Nguyên lý của biện pháp sinh học phòng trừ dịch hại là gì

Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng một cách hợp lí nhằm phát huy ưu điểm và khắc phục nhược điểm của mỗi biện pháp.

II. NGUYÊN LÍ CƠ BẢN PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG

- Trồng cây khoẻ

- Bản tồn thiên địch

- Phát hiện sâu, bệnh kịp thời

- Nông dân trở thành chuyên gia: nắm được kiến thức, vận dụng được vào thực tiễn sản xuất mà còn có khả năng phổ biến cho người khác áp dụng

III. BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG

1. Biện pháp kĩ thuật

- Khái niệm: Là một trong những biện pháp phòng trừ chủ yếu nhất. Cụ thể cày bừa, tiêu huỷ tàn dư cây trồng, tưới tiêu, luân canh...

- Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện

- Nhược điểm: Hiệu quả lâu, khó ngăn chặn khi sâu, bệnh phát triển thành dịch

Biện pháp

Tác dụng

Cày bừa

Diệt trừ sâu hại trong đất

Vệ sinh đồng ruộng

Phá hủy nơi ẩn nấp của sâu bệnh

Tưới tiêu, bón phân hợp lý

Giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt nâng cao khả năng kháng sâu bệnh

Luân canh cây trồng

Không cho sâu bệnh sống lâu với một loại cây trồng

Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên

Kịp thời phát hiện sâu bệnh

Bảng 1. Các biện pháp kĩ thuật của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng

2. Biện pháp sinh học

- Khái niệm: Là biện pháp sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng để ngăn chặn dịch hại, giảm thiệt hại do sâu bệnh gây ra.

- Ưu điểm: Sử dụng an toàn, thân thiện với môi trường

- Nhược điểm: Khó áp dụng, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên

3. Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu, bệnh

- Khái niệm: Là biện pháp sử dụng giống cây trồng mang gen chống chịu hoặc hạn chế, ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại

- Ưu điểm: Không gây hại cho môi trường

- Nhược điểm: Tạo lập khó khăn, số lượng giống cây còn hạn chế 

4. Biện pháp hóa học

Biện pháp hóa học là biện pháp sử dụng thuốc hoá học để trừ dịch hại cây trồng.

5. Biện pháp cơ giới, vật lí

- Khái niệm: Là biện pháp quan trọng của phòng trừ dịch hại cây trồng. Những biện pháp cụ thể: Bẫy ánh sáng, mùi vị, bắt bằng vợt, bằng tay...

- Ưu điểm: Diệt trừ dịch hại trực tiếp, dễ tiến hành

- Nhược điểm: Khó thực hiện với dịch lớn

6. Biện pháp điều hòa

- Khái niệm: Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở mức độ nhât định nhằm giữ cân bằng sinh thái

- Ưu điểm: Giữ cân bằng sinh thái

- Nhược điểm: Đòi hỏi một kiến thức rộng

Lời kết

Sau khi học xong Bài 17: Phòng trừ tổng hợp bệnh dịch hại cây trồng, các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm:

- Khái niệm và nguyên lí cơ bản của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng

- Khái niệm, ưu và nhược điểm của các biện pháp chủ yếu của hòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng:

- Biện pháp kĩ thuật

- Biện pháp sinh học

- Biện pháp sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu, bệnh

- Biện pháp hóa học

- Biện pháp cơ giới, vật lí

- Biện pháp điều hòa

I. Khái niệm và tác dụng của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.

1. Khái niệm.

Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại một cách hợp lí.

2. Tác dụng.

II. Nguyên lí cơ bản của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.

 1. Trồng cây khoẻ.

- Cây khoẻ: Là cây có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, không mang mầm bệnh, có tính chống chịu cao...

- Trồng cây khoẻ có tác dụng:

+ Cho năng suất, chất lượng nông sản cao.

+ Hạn chế được sự phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại trên đồng ruộng.

2. Bảo tồn thiên địch.

- Thiện địch: Là những loài sinh vật có khả năng tiêu diệt những sinh vật gây hại cho mùa màng.

+ Mèo: tiêu diệt chuột

+ Chuồn chuồn kim: tiêu diệt bướm hại.

+ Bọ ba khoang: tiêu diệt các loài sâu hại...

- Tác dụng: hạn chế sự phát sinh, phát triển của sâu hại trên đồng ruộng.

3. Thăm đồng thường xuyên.

- Kịp thời phát hiện những dấu hiệu của sự thiếu hoặc thừa dinh dưỡng ở cây trồng để từ đó có những biện pháp điều chỉnh hợp lí.

- Kịp thời phát hiện những dấu hiệu của sự nhiễm sâu bệnh, sự xuất hiện của cỏ dại, sự phá hại của chuột...để từ đó có những biện pháp phòng trừ hợp lí.

4. Nông dân trở thành chuyên gia.

Để trở thành chuyên gia thì nông dân cần phải:

+ Thường xuyên trau dồi kiến thức về trồng trọt và bảo vệ thực vật.

+ Vận dụng những kiến thức đã tích luỹ được vào thực tiễn sản xuât.

+ Phổ biến kiến thức cho người khác cùng áp dụng.

III. Biện pháp chủ yếu của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.

 1. Biện pháp kĩ thuật.

- Những biện pháp cụ thể:

+ Làm đất, làm vệ sinh đồng ruộng.

+ Tưới tiêu, bón phân, bón vôi hợp lí.

+ Luôn canh cây trồng, gieo trồng đứng thời vụ.

- Ưu nhược điểm:

+ Ưu điểm: đơn giản, dễ thực hiện.

+ Nhược điểm: Hiệu quả phòng trừ thường không cao.

 2. Biện pháp sinh học.

- Khái niệm: là biện pháp sử dụng sinh vật hoặc những sản phẩm của chúng để ngăn chặn, làm giảm thiệt hai do sâu bệnh gây ra.

- Hướng sử dụng:

+ Sử dụng thiên địch.

+ Sử dụng các chế phẩm sinh học: chất kháng sinh, chất gây ngán, chất dẫn dụ...

- Ưu, nhược điểm.

+ Ưu điểm: Có tác dụng lâu dài và không gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nông sản.

+ Nhược điểm: Khó sử dụng, tốn kém

3. Sử dụng giống cây trồng có khả năng kháng sâu bệnh.

- Khả năng kháng sâu bệnh của cây trồng do gen quy định.

+ Giống Lúa N203: kháng đạo ôn, rầy nâu.

+ Giống Lúa CH5: Kháng khô vằn, bạc lá.

+ Giống Ngô lai LVN4: kháng sâu đục thân, sâu đục bắp.

- Ưu, nhược điểm:

+ Ưu điểm: Vừa nâng cao năng suất vừa hạn chế được sự phát triển của dịch hại.

+ Hạn chế: khó chọn ra được giống cây trồng thích hợp.

4. Biện pháp hoá học.

- Khái niệm: SGK

- Ưu nhược điểm:

+ Ưu điểm: tiêu diệt sâu bệnh nhanh, rộng

+ Nhược điểm: có thể gây ngộ độc cho người và gây ô nhiễm môi trường.

- Yêu cầu khi sử dụng:

+ Chỉ được sử dụng khi dịch hại đã tới ngưỡng gây hại mà các biện pháp khác tỏ ra không có hiệu quả.

+ Chỉ được sử dụng những loại thuốc được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho phép sử dụng.

+ Phải thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về an toàn lao động và vệ sinh môi trường.

5. Biện pháp cơ giới vật lí.

Là biện pháp sử dụng tay, vợt hoặc các loại bẫy như bẫy bả, bẫy đèn, bẫy dính...để tiêu diệt sâu hại.

 6. Biện pháp điều hoà.

Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái.