– Trước tình hình đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công từ bên ngoài của kẻ thù, một số sĩ phu, quan lại đã đưa ra những đề nghị cải cách: nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa… của Nhà nước phong kiến. – Những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách: Trần Đình Túc, Nguyễn Huy Tế, Đinh Văn Điền, Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Lộ Trạch. – Nội dung của các đề nghị cải cách bao gồm những yêu cầu đổi mới đất nước về mọi mặt, như: mở cửa biển Trà Lí ở Nam Định cho nước ngoài vào buôn bán, đẩy mạnh khai thác ruộng hoang, khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng, chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải cách giáo dục, nâng cao dân trí, bảo vệ đất nước.
- Năm 1869, Trần Đình Túc và Nguyễn Văn Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Năm Định), Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. - Năm 1872, Viện Thương Bạc xin mở cửa biến ở hai miền Bắc và TRung để thông thương với bên ngoài - Từ năm 1863 đến năm 1871, Nguyên Trường Tộ đã dâng lên một loạt 30 bản triều trần, đề cập đến 1 loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công-thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại dao, cải tạo giáo dục... - Năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch còn dâng hai bản "Thời vụ sách" lên vua Tự Đức đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. Những nội dung cơ bản của các cải cách đề nghị: - đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ - phát triển buôn bán thông thương với nước ngoài - phát triển thương nghiệp và tài chính - cải tạo giáo dục và khai thông dân trí - chấn chỉnh bộ máy quan lại, chỉnh đốn võ bị - chấn chỉnh quốc phòng, bảo vệ đất nước
- Trước tình hình đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công từ bên ngoài của kẻ thù, một số sĩ phu, quan lại đã đưa ra những đề nghị cải cách: nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa… của Nhà nước phong kiến. - Những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách: Trần Đình Túc, Nguy – Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế: xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định). – Đinh Văn Điền: xin đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. – Nguyễn Trường Tộ: đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục. – Nguyễn Lộ Trạch (1877-1882): đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. Nêu những nội dung chính trong đề nghị cải cách của các sĩ phu, quan lại yêu nước Việt Nam giữa thế kỉ XIX. |
