Hướng dẫn đo huyết áp điện tử năm 2024

Bệnh cao huyết áp rất nguy hiểm và ngày càng phổ biến tại nước ta. Do đó, việc sở hữu một chiếc máy đo huyết áp để kiểm tra kịp thời tại nhà là điều vô cùng cần thiết. Và để giúp đơn giản hóa việc sử dụng máy đo huyết áp cổ tay hay máy đo huyết áp bắp tay, Nguyễn Kim sẽ hướng dẫn bạn cách làm hiệu quả trong bài viết sau.

Đối với máy đo huyết áp cổ tay

Cách quấn vòng bít ở cổ tay:

Quấn vòng bít hợp lý để máy đo huyết áp cho kết quả chính xác

- Vòng bít không nên quấn lên cổ tay áo, bạn nên xắn tay áo lên hoặc mặc áo ngắn rồi mới quấn.

- Tay trái gần tim hơn nên khi đo ở cổ tay trái sẽ chính xác.

- Nếu ngón cái song song với màn hình hiển thị của máy đo huyết áp thì có nghĩa bạn đã quấn vòng đúng.

- Mép vòng bít cách cổ tay từ 1 - 2 cm.

Khi đo huyết áp, bạn cần có tư thế như sau:

Để kết quả đo ở mức chính xác cao nhất, bạn không nên để máy đo huyết áp tại vị trí quá cao hay quá thấp so với tim. Vị trí tốt nhất chính là ngang tim để máy đo huyết áp hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, bạn nên đo huyết áp ở cùng một thời điểm trong ngày để biết được huyết áp của bạn có dao động nhiều hay không.

Tư thế chuẩn khi đo huyết áp

Trước khi đo bạn nên:

- Thư giãn, ngồi thoải mái ở nhiệt độ phù hợp.

- Tránh ăn uống, hút thuốc hay tập thể dụng trước khi đo huyết áp. Tốt nhất bạn nên nghỉ ngơi từ 30 phút – 60 phút để kết quả đo được chính xác.

- Tư thế ngồi thẳng, chân đặt song song dưới nền nhà phẳng, không ngồi nghiêng ngả, không cử động hay nói chuyện trong quá trình đo.

Tiến hành đo huyết áp:

- Bắt đầu, bạn nhất nút ON/OFF để khởi động máy.

- Vòng bít sẽ tự động được bơm hơi để đo huyết áp. Nếu áp suất trong vòng bít không đủ, thiết bị sẽ tự động bơm thêm để có áp lực đủ đo.

- Khi đã đạt mức cần thiết, áp suất vòng bít tự động giảm dần.

- Cuối cùng, kết quả đo huyết áp và nhịp tim sẽ hiển thị trên màn hình LCD.

- Để đo lần 2, bạn cần đợi ít nhất 5 phút.

Chỉ số sẽ hiện ra trên màn hình của máy đo huyết áp

Đối với máy đo huyết áp bắp tay

Cách quấn vòng bít ở bắp tay:

- Tốt nhất bạn nên mặc áo ngắn tay để lộ bắp tay, hoặc vén hết áo qua vị trí sẽ quấn vòng bít.

- Quấn vòng bít vào cánh tay trái cách khuỷu tay 2 – 3 cm và bên trên động mạch chủ.

- Không nên quấn vòng bít quá chặt, chỉnh sao cho dây nối vòng bít nằm ở chính giữa mặt trong cánh tay. Vòng bít phù hợp với cánh tay có chu vi từ 22 - 35 cm.

- Cắm đầu dây nối vòng bít vào lỗ cắm bên cạnh thân máy đo huyết áp bắp tay.

Máy đo huyết áp bắp tay khá thông dụng hiện nay

Khi đo huyết áp, bạn cần có tư thế sau:

- Trước khi đo, bạn nên nghỉ ngơi khoảng 5 phút.

- Tư thế đo huyết áp nằm hoặc ngồi là tùy bạn quyết định, miễn vòng bít luôn được đặt ở vị trí ngang tim là ổn.

- Không nói chuyện hoặc cử động trong khi đo.

Tuân thủ đúng tư thế ngồi đo huyết áp để có kết quả chính xác

Tiến hành đo huyết áp:

- Vòng bít khi đã quấn vào bắp tay thì bạn nhấn nút On/Off để khởi động máy.

- Sau khi tự kiểm tra, toàn bộ các thông số hiển thị nhanh trên màn hình, máy bắt đầu quá trình đo.

- Vòng bít sẽ tự động được bơm hơi để đo huyết áp. Nếu áp suất trong vòng bít không đủ, thiết bị sẽ tự động bơm thêm để có áp lực đủ đo.

- Khi đã đạt mức cần thiết, áp suất vòng bít tự động giảm dần.

- Sau cùng, kết quả đo huyết áp và nhịp tim sẽ hiển thị trên màn hình.

Lưu ý: Bạn có thể ngừng quá trình đo bất cứ lúc nào bằng cách nhấn nút tắt/bật. Khi đó, máy đo huyết áp sẽ tự động tắt sau 1 phút. Đợi ít nhất 5 phút trước khi đo lần tiếp theo.

Các thiết bị y tế như máy đo huyết áp rất cần thiết trong cuộc sống hiện đại. Bên cạnh việc sở hữu sản phẩm chất lượng, bạn cũng nên học cách sử dụng đúng nhất để có được sự phản ánh chính xác về sức khỏe của bản thân và gia đình.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Cao huyết áp là căn bệnh có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như đau thắt ngực, đột quỵ, suy tim, suy thận,... Bệnh nhân có thể phát hiện cao huyết áp nếu được đo huyết áp đúng cách. Sau đây là quy trình đo huyết áp chuẩn ban hành kèm theo Quyết định số 3192/QĐ-BYT ngày 31 tháng 8 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

1. Nguyên lý đo huyết áp

Nguyên lý đo huyết áp là bơm căng một băng tay bằng cao su, làm mất mạch đập của một động mạch rồi sau đó xả hơi dần dần và ghi lại những phản ứng của động mạch. Các trị số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương giúp bác sĩ đánh giá được bệnh nhân có bị cao huyết áp hay không:

• Huyết áp tâm thu: tương đương thời điểm máu bắt đầu đi qua trong khi sức ép ở băng cao su giảm.
• Huyết áp tâm trương: tương ứng với thời điểm máu hoàn toàn tự do lưu thông trong động mạch khi không còn sức ép của băng cao su.

2. Quy định chung khi đo huyết áp

• Bệnh nhân cần nghỉ ngơi ít nhất 15 phút, nên đo vào cùng thời gian trong ngày.
• Cần kiểm tra các bộ phận của máy đo huyết áp như van, dải băng quấn, bơm cao su, áp lực kế đồng hồ,... trước khi đo. Bên cạnh đó, bệnh nhân nên dùng một máy đo huyết áp cho các lần đo
• Vị trí đo: thường đo ở động mạch cánh tay. Trong trường hợp cần thiết khi có chỉ định của bác sĩ có thể đo ở động mạch khoeo chân và các vị trí khác. Khi ghi kết quả phải ghi cả vị trí đo huyết áp.
• Khi muốn đo huyết áp ở vị trí nào cần tìm động mạch ở đó.
• Không dừng lại giữa chừng rồi bơm hơi tiếp vì sẽ cho kết quả sai.
• Khi xả hơi cần xả liên tục cho tới khi kim hoặc cột thủy ngân hạ xuống vị trí số 0.
• Khi thấy số đo huyết áp không bình thường như cơn tăng huyết áp kịch phát, huyết áp kẹt, bệnh nhân có sốc, trụy mạch,... cần báo ngay cho bác sĩ điều trị.

3. Chuẩn bị dụng cụ trước khi đo huyết áp

Chuẩn bị sẵn máy đo huyết áp và các dụng cụ cần thiết trước khi đo

• Máy đo huyết áp (huyết áp kế): gồm nhiều loại như máy đo huyết áp thủy ngân, máy đo huyết áp đồng hồ, máy đo huyết áp điện tử.
• Chọn kích thước túi hơi khi đo huyết áp cho từng bệnh nhân vì dùng sai cỡ túi hơi sẽ làm sai số kết quả lên tới 25mmHg.
• Ống nghe tim phổi.

Khi đo huyết áp tại phòng khám hoặc đo huyết áp tại nhà, bệnh nhân đều cần thực hiện đúng theo quy trình sau:

• Nghỉ ngơi trong phòng yên tĩnh tối thiểu 5 – 10 phút trước khi đo huyết áp.
• Trước đó 2 giờ không dùng chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia.
• Tư thế đo chuẩn: người được đo huyết áp ngồi trên ghế tựa, cánh tay duỗi thẳng trên bàn, nếp khuỷu tay nằm ngang mức tim. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể được đo huyết áp ở các tư thế nằm, đứng. Người cao tuổi hoặc có bệnh đái tháo đường nên đo huyết áp ở tư thế đứng nhằm xác định có tình trạng hạ huyết áp tư thế không.
• Sử dụng huyết áp kế và các thiết bị đo đã được kiểm chuẩn định kỳ. Bề dài của bao đo (nằm trong băng quấn) tối thiểu phải bằng 80% chu vi cánh tay, bề rộng tối thiểu bằng 40% chu vi cánh tay. Sau đó, người thực hiện đo huyết áp cần quấn băng đủ chặt, bờ dưới bao đo ở trên nếp lằn khuỷu tay 2cm và đặt máy ở vị trí đảm bảo máy hoặc mốc 0 của thang đo ngang mức với tim.
• Với trường hợp không dùng máy đo huyết áp tự động, trước khi đo huyết áp cần xác định vị trí động mạch cánh tay để đặt ống nghe. Sau khi không còn thấy mạch đập cần bơm hơi thêm 30mmHg rồi xả hơi với tốc độ 2 – 3mmHg/nhịp đập. Huyết áp tâm thu thu được ở thời điểm xuất hiện tiếng đập đầu tiên (pha I của Korotkoff) và huyết áp tâm trương tương ứng với thời điểm mất hẳn tiếng đập (pha V của Korotkoff).
• Không nói chuyện khi đang đo huyết áp.
• Ở lần đo đầu tiên cần đo huyết áp ở cả hai cánh tay. Đo huyết áp tay nào có trị số cao hơn sẽ được dùng để theo dõi huyết áp về sau.
• Nên đo huyết áp tối thiểu 2 lần, mỗi lần cách nhau tối thiểu 1 – 2 phút. Nếu số đo huyết áp giữa 2 lần chênh nhau trên 10mmHg thì cần đo lại một vài lần sau khi đã cho bệnh nhân nghỉ trên 5 phút. Giá trị huyết áp được ghi nhận là phép chia trung bình của 2 lần đo cuối cùng.
• Đo huyết áp nhiều lần giúp làm tăng độ chính xác ở bệnh nhân có rối loạn nhịp tim, ví dụ như bị rung nhĩ.
• Trong trường hợp nghi ngờ có thể theo dõi huyết áp bằng máy đo tự động tại nhà hoặc bằng máy đo huyết áp tự động 24 giờ (còn gọi là Holter huyết áp).
• Ghi lại số đo huyết áp theo đơn vị mmHg dưới dạng huyết áp tâm thu/huyết áp tâm trương (ví dụ 126/82 mmHg). Người ghi lại trị số huyết áp không làm tròn số quá hàng đơn vị và cần thông báo ngay kết quả cho người được đo.

Có thể sử dụng máy đo huyết áp tự động 24h để theo dõi huyết áp tại nhà

5. Cách đọc số đo huyết áp

5.1 Chỉ số huyết áp bình thường

• Huyết áp tâm thu: 90 mmHg - 130 mmHg.
• Huyết áp tâm trương: 60 mmHg - 85 mmHg.

5.2 Chỉ số huyết áp thấp

Chỉ số huyết áp tâm thu <85 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương <60 mmHg cảnh báo huyết áp thấp. Huyết áp thấp dẫn tới máu không cung cấp đủ cho hoạt động của các cơ quan, đặc biệt là các cơ quan xa như não, gây ra các biểu hiện như chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn,...

Bảng chỉ số huyết áp

5.3 Chỉ số huyết áp cao

Phân độ tăng huyết áp theo Tổ chức Y tế Thế giới:

• Tiền tăng huyết áp: chỉ số huyết áp tâm thu 130-139 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 85-90 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 1: chỉ số huyết áp tâm thu 140-159 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 90-99 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 2: số đo huyết áp tâm thu 160-179 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương 100-109 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 3: số đo huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg.
• Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: chỉ số huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và huyết áp tâm trương < 90 mmHg.

Thực hiện đo huyết áp hằng ngày, đặc biệt là với người cao tuổi giúp tầm soát và điều trị sớm nhiều biến chứng nguy hiểm như đau tim, đột quỵ,... góp phần bảo vệ tối đa cho sức khỏe của bệnh nhân.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Đo huyết áp lúc nào cho chính xác?

Làm thế nào biết chính xác có bị huyết áp cao không?

XEM THÊM:

• Cảnh giác với tăng huyết áp lúc sáng sớm
• Cách đo huyết áp đúng ở trẻ em
• Huyết áp 174/92 liệu có cao không?

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.

Huyết áp tụt xuống bao nhiêu là nguy hiểm?

Khi huyết áp tâm thu hạ xuống khoảng 90 mmHg và huyết áp tâm trương khoảng 60 mmHg được xem như là mắc bệnh huyết áp thấp. Ngoài ra, nếu trường hợp người bệnh có chỉ số huyết áp hạ thấp hơn trị số này thì cực kỳ nguy hiểm và cần phải thăm khám, điều trị kịp thời để tránh những biến chứng không mong muốn.

Máy đo huyết áp sử dụng thế nào?

Máy gồm các phần: bóng bơm hơi, vòng quấn tay, đồng hồ. Khi đo, người bệnh sẽ được đặt một ống nghe trên bắp tay rồi quấn lại bằng vòng quấn. Nhân viên y tế sẽ bóp bóng bơm hơi cho vòng quấn căng lên, ép chặt vào tay sau đó mở van cho hơi nhả dần ra rồi lắng nghe tiếng mạch đập để xác định huyết áp.

Cần làm gì trước khi đo huyết áp?

Nghỉ ngơi trong phòng yên tĩnh tối thiểu 5 – 10 phút trước khi đo huyết áp. Trước đó 2 giờ không dùng chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia. Tư thế đo chuẩn: người được đo huyết áp ngồi trên ghế tựa, cánh tay duỗi thẳng trên bàn, nếp khuỷu tay nằm ngang mức tim.

Khi đeo vòng bit để đo huyết áp cần chú ý điều gì?

Không nên ăn uống, tập thể dục và hút thuốc ít nhất là 30 phút trước khi đo huyết áp. Giữ tinh thần luôn thoải mái, thư giãn vì căng thẳng làm tăng huyết áp. Vì thế tuyệt đối không đo huyết áp khi đang căng thẳng. Nên quấn vòng bít vào sát da tay, bắp tay bạn để có được kết quả chính xác nhất.