Phật thích ca sinh ở đâu

Hàng trăm năm qua, tín đồ đạo Phật thường tin nơi chào đời của Phật Thích Ca là ở Ấn Ðộ. Nhưng các sự kiện gần đây lại khẳng định Ðức Phật chào đời ở Nepal.

Sách giáo khoa sai?

Hồi cuối năm 2011, Đại sứ Nepal tại Hàn Quốc là Kamal Prasad Koirala đã viết lá thư 4 trang gởi Tổng thống Hàn Quốc lúc đó là ông Lee Myung-bak, đề nghị ông chỉ đạo Bộ Giáo dục Hàn Quốc sửa một thông tin sai về nơi sinh của Đức Phật trong sách giáo khoa (SGK) lịch sử Hàn Quốc. Cụ thể: SGK “đạo đức phần 1” cấp tiểu học Hàn Quốc viết: ”Đức Phật sinh tại lâu đài Khapila ở Ấn Độ”, còn sách “lịch sử thế giới” cấp trung học nêu Đức Phật chào đời trong hoàng tộc Brahmin và nơi sinh của Ngài  là Ấn Độ.

Nhưng Đại sứ Koirala khẳng định Đức Phật sinh ở Lumbini thuộc lãnh thổ Nepal: “Với tất cả sự khiêm tốn, tôi xin ngài chú ý sự thật về nơi sinh của Đức Phật mà từ lâu nay nhiều học giả đã viết sai. Ý thức được ý nghĩa và tình cảm của vô số tín đồ, tôi chọn cơ hội này để khẳng định sự thật với đề nghị khiêm cung chỉnh sửa thông tin”.

Trong thư, ông Koirala còn nêu khi Ấn Độ còn là thuộc địa của Anh (Ấn Độ độc lập năm 1947) một số người Anh đã viết Đức Phật sinh ở Ấn Độ, và đến nay hàng trăm triệu phật tử trên thế giới vẫn tin như thế. 

Ông Koirala nêu thực ra Đức Phật sinh ở vùng trồng lúa Lumbini (cách thủ đô Kathmandu của Nepal 107km về phía tây nam) và cách biên giới Ấn Độ 32km, nhưng các học giả vẫn chọn thông tin cũ trong Cục Tàng thư Anh, khiến nhiều người hiện nay vẫn lúng túng khi trả lời về nơi sinh của người sáng lập đạo Phật: “Do Ấn Độ bị Anh đô hộ, các nhà sử học Anh bắt đầu viết lịch sử Phật bằng tiếng Anh, nêu Đức Phật chào đời ở Ấn Độ. Sai sót này xảy ra không phải không có động cơ xấu. Thế kỷ 17, 18, 19, nhiều sử gia Anh vẫn chưa biết Lumbini ở đâu”, ông Koirala nói.

Vị đại sứ còn nói Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon cũng quan tâm đến việc phát triển Lumbini vì đó là nơi sinh của Đức Phật. Ông còn nêu Bảo tàng Anh từ ngày 7-11-2011 đã sửa nơi sinh của Đức Phật là ở Nepal. Ông tin tưởng Tổng thống Hàn Quốc sẽ lắng nghe đề nghị này, để học sinh và sinh viên Hàn Quốc không bị “học nhầm hiểu sai” về nơi sinh của Phật. Vị lãnh đạo Hàn Quốc đã hoan nghênh đề nghị của ông Koirala, và hứa Chính phủ Hàn Quốc sẽ xem xét vấn đề này.

Bia đá kỷ niệm

Những năm gần đây, sự tranh cãi nơi sinh của Đức Phật ở Ấn Độ hay Nepal xem ra đã được giải quyết: các nhà khảo cổ Nepal, Ấn Độ, Sri Lanka và Nhật Bản phát hiện được một bia đá đánh dấu nơi sinh của Đức Phật dưới nền ngôi chùa cổ Mayadevi ở vùng tây nam Nepal. Di tích này được lấy từ một căn phòng trong chùa và nhóm khảo cổ cho rằng nó xác nhận đó là nơi Đức Phật chào đời. 

Hơn 300 triệu phật tử trên thế giới đều thuộc lòng câu chuyện Đức Phật được mẹ sinh thế nào: Hoàng hậu Mayadevi (cũng là tên ngôi chùa) đang trên đường về nhà ở Ranggram (vùng Nawalparasi thuộc Nepal) thì lên cơn đau đẻ. Đến Lumbini khi chuẩn bị lâm bồn, bà tắm trong một ao thiêng rồi bước 25 bước đến một khu rừng và sinh con. Các sách cổ nêu Đức Phật sinh năm 623 trước Công nguyên, tức hơn 2.600 năm trước.

Phải 9 tháng sau cuộc phát hiện, các quan chức Nepal mới khẳng định bia đá kỷ niệm sự kiện được tìm thấy cách ao thiêng đúng 25 bước. Nó được tìm thấy trên một nền gạch có niên hạn thời Vua Ashoka, người thăm Lumbini gần 400 năm sau khi Hoàng hậu Maya rời ao thiêng tiến vào rừng sinh con trai. Phật tử tin ngay khi ra đời, đứa trẻ vùng dậy và bước 7 bước, và Thái tử Siddhartha Gautama (Đức Phật) được các tiên tri dự báo sẽ trở thành một nhà lãnh đạo vĩ đại, hoặc sẽ là một lãnh đạo tôn giáo nếu ngài đến thế gian để cứu nhân độ thế.

Vua cha muốn thái tử trở thành một nhà chinh phục nên cố gắng chăm sóc để con không bị bệnh tật. Nhưng ngày nọ, thái tử trốn khỏi cung điện, lần đầu tiên giác ngộ “đời là bể khổ” nhiều bệnh tật, đến tuổi phải chết. 29 tuổi, hoàng tử giã từ gia đình, rời khỏi cung điện, đi khất thực để tìm chân lý và những nơi ông đến giảng kinh đều ở những vùng nay thuộc Ấn Độ. Vì thế, các sử gia tin rắng Đức Phật sinh ở vùng biên giới Ấn Độ, nay thuộc phía đông bang Uttar Pradesh.

Năm 2009, Chính phủ Nepal cấm chiếu một bộ phim của Bollywood (kinh thành điện ảnh Ấn Độ) do phim này khẳng định nơi sinh của Đức Phật ở Ấn Độ. Ngành kiểm duyệt phim Nepal đã phải cắt đi một cảnh gây tranh cãi trong phim hài “Chandni Chowk đi Trung Hoa”, nhưng đĩa phim lậu vẫn được tuồn từ Ấn Độ vào Nepal. Cảnh này người kể chuyện được nghe nói Phật sinh ở Ấn Độ và cây bồ đề, nơi Phật đạt giác ngộ, là ở bang Bihar, Ấn Độ.

Di vật quý giá

Phật giáo dạy tín hữu không nên “tham, sân, si”, từ bỏ tài sản để sống đời khổ hạnh, nhưng chùa Fo Guang Shan ở Cao Hùng (Đài Loan) đã xây tổ hợp tưởng niệm hoành tráng “Buddha Memorial Center” để lưu giữ một di vật quý: một chiếc răng được cho là của Đức Phật, mà chùa này được một tu sĩ gửi năm 1998 sau khi ông lén mang ra khỏi Tây Tạng vào thời Cách mạng văn hóa ở Trung Quốc.

Công trình xây dựng này mất 5 năm, trên diện tích rộng 35 hecta ở một vùng nông thôn cách Cao Hùng khoảng 25km về phía đông bắc. Trông tổ hợp như một cung điện Trung Hoa, trung tâm triển lãm giống một kim tự tháp của người Maya cổ đại (bên Mexico). Đỉnh tháp là nơi đặt chiếc răng quý, cuối tổ hợp là tượng Phật cao 108m, được cho là tượng Phật ngồi cao nhất thế giới. Trong tổ hợp có 48 phòng ẩn để lưu giữ các hiện vật ngày nay, cứ mỗi thế kỷ sẽ mở một phòng. Một đồng hồ đếm ngược sẽ chỉ thời gian còn lại cho đến lần mở phòng sau.

Sư trụ trì cho biết công trình đã tiêu tốn hàng tỷ đôla Đài Loan. Một công ty du lịch nói các phân tích độc lập ước tính công trình tốn 330 triệu USD. Ni cô Miao Tan cho biết sư lập chùa là Hsing Yun, 85 tuổi muốn để lại một dấu ấn cho phật tử: “Nhiều người nói nên dùng tiền cứu giúp bệnh nhân và làm từ thiện, nhưng các điều ấy chỉ là tạm thời. Sư cụ muốn làm một việc gì đó cho thế giới có thể tồn tại 1.000 năm”.

Sri Lanka, Myanmar và Ấn Độ cũng khẳng định họ có lưu trữ răng Phật. Theo truyền khẩu của người Sri Lanka, khi Đức Phật qua đời, xác Ngài được hỏa thiêu tại Ấn Độ, và Arahat Khema lấy được chiếc răng trong giàn thiêu, đem tặng Vua Brahmadatte và được giữ tại Dantapuri (nay là Puri ở bang Orissa, Ấn Độ). Do có niềm tin ai sở hữu răng Phật sẽ có quyền lãnh đạo, nhiều cuộc chiến đã xảy ra để tranh giành chiếc răng này. Chùa Linh Quang ở công viên Badachu (Bắc Kinh, Trung Quốc), chùa Răng Phật ở khu phố Tàu (Singapore) cũng khoe có di vật quý giá này.

Xem lại Bát Phật

Ngày 23-12-2011, nghị sĩ Raghuvansh Prasad Singh thuộc Quốc hội Ấn Độ đã tiến hành vận động xin lại chiếc bát khất thực của Đức Phật, hiện đang được lưu trữ tại Bảo tàng Kabul (Afghanistan). Sứ quán Ấn Độ tại Kabul cũng tích cực vận động để đưa di vật này về Ấn Độ. Nó được cho là một chiếc bát lớn bằng da rắn màu nâu sậm. 

Theo truyền thuyết Ấn Độ, Đức Phật đã tặng chiếc bát cho cư dân thành phố Vaishali, nơi lưu giữ vật thánh này đến thế kỷ 1 sau Công nguyên. Sau đó, Vua Kanishka đem đến Pushapura (nay là Peshawar, Afghanistan) và tín đồ phật tử Trung Hoa đến đây hành hương còn nhìn thấy nó từ thế kỷ 3 đến thế kỷ 9. Sau này, nó được đem từ Kandahar về Kabul vào thời cựu Tổng thống Najibullah.

Thảo Hương ( sưa tầm)

Ngày rằm tháng tư âm lịch hằng năm là ngày kỷ niệm sự ra đời của Đức Phật (đại lễ Phật đản).

Đức Phật đản sinh ở đâu?

Nhiều người vẫn nghĩ Đức Phật ra đời ở Ấn Độ. Điều này có đúng không?

Đức Phật vốn là thái tử của vua Tịnh Phạn (Suddhodana), người đứng đầu tiểu quốc Thích Ca (Shakya) nằm ở vùng biên giới Ấn Độ - Nepal ngày nay, có kinh đô là Ca Tỳ La Vệ (Kapilavastu). Mẹ ngài là hoàng hậu Ma Da (Maya). Shakya là một thuộc quốc chịu ảnh hưởng của nước Kosala (thuộc 16 vương quốc lớn nhất trong hàng trăm tiểu quốc trên địa phận bán đảo Ấn Độ thời cổ đại).

Vậy vương quốc của vua Tịnh Phạn nằm ở đâu trên bản đồ hiện đại? Nhiều nhà khảo cổ xác định thành Kapilavastu  nằm tại ngôi làng Tilaurakot, thuộc huyện Kapilvastu, Nepal ngày nay. Một số nhà khảo cổ khác cho rằng thành này nằm tại làng Piprahwa, thuộc huyện Siddharth Nagar, bang Uttar Pradesh, Ấn Độ ngày nay. Cả hai địa điểm này đều có nhiều tàn tích khảo cổ có niên đại từ thời Phật tại thế.

Theo một số học giả, vùng kiểm soát của tiểu quốc Shakya có thể bao trùm cả 2 địa điểm trên. Tuy nhiên, đa số học giả ủng hộ quan điểm thành Kapilavastu cổ nằm ở Nepal.

Còn vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini), được cho là nơi Đức Phật ra đời, là địa điểm hành hương nổi tiếng nằm tại huyện Rupandehi, tỉnh số 5 của Nepal.

Đức Phật đản sinh thế nào?

Hoàng hậu Ma Da, vợ vua Tịnh Phạn, cũng là em con chú của ông. Họ lấy nhau đã 20 năm vẫn chưa có con. Theo truyền thuyết, vào một đêm trăng tròn, hoàng hậu nằm mơ được 4 thiên thần chở đến hồ Anotatta bên dãy Himalaya. Bà tắm trong hồ này và được các thiên thần mặc cho bộ quần áo của cõi trời, xức dầu thơm, trang điểm bằng những bông hoa tuyệt đẹp.

Theo các truyền thuyết Phật giáo, Đức Phật được sinh ra dưới một cây sala, vừa ra đời đã biết đi, biết nói.

Sau đó, một con voi trắng (biểu tượng thiêng liêng đối với người Ấn Độ cổ đại) dùng vòi nâng một bông hoa sen trắng xuất hiện, đi vòng quanh hoàng hậu 3 lần rồi đi vào bụng bà và biến mất. Từ hôm đó hoàng hậu mang thai. 

Sau 10 tháng thai nghén, gần đến ngày sinh (được cho là vào năm 624 hoặc 563 trước Công nguyên), theo phong tục, hoàng hậu Ma Da phải trở về nhà ngoại ở tiểu quốc Kolia để sinh nở. Trên đường, bà cho dừng kiệu rồi đi bộ dưới bóng cây sala trong vườn Lâm Tỳ Ni. Cơn đau chuyển dạ nổi lên, bà sinh Thái tử Tất Đạt Đa (Siddhārtha - nghĩa là toại nguyện) tại đây, khi đang đứng vịn vào một cành sala. Truyền thuyết kể rằng đứa trẻ bước ra từ bên hông phải của người mẹ vào rạng sáng ngày mồng 8 tháng Tư âm lịch theo Phật giáo Bắc tông hoặc vào ngày trăng tròn tháng Vesak theo Phật giáo Nam tông.

Một số truyền thuyết cũng cho rằng hoàng hậu đã tắm cho con trai mới sinh trong một cái ao gần đó. Truyền thuyết khác lại kể, các vị thần đã tạo ra mưa để tắm cho thái tử nhỏ. 

Tương truyền, khi Đức Phật đản sinh, ngài đi thiền hành 7 bước, dưới mỗi bước chân nở ra một đóa hoa sen. Đến bước thứ bảy, ngài dừng lại, một tay chỉ lên trời, một tay chỉ xuống đất, tuyên bố: "Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”.

Sau khi sinh con 7 ngày, hoàng hậu Ma Da qua đời. Em gái bà nối duyên với vua Tịnh Phạn, thay chị nuôi dạy thái tử khôn lớn. Để có thể hết lòng với con trai của người chị quá cố, bà gửi con ruột mình là Nanda cho một vú nuôi chăm sóc.

Những sự lạ thời thơ ấu của Đức Phật

Các kinh sách kể lại, hồi thái tử của vua Tịnh Phạn mới ra đời, đạo sĩ nổi tiếng A Tư Đà (Asita) xin vào thăm. Vua sai bế con trai ra đảnh lễ đạo sĩ, nhưng không ngờ, đứa trẻ chủ động quay về phía A Tư Đà và đặt hai chân lên đầu ông. Đạo sĩ đang ngồi trên ghế vội bật dậy, chắp tay chào hoàng tử và nói lời tiên tri rằng về sau, hài nhi này sẽ trở thành vĩ nhân cao quý nhất nhân loại. Nghe vậy, vua cha cũng làm lễ vái chào con mình.

Sau đó, đạo sĩ bật khóc, hết khóc lại cười. Mọi người hỏi tại sao thì ông nói, ông mừng vì sau này hoàng tử sẽ đắc quả Phật, và khóc vì biết mình không sống được đến ngày ấy để được thọ giáo với Phật.

Tranh vẽ cảnh vua Tịnh Phạn đảnh lễ với con trai mình trong ngày lễ hạ điền.

Một hôm, trong ngày lễ hạ điền, vua và quần thần áo mặc chỉnh tề, ra nơi hành lễ. Hoàng tử bé Siddhattha cũng được cung nữ đặt trong một cái kiệu, để dưới bóng mát một cây trâm. Thấy ai nấy vui vẻ xem lễ, các cung nữ trông nom thái tử cũng chạy đi xem, thế là dưới bóng cây tĩnh lặng, Siddhattha bắt tréo hai chân ngồi  theo lối kiết già, chăm chú theo dõi hơi thở vào ra… và đắc Sơ thiền. Các cung nữ nhớ ra nhiệm vụ, quay lại nhìn thấy cảnh ấy bèn báo đức vua. Vua Tịnh Phạn đến trước mặt hoàng tử đang tham thiền, vái chào và nói: "Này con yêu quý, đây là lần thứ hai, phụ vương đảnh lễ con".

Nhiều năm sau này, vua Tịnh Phạn còn có lần đảnh lễ thứ ba với con trai mình, đó là khi Thái tử Tất Đạt Đa đã chứng ngộ đạo quả, trở thành Phật và trở về thăm gia quyến.

Vi Huyền