,1% so với 6 tháng 2019. Trong năm 2020, FPT đặt kế hoạch doanh thu 32.450 tỷ đồng, tăng 17% và lợi nhuận trước thuế 5.510 tỷ đồng, tăng 18% so với năm trước. Chính sách cổ tức dự kiến là tiền mặt 20% và sẽ do ĐHĐCĐ thường niên 2021 quyết định cụ thể. Tiên phong trong đào tạo, ĐH FPT cũng trong guồng quay phát triển công nghệ. Trường Đại học FPT từng là đại diện duy nhất của Việt Nam nhận giải thưởng danh giá ICT Education Award 2018 của Tổ chức Công nghiệp Điện toán châu Á (ASOCIO). Bên cạnh đó, ngành Công nghệ thông tin của trường cũng nhiều năm liền nhận được danh hiệu Sao Khuê trong lĩnh vực đào tạo. Walmart, Saudi Aramco, Amazon, PetroChina và Sinopec có doanh thu cao hơn GDP Việt Nam. Tuy nhiên, việc so sánh doanh thu của một tập đoàn với quy mô nền kinh tế của một quốc gia chỉ mang tính chất tham khảo để dễ hình dung độ lớn của con số, bởi bản chất của những thống kê này là khác nhau. Theo Tổng cục Thống kê, vào năm 2022, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa Việt Nam đạt 409 tỷ USD. Còn theo CompaniesMarketCap.com, doanh thu 4 quý gần nhất của Walmart, Saudi Aramco, Amazon, Petro China và Sinopec nằm trong khoảng 472 - 600 tỷ USD. Apple, gã khổng lồ công nghệ có vốn hóa lớn nhất thế giới, có doanh thu dưới 400 tỷ USD. Hai trong số 5 tập đoàn top đầu là doanh nghiệp bán lẻ, thường có doanh thu cao nhưng biên lợi nhuận thấp. Ba đại diện còn lại là các tập đoàn dầu khí quốc doanh. Trong đó, Saudi Aramco là công ty có lợi nhuận cao nhất thế giới (bằng hơn 50% doanh thu trong 4 quý gần nhất). Walmart là tập đoàn có doanh thu lớn nhất thế giới, Saudi Aramco và Amazon lần lượt đứng sau. Doanh thu và GDP: Tương đồng và khác biệtMột điểm cần lưu ý là doanh thu của các công ty và GDP của quốc gia có bản chất và phương pháp thống kê khác nhau. Việc so sánh doanh thu và GDP chỉ mang tính chất tham khảo, để người đọc dễ hình dung độ lớn của số liệu. Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong khi đó, GDP là chỉ tiêu đo lường tổng giá trị thị trường của tất cả hàng hoá và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia trong một khoảng thời gian. Tuy vậy, doanh thu và GDP có điểm chung là cả hai đều là những thống kê mang tính thời kỳ, được đo đếm trong một quý, một năm, .... Trái lại, giá trị niêm yết của doanh nghiệp hay vốn hóa của thị trường chứng khoán là biến số mang tính thời điểm, chỉ đúng tại một thời khắc nhất định. Vì vậy, phép so sánh giữ doanh thu với GDP hợp lý hơn phép so sánh giữa vốn hóa cổ phiếu với GDP. Doanh thu của doanh nghiệp không phải là yếu tố cấu thành nên GDP. Về lý thuyết, doanh thu của các tập đoàn có thể nhỏ hơn, ngang bằng hoặc lớn hơn GDP của một nước. Ví dụ, doanh thu năm 2022 của ArcelorMittal, một công ty sản xuất thép có trụ sở ở Luxembourg, là 83,75 tỷ USD; còn GDP của Luxembourg theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) là hơn 82 tỷ USD. Nếu so sánh với lợi nhuận, GDP Việt Nam cao hơn tất cả doanh nghiệp trên thế giới. Quy mô nền kinh tế Việt Nam xấp xỉ bằng lợi nhuận của Saudi Aramco và Apple cộng lại. Trong khi đó, lợi nhuận của Walmart, Amazon, PetroChina hay Sinopec chỉ bằng GRDP của một tỉnh hoặc thành phố của Việt Nam. GRDP của Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2022 là khoảng 56 tỷ USD. Lợi nhuận của Walmart trong năm tài chính 2022 chỉ khoảng 14 tỷ USD. Tốc độ tăng trưởngĐối với mỗi quốc gia và cả doanh nghiệp, đôi khi giá trị tuyệt đối của GDP, lợi nhuận hay doanh thu không quan trọng bằng tốc độ tăng trưởng của những chỉ số này. Nhiều công ty công nghệ được định giá hàng chục, thậm chí cả trăm tỷ USD, nhưng lại có lợi nhuận âm hoặc rất thấp. Bất chấp việc không mang lại lợi nhuận, các nhà đầu tư vẫn sẵn sàng đổ tiền vào những doanh nghiệp này, bởi kỳ vọng rằng một ngày nào đó công ty sẽ chuyển lỗ thành lãi. Tương tự, một quốc gia có thể có xuất phát điểm thấp, nhưng nếu duy trì được tốc độ tăng trưởng cao thì sẽ nhanh chóng bắt kịp với những nước giàu có hơn. Nếu tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng như hiện nay, tới năm 2027, Việt Nam sẽ vượt qua cả Singapore lẫn Malaysia, trở thành nền kinh tế lớn thứ ba Đông Nam Á, theo dự báo của IMF. Nhóm cổ phiếu dầu khí thường không được định giá cao như công nghệ do khả năng tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận không lớn. Có thể thấy từ biểu đồ ở trên, GDP Việt Nam tăng trưởng khá ổn định, ở mức khoảng gần 6%/năm. Trong khi đó, doanh thu của các tập đoàn dầu khí như Sinopec, PetroChina lại không ổn định, có năm tăng, năm giảm, phụ thuộc vào giá năng lượng thế giới. (Doanh thu của Saudi Aramco không được liệt kê do công ty mới niêm yết). Gã khổng lồ bán lẻ Walmart có tốc độ tăng trưởng doanh thu trung bình chỉ khoảng 2,7% trong 9 năm qua, do đặc thù của lĩnh vực kinh doanh. Amazon cũng hoạt động trong ngành bán lẻ nhưng đồng thời có mảng công nghệ quy mô lớn với dịch vụ lưu trữ đám mây cho các website trên toàn cầu. Trong 9 năm gần nhất, trung bình doanh thu của Apple tăng trưởng khoảng 9,9% mỗi năm, trong khi tốc độ của Amazon lên tới 23,9%/năm. Những công ty có doanh thu lớn hơn GDP Việt Nam đang làm gì?Walmart
Walmart là tập đoàn bán lẻ của những cái nhất: doanh thu cao nhất, nhiều nhân viên nhất, chủ sở hữu là gia đình giàu có nhất nước Mỹ, nhà nhập khẩu nhiều hàng hóa nhất tại Mỹ. Walmart hiện đang có 2,3 triệu nhân viên, 10.500 cửa hàng trên toàn thế giới, tổng diện tích mặt sàn của siêu thị đạt 99 km2, bằng 2/3 diện tích một quốc gia nhỏ ở châu Âu là Liechtenstein. Mỗi năm, Walmart nhập khẩu hàng chục tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ, làm trầm trọng thêm thâm hụt thương mại và khiến nước Mỹ mất hàng trăm nghìn việc làm. Saudi AramcoTập đoàn dầu khí quốc doanh của Arab Saudi đang là công ty có vốn hóa lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Apple. Saudi Aramco đã có một năm thành công nhờ giá năng lượng tăng mạnh. Công ty cũng có lợi nhuận cao nhất thế giới, gấp hơn hai lần của Apple. Biên lợi nhuận của tập đoàn này lên tới 55%, cao hơn nhiều so với mặt bằng chung của ngành dầu khí, nhờ vào chi phí sản xuất dầu tại Arab Saudi rất thấp. Dầu mỏ của Arab Saudi là một trong những loại nhiên liệu dễ khai thác nhất thế giới. Chi phí để sản xuất một thùng dầu của Arab Saudi chỉ khoảng 10 USD, trong khi giá dầu hiện nay là khoảng 80 USD/thùng. AmazonAmazon tuy hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, nhưng lại có tốc độ tăng trưởng doanh thu như một công ty công nghệ. Nếu tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng như hiện nay, Amazon sẽ sớm vượt Walmart, trở thành tập đoàn có doanh thu lớn nhất thế giới. Lợi nhuận trong những năm gần đây của Amazon cũng đang được cải thiện. PetroChina, SinopecPetroChina, Sinopec và CNOOC là ba doanh nghiệp dầu khí quốc doanh lớn nhất Trung Quốc. Doanh thu của CNOOC thấp hơn hai người anh em còn lại, chỉ vào khoảng 250 tỷ nhân dân tệ (36 tỷ USD) mỗi năm PetroChina là nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất Trung Quốc, trong khi Sinopec là doanh nghiệp lọc dầu lớn nhất thế giới. |
